واکنش های متفاوت کارشناسان به اظهارات جنرال

روز گذشته جنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول ریاست جمهوری، پس از برگشت از عملیات نظامی ولسوالی غورماچ در یک نشست خبری در شهر شبرغان؛ اشرف غنی را متهم به "قوم‌گرایی" کرد و عبدالله رئیس اجرایی را نیز فردی ناتوان نام برد و گفت که وی بین مردم نام نیک ندارد.
در همین حال، آگاهان سیاسی، می‏گویند که اظهارات آقای دوستم از آدرس معاونیت اول ریاست جمهوری به معنی بیدادگری تبعیض در بدنه‌ی حکومت است.
شاه جهان فضیلت، از آگاهان سیاسی؛ در صحبت با آوا گفت: هرچند در این اواخر رئیس جمهور غنی اعتماد ملی خویش را نزد مردم از دست داده و نارضایتی‌ها نسبت به وی در خصوص قوم پرستی بیشتر شده است؛ اما اظهارات آقای دوستم بیانگر فاجعه‌ی در داخل نظام است که در پسِ آن ناامیدی سایه افگنده است.
آقای فضیلت افزود: دوستم در واکنش تندی به مردم روشن ساخت که حکومت درحال فروپاشی نظام است و تعصبات قومی در راس حکومت طغیان می‌کند و عدالت اجتماعی و توزیع قدرت سیاسی که در اجلاس بُن تسجیل یافته بود رو به بطلان است.
براساس گفته های آقای فضیلت؛ در بسی موارد مهم ملی مانند " چگونگی طرح، دیزاین و توزیع تذکره الکترونیکی، قانون تک کرسی انتخابات در شرایط فعلی افغانستان، پشت کردن به تغییر نظام از ریاستی به صدارتی مطابق تفاهم نامه‌ی حکومت وحدت ملی" آقای غنی سعی بر آن داشته تا منافع و هویت پشتون‌ها بیشتر از منافع سایر اقوام پر رنگتر گردد.
او همچنان اضافه کرد که آقای غنی ادارات مهم و کلیدی را از افراد خبره، با احساس و کارامدِ اقوام غیر پشتون به بهانه‌های گوناگون تصفیه کرده و یا سرکوب و منزوی ساخته است. همچنان صلاحیت اجرایی اکثر  وزرا و روسای مستقل که از قوم و تیم رئیس جمهور غنی سلب گردیده و توسط تیم رئیس جمهور مدیریت می‌شود.
فضیلت همچنان اشاره به اظهارات جنرال دوستم نسبت به داکتر عبدالله کرده افزود که اگر آقای عبدالله بی‌خاصیت و ناتوان نباشد چرا برای صدارتی شدن نظام مطابق توافقنامه ای حکومت وحدت ملی با رئیس جمهور غنی چانه‌زنی نمی‌کند و یا بوسیله‌ی مراجعه به مردم و ماده های توافق‌نامه، در این خصوص احساس مسئولیت نمی‌کند.
او تاکید کرد که آقای دوستم حقیقتی را به مردم روشن ساخت که اگر جلوگیری نشود، آینده‌ی ناخوشنودی در انتظار مردم افغانستان خواهد بود، زیرا مردم روزی به تنگ میایند و دست به اقدامات تلافی جویانه خواهند زد و کشور به بحران خواهد رفت.
در همین حال صالح محمد ریگستانی، آگاه سیاسی، در گفتگو با آوا اظهارات جنرال دوستم، مبنی بر ضعیف و بی کفایت خواندن رییس اجرایی را رد کرده می‏گوید: اگر آقای عبدالله شخص بی کفایت می بود، بیش از نیم مردم افغانستان به او رای نمیدادند.
آقای ریگستانی افزود: "کسی که بیش از ۵۰ درصد آرای مردم را بدست آورده است، نمی‏تواند آدم ضعیف باشد، اما اینکه رییس اجرایی در مقابل رییس جمهور غنی از نرمش کار گرفته، بخاطر مصالح کشور است".
ریگستانی؛ اما اظهارات جنرال دوستم را در مورد قوم گرا بودن، رییس جمهور غنی را تایید کرده می‏گوید که گرایش قومی در دستگاه ریاست جمهوری بسیار شدید است و ریاست جمهوری اشخاص را بر اساس قوم و زبان و سابقه حزبی به کار می‏گمارد.
او تصریح کرد که قوم گرا بودن تیم ارگ، مشکلات داخلی حکومت را نشان میدهد که از یک طرف بین دو رهبر اختلاف وجود دارد و از سوی دیگر رییس جمهور بر اساس گرایش های قومی سیاست خود را بنا نهاده است.
ریگستانی هم‏چنان خاطر نشان کرد که رییس جمهور غنی، سهمی را که رییس اجرایی براساس توافق نامه سیاسی تشکیل حکومت وحدت ملی دارد را برای داکتر عبدالله نداده به همین دلیل اختلافات در کشور ادامه دارد.
این آگاه سیاسی، تاکید کرد که سران حکومت وحدت ملی باید اختلافات را کنار بگذارند و به وظایف اصلی خود (تامین امنیت و رفاه مردم) بپردازد، چون اختلافات سبب ضعف نظام میشود که تا سه سال آینده به جای حل مشکلات به آن می افزاید.
در همین حال اما جنرال عتیق الله امرخیل، دیگر آگاه سیاسی در گفتگو با آوا؛ جنرال دوستم را خود متهم به قوم گرایی کرده می‏گوید: اگر جنرال دوستم خود قوم گرا نمیبود، وی برای جنگ به فاریاب نه بل به ارزگان یا هلمند میرفت.
او اظهارات آقای دوستم را رد کرده، اشاره کرد که امروز در ادارات دولتی کمتر از ۴۰ درصد پشتون مصروف کار اند، در حالیکه اضافه از ۶۰ درصد اقوام دیگر پُست های دولتی را اشغال کرده اند.
براساس گفته های امرخیل؛ اگر رییس جمهور غنی قوم گرا میبود، وی از تخلص "احمدزی" نمی‏گذشت که امروز اکثر اقوامش به همین دلیل با وی مقاطعه کرده اند.
امرخیل، تاکید کرد که جنرال دوستم به جای متهم کردن رییس جمهور و رییس اجرایی به قوم گرایی، باید به فکر نجات کشور از بحران باشد.
جنرال دوستم در حالی رییس جمهور غنی را متهم به "قوم گرایی" میکند که احمد ضیا مسعود، نماینده فوق العاده رئیس جمهور در امور اصلاحات و حکومت‌داری خوب نیز میگوید که "کُل ادارات دولتی از قوم پشتون پر شده است."
آقای مسعود در همایشی در ولایت پنجشیر گفت: این چه فایده می‌کند که من امروز در حکومت باشم و کُل تاجیک‌ها را در حکومت شامل سازم. چه فایده می‌کند که یک برادر پشتون ما که در راس حکومت است، کل نهادهای دولتی را از وطن‌داران پشتون پر کند؛ این هیچ فایده نمی‌کند.