معرفی زنان موفق

«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ» (نحل/97)
حاجیه نصرت خانم در سال 1267.ش.برابر با 1308.ق. در اصفهان چشم به جهان گشود. پدرش حاج سید محمد علی بن حسن حسینی مشهور به امین التجاراصفهانی و مادرش دختر حاج سید مهدی جناب بود.

وی از چهار سالگی به فراگیری قرآن و تحصیل علوم دینی پرداخت. آموزش مقدمات را در محضر حاج شیخ ابوالقاسم زفره ای گذراند پس از آن در فقه واصول «فرائد، فصول و کفایه» و در کلام، دوجلد «شوارق » و فلسفه را از ابتدا تا «الهیات اسفار» در خدمت مرحوم آیت الله حاج میرسید علی نجف آبادی - از بزرگان و مجتهدان حوزه علمیه اصفهان - آموخت و از محضرشماری از اساتید بنام بهره جست.

وی پس ازسالها تحصیل و پشتکار مداوم، در چهل سالگی مورد آزمون آیات عظام، حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی - مؤسس حوزه علمیه قم - و حاج شیخ محمد کاظم شیرازی قرار گرفت و به دریافت اجازه اجتهاد نایل آمد. همچنین از آیت الله میرزا آقااصطهباناتی و آیت الله شیخ محمد رضانجفی اصفهانی اجازه اجتهاد و روایت دریافت کرد.

در گزیده ای از اجازه آیت الله شیخ محمد کاظم شیرازی چنین آمده است:
«بسم الله الرحمن الرحیم; دخترمرحوم حاج سید محمد علی امین التجار اصفهانی - طاب ثراه - که بانویی بزرگوار، شریف، اصیل، عالم وفرزانه، برگزیده زنان زمان و مایه شگفتی دورانش می باشد، از کسانی است که مدت مدیدی از عمرش وزمان درازی از زندگی اش را، صرف تحصیل علم نموده است...[به گونه ای که] مراتب فضل و طول یدوی درعلوم معقول و منقول و نیز دستیابی ایشان به مرتبه ای از مراتب اجتهاد رادریافتم...»(این زن اصفهانی چگونه اجازه اجتهاد گرفت، جوانان امروز، ش 851 (تیر(سرطان) 1362)
برخی از تالیفات ایشان
این عالمه فاضله فقیهه در طول عمر پر بار خود آثار علمی مختلف ومتنوعی از خود به جا گذاشت که هریک مبین ذوق عرفانی و ارادت روحانی او است. اهم این آثار عبارتنداز:
1- الاربعین الهاشمیة (1356.ق)،اولین کتاب ایشان به زبان عربی ومشتمل بر چهل حدیث در توحید وصفات حق تعالی و اخلاق و احکام شرع و در برگیرنده بیانات فلسفی،عرفانی، اصولی و فقهی است. این کتاب به فارسی نیز برگردانیده شده است.
2- تفسیر مخزن العرفان، در پانزده مجلد به زبان فارسی و به شیوه کلامی و استدلالی و روایی شامل تفسیر قرآن کریم است.

3- اخلاق و راه سعادت بشر(1328.ش) که ترجمه و اقتباسی از«تهذیب الاخلاق » ابن مسکویه ومشتمل بر نکات و دقایق و لطایف فلسفی است.
4- مخزن اللئالی فی فضائل مولی الموالی حضرت علی «علیه السلام » که پس اززیارت مرقد مطهر حضرت امیرالمؤمنین توسط ایشان به رشته تحریر در آمده و مطالب آن ساده ومختصر است.
5- النفحات الرحمانیة فی الواردات القلبیة (1369.ق) در برگیرنده کشفیات و مشاهدات ایشان وفیوضات سبحانی وارده بر قلب این عالمه ربانی است.
6- روش خوشبختی و توصیه به خواهران (1371.ق)
7- معاد یا آخرین سیر بشر(1326.ش) در برگیرنده نه مقاله باعناوینی چون سیر بشر از عالم علوی به سفلی و از سفلی به علوی، انسان در عالم برزخ، صراط، میزان و بهشت و جهنم است.
8- سیر و سلوک در روش اولیاء(1323.ش); محتوای این کتاب،کشف و شهود و سیر الی الله است وتداعیگر بخش مناجاتهای خواجه عبدالله انصاری است.
ایشان علاوه برتالیف کتابهای مختلف، به تدریس وپاسخگویی به پرسشهای دینی مردم وارشاد زنان نیز می پرداخت. از این رو به عنوان یک آموزگار متعهد باشناخت ارزش علم در اجتماع بویژه طبقه زنان، احساس مسؤولیت کرد ودر سال 1344.ق به تاسیس حوزه «مکتب فاطمه «علیها السلام »» اقدام کرد وعلاوه بر تعلیم و تدریس علوم اسلامی در رشته های فقه، اصول، حکمت،عرفان و فلسفه در آن حوزه به پایه گذاری یک حرکت و نهضت علمی وفرهنگی در میان زنان پرداخت.
خصوصیات اخلاقی
1- خودسازی و تهذیب نفس:
این بانوی خودساخته و پرهیزکار نیز طی مصاحبه ای،در خصوص علم آموزی و کسب کمالات معنوی اینگونه اظهارداشته اند: «غیر از بحث الفاظ بیشترهمین راهها بوده و در نوشته هایم کمتراز امور خارجی کمک گرفته ام ونمی گویم از غیب خبر دارم اما اغلب معنویات و معارف را از استادان فرانگرفته ام و غالب نوشته هایم با ارشادخدا و کمک او بوده است.»
2- اشتیاق به تحصیل
آیت الله حاج میر سید علی نجف آبادی استاد این بانوی گرامی نقل کرده است: «روزی شنیدم فرزند ایشان فوت کرده است. فکرکردم خانم دیگر درس را تعطیل خواهد کرد ولی بر عکس دو روز بعددیدم خدمتکار ایشان به سراغ من آمدو از من خواست برای تدریس به منزل ایشان بروم و من از این علاقه او به تحصیل سخت حیرت کردم و وقتی رفتم با کمال تعجب او را آماده تر ازهمیشه دیدم.» (گنجینه دانشمندان، شریف رازی - محمد، ج 3)
3- استفاده از وقت و مطالعه مداوم
خود ایشان در کتاب پر ارج «النفحات الرحمانیة » می نویسد: «من در زمان کودکی و اوایل جوانی بسیارمایل و حریص به مطالعه کتابهای علمی و گوش دادن به مواعظ دینی بودم و هرگاه نزدیکان من مشغول تفریح می شدند، من به مطالعه مشغول می شدم. آنها مرا طعنه می زدند و به من اعتراض می کردند و من به جهت اشتیاق شدیدی که به مطالعه داشتم،سخنان ناروا و استهزاهای آنان راتحمل می کردم... و پیوسته این چنین بودم»
4- دوری از خودنمایی
یکی از شاگردان ایشان نوشته اند:«سبب پیشرفت بانوی ایرانی، سیاست پنهانی و گمنامی ایشان بود که کسی نمی دانست ایشان چه می کنند وهدفشان چیست حتی از خود ایشان شنیدم که فرمودند: تا زمانی که الاربعین الهاشمیة منتشر نشده بود،کسی مرا نمی شناخت و برایم بهتربود. حتی آقا [همسرشان] هم نمی دانست و از توفیقات ایشان آگاهی نداشت. البته نخواسته بودند عمدا این موضوع را پنهان کنند;، بلکه اولا اهل خودنمایی نبودند، ثانیا ...» (یادنامه عالمه مجتهده حاجیه خانم امین، به اهتمام سید مصطفی هادوی اصفهان)

سرانجام شمع تابناک وجود فخرزنان جهان، حاجیه خانم امین در شب دوشنبه اول رمضان المبارک سال 1403.ق، برابر با 23 جوزا 1362.ش، خاموش گشت; بانویی که همچون شمعی سوخت تا روشنگر راه انسانها باشد.
فرازهایی از وصیت نامه بانو امین (طاب ثراها)
«... سفارش می کنم ترا به پروای خدا، ... با تمام وجود، روی به سوی او دار و تمام همت خود را وقف ساحت قدسش نما! در هیچ حالی از حالات ... از خدای سبحان غافل مشو! دائم با زبان و دل به یاد اوباش ... در تحصیل معرفت الهی، کسب تقوا و خشنودی او تلاش کن و در این مهم، نستوه باش! ... پیوند قلبی و ایمان خود را به خدا، پیامبران و جانشینان او استوار ساز... عمل صالح و شایسته انجام بده! ... اعمال و رفتارت را برای خدا خالص کن و در قبال آن کارها، مزدی مطلب; بلکه کارهای خالصت را نردبان لقا و دیدار خدای تعالی کن! ... در همه کارهایت به خدا توکل کن...

گِرد محرمات و مکروهات مرو بلکه میل چیزهای شبهه دار مکن; زیرا آلوده شدن به کارهای حرام راه خدا را بر رویت ببندد و حجاب بین توو پروردگارت گردد. ... فرایض را نیکو به پای دارو نفس خود را بر انجام مستحبات دینی و نوامیس الهی و کارهای شایسته وادار کن!
در صحت کارها و وظایف دینی ات بکوش و آنها را تا درجه پذیرش دردرگاه حق، بالا ببر... با خواسته های نفسانی ات مبارزه کن! آن را از اخلاق ناپسند پاک کن و به صفات خوب و پسندیده بیارای! نفس خود را با سرکوبی خواسته هایش به رنج افکن! با لذتها وهوسهایش برخورد کن تا از بردگی نفس اماره آزاد گردی و از دامهای شیطان مکار در امان بمانی.