امرالله صالح که در تهران به سر می برد، در پاسخ به برخی سوالات استادان دانشگاه، دانشجویان و خبرنگاران گفت که به دنبال چندین مذاکره مستقیم با طالبان در سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹، به این باور است که طالبان نیرویی نیست که زبان نرمش را بشناسد و به آن احترام بگذارد، بلکه به گفته او، مذاکره و صلح زمانی به نتیجه می رسد که عقبه استراتژیک طالبان از بین برود و خودشان نیز ضعیف شوند. آقای صالح خاطرنشان کرد که حامد کرزی بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ برای شکست طالبان همکاری نکرد.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) از تهران، امرالله صالح، رئیس پیشین امنیت ملی کشور که برای شرکت در کنفرانس امنیتی تهران به این شهر سفر کرده، عصر روز گذشته(یک شنبه ۱۷ جدی) در نشستی علمی پژوهشی انجمن علمی مطالعات صلح ایران، بعد از یک سخنرانی ۴۴ دقیقه ای، به سوالات تعدادی از استادان دانشگاه، دانشجویان، پژوهشگران و خبرنگاران پاسخ داد.
آقای صالح در پاسخ به یک سوال خبرنگار صدای افغان(آوا) در مورد حمله تروریستی ۷ جدی بر مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان و خبرگزاری صدای افغان و ناکامی دولت در مبارزه با ترویج ایدئولوژی افراط و تکفیر گفت: "تنها بحث برنمی گردد که دولت افغانستان ضعیف است، بلکه سرمایه گذاری که در جنگ افغانستان صورت گرفت، برای ایجاد گسست صورت گرفت و باورهای ما دچار گسست شد؛ شیرازه افغانستان از هم پاشید و افغانستان سال ها درگیر جنگ های نیابتی شد؛ این ضعف ها باعث گردید که شماری از حلقات سوءاستفاده کنند".
وی خاطرنشان کرد که ریشه های افراط گرایی و رشد آن در افغانستان به مدارس دینی بازمی گردد. به باور امرالله صالح، بسیاری از خانواده های فقیر که توان پرداخت هزینه های آموزش فرزندان خود را در مکاتب ندارند، آن ها را به مدارس دینی می فرستند؛ مدارس دینی که از طرف وهابی ها و افراطیون تمویل می شود و این موضوع به فقر و بیچارگی وابسته می باشد که جنگ به ارمغان آورده است.
رییس پیشین امنیت ملی در عین حال گفت که یک تعداد از رهبران طالبان با بافت اجتماعی افغانستان آگاهی ندارند؛ از مدارس دینی فارغ شدند و به جبهه جنگ اعزام گردیدند، اما تمام رهبری طالبان این مشخصه را ندارند.
طالبان نیرویی نیست که زبان نرمش را بشناسد/ طالبان خصلت سرطانی دارند و باید تضعیف شوند
امرالله صالح در پاسخ به سوالی دیگر در مورد صلح با طالبان و این که چرا او تا این اندازه دید منفی نسبت به چنین صلحی دارد، گفت: "طالبان نیرویی نیست که زبان نرمش را بشناسد و به آن احترام بگذارد، مذاکره و صلح زمانی به نتیجه می رسد که عقبه استراتژیک طالبان از بین برود و خودشان نیز ضعیف شوند".
وی ادامه داد: "آنچه را گفتم، نتیجه تراوش ذهنی من نیست، بلکه من در سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ میلادی چندین بار با طالبان مذاکره داشتم، طالبان خصلت سرطانی دارند و باید تضعیف شوند. طالبان اگر دموکراسی را بپذیرند، دیگر طالب نیستند؛ اگر آزادی مطبوعات، کثرت‌گرایی و حقوق زن را بپذیرند، طالب نیستند؛ ما با یک نیروی تکفیری مواجه هستیم. طالبان مثل یک میکروب هستند و برای ادامه حیات خود به یک چاه سپتیک یا باتلاق نیاز دارند، اما اگر باتلاق را نابود کنیم، این میکروب امکان رشد نمی یابد".
این فعال سیاسی امنیتی کشور تصریح کرد: "اگر ما بخواهیم یک کشور آزاد و باثبات باشیم، باید طالبان را به عنوان یک ایده شکست بدهیم. هیچ تفاوتی میان طالبان و داعش وجود ندارند".
کرزی بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ برای شکست طالبان همکاری نکرد/ کرزی نمی خواست که طالبان سقوط کند
او در پاسخ به سوال دیگری که چرا دولت افغانستان نتوانست طالبان را شکست دهد، خاطرنشان کرد: "در بین سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸، توجه امریکا از افغانستان به عراق انتقال یافت و در این سال ها پاکستان از این خلای استراتژیک استفاده کرد و طالبان را دوباره رشد داد".
آقای صالح ادامه داد، وقتی که پس از سال ۲۰۰۸ وضعیت امنیتی کشور وخیم شد، استراتژی که دولت باراک اوباما در مورد افغانستان روی دست گرفت و نیروهای خود را افزایش داد نیز با مشکلاتی همراه بود؛ ابتدا این که اوباما یک جدول زمانی برای خروج از افغانستان اعلام کرد و مشکل دیگر این‌که این استراتژی در مورد پاکستان وضاحت نداشت.
وی ادامه داد: مشکل سوم در سال ۲۰۰۹ و پس از اعلام استراتژی جدید باراک اوباما در افغانستان، عدم همکاری حامد کرزی بود. آقای کرزی نمی خواست که طالبان سقوط کند و باور داشت که متباقی طالبان باید به روند صلح بپیوندند. آقای کرزی بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ برای شکست طالبان همکاری نکرد. حتی او یک فرمانده نیروهای امنیتی را به دلیل انجام عملیات شبانه علیه طالبان زندانی کرد".
اعتراف ارتش پاکستان به کمک با طالبان/ پاکستان خواست های خود را برای قطع کمک به طالبان مطرح کرد
رییس پیشین امنیت ملی کشور افزود: "در یک مقطع دیگر که فشار نظامی بر طالبان زیاد شد، رهبری افغانستان یک سیاست تزرع را در برابر پاکستان روی دست گرفت و از این کشور خواست که طالبان را به پای میز مذاکره بکشاند. در سال ۲۰۱۰ و در یک سفر به رهبری حامد کرزی به پاکستان رفتیم. در یک نشست با جنرال کیانی، رییس ستاد ارتش پاکستان و جنرال پاشا، رییس سازمان استخبارات ارتش این کشور، آقای کرزی خطاب به کیانی گفت که من می فهمم شما به طالبان کمک می کنید، اما من را قناعت دهید که چرا به طالبان کمک می کنید؟! در آخر رییس ستاد ارتش پاکستان وادار شد که بگوید بله! ما به طالبان کمک می کنیم، چون با دولت شما مشکل داریم. کرزی ادامه داد که چه می خواهید تا از طالبان روی بگردانید؟ کیانی گفت که این جلسه فرصت بحث در این زمینه را ندارد و پاسخ خود را خواهند فرستاد. در نتیجه در ماه می سال ۲۰۱۱ بود که پاکستان خواست های مشخص خود از حکومت افغانستان را با فرستادن هیأتی به کابل، به حامد کرزی ارائه داد و گفت که اگر این خواست ها را بپذیرید، ما کمک خود را به طالبان قطع می کنیم و در طول شش ماه، طالبان اهمیت خود را از دست می دهند".
وی در ادامه گفت که پاکستانی ها ۵ خواسته را با حکومت افغانستان مطرح کردند: "اول: هیچ توافق نامه دوجانبه را با امریکا امضا نکنید؛ دوم: ۳۰ درصد از افسران نظامی افغانستان در پاکستان آموزش ببینند؛ سوم: زیر نام امنیت سرحدی، افغانستان خط دیورند را تلویحا به نام سرحد به رسمیت بشناسد؛ چهارم: به هندوستان اجازه حضور در شرق و جنوب افغانستان داده نشود و پنجم: دسترسی به آسیانه میانه و تبدیل کردن افغانستان به کریدور انرژی. در راستای تمام این برنامه ها، اگر خلایی از عدم حضور امریکا به وجود بیاید، پاکستان وعده داده بود آن خلا را با حضور چین پر خواهد کرد".
اما به گفته امرالله صالح، افغانستان نتوانست و یا نخواست که روی این خواسته ها با پاکستان به توافق برسد.
او خاطرنشان کرد که در زمان ریاست جمهوری محمد اشرف غنی نیز او به پاکستان رفت و با ارتش این کشور گفتگو کرد، اما برنامه سازش او نتیجه نداد و پس از این که یک سال منتظر ماند و در نتیجه حادثه تروریستی شاه شهید کابل رخ داد، در حالی که می رفت هم پیمانان داخلی خود را از دست بدهد، اعلام کرد که دست دوستی به طرف پاکستان دراز کرد، اما پاکستان آن را قطع نمود.
این فعال سیاسی امنیتی تصریح کرد که دولت افغانستان هیچ گاه از یک موضع مبهم با پاکستان برخورد نکرده است، اما پاکستان یک دید حقیرانه نسبت به افغانستان دارد.
او گفت که افغانستان با وجود مشکلات و ضعف هایی که دارد، از سه دریچه، یک کشور قوی است: "افغانستان به حیث ایده، یک کشور قوی است. افغانستان به حیث ملت، یک کشور قوی است و هرقدر داعش، شیعیان کشور را قتل عام می کند، ما دوباره به عنوان یک ملت واحد ظهور می کنیم. از سوی دیگر افغانستان به حیث جغرافیا یک کشور قوی است و بعد از ۴۰ سال جنگ و درگیری، هنوز به عنوان یک جغرافیا فرونپاشیده و کدام منطقه به دنبال تجزیه نبوده است".
اما امرالله صالح خاطرنشان کرد که افغانستان به حیث یک دولت ضعیف است.
حکمتیار دچار توهم و مالیخولیا شده است
رییس پیشین امنیت ملی در پاسخ به سوال دیگری در مورد موضع گیری های گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی گفت: "حکمتیار دچار توهم و مالیخولیا شده است، از زیر پرچم اسلام سیاسی بیرون شده و به یک انسان شکست خورده می ماند که در دریا غرق شده و فکر می کند از کف دریا نیز می تواند برای برجسته کردن خود استفاده کند. به همین خاطر متوسل به برخی حرف ها می شود، اما فکتور حکمتیار، یک فکتور شکست خورده است".
پاسخ به واکنش ها در مورد احتمال مراوده ایران با طالبان
در این نشست برخی از استادان دانشگاه و دانشجویان ایرانی نسبت به صحبت های امرالله صالح پیرامون برخی گفته ها در مورد مراوده این کشور با طالبان واکنش نشان داده و آن را رد کردند. در پاسخ آقای صالح گفت که او از احتمال مراوده سخن گفته و در صحبت هایش چیزی در مورد حمایت ایران از طالبان سخن نگفته، بلکه مراوده با حمایت تفاوت دارد. او گفت که مقام های رسمی ایران این مراوده را تأیید کرده اند، اما خاطرنشان کرد که داعش در افغانستان یک بحث گذراست و دولت ایران به دنبال تقویت هرچه بیشتر روابط دولت ـ دولت باشد.
