فعالین مدنی و انجمن حامیان میراث فرهنگی در هرات، تخریب دکان های ساحه مسجد جامع هرات را از سوی شهرداری کاری خودسرانه و خلاف قانون می دانند اما مسوولین در شهرداری هرات می‌گویند که دکان‌های تخریب شده ملکیت شهرداری بوده و لازم ندیده‌اند تا در این مورد با کسی مشورت کنند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان، اعضای انجمن حامیان میراث فرهنگی در هرات امروز سه شنبه ۱۵ حمل، در قلعه اختیارالدین (ارگ) با بیان اهمیت تاریخی این دکانها بر پیگیری دقیق این موضوع به صورت قانونی تاکید کردند.
اعضای انجمن اظهار کردند که دکان‌های جاده جنوبی مسجدجامع، در محدوده شهر کهنه و در حوزه توریستی شهر بوده و با کمی توجه، می‌توانست برای آیندگان به یادگار بماند.
در عین حال "آریا رئوفیان" رئیس اطلاعات و فرهنگ هرات، با ابراز نگرانی از این قضیه گفت که دکان‌های تخریب شده در ساحه شهر قدیم جزء ساحات تاریخی بوده و وزارت اطلاعات و فرهنگ نگرانی جدی خود را از تخریب این ساحات از طریق مکتوب به ریاست ارگان‌های محل و والی هرات ابراز نموده است.
آقای رئوفیان خاطر نشان ساخت که ۱۶۸۸ دکان که جزء بافت قدیم شهر کهنه می باشد، بدون هماهنگی با ریاست اطلاعات و فرهنگ تخریب شده است.
رئیس اطلاعات و فرهنگ می‌گوید به محض اطلاع از اینکه قرار است این دکانها تخریب شود این اداره نگرانی خود را به صورت قانونی به مقامات محلی و مرکزی اعلام نموده است.
رئیس اطلاعات و فرهنگ در نشست خبری همچنان به مواردی از فعالیت‌های شهرداری اشاره داشت که مخالف قانون حفظ میراث‌های ملموس فرهنگی ولایت هرات انجام یافته است.
"همایون احمدی" از مسوولین حفظ آبدات تاریخی، یادآور شد که این دکانها بیش از پنجاه سال قدمت داشته و براساس مصوبه شورای وزیران در سال ۱۳۸۴، شهرداری هرات را مکلف می‌سازد تا از اعمار منازل و آپارتمان‌ها در ساحات تاریخی خودداری نماید.
از سویی هم "وحید پیمان" عضو شورای شهر هرات می‌گوید که در جلسه امروز شورا تصویب شده که چون شهر کهنه هرات به عنوان بخشی از هویت تاریخی این ولایت برای جامعه فرهنگی از اهمیت بالایی برخوردار است، دکان‌های جدید با معماری کاملا اصیل و باستانی رایج در شهر کهنه هرات ساخته خواهد شد.
وی گفت که همچنین اداره‌های دولتی براساس قوانین نافذه کشور و فرامین ریاست جمهوری، وظیفه دارند تا از شغل‌ها و حرفه‌هایی که نماد فرهنگی و هویت تاریخی دارند، حمایت کنند.
پیمان افزود که در این جلسه تصویب شد تا اداره شهرداری جهت حمایت از مشاغلی چون نساجی، نخ‌ریزی، ریسندگی، رنگ‌ریزی، مس‌گری، بافندگی، خرادی، سماواری، نمدمالی، کاشی‌سازی و ... حق اولویت کسب و کار در این مناطق را به آنها خواهد داد تا هویت فرهنگی – تاریخی این منطقه محفوظ بماند.
عضو شورای شهر هرات افزود که حرفه‌های مذکور درآمد پایینی دارند و مالکان این حرفه‌ها توانایی پرداخت کرایههای بالا را هرگز نخواهند داشت. بنا براین در این جلسه تصویب شده که با درک مشکلات کسبه‌کاران این حرفه‌ها، کمترین کرایه ممکن از آنها دریافت شود.
به گفته آقای پیمان، از آنجایی‌که مناطق شهر قدیم هرات جزء کورزون و نقطه مرکزی رشد صنعت توریزم در این ولایت می‌باشد، برای رفع سوء تفاهم در آینده، کمیته حکومت‌داری شورای مشورتی شهرداری هرات جهت قانونی شدن هر چه بهتر روند بازسازی در این مناطق، اداره شهرداری در هماهنگی با آبدات تاریخی و ریاست اطلاعات‌و فرهنگ پلان تفصیلی ترتیب دهند.
از سویی هم "جیلانی فرهاد" سخنگوی والی هرات به خبرنگار آوا گفت که پس از مکتوب ارگان‌های محل، دکان‌داران موافقت کردند به تخریب محل و دستور ارگان‌های محل عملی شد.
وی در خصوص گفته‌ی آریا رئوفیان رئیس اطلاعات و فرهنگ هرات مبنی بر اینکه بدون اطلاع این اداره اقدام به تخریب این مکان‌ها کرده‌اند گفت که کپی مکتوب ارگان‌های محل به اداره شهرداری فرستاده شده و تذکر داده شده تا برای کار در مناطق تاریخی موافقت اداره اطلاعات و فرهنگ گرفته شود.
سخنگوی والی هرات همچنین گفت که مکتوب‌هایی که از اداره‌های دولتی به اداره محلی هرات می‌رسد را جهت اجراآت به ارگان‌های ذی‌ربط ارجاع می‌دهند.
همچنین "غلام‌رسول عظیمی" مسوول آمر خدمات اجتماعی شهرداری هرات می‌گوید که شهرداری هرات اقدام به تخریب و نوسازی دکانها را کرده که این دکانها ملکیت شهرداری هرات بوده و هیچ‌گاه جزء آبده‌های تاریخی شهر هرات نبوده است.
وی گفت که اداره‌ی شهرداری هرات لازم ندیده تا با کسی در این مورد مشورت کند.
عظیمی افزود که این دکانها با رضایت کامل دکان‌داران تخریب شده است.
آمر خدمات اجتماعی شهرداری هرات افزود که والی هرات هیاتی مختلط متشکل از چند اداره‌ی دولتی به شهرداری معرفی کردند و این هیات در مورد چگونگی به قرارداد سپردن این پروژه با شهرداری وارد گفتگو شده است.
به گفته عظیمی، شخص والی هرات به عنوان نفر اول تصمیم گیرنده در این پروسه طبق ملاحظاتی که داشتند، اداره اطلاعات و فرهنگ را به عنوان هیات معرفی نکردند.
وی اما گفت که این دکانها ارزش تاریخی زیادی ندارد چون حدود ۴۰ سال قبل ساخته شده و همچنین در هیچ آبده تاریخی و باستانی دیده نشده که از آهن گادر و خشت بلوکه استفاده شده باشد.
عظیمی یادآور شد که در گذشته اداره اطلاعات فرهنگ به چند دکان که قصد تخریب داشتند اجازه ساخت و ساز داده و این‌ها بیش از ۷ متر ساخته‌اند در حالی‌که شهرداری هرات قرار است با ۷ متر ارتفاع بسازد.
آمر خدمات اجتماعی شهرداری هرات افزود که اداره شهرداری این دکانها را با همان معماری اصیل و سبک هراتی خواهد ساخت و به دسترس همین دکان‌داران خواهد گذاشت.
شهرداری هرات یک ماه پیش با صدور اطلاعیه‌ای از دکان‌داران این منطقه(جاده‌های شمالی و جنوبی مسجد جامع بزرگ هرات) خواستار تخلیه دکانها به هدف تخریب و اعمار مجدد آنان گردید که در ابتدا این خواسته شهرداری با اعتراض دکان‌داران قرار گرفت و آنان با تجمع در مقابل دفتر والی هرات خواهان رسیدگی به این موضوع شدند.
