گفته می شود طرح ویژه روسیه برای حل بحران سوریه مجددا به روی میز آمده است.
جو بایدن؛ معاون رئیس جمهوری امریکا در سفر خود به ترکیه این طرح را با ترک ها در میان گذاشت. آنکارا خواستار ایجاد شرایطی برای اجرای موفقیت آن شده و نسبت به شکست آن ابراز نگرانی کرده است.
نائل حریری؛ یک فعال مخالف سوری می گوید:«...در نبود اسد هیچ راه حلی سیاسی در افق دیده نمی شود. روس ها و ایرانی ها دو سال پیش تایید کرده بودند که می توان یک حکومت وحدت ملی متشکل از سه فراکسیون تشکیل داد. به معنای دیگر سوریه صاحب دو رئیس می شود، یکی رئیس جمهور و دیگری نخست وزیر که از مخالفان است که هیچکدام توان عزل دیگری را ندارد.»
حریری همچنین می گوید:«روسیه امروز این طرح را با همان شیوه مجددا مطرح کرده و خواستار برگزاری کنفرانس "مسکو یک" شده است. اگرچه حکومت سوریه چندان از این تلاش روسیه راضی نیست ... بشار اسد خودش ابتدای ماه آینده میلادی به روسیه سفر خواهد کرد.»
در این میان، آنچه برای صاحب نظران، جالب توجه می نماید این مساله است که این طرح، مدت ها پیش از سوی روسیه مطرح شده بود؛ اما در آن زمان، از آنجایی که هنوز محور غربی – عربی به علاوه ترکیه، عقیده داشت امیدها به براندازی دولت به رهبری بشار اسد در سوریه، کمرنگ نشده است، نسبت به آن بی اعتنایی کردند و با تاکید بر این مساله که اسد نمی تواند هیچ نقشی در آینده سوریه داشته باشد، در راستای ویرانی، کشتار، تقویت تروریزم، تضعیف نهادهای دولتی و ملی سوریه، انهدام زیرساخت های آن کشور، ویرانی آثار و میراث های بی بدیل تاریخ تمدن بشری و... تلاش کردند.
اما به رغم همه این اقدامات، سناریوی براندازی، اکنون به شکست انجامیده و غرب و اعراب پس از ظهور داعشی که خود روزگاری در تاسیس و تقویت آن، نقش ایفا کردند، بار دیگر از سر استیصال و سرخوردگی به طرح روسیه بازگشته اند.
این طرح اما با آنکه از سوی یکی از اصلی ترین متحدان دولت سوریه یعنی روسیه ارائه شده است و مورد تایید ضمنی تهران نیز قرار دارد، برای دمشق، صد در صد قابل قبول نیست.
دولت سوریه به رهبری بشار اسد معتقد است که کاهش صلاحیت هایی رییس جمهوری در دولت وحدت ملی که قرار است در آن سمت نخست وزیری به مخالفان واگذار شود، چیزی نیست که اقتدار و پیروزی های ارتش سوریه در برابر تروریست ها را در نظر گرفته باشد.
با این حال، به نظر می رسد برای روس ها این مهم است که غرب و اعراب، با چراغ سبز نسبت به طرح روسیه، به نحوی، شکست خود در نبرد سوریه را پذیرفته و از موضعی که به زعم آنها هیچ آینده ای برای بشار اسد متصور نبود، به تشکیل دولتی به ریاست جمهوری بشار اسد؛ اما با صلاحیت های کمتر او، تغییر دیدگاه داده اند و این یک پیروزی راهبردی و مهم برای محور شرق همسو با سوریه به رهبری روسیه است.
روس ها برخلاف انتظارهای اولیه، تا پایان این کارزار طولانی، مرگبار و ویرانگر، در کنار دولت سوریه باقی می ماندند و به مقاومت در برابر همه کشورهای تحت سلطه امریکا در منطقه و فرامنطقه با قدرت ادامه دادند؛ زیرا شکست در محور سوریه، مساوی با خداحافظی همیشگی روس ها از خاور میانه بود.
روس ها تنها یک پایگاه نظامی در کل خاور میانه دارند و آن هم پایگاه نیروی دریایی روسیه در بندر طرطوس است که به سقوط حکومت سوریه، این تنها نقطه نفوذ روسیه در خاور میانه نیز به کام امریکا و هم پیمانانش سقوط می کرد.
این در حالی است که روسیه، مدعی بازسازی نیروهای خود در برابر غرب و بازپس گیری سنگرهای سابق اش از بلوک غرب است و تسلیم و شکست در محور سوریه، این استراتژی را به بن بست خواهد کشاند.
در هر حال، پذیرش طرح صلح روسیه با وجود همه اما و اگرهایی که ممکن است داشته باشد، برای برخی از محورهای ضد سوری مانند ترکیه، به مثابه نوشیدن جام زهر خواهد بود.
ترکیه در سوریه، بر سر اسپ بازنده شرط بست؛ زیرا تصور می کرد با تقویت مقطعی تروریزم بین المللی، نظام اسد به سرعت سقوط می کند و اخوانی ها همانند مصر بر سوریه نیز مسلط خواهند شد؛ اما نه تنها این اتفاق در مورد سوریه نیفتاد؛ بلکه حکومت اخوانی مصر نیز به کام اقتدارگرایان نظامی وابسته به عربستان و مورد حمایت غرب، سقوط داده شد و به این ترتیب، ترکیه اخوانی در هردو جبهه، متحمل شکست تلخی شد.
اکنون اگر طرح صلح روسیه از سوی امریکا بر ترکیه تحمیل شود، این به معنای پایان رویاهای ترکیه اخوانی و استمرار قدرت بشار اسد در همسایگی آن خواهد بود.
جو بایدن؛ معاون رئیس جمهوری امریکا در سفر خود به ترکیه این طرح را با ترک ها در میان گذاشت. آنکارا خواستار ایجاد شرایطی برای اجرای موفقیت آن شده و نسبت به شکست آن ابراز نگرانی کرده است.
نائل حریری؛ یک فعال مخالف سوری می گوید:«...در نبود اسد هیچ راه حلی سیاسی در افق دیده نمی شود. روس ها و ایرانی ها دو سال پیش تایید کرده بودند که می توان یک حکومت وحدت ملی متشکل از سه فراکسیون تشکیل داد. به معنای دیگر سوریه صاحب دو رئیس می شود، یکی رئیس جمهور و دیگری نخست وزیر که از مخالفان است که هیچکدام توان عزل دیگری را ندارد.»
حریری همچنین می گوید:«روسیه امروز این طرح را با همان شیوه مجددا مطرح کرده و خواستار برگزاری کنفرانس "مسکو یک" شده است. اگرچه حکومت سوریه چندان از این تلاش روسیه راضی نیست ... بشار اسد خودش ابتدای ماه آینده میلادی به روسیه سفر خواهد کرد.»
در این میان، آنچه برای صاحب نظران، جالب توجه می نماید این مساله است که این طرح، مدت ها پیش از سوی روسیه مطرح شده بود؛ اما در آن زمان، از آنجایی که هنوز محور غربی – عربی به علاوه ترکیه، عقیده داشت امیدها به براندازی دولت به رهبری بشار اسد در سوریه، کمرنگ نشده است، نسبت به آن بی اعتنایی کردند و با تاکید بر این مساله که اسد نمی تواند هیچ نقشی در آینده سوریه داشته باشد، در راستای ویرانی، کشتار، تقویت تروریزم، تضعیف نهادهای دولتی و ملی سوریه، انهدام زیرساخت های آن کشور، ویرانی آثار و میراث های بی بدیل تاریخ تمدن بشری و... تلاش کردند.
اما به رغم همه این اقدامات، سناریوی براندازی، اکنون به شکست انجامیده و غرب و اعراب پس از ظهور داعشی که خود روزگاری در تاسیس و تقویت آن، نقش ایفا کردند، بار دیگر از سر استیصال و سرخوردگی به طرح روسیه بازگشته اند.
این طرح اما با آنکه از سوی یکی از اصلی ترین متحدان دولت سوریه یعنی روسیه ارائه شده است و مورد تایید ضمنی تهران نیز قرار دارد، برای دمشق، صد در صد قابل قبول نیست.
دولت سوریه به رهبری بشار اسد معتقد است که کاهش صلاحیت هایی رییس جمهوری در دولت وحدت ملی که قرار است در آن سمت نخست وزیری به مخالفان واگذار شود، چیزی نیست که اقتدار و پیروزی های ارتش سوریه در برابر تروریست ها را در نظر گرفته باشد.
با این حال، به نظر می رسد برای روس ها این مهم است که غرب و اعراب، با چراغ سبز نسبت به طرح روسیه، به نحوی، شکست خود در نبرد سوریه را پذیرفته و از موضعی که به زعم آنها هیچ آینده ای برای بشار اسد متصور نبود، به تشکیل دولتی به ریاست جمهوری بشار اسد؛ اما با صلاحیت های کمتر او، تغییر دیدگاه داده اند و این یک پیروزی راهبردی و مهم برای محور شرق همسو با سوریه به رهبری روسیه است.
روس ها برخلاف انتظارهای اولیه، تا پایان این کارزار طولانی، مرگبار و ویرانگر، در کنار دولت سوریه باقی می ماندند و به مقاومت در برابر همه کشورهای تحت سلطه امریکا در منطقه و فرامنطقه با قدرت ادامه دادند؛ زیرا شکست در محور سوریه، مساوی با خداحافظی همیشگی روس ها از خاور میانه بود.
روس ها تنها یک پایگاه نظامی در کل خاور میانه دارند و آن هم پایگاه نیروی دریایی روسیه در بندر طرطوس است که به سقوط حکومت سوریه، این تنها نقطه نفوذ روسیه در خاور میانه نیز به کام امریکا و هم پیمانانش سقوط می کرد.
این در حالی است که روسیه، مدعی بازسازی نیروهای خود در برابر غرب و بازپس گیری سنگرهای سابق اش از بلوک غرب است و تسلیم و شکست در محور سوریه، این استراتژی را به بن بست خواهد کشاند.
در هر حال، پذیرش طرح صلح روسیه با وجود همه اما و اگرهایی که ممکن است داشته باشد، برای برخی از محورهای ضد سوری مانند ترکیه، به مثابه نوشیدن جام زهر خواهد بود.
ترکیه در سوریه، بر سر اسپ بازنده شرط بست؛ زیرا تصور می کرد با تقویت مقطعی تروریزم بین المللی، نظام اسد به سرعت سقوط می کند و اخوانی ها همانند مصر بر سوریه نیز مسلط خواهند شد؛ اما نه تنها این اتفاق در مورد سوریه نیفتاد؛ بلکه حکومت اخوانی مصر نیز به کام اقتدارگرایان نظامی وابسته به عربستان و مورد حمایت غرب، سقوط داده شد و به این ترتیب، ترکیه اخوانی در هردو جبهه، متحمل شکست تلخی شد.
اکنون اگر طرح صلح روسیه از سوی امریکا بر ترکیه تحمیل شود، این به معنای پایان رویاهای ترکیه اخوانی و استمرار قدرت بشار اسد در همسایگی آن خواهد بود.
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا) - سرویس تحلیل و پژوهش اخبار
