سران مجاهدین، بازیگران تازه بن‌بست انتخاباتی

جلسه رهبران جهادی و سران قوای سه گانه دولت با کاندیدان ریاست جمهوری داکتر اشرف غنی احمدزی و داکتر عبدالله عبدالله در حضور حامد کرزی؛ رئیس جمهور و معاونان او، قبل از ظهر روز جمعه در قصر دلگشا برگزار شد.
شرکت کنندگان از پیشرفت قابل توجه در مورد موضوعات اختلافی میان عبدالله و اشرف غنی ابراز خوشحالی کرده و از کاندیداهای ریاست جمهوری خواستند؛ تا هرچه زودتر به نتیجه نهایی رسیده و موضوع را به اطلاع مردم افغانستان برسانند.
حامد کرزی؛ رئیس جمهوری نیز از پیشرفت های یادشده ابراز خرسندی کرده و آرزو نمود؛ تا در حضور بزرگان کشور، متن این توافقات هرچه زودتر تسجیل شود.
در پایان این نشست، روی چگونگی برگزاری مراسم تحلیف نیز صحبت شد.
با این وصف به باور کارشناسان، سران پیشین جهادی، تازه ترین بازیگرانی هستند که وارد بن بست باتلاقی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان می شوند؛ بن بستی که تاکنون میانجی های فراوانی وارد آن شده و دست خالی بازگشته اند.
کارشناسان می گویند که ورود سران جهادی به این باتلاق اگرچه اتفاقی تازه به نظر می رسد؛ اما به نظر می رسد این آخرین ترفندی است که رییس جمهور کرزی و دولت او برای پایان دادن به بن بست نفسگیر انتخابات جنجالی ریاست جمهوری، ابتکار کرده است.
ناظران اما می گویند که سران جهادی که از آنها در این میانجیگری نام برده شده، هرکدام علایق و گرایش های خاص خود را دارند و به نوعی از یکی از دو تیم انتخاباتی حمایت می کنند.
صبغت الله مجددی، رسما از نامزدی اشرف غنی احمدزی حمایت کرده و گفته است که «استخاره» او تشخیص داده که داکتر عبدالله گزینه مناسبی برای ریاست جمهوری نیست؛ موضعی که به شدت جنجال برانگیز شد.
سید احمد گیلانی نیز به احتمال زیاد از اشرف غنی حمایت می کند. قیام الدین کشاف و نعمت الله شهرانی هم چهره هایی همسو با دولت هستند که به نظر می رسد متمایل به جناح اشرف غنی باشند و هواداران و اطرافیان عبد رب رسول سیاف و اسماعیل خان؛ معاون او در جریان دور اول انتخابات ریاست جمهوری از داکتر عبدالله حمایت کرده اند و همزمان تحت نفوذ رییس جمهور کرزی نیز قرار دارند.
با این وصف، ترکیب هیات میانجیگری کننده مجاهدین تا حدود زیادی سیاسی و به شدت ناهمگن است.
با این حال، اگر این میانجیگری بتواند راه به جایی ببرد، پیش بینی می شود موقعیت مجاهدین در بازی های سیاسی افغانستان و دولت آینده به شدت تقویت خواهد شد و این بدون تردید به نفع طیف هوادار عبداالله و به زیان هواداران دولتی و قومی طالبان خواهد بود.
از سویی هم ستادهای انتخاباتی اشرف‌غنی احمدزی و عبدالله عبدالله پس از نشست امروز با رهبران جهادی و سران سه قوه دولتی می‌گویند که به "پیشرفت‌های عظیم و قابل توجهی" دست یافته اند و تنها یک مورد اختلافی باقی مانده است.
آقای ذکی سخنگوی ستاد اشرف غنی در کنفرانس خبری گفت که "بر تمام مسایلی که اختلافی گفته می‌شد و باقی مانده بود، به توافق نهایی رسیده و صرف یک مساله که هنوز اختلاف روی آن باقی است نحوه استقبال دو نامزد از اعلام نتیجه انتخابات ریاست جمهوری است که انتظار می‌رود تا پایان روز در مورد آن هم توافقی حاصل شود."
آقای سانچارکی نیز گفته است که یگانه نقطه اختلافی اعلام نتیجه انتخابات است که برای حل آن گفت‌وگوهای دو نامزد از طریق "وسایل ارتباطی" ادامه دارد و قرار است دو نامزد پایان امشب هم بحث رو در رویی در این مورد داشته باشند.
سخنگوی ستاد عبدالله عبدالله می‌گوید که پیشنهاد اصلاحات و همگرایی این است که "چون نتیجه‌ای که کمیسیون انتخابات اعلام می‌کند واقعی نیست و اذهان عامه را مغشوش می‌کند" آقای سانچارکی تاکید کرد که ستاد عبدالله عبدالله معتقد است که برای توافق نهایی، دولت وحدت ملی مشروعیت خود را از موافقت نامه سیاسی دریافت کند."

پایان روند تخنیکی
در همین حال، در رویدادی دیگر، در زمینه پیشرفت های تخنیکی روند انتخابات نیز کمیسیون رسیدگی به شکایت ‌های انتخاباتی، به دنبال پایان روند بررسی و ابطال آرای مشکوک، گزارش کاری خود را به کمیسیون انتخابات فرستاده و انتظار می ‌رود که نتیجه انتخابات در روزهای آینده اعلام شود.
ستار سعادت؛ رییس این کمیسیون روز پنجشنبه در یک نشست خبری در کابل با تاکید بر این مساله که در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری، مشکلات زیادی وجود داشت، گفت که کمیسیون مستقل انتخابات ۲۴ ساعت فرصت دارد؛ تا به تصمیم آنها اعتراض کند؛ در غیر آن باید مطابق به قانون، نتیجه انتخابات را اعلام و نامزد پیروز انتخابات را معرفی کند.
او از کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات به عنوان عوامل اصلی تقلب در انتخابات یاد کرد.
وی همچنین دو تیم انتخاباتی را در تقلب در انتخابات مسئول دانست و گفت:"هر دو طرف در تقلب دست داشتند شاید کمتر و زیادتر. آنها به جای اتکا به آرای واقعی مردم به تقلب هم متوسل شدند و انتخابات را آلوده ساختند."
او گفت که کمیسیون مستقل انتخابات بر اساس صلاحیت قانونی خود کمیته ای را برای شناسایی کارمندان متقلب در کمیسیون مستقل انتخابات و کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایت های انتخاباتی تشکیل می دهد.
سعادت تاکید کرد که کارمندانی که در نتیجه کار این کمیته شناسایی می شوند در فهرست سیاه قرار خواهند گرفت و پس از این اجازه کار کردن در کمیسیون های انتخاباتی را نخواهند داشت.
او افزود که افراد متقلب همچنان به نهادهای عدلی و قضایی معرفی خواهند شد.
نادر محسنی؛ سخنگوی کمیسیون رسیدگی به شکایت های انتخاباتی نیز گفت که پرونده اتهام تقلب به ضیاءالحق امرخیل هنوز باز است و تحقیقات در مورد آن ادامه دارد.
به گفته وی، سازمان ملل متحد برای تشخیص صحت فایل صوتی که بر اساس آن آقای امرخیل متهم به تقلب شده بود، با آنها همکاری نکرده و آنها اکنون منتظر نظر کارشناسانه ریاست امنیت ملی، دادستانی کل و نهادهای مرتبط دیگر به این قضیه هستند.
اکنون توپ در زمین کمیسیون انتخابات است؛ تا نظر نهایی خود را در باره بررسی های کمیسیون رسیدگی به شکایت های انتخاباتی اعلام کند؛ اما پیش از این، رییس جمهور کرزی از این کمیسیون خواسته بود تا زمانی که نتیجه گفتگوهای سیاسی، مشخص نشده، از اعلام نتایج خودداری کند؛ اما این کمیسیون گفته است بدون توجه به مذاکرات سیاسی، نتایج نهایی اعلام خواهد شد.
کارشناسان می گویند که این اقدام، همانطور که پیشتر شماری از رهبران سیاسی و جهادی و تیم اصلاحات و همگرایی هشدار داده اند، منجر به وخامت اوضاع و شکست مذاکرات سیاسی خواهد شد که بیم آن می رود این امر به بروز بحرانی تازه منجر شود.
با این حال، اشرف غنی و یان کوبیش، هردو از کمیسیون خواسته اند تا دو روز دیگر، نتایج نهایی را اعلام کند.

تردد سنگین دیپلمات های امریکایی
همچنین اخیرا جیمز کانینگهام؛ سفیر امریکا در کابل و دانیل فیلدمن؛ نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان و پاکستان با حامد کرزی در کاخ ریاست جمهوری در مورد روند انتخابات دیدار کرده‌اند.
آقای کرزی به نماینده ویژه و سفیر امریکا گفته که "امریکا از آغاز روند انتخابات ریاست جمهوری به گونه فعال دخیل بوده و ایجاب می‌کند که در به موفقیت رسیدن این روند، مجدانه عمل کند."
او گفته که روند انتخابات "بیش از حد تحمل" طولانی شده و مردم افغانستان نگرانی شدید دارند. از قول آقای کرزی نقل شده که "افغانستان نباید میدان رقابت‌های کشورهای خارجی شود... و امریکا در رابطه به اوضاع افغانستان فضای تفاهم با سایر کشورها را جستجو کند."
موضعی که به باور تحلیلگران، نشانگر اذعان آقای کرزی به دخالت امریکا در انتخابات افغانستان و ایجاد بن بست یادشده دارد.
مقام های یادشده همچنین با هردو نامزد ریاست جمهوری نیز دیدار کرده اند؛ دیداری که از سوی هردو تیم انتخاباتی، مثبت ارزیابی شده است؛ اما جزئیات و نتایج آن منتشر نشده است.

توافقنامه نهایی
تیم تحول و تداوم می گوید که اختلاف های دو نامزد ریاست جمهوری به حد اقل کاهش یافته است.
طاهر زهیر؛ سخنگوی تیم تحول و تداوم گفته که هر دو تیم انتخاباتی امیدوار اند که روز جمعه، توافقنامه نهایی را امضا کنند.
تیم اصلاحات و همگرایی هم روند مذاکرات چند روز گذشته را مؤثر خوانده است.

فشارهای تازه، اهرم های کهنه
همچنین گفته شده که آقای عبدالله ۲۵ دقیقه با جان کری؛ وزیر خارجه امریکا صحبت کرده است.
نصرالله ارسلایی؛ یک عضو تیم اصلاحات و همگرایی گفته است که آقای کری برای ادامه تلاش ها جهت پایان دادن به وضعیت سیاسی فعلی، از تیم آقای عبدالله خواسته تا نگذارد حکومت وحدت ملی ناکام شود؛ زیرا در آن صورت، امریکا و جامعه بین المللی کمک های مالی اش با افغانستان را ادامه نخواهد داد.
امریکا پیشتر در ابتدای بروز تنش های انتخاباتی پس از انتخابات ریاست جمهوری نیز هشدار داده بود که تلاش برای دستیابی به قدرت از مسیرهای فراقانونی، منجر به قطع کمک های مالی آن کشور خواهد شد!
اهرم کمک های مالی بارها از سوی امریکا و متحدانش برای تاثیرگذاری بر اوضاع سیاسی کشور به کار گرفته شده است.
کارشناسان می گویند که این خبر تازه، نشان دهنده چرخش موضع قدرت های خارجی از میانجیگری بی طرفانه به سمت دخالت و اعمال فشار آشکار برای تحمیل اراده خود بر انتخابات افغانستان است.
سازمان ملل متحد هم از هر دو نامزد ریاست جمهوری خواسته تا با رسیدن به یک توافق نهایی، میلیاردها دالر کمک به کشور شان را تضمین کنند.
یان کوبیش؛ نماینده سازمان ملل برای افغانستان به شورای امنیت سازمان ملل گفته که زمان خیلی کمی باقی مانده است و نامزدان باید در دو روز آینده برای تشکیل حکومت وحدت ملی توافق کنند.
سازمان ملل متحد هشدار داده است که هردو نامزد ریاست جمهوری تا دو روز دیگر برای ایجاد حکومت وحدت ملی به توافق برسند و کشور شان را از خطر بحران نجات دهند.
در این میان، سفیر بریتانیا در سازمان ملل متحد نیز از تمامی افغان ها خواسته؛ تا برای منافع مردم افغانستان به صورت مشترک باهم کار کنند.
سفیر بریتانیا در سازمان ملل متحد در بحث سه ماهه شورای امنیت در مورد افغانستان گفت که از تمامی افغان ها می خواهد؛ تا برای منافع مردم افغانستان به صورت مشترک با هم کار کنند.
لایل گرانت پس از ارائه گزارش یان کوبیش گفت که یافته های نماینده سازمان ملل متحد نشان داد که وضعیت افغانستان خوب نیست؛ بنابراین نیاز است که شورای امنیت پیامی جدی به هر دو نامزد ریاست جمهوری افغانستان بفرستد که اختلاف های شان را حل کنند و برای تشکیل حکومت وحدت ملی، به توافقنامه نهایی دست یابند.
این مواضع از نظر کارشناسان، نشانگر آن است که تلاش های جهانی برای به سرانجام رساندن فشارهای وارده بر دو نامزد، شدت گرفته و لحن طرف های خارجی بن بست انتخاباتی به میزان محسوسی تندتر شده است.
کارشناسان می گویند که این امر نشان دهنده فشار سنگین خارجی بر دو نامزد انتخاباتی به ویژه داکتر عبدالله است؛ تا هرچه سریع تر اختلافات شان را کنار بگذارند؛ اما در این میان، به نظر می رسد این فشارها به اندازه کافی، واقعیت های جاری در افغانستان را در نظر نمی گیرد. به ویژه انتظاراتی که از نتایج شمارش مجدد آرا و برخورد جدی با تقلب های انتخاباتی وجود دارد.
به عنوان نمونه، عطامحمد نور؛ والی بلخ و از اعضای ارشد تیم اصلاحات و همگرایی روز پنجشنبه هفته گذشته، یکبار دیگر بر راه‌اندازی حرکت‌های "سبز و نارنجی" تاکید ‌کرد و گفت که زمان عملی‌شدن این حرکت‌ها نزدیک شده‌است.
به گزارش خبرگزاری آوا، در بیانیه‌ای که به نقل از آقای نور منتشر شده، آمده است که بخش اعظم مردم افغانستان، رهبران تمام اقوام و شخصیت‌های با نفوذ سراسر کشور با راه‌اندازی حرکت‌های سبز و نارنجی با او موافق هستند.
آقای نور در این بیانیه از رهبران سیاسی و قومی سراسر کشور نام می‌برد که به گفته او، در راه‌اندازی حرکت‌های سبز و نارنجی با وی همراه و همصدا هستند.
والی بلخ بار دیگر تعهد کرد که برای پاسداری از حق، رای و اراده مردم افغانستان "با قیمت جان و خون خود آماده و ایستاده هستم".
بیانیه آقای نور می‌افزاید:"برای پاسداری از حق مردم پاهای مان نمی لرزد و تن به معامله و ذلت نمی دهیم. ترجیح می دهیم که یك روز زنده بمانيم و آبرومند بمیریم، اما نه صد سال زندگی با ذلت و معامله و پذیرش تقلب."
این هشدارها بخشی از انتظارات داخلی افغانستان از انتخابات ریاست جمهوری را نشان می دهد که آشکارا از سوی نیروهای فشار خارجی نادیده گرفته می شود؛ برخوردی که ممکن است درد سر ساز شود و هزینه سنگینی به همراه داشته باشد.
ناظران می گویند تا زمانی که این انتظارها پاسخ روشن خود را نیافته اند، افق توافق های سیاسی و انتخاباتی، همچنان تیره خواهد بود و تشکیل حکومت وحدت ملی تحت فشارهای فزاینده داخلی و خارجی، پایداری و ثبات لازم سیاسی را تضمین نخواهد کرد.
حکومت وحدت ملی باید آیینه وحدت همه طیف های اجتماعی و سیاسی افغانستان باشد و پیش از رسیدن به چنین نتیجه ای، هر توافقی که تحت فشار شکل بگیرد شکننده و آسیب پذیر خواهد بود؛ اگرچه این امر، منافی با ضرورت و فوریت حل هرچه سریع تر بن بست پرهزینه انتخاباتی نیست.