حضور پاکستان؛ خاک از افغانستان، اجازه از امریکا؟

اسد درانی؛ رییس پیشین سازمان جاسوسی پاکستان در گفتگو با تلویزیون راشا تودی ادعا کرده که بر اساس استراتژی جدید امر یکا، واشنگتن از پاکستان می‌خواهد تا در افغانستان حضور نظامی داشته باشد.
او همچنین اضافه کرده که واشنگتن قصد ندارد تا در این ماموریت، هزینه‌های پاکستان را پرداخت کند.
اسد درانی این مطلب را هم گفته‌است که در استراتژی جدید امریکا برای آسیای جنوبی و افغانستان هیچ تغییراتی در سیاست امریکا نیامده‌است.
او خاطرنشان کرده که امریکا می‌خواهد در افغانستان حضور نظامی و پایگاه‌ها خود را داشته باشد؛ اما برای صلح هیچ برنامه‌ای ندارد.
از سوی دیگر، روز گذشته آلیس ولز؛ یک دیپلمات ارشد وزارت خارجۀ امریکا گفت که واشنگتن منتظر است تا پاکستان اقداماتش علیه هراس‌افکنان را در هفته‌ها و ماه‌های آینده آغاز کند و با استفاده از نفوذش بر طالبان، آنان را به میز مذاکره بکشاند.
به باور تحلیلگران اما درخواست امریکا از پاکستان برای حضور نظامی مستقیم در افغانستان، در حال حاضر، یک ادعای صرف است و کسی نمی تواند در باره صحت و سقم آن، داوری قطعی کند؛ زیرا این ادعا اول اینکه از سوی یک مقام سابق سازمان جاسوسی پاکستان، مطرح شده، نه از جانب کسی که خود رأسا و عملا عهده دار یک مسؤولیت رسمی در دولت یا ارتش پاکستان باشد. دوم اینکه او در اثبات این ادعا، سند متقن و قابل اطمینانی ارائه نکرده تا بر پایه آن، بتوان درستی این ادعا را اثبات کرد.
با این وجود، به فرض اینکه امریکا از پاکستان خواسته باشد تا در افغانستان، حضور نظامی مستقیم داشته باشد، این سناریو، چند حالت پیدا می کند.
حالت اول این است که پاکستان، چنین درخواستی را نمی پذیرد و موضوع از اساس، منتفی می شود؛ زیرا به گفته رییس پیشین سازمان جاسوسی آی اس آی، امریکا حاضر نیست، هزینه های حضور نظامی پاکستان در افغانستان را بر عهده بگیرد و این برای اقتصاد پاکستان، یک مسأله جدی است.
موضوع دیگری که مانع از تحقق این رویداد خواهد شد، عدم اطمینان اسلام آباد از آثار مثبت این اقدام در راستای منافع راهبردی و اهداف اغلب غیر مشروع و سلطه جویانه پاکستان در افغانستان است.
اگرچه بر اساس قاعده ای که در طول ۱۷ سال حضور نظامی اعضای ائتلاف به رهبری امریکا در افغانستان، جریان داشته، هر کشوری که دارای نیروی نظامی در افغانستان بوده، از سهم و نقش و نفع مشخصی نیز در سیاست و امور داخلی و بعضا اقتصاد و مواد مخدر و معادن این کشور نیز بهره برده و این امر تا آنجا پررنگ بوده که حتی برخی وزرا و مقام های عالیرتبه دولت نیز در سال های گذشته، مستقیما از سوی کشورهای خارجی، معرفی می شدند و به این ترتیب، کرسی های رسمی سیاست، در اشغال کشورهای خارجی به تبع سهم آنها از حضور نظامی و ارائه کمک مالی به دولت افغانستان بود.
با این حال، پاکستان انتظار ندارد که سهم قابل توجهی از این رهگذر، به آن کشور برسد و به همین دلیل، کمتر به چنین موضوعی، تمایل نشان خواهد داد.
ضمن آنکه اسلام آباد، نگران واکنش منفی و مشحون از نفرت و انزجار مردم افغانستان در قبال این رویداد است و نمی خواهد مستقیما خود را در برابر مردم افغانستان قرار دهد.
حالت دوم، پذیرش این درخواست امریکا از سوی پاکستان است. در آن صورت، اسلام آباد ناگزیر است به تبعات جانبی این تصمیم نیز گردن بگذارد. یکی از این تبعات، تعهد جدی و عملی پاکستان به مبارزه واقعی با تروریزم است؛ چیزی که اسلام آباد در عمل، حاضر نیست آن را انجام دهد؛ اگرچه در مقام حرف و ادعا آن را قبول دارد.
حالت سوم، واکنش دولت افغانستان به نفس این درخواست، صرف نظر از پذیرش یا عدم پذیرش آن از جانب پاکستان است. در صورت درست بودن ادعای رییس پیشین آی اس آی، کابل چگونه می خواهد با این خواسته امریکا رو به رو شود؟
بدون در نظرداشت اینکه این درخواست امریکا از چه کشوری صورت گرفته و فارغ از حساسیت های شدیدی که علیه پاکستان در افغانستان وجود دارد، نفس طرح چنین خواسته ای، نقض صریح حاکمیت ملی و اهانت به دولت افغانستان به حساب می آید.
افغانستان اگر یک کشور مستقل است و در اشغال امریکا قرار ندارد، واشنگتن حتی برای کاهش یا افزایش نیروهای خودش نیز نیاز به مجوز رسمی و مشروع از سوی مراجع معتبر دولت افغانستان دارد؛ چه برسد به اینکه امریکا از کشور دیگری برای حضور نظامی در افغانستان، درخواست بدهد!
دولت افغانستان اکنون باید نشان دهد که چگونه می خواهد در برابر بازی قدرت های بزرگ با استقلال و حاکمیت ملی اش، واکنش نشان دهد.