علیرغم همه مشکلاتی که اکنون، هم دامنگیر مردم افغانستان است وهم دولت ونیروهای خارجی با آن درگیراند، موضوع انتخابات همچنان داغ بوده وهمواره نقل مجالس ومحافل داخلی وخارجی می باشد.
آنچه بیش ازهمه مورد بحث و دقت به نظر می رسد کنکاش پیرامون اسامی وسوابق افرادی است که می خواهند درانتخابات آینده به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری خود را مطرح نمایند.
براساس تحقیق وپژوهش خبرنگاران خبرگزاری صدای افغان تاکنون 5 نفر از افرادی که بیش از دیگران قوی به نظر می رسند اسامی شان برسرزبان هاست وهرکسی به نوبه خود تحلیل وتفسیرهای گوناگونی را درموفقیت ویاناکامی هرکدام دارند.
اولین فرد مطرح خود آقای کرزی است که مدت ها پیش به عنوان کاندید مطرح گردیده است . اما عده ای می گویند آقای کرزی بازهم برنده میدان خواهد بود. دلیل این عده هم اینست که وی اگر چه مورد انتقاد بسیاری از محافل داخلی وخارجی بوده ولی به دلیل اینکه ایشان توانسته افغانستان را از یک مرحله خطرناک بگذراند که کمتر کسی قادربود تا این سمت را دریک چنین شرایطی با موفقیت نسبی سپری نماید امتیاز ویژه ای برای خود کسب کرده است.
درزمان آقای کرزی کارهای زیادی صورت گرفته است که اگر درواقعیت امر سنجیده شود بسیار چشمگیروغیر قابل باور خواهد بود ودرنتیجه نمی شود افغانستان حالا را با افغانستان سال 1380 به مقایسه گرفت. این که کرزی هم اکنون مورد انتقاد شدید به نظر می رسد دلایل غیرواقعی وعارضی مختلف دارد که یکی ازاین دلایل عمل نکردن ایشان مطابق اوامر ونواهی غربی هاست.
ایشان هم درمسایل داخلی وهم درموضوعات سیاست خارجی منافع ملی افغانستان را تاجایی که صلاحیت وقدرتش ایجاب می کرده درنظر گرفته است وهمین دلیل هم باعث شده تا آقای کرزی از چشم آمریکایی ها بیافتد، ازاین رو چه شخصیت های سیاسی نظامی وچه رسانه های جمعی غرب علیه آقای کرزی موضع گیری را شروع کرده اند.
روگرداندن آمریکایی ها ازجای دیگر هم بسیار خوب تشخیص داده می شود. چرا که مدت ها است تیم های پژوهش گر آمریکایی پیرامون انتخابات افغانستان هنگامی که دررابطه با عناصر احتمالی برای ریاست جمهوری افغانستان ، ازشخصیتهای افغانی نظر سنجی می کنند افراد دیگری درنزد آنها مطرح است غیر از آقای کرزی ووقتی آنها مورد سوال قرار می گیرند که چرا آقای کرزی مورد نظر سنجی شما نیست می گویند دیگر به خصوص آمریکا علاقه ندارد آقای کرزی دردوره بعد رییس جمهور شود.
تحلیلگران می گویند تصمیم آمریکا برای رییس جمهور شدن کرزی مهم نیست بلکه اجماع بین الافغانی می تواند آب پاکی روی دست غرب بریزد وآقای کرزی بار دیگر رییس جمهور افغانستان شود.
اماعده دیگر معتقداند که اشتباهات وسوء رفتار آقای کرزی بیش از آن چیزی است که اصلا دریک محاسبه بگنجد. بنابراین هرمجموعه وحلقه هرمقدارسرمایه هم که خرچ کند وبه هرمیزان تلاش نماید امکان ندارد کرزی پیروز میدان انتخابات باشد.
پس ازکرزی، دومین فرد مطرح که مدت هاست نام ایشان برسرزبان ها است آقای علی احمد جلالی است.
اگرچه عده ای می گویند از یک طرف خود علی احمد جلالی آدم خوش نام ومثبتی است واز طرف دیگر روابط گرمی با دموکرات های ینگه دنیا دارد امکان توفیق وی درعرصه انتخابات زیاد است .
اما کسانی که درمورد توفیق آقای جلالی خوش بین نیستند می گویند که اولا آقای جلالی از تبار پشتون ازقومی نیست که بتواند درمیان پشتون ها ازجایگاه بالایی برخوردار باشد وثانیا ایشان درزمان وزارت خود هیچگونه کار مثبتی ارایه نداده وحتی پس ازاستعفا که گفت اسامی دست اندرکار مواد مخدر را افشا خواهد کرد به همان کار هم اقدام ننمود.
لذا علی احمد جلالی به عنوان یک فرد شجاع ، بابرنامه وقاطع شناخته نشده لذا بعید به نظر می رسد که ایشان دریک انتخابات آزاد ومردمی رای کافی را از آن خود نماید.
دیگر شخصی که دراین روز ها بیش از دیگران جولان می دهد جناب آقای اشرف غنی احمد زی است. گو این که ایشان با اعتماد به نفس بیشتر وبا قوت زیاد تر وارد عرصه شده وطرفداران وی به این اعتقاداند که اولا ایشان درزمان کابینه آقای کرزی ازبیشترین برنامه ونیز قاطعیت وشهامت برخوردار بوده واز طرفی آمریکایی ها ممکن است ازمیان علی احمد جلالی و اشرف غنی احمد زی ، ایشان را مورد حمایت قرار دهند چرا که آقای احمدزی هم درمحافل جهانی به خصوص درمیان آمریکایی ها ، اخصا دربین دموکرات های آمریکا از جایگاه بالاتری برخورداراست واین شانس زمینه بیشتر می دهد تا آقای احمد زی مورد حمایت بین المللی قرار بگیرد.
ولی مخالفان آقای احمدزی دودلیل عمده را می آورند که باعث خواهند شد احمدزی نتواند دراین عرصه ازتوفیقات بالایی برخوردار شود.
اول اینکه ایشان مرض سرطان داشته دراثراین مرض معده ایشان برداشته شده و باشرایط سختی زندگی می گذراند . چنانچه خودش هم بارها برای افراد ومجالس مختلف نقل کرده است که من مرض سرطان داشتم ومعده ام برداشته شده لذا برای بسیاری از فعالیت ها مشکل دارم وازسویی هر چند دقیقه باید کمی غذا بخورم.
مسلما این وضعیت اولا مانع می شود تا یک رییس جهور، خوب کار کند ودرثانی مردم با این وضعیت به ایشان رای نخواهند داد.
دلیل مهم دیگری که قطعا موجب رای نیاوردن ایشان است موضوع قومیتی ایشان است. آقای احمدزی از قوم کوچی است وکوچی ها هم تاهنوز با مردم هزاره افغانستان مشکل جدی داشته که تاکنون هیچ یکی ازشخصیتهای به نام کوچی، به شمول خود آقای احمدزی برای حل این کشیدگی هیچ کاری نکردند.
واز طرفی، حمایت مردم هزاره از هر کاندیدایی از اهمیت فوق العاده مهمی برخورداراست ومی تواند حضور وعدم حضور آنان درپای صندوق های رای وزنه را تغیر دهد.
ازاین رو تحلیل اینست که نه به طور احتمالی که به طور قطع، مردم هزاره برای آقای احمد زی رای مناسب را نخواهند داد وهمین دلایل کافی است که آقای احمد زی نتواند رای لازم رابه دست بیاورد.
شخصیت چهارم که بیش از دیگر نامزدهای احتمالی نامش مطرح است ودرمقام چهارم نامزدهای ذکرشده قراردارد مصطفی ظاهر می باشد. افراد خوش بین به ایشان تنها دلیل موفقیت ظاهر را دروابستگی ایشان به خاندان محمد ظاهر، شاه سابق وفقید افغانستان می دانند ونیز آقای ظاهر از نظر قومیتی هم می تواند شانس موفقیت بیشتر به دست بیآورد. اما تحلیل گران معتقداند که مصطفی ظاهر به دلالیل مختلف از سوی مردم، مورد انتخاب قرار نخواهد گرفت.
چرا که اولا ایشان خود، آدم فعال وپرتلاشی به نظر نمی رسد وثانیا به دلیل وابستگی اش به خاندان سلطنت وتربیت دریک جو تشریفاتی ، ایشان نیز تشریفاتی بوده ودرشرایط فعلی یک آدم تشریفاتی به درد کار افغانستان نخواهدخورد.
مرد دیگری که کمتر مطرح است گل آقا شیرزوی والی فعلی ننگرهار می باشد. افراد طرفدار وی می گویند: آقای شیرزوی فرد بومی این مملکت بوده ومانند دیگران ازخارج نیامده تا صرفا برای جمع کردن امکانات وپس انداز کردن آن دربانک های خارج خود را کاندید نماید وهمچنان ایشان یکی ازشخصیت های جهادی بوده که سال ها درسنگر نبرد با اشغالگران درجبهات جهادی حضورداشته وبا توجه براین که کل مردم افغانستان مجاهد اند قطعا یک مجاهد را بیشتر از دیگران برای ریاست جمهوری برخواهند گزید واز دیگر سو اگرچه شیرزوی از سواد بالایی درحد نامزدهای متذکره نیست اما از نظر اجرایی توان خوبی داشته تاجایی که ایشان می تواند درتبلیغات انتخاباتی، ساخت وساز واداره درست دو ولایت قندهار وننگرهار را برای مردم پیشکش نماید به گونه ای که تا کنون کمتر افراد اجرایی کشور مثل ایشان توانسته کار مفید برای جامعه ارایه کند. ازنظر جامعه بین المللی هم ایشان می تواند از پشتوانه خوبی برخوردارباشد و رابطه اش هم با دموکرات های آمریکا خیلی عالی است به نحوی که وقتی اوباما وارد افغانستان می شود اول به دیدار شیرزوی می شتابد.
اینان مهمترین عامل دیگر پیروزی شیرزوی را درقومیت وی می دانند و می گویند گل آقا شیر زوی از نظرقومی بارکزی است قومی که اکثرا افراد منسوب به آن تاکنون درافغانستان حکومت رانده اند.
اما تحلیلگران معتقد اند که اگرچه آقای شیرزوی ازجهات متعددی دارای امتیازات خوبی است اما مهمترین عامل درنزد مردم افغانستان مسله دین اسلام است واز طرفی آقای شیرزوی درلویه جرگه اضطراری آنگاه که پسوند اسلامی ازطرف آیت الله محسنی اعلام گردید به شدت موضعگیری نموده وباقرارگرفتن درپشت تریبون سخت علیه اسلامی شدن حکومت انتقاد کرد تاجایی که چیزی نمانده بود تا ازطرف عده ای از نمایندگان لویه جرگه اضطراری مورد ضرب وشتم قرار بگیرد واز سوی دیگر وابستگی به غرب به خصوص آمریکا نمی تواند به عنوان یک امتیاز مثبت تلقی شود بل عنوان شدن این موضوع بیشتر به ضرر انتخاب شدن گل آقا شیرزوی خواهد انجامید تا به انتخاب شدن ایشان.
اماتحلیلگرانی هم هستند که می گویند اصلا ممکن است رییس جمهور آینده افغانستان غیرازاین هایی باشد که نام شان برده شد .چنانچه خودکرزی هم تالحظه رییس جمهور شدن، کاملا نام گم بود وکمتر افغانی، باشخصیت ایشان آشنایی داشت.
به هر حال مسلما هرفردی که قراراست عزم جدی ونهایی خود را برای انتخاب شدن درانتخابات ریاست جمهوری اعلام کند چند چیز را مورد توجه قرار دهد .
اول اسلامیت مردم
دوم استقلال افغانستان از هر کشورخارجی
سوم تعیین تاریخ خروج نیروهای بیگانه ازافغانستان
چهارم برنامه برای تعامل مثبت ومفید باکشورهای همسایه
پنجم برگرداندن ثبات وتامین امنیت
ششم بالا بردن قدرت اقتصادی عمومی
هفتم برداشتن تبعیض وبرقراری برابری وتامین حقوق شهروندی براساس عدالت اجتماعی
هشتم و ....
آنچه بیش ازهمه مورد بحث و دقت به نظر می رسد کنکاش پیرامون اسامی وسوابق افرادی است که می خواهند درانتخابات آینده به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری خود را مطرح نمایند.
براساس تحقیق وپژوهش خبرنگاران خبرگزاری صدای افغان تاکنون 5 نفر از افرادی که بیش از دیگران قوی به نظر می رسند اسامی شان برسرزبان هاست وهرکسی به نوبه خود تحلیل وتفسیرهای گوناگونی را درموفقیت ویاناکامی هرکدام دارند.
اولین فرد مطرح خود آقای کرزی است که مدت ها پیش به عنوان کاندید مطرح گردیده است . اما عده ای می گویند آقای کرزی بازهم برنده میدان خواهد بود. دلیل این عده هم اینست که وی اگر چه مورد انتقاد بسیاری از محافل داخلی وخارجی بوده ولی به دلیل اینکه ایشان توانسته افغانستان را از یک مرحله خطرناک بگذراند که کمتر کسی قادربود تا این سمت را دریک چنین شرایطی با موفقیت نسبی سپری نماید امتیاز ویژه ای برای خود کسب کرده است.
درزمان آقای کرزی کارهای زیادی صورت گرفته است که اگر درواقعیت امر سنجیده شود بسیار چشمگیروغیر قابل باور خواهد بود ودرنتیجه نمی شود افغانستان حالا را با افغانستان سال 1380 به مقایسه گرفت. این که کرزی هم اکنون مورد انتقاد شدید به نظر می رسد دلایل غیرواقعی وعارضی مختلف دارد که یکی ازاین دلایل عمل نکردن ایشان مطابق اوامر ونواهی غربی هاست.
ایشان هم درمسایل داخلی وهم درموضوعات سیاست خارجی منافع ملی افغانستان را تاجایی که صلاحیت وقدرتش ایجاب می کرده درنظر گرفته است وهمین دلیل هم باعث شده تا آقای کرزی از چشم آمریکایی ها بیافتد، ازاین رو چه شخصیت های سیاسی نظامی وچه رسانه های جمعی غرب علیه آقای کرزی موضع گیری را شروع کرده اند.
روگرداندن آمریکایی ها ازجای دیگر هم بسیار خوب تشخیص داده می شود. چرا که مدت ها است تیم های پژوهش گر آمریکایی پیرامون انتخابات افغانستان هنگامی که دررابطه با عناصر احتمالی برای ریاست جمهوری افغانستان ، ازشخصیتهای افغانی نظر سنجی می کنند افراد دیگری درنزد آنها مطرح است غیر از آقای کرزی ووقتی آنها مورد سوال قرار می گیرند که چرا آقای کرزی مورد نظر سنجی شما نیست می گویند دیگر به خصوص آمریکا علاقه ندارد آقای کرزی دردوره بعد رییس جمهور شود.
تحلیلگران می گویند تصمیم آمریکا برای رییس جمهور شدن کرزی مهم نیست بلکه اجماع بین الافغانی می تواند آب پاکی روی دست غرب بریزد وآقای کرزی بار دیگر رییس جمهور افغانستان شود.
اماعده دیگر معتقداند که اشتباهات وسوء رفتار آقای کرزی بیش از آن چیزی است که اصلا دریک محاسبه بگنجد. بنابراین هرمجموعه وحلقه هرمقدارسرمایه هم که خرچ کند وبه هرمیزان تلاش نماید امکان ندارد کرزی پیروز میدان انتخابات باشد.
پس ازکرزی، دومین فرد مطرح که مدت هاست نام ایشان برسرزبان ها است آقای علی احمد جلالی است.
اگرچه عده ای می گویند از یک طرف خود علی احمد جلالی آدم خوش نام ومثبتی است واز طرف دیگر روابط گرمی با دموکرات های ینگه دنیا دارد امکان توفیق وی درعرصه انتخابات زیاد است .
اما کسانی که درمورد توفیق آقای جلالی خوش بین نیستند می گویند که اولا آقای جلالی از تبار پشتون ازقومی نیست که بتواند درمیان پشتون ها ازجایگاه بالایی برخوردار باشد وثانیا ایشان درزمان وزارت خود هیچگونه کار مثبتی ارایه نداده وحتی پس ازاستعفا که گفت اسامی دست اندرکار مواد مخدر را افشا خواهد کرد به همان کار هم اقدام ننمود.
لذا علی احمد جلالی به عنوان یک فرد شجاع ، بابرنامه وقاطع شناخته نشده لذا بعید به نظر می رسد که ایشان دریک انتخابات آزاد ومردمی رای کافی را از آن خود نماید.
دیگر شخصی که دراین روز ها بیش از دیگران جولان می دهد جناب آقای اشرف غنی احمد زی است. گو این که ایشان با اعتماد به نفس بیشتر وبا قوت زیاد تر وارد عرصه شده وطرفداران وی به این اعتقاداند که اولا ایشان درزمان کابینه آقای کرزی ازبیشترین برنامه ونیز قاطعیت وشهامت برخوردار بوده واز طرفی آمریکایی ها ممکن است ازمیان علی احمد جلالی و اشرف غنی احمد زی ، ایشان را مورد حمایت قرار دهند چرا که آقای احمدزی هم درمحافل جهانی به خصوص درمیان آمریکایی ها ، اخصا دربین دموکرات های آمریکا از جایگاه بالاتری برخورداراست واین شانس زمینه بیشتر می دهد تا آقای احمد زی مورد حمایت بین المللی قرار بگیرد.
ولی مخالفان آقای احمدزی دودلیل عمده را می آورند که باعث خواهند شد احمدزی نتواند دراین عرصه ازتوفیقات بالایی برخوردار شود.
اول اینکه ایشان مرض سرطان داشته دراثراین مرض معده ایشان برداشته شده و باشرایط سختی زندگی می گذراند . چنانچه خودش هم بارها برای افراد ومجالس مختلف نقل کرده است که من مرض سرطان داشتم ومعده ام برداشته شده لذا برای بسیاری از فعالیت ها مشکل دارم وازسویی هر چند دقیقه باید کمی غذا بخورم.
مسلما این وضعیت اولا مانع می شود تا یک رییس جهور، خوب کار کند ودرثانی مردم با این وضعیت به ایشان رای نخواهند داد.
دلیل مهم دیگری که قطعا موجب رای نیاوردن ایشان است موضوع قومیتی ایشان است. آقای احمدزی از قوم کوچی است وکوچی ها هم تاهنوز با مردم هزاره افغانستان مشکل جدی داشته که تاکنون هیچ یکی ازشخصیتهای به نام کوچی، به شمول خود آقای احمدزی برای حل این کشیدگی هیچ کاری نکردند.
واز طرفی، حمایت مردم هزاره از هر کاندیدایی از اهمیت فوق العاده مهمی برخورداراست ومی تواند حضور وعدم حضور آنان درپای صندوق های رای وزنه را تغیر دهد.
ازاین رو تحلیل اینست که نه به طور احتمالی که به طور قطع، مردم هزاره برای آقای احمد زی رای مناسب را نخواهند داد وهمین دلایل کافی است که آقای احمد زی نتواند رای لازم رابه دست بیاورد.
شخصیت چهارم که بیش از دیگر نامزدهای احتمالی نامش مطرح است ودرمقام چهارم نامزدهای ذکرشده قراردارد مصطفی ظاهر می باشد. افراد خوش بین به ایشان تنها دلیل موفقیت ظاهر را دروابستگی ایشان به خاندان محمد ظاهر، شاه سابق وفقید افغانستان می دانند ونیز آقای ظاهر از نظر قومیتی هم می تواند شانس موفقیت بیشتر به دست بیآورد. اما تحلیل گران معتقداند که مصطفی ظاهر به دلالیل مختلف از سوی مردم، مورد انتخاب قرار نخواهد گرفت.
چرا که اولا ایشان خود، آدم فعال وپرتلاشی به نظر نمی رسد وثانیا به دلیل وابستگی اش به خاندان سلطنت وتربیت دریک جو تشریفاتی ، ایشان نیز تشریفاتی بوده ودرشرایط فعلی یک آدم تشریفاتی به درد کار افغانستان نخواهدخورد.
مرد دیگری که کمتر مطرح است گل آقا شیرزوی والی فعلی ننگرهار می باشد. افراد طرفدار وی می گویند: آقای شیرزوی فرد بومی این مملکت بوده ومانند دیگران ازخارج نیامده تا صرفا برای جمع کردن امکانات وپس انداز کردن آن دربانک های خارج خود را کاندید نماید وهمچنان ایشان یکی ازشخصیت های جهادی بوده که سال ها درسنگر نبرد با اشغالگران درجبهات جهادی حضورداشته وبا توجه براین که کل مردم افغانستان مجاهد اند قطعا یک مجاهد را بیشتر از دیگران برای ریاست جمهوری برخواهند گزید واز دیگر سو اگرچه شیرزوی از سواد بالایی درحد نامزدهای متذکره نیست اما از نظر اجرایی توان خوبی داشته تاجایی که ایشان می تواند درتبلیغات انتخاباتی، ساخت وساز واداره درست دو ولایت قندهار وننگرهار را برای مردم پیشکش نماید به گونه ای که تا کنون کمتر افراد اجرایی کشور مثل ایشان توانسته کار مفید برای جامعه ارایه کند. ازنظر جامعه بین المللی هم ایشان می تواند از پشتوانه خوبی برخوردارباشد و رابطه اش هم با دموکرات های آمریکا خیلی عالی است به نحوی که وقتی اوباما وارد افغانستان می شود اول به دیدار شیرزوی می شتابد.
اینان مهمترین عامل دیگر پیروزی شیرزوی را درقومیت وی می دانند و می گویند گل آقا شیر زوی از نظرقومی بارکزی است قومی که اکثرا افراد منسوب به آن تاکنون درافغانستان حکومت رانده اند.
اما تحلیلگران معتقد اند که اگرچه آقای شیرزوی ازجهات متعددی دارای امتیازات خوبی است اما مهمترین عامل درنزد مردم افغانستان مسله دین اسلام است واز طرفی آقای شیرزوی درلویه جرگه اضطراری آنگاه که پسوند اسلامی ازطرف آیت الله محسنی اعلام گردید به شدت موضعگیری نموده وباقرارگرفتن درپشت تریبون سخت علیه اسلامی شدن حکومت انتقاد کرد تاجایی که چیزی نمانده بود تا ازطرف عده ای از نمایندگان لویه جرگه اضطراری مورد ضرب وشتم قرار بگیرد واز سوی دیگر وابستگی به غرب به خصوص آمریکا نمی تواند به عنوان یک امتیاز مثبت تلقی شود بل عنوان شدن این موضوع بیشتر به ضرر انتخاب شدن گل آقا شیرزوی خواهد انجامید تا به انتخاب شدن ایشان.
اماتحلیلگرانی هم هستند که می گویند اصلا ممکن است رییس جمهور آینده افغانستان غیرازاین هایی باشد که نام شان برده شد .چنانچه خودکرزی هم تالحظه رییس جمهور شدن، کاملا نام گم بود وکمتر افغانی، باشخصیت ایشان آشنایی داشت.
به هر حال مسلما هرفردی که قراراست عزم جدی ونهایی خود را برای انتخاب شدن درانتخابات ریاست جمهوری اعلام کند چند چیز را مورد توجه قرار دهد .
اول اسلامیت مردم
دوم استقلال افغانستان از هر کشورخارجی
سوم تعیین تاریخ خروج نیروهای بیگانه ازافغانستان
چهارم برنامه برای تعامل مثبت ومفید باکشورهای همسایه
پنجم برگرداندن ثبات وتامین امنیت
ششم بالا بردن قدرت اقتصادی عمومی
هفتم برداشتن تبعیض وبرقراری برابری وتامین حقوق شهروندی براساس عدالت اجتماعی
هشتم و ....
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا)کابل
