ده‌ها نفر از فعالان مدنی در هرات در اعتراض به تصمیم آلمان مبنی بر اخراج مهاجران افغان در مقابل ساختمان دفتر کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان تجمع کردند.
شرکت کنندگان این تجمع گفتند که اروپا و مخصوصا آلمان در حال حاضر به میزبانی سوری‌ها و عراقی‌ها اولویت داده و پناهجویان افغان را به ناحق مهاجران اقتصادی خوانده است.
در قطعنامه معترضان آمده که افغانها به خاطر حفظ جان شان با قبول خطرات فراوان مهاجرت می‌کنند، نه برای بهبود زندگی اقتصادی.
تمام شعارهای معترضان در حمایت از پناهجویان بود. آنها تاکید کردند که کشورهای اروپایی به خصوص آلمان نباید افغانها را جبرا اخراج کنند.
معترضان از دولت نیز خواستند که زمینه کار و زندگی بهتر را در کشور فراهم سازد تا دیگر هیچ افغانی مجبور به فرار نشود.
آلمان به تازگی اعلام کرده که پناهجویان افغان قبول نشده در این کشور را اخراج خواهد کرد.
از این دست گردهمایی های اعتراضی در افغانستان و سایر نقاط جهان، کم برگزار نشده است؛ گردهمایی هایی که خواسته شان یک چیز است: آلمان، پناهجویان افغان را اخراج نکند.
البته در کنار آن، این مساله نیز طرح می شود که دولت افغانستان باید زمینه های زندگی در داخل کشور را بهبود بخشد تا دیگر هیچکس مجبور نشود به دلیل ترس از ناامنی و جنگ و بی خانمانی یا فقر و بیکاری و بی سرنوشتی و عدم امید به آینده، کشور را ترک کند.
با این حساب، پرسش اصلی این است که آیا مهاجرت، یک مساله ملی برای دولت و مردم افغانستان است یا معضلی جهانی است که کشورهایی مانند آلمان باید به آن پاسخ مناسب بدهند؟
این پرسشی است که به نظر می رسد حتی دولتمردان داخل نظام در افغانستان نیز در باره آن توافق نظر ندارند.
وزیر مهاجرین به آلمان هشدار داده که نباید مهاجران افغانستانی را از آن کشور اخراج کند و این معضل باید بر اساس یک تفاهمنامه دوطرفه حل و فصل شود که در نتیجه آن، اروپا و به ویژه آلمان، درخواست پناهندگی پناهجویان افغانستانی را نیز بپذیرد؛ اما ارگ ریاست جمهوری در موضعی کاملا مخالف، گفته است که آماده میزبانی از پناهجویان برگشتی از آلمان است و زمینه ها و شرایط زندگی، کار، امنیت و آینده را در افغانستان برای آنها فراهم خواهد کرد.
با این حساب، از نظر وزارت مهاجرین، معضل مهاجرت یک معضل بین المللی است که کشورهایی مانند آلمان و سایر اعضای اتحادیه اروپا باید به آن رسیدگی کنند و راه حلی منطقی و به نفع مهاجرین پیدا کنند؛ اما از نظر اشرف غنی و ریاست جمهوری، این مساله ای داخلی است که به آسانی قابل حل است و لزومی ندارد آلمان سیاست هایش را در این زمینه تغییر دهد.
منتقدان می گویند که موضع ریاست جمهوری در این زمینه با واقعیت های عینی و جاری در این خصوص، همخوانی ندارد. ریاست جمهوری در حالی که عملا هیچ برنامه و بودجه ای برای بهبود وضعیت، کاهش مهاجرت و ایجاد زمینه های زندگی، امنیت و اشتغال برای شهروندان داخل کشور روی دست ندارد، بر امری تاکید می کند که تحقق آن در حال حاضر، مقدور نیست.
اما این به معنای تایید موضع وزارت امور مهاجرین نیست. این وزارت حتما می داند که نمی توان کشورهایی مانند آلمان را ملزم کرد که حتما باید مهاجران افغانستانی را بپذیرد. این مشکل آلمان نیست. اگرچه آنها در ابتدا با اعمال «سیاست درهای باز» سیلی از مهاجران را به سوی خود فراخواندند و در این زمینه، هیچ تفکیک و تمییزی میان افغان ها و سوری ها قایل نشدند.
آنها در این خصوص، به نوعی دروغ گفتند. در حالی که می توانستند بگویند آلمان پذیرای پناهجویان افغانستانی یا غیر سوری نیست و با این حساب، این معضل، اکنون به وجود نمی آمد.
در این صورت، اکنون که هزاران پناهجو با عبور از خطرات مرگبار و قبول هزینه های مالی، انسانی و... خود را به آن کشور رسانده اند، این عادلانه نیست که دست رد به سینه شان زده شود؛ مگر آنکه ارگ ریاست جمهوری یا دولت آلمان، هزینه هایی که مهاجرین برای رسیدن به آلمان صرف کرده اند را متقبل شوند که به نظر نمی رسد چنین کنند.
با توجه به این مسایل، راه میانه و منطقی این است که دولت به جای اتخاذ دو موضع کاملا متضاد در برابر بحران مهاجرت، یک راه حل معقول و عملی و درازمدت برای این امر، اندیشه کند که هم معضل ملی مهاجرت، حل شود و هم دوگانگی و سرگشتگی ادارات مسؤول در برخورد با این معضل، پایان پیدا کند.
شرکت کنندگان این تجمع گفتند که اروپا و مخصوصا آلمان در حال حاضر به میزبانی سوری‌ها و عراقی‌ها اولویت داده و پناهجویان افغان را به ناحق مهاجران اقتصادی خوانده است.
در قطعنامه معترضان آمده که افغانها به خاطر حفظ جان شان با قبول خطرات فراوان مهاجرت می‌کنند، نه برای بهبود زندگی اقتصادی.
تمام شعارهای معترضان در حمایت از پناهجویان بود. آنها تاکید کردند که کشورهای اروپایی به خصوص آلمان نباید افغانها را جبرا اخراج کنند.
معترضان از دولت نیز خواستند که زمینه کار و زندگی بهتر را در کشور فراهم سازد تا دیگر هیچ افغانی مجبور به فرار نشود.
آلمان به تازگی اعلام کرده که پناهجویان افغان قبول نشده در این کشور را اخراج خواهد کرد.
از این دست گردهمایی های اعتراضی در افغانستان و سایر نقاط جهان، کم برگزار نشده است؛ گردهمایی هایی که خواسته شان یک چیز است: آلمان، پناهجویان افغان را اخراج نکند.
البته در کنار آن، این مساله نیز طرح می شود که دولت افغانستان باید زمینه های زندگی در داخل کشور را بهبود بخشد تا دیگر هیچکس مجبور نشود به دلیل ترس از ناامنی و جنگ و بی خانمانی یا فقر و بیکاری و بی سرنوشتی و عدم امید به آینده، کشور را ترک کند.
با این حساب، پرسش اصلی این است که آیا مهاجرت، یک مساله ملی برای دولت و مردم افغانستان است یا معضلی جهانی است که کشورهایی مانند آلمان باید به آن پاسخ مناسب بدهند؟
این پرسشی است که به نظر می رسد حتی دولتمردان داخل نظام در افغانستان نیز در باره آن توافق نظر ندارند.
وزیر مهاجرین به آلمان هشدار داده که نباید مهاجران افغانستانی را از آن کشور اخراج کند و این معضل باید بر اساس یک تفاهمنامه دوطرفه حل و فصل شود که در نتیجه آن، اروپا و به ویژه آلمان، درخواست پناهندگی پناهجویان افغانستانی را نیز بپذیرد؛ اما ارگ ریاست جمهوری در موضعی کاملا مخالف، گفته است که آماده میزبانی از پناهجویان برگشتی از آلمان است و زمینه ها و شرایط زندگی، کار، امنیت و آینده را در افغانستان برای آنها فراهم خواهد کرد.
با این حساب، از نظر وزارت مهاجرین، معضل مهاجرت یک معضل بین المللی است که کشورهایی مانند آلمان و سایر اعضای اتحادیه اروپا باید به آن رسیدگی کنند و راه حلی منطقی و به نفع مهاجرین پیدا کنند؛ اما از نظر اشرف غنی و ریاست جمهوری، این مساله ای داخلی است که به آسانی قابل حل است و لزومی ندارد آلمان سیاست هایش را در این زمینه تغییر دهد.
منتقدان می گویند که موضع ریاست جمهوری در این زمینه با واقعیت های عینی و جاری در این خصوص، همخوانی ندارد. ریاست جمهوری در حالی که عملا هیچ برنامه و بودجه ای برای بهبود وضعیت، کاهش مهاجرت و ایجاد زمینه های زندگی، امنیت و اشتغال برای شهروندان داخل کشور روی دست ندارد، بر امری تاکید می کند که تحقق آن در حال حاضر، مقدور نیست.
اما این به معنای تایید موضع وزارت امور مهاجرین نیست. این وزارت حتما می داند که نمی توان کشورهایی مانند آلمان را ملزم کرد که حتما باید مهاجران افغانستانی را بپذیرد. این مشکل آلمان نیست. اگرچه آنها در ابتدا با اعمال «سیاست درهای باز» سیلی از مهاجران را به سوی خود فراخواندند و در این زمینه، هیچ تفکیک و تمییزی میان افغان ها و سوری ها قایل نشدند.
آنها در این خصوص، به نوعی دروغ گفتند. در حالی که می توانستند بگویند آلمان پذیرای پناهجویان افغانستانی یا غیر سوری نیست و با این حساب، این معضل، اکنون به وجود نمی آمد.
در این صورت، اکنون که هزاران پناهجو با عبور از خطرات مرگبار و قبول هزینه های مالی، انسانی و... خود را به آن کشور رسانده اند، این عادلانه نیست که دست رد به سینه شان زده شود؛ مگر آنکه ارگ ریاست جمهوری یا دولت آلمان، هزینه هایی که مهاجرین برای رسیدن به آلمان صرف کرده اند را متقبل شوند که به نظر نمی رسد چنین کنند.
با توجه به این مسایل، راه میانه و منطقی این است که دولت به جای اتخاذ دو موضع کاملا متضاد در برابر بحران مهاجرت، یک راه حل معقول و عملی و درازمدت برای این امر، اندیشه کند که هم معضل ملی مهاجرت، حل شود و هم دوگانگی و سرگشتگی ادارات مسؤول در برخورد با این معضل، پایان پیدا کند.
