همهساله با فرارسیدن نوزدهم جدی، خاطرات تراژدی تلخی برای بامیانیها تداعی میشود؛ تراژدی خونینی که بیش از ۳۵۰ خانواده یکاولنگی را در سوگ عزیزان شان نشاند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا)، هر سال با فرارسیدن ماه جدی، سایه غم بر سراسر ولسوالی یکاولنگ گسترده می شود و مردم این ولسوالی را به یاد روزی میاندازد که قصابان طالبان، عزیزان شان را درست در مقابل چشمان شان تیرباران و شهید کردند.
در نوزدهم جدی سال ۱۳۷۹ بود که گروه طالبان وارد ولسوالی یکاولنگ شدند و تمام نوجوانان، جوانان و مردان مرکز و مناطق اطراف این ولسوالی را که تعداد شان به بیش از ۳۵۰ تن میرسید، جمع کرده و همه را به رگبار بستند.
آنانی که هیچگونه آشنایی با سلاح نداشتند و هرگز دست به سلاح نبرده بودند، متهم به سقوط ولسوالی شده و بر اساس همین ادعای واهی، گروه طالبان آنان را تیرباران کردند.
سید احمدحسین؛ یکی از متنفذین ولسوالی یکاولنگ و از شاهدان عینی، آن رویداد غم انگیز را اینگونه روایت میکند: "زمانی که ولسوالی یکاولنگ تحت حاکمیت طالبان بود و امنیت در سراسر این ولسوالی حاکم بود، آقای (کریم) خلیلی که در دره صوف بود، تصمیم داشت تا با همراهانش به ولسوالی یکاولنگ بیایند؛ اما یک هیأت ۴۰ نفره از متنفذین این ولسوالی به دره صوف رفته و از آقای خلیلی خواست تا امنیت ولسوالی یکاولنگ را برهم نزده و به این ولسوالی حمله نکند. آقای خلیلی نیز تعهد سپرد تا به یکاولنگ حمله نکند؛ اما پس از مدتی، آقای خلیلی با همراهانش به ولسوالی یکاولنگ حمله کرده و تعداد افراد باقیمانده طالبان از جمله، صوفی گردیزی؛ فرمانده طالبان، ولسوالی یکاولنگ را ترک کردند.
پس از آنکه طالبان از این موضوع اطلاع پیدا کردند، با نیروی بزرگی که تعداد شان به چندین هزار میرسید به ولسوالی یکاولنگ حمله کردند؛ اما نیروهای حزب وحدت در داخل خانه های مردم سنگر گرفته بودند و از داخل همین خانه ها بالای گروه طالبان گلوله باری کرده و خود شان دست به فرار زدند.
سرانجام نیروهای حزب وحدت، شکست خورده و به سمت دره صوف عقب نشینی کردند.
در این میان بر اساس سوء تفاهمی که برای طالبان صورت گرفته بود، افرادی که همه دهقان بودند و هیچگونه دخالتی در جنگ میان این دو گروه نداشتند، در ۱۹ جدی همگی از سوی گروه طالبان بازداشت شده و یک روز بعد از بازداشت، همه آنان که تعداد شان به بیش از ۳۵۰ تن میرسید، به استثنای چند تن از ریش سفیدان، در منطقه دهن شوراب و پشت (دفتر مؤسسه) آکسفام در مرکز این ولسوالی، به گلوله بسته شدند.
در ۲۲ جدی همان سال، تعداد کمی از ریش سفیدان که باقی مانده بودند، از سوی طالبان مأمور شدند تا جنازه شهدا را که کاملا یخ بسته بودند، شناسایی و به قریه های شان انتقال دهند."
این شاهد عینی در حالی که اشک میریزد، می گوید: "زمستان بسیار سرد و سختی بود. هیچ مرد جوانی در ولسوالی یکاولنگ دیده نمیشد. تمام جنازه ها را زنان به قبرستانها منتقل میکردند، زنان تابوت شانه میکردند و زنان قبر حفر میکردند."
به گفته وارثین شهدا هنوز هم عاملان جنایت نوزدهم جدی مجازات نشده اند.
آنان همه ساله در نوزدهم جدی از حکومت خواهان مجازات عاملان این قتل عام و همچنین درج این روز در تقویم رسمیِ کشور میشوند؛ اما تاکنون تنها پاسخی که از سوی حکومت دریافت کرده اند سکوت بوده است.
نوزدهم جدی، خونین ترین روز در ولسوالی یکاولنگ محسوب میشود؛ روزی که خون ۳۵۰ فرد ملکی و بیگناه سرزمین پوشیده از برف یکاولنگ را سرخگون کرده و صدها خانواده را بر گلیم غم نشاند.
از این روز همه ساله با حضور هزاران وارث شهید در ولسوالی یکاولنگ تجلیل میشود