اختلاف بر سر به رسمیت شناخته شدن خط مرزی دیورند باعث تنش لفظی میان تعدادی از نمایندگان در جلسه امروز(شنبه) مجلس شد.
به‌گزارش خبرگزاری آوا، بحث بر سر خط دیورند پس از آن بالا گرفت که صادقی زاده نیلی، نماینده مردم دایکندی در مجلس از عدم به رسمیت شناختن دیورند به عنوان مرز میان افغانستان و پاکستان به شدت انتقاد کرد.
آقای نیلی گفت: دلیلی که گفته می شود، واقعا دلیل غیر منطقی است. بعضی‌ها می‌گویند خط دیورند نباید به رسمیت شناخته شود، چرا؟ به دلیل اینکه یک قوم را به دو قسمت تقسیم می کند.
این عضو مجلس افزود: آیا تنها مرزها، یک قوم را به دو قسمت تقسیم کرده، یا قوم‌های دیگر قبل از قبل تقسیم شده اند، آیا ما کشورهایی قومی نداریم، آیا قوم عرب مگر به ۱۸ کشور تقسیم نشده است؟
نیلی در ادامه گفت: آیا این می‌تواند یک دلیل منطقی باشد. آیا شایسته است که از تربیون این خانه اعلان شود که تا پل اتک از ماست؟
این عضو مجلس مخالفان به رسمیت‌شناختن دیورند را به تحریک احساسات مردم و قراردادن کشور در معرض خطر متهم کرد و گفت: یخن کسانی‌که این ادعا را مطرح می‌کنند باید گرفته شود.
وی با بیان اینکه «تا چه زمان مردم افغانستان به خاطر یک خط قربانی بدهند»، افزود: ما باید یخن مدعیان و حکومت را بگریم تا این دلایل خود را با جامعه جهانی مطرح کنند.
صادقی زاده نیلی تاکید کرد که در غیر این صورت، دلایل عدم به رسمیت شناختن خط دیورند، شعارهای «مفت» و «غیرمسوولانه» است که از ترتبیون خانه ملت به خاطر تحریک احساسات یک عده مطرح می‌شود.
این اظهارات آقای نیلی واکنش تند تعدادی از نمایندگان قوم پشتون در مجلس را به همراه داشت.
لالی حمیدزی، نماینده مردم قندهار به این سخنان به شدت واکنش نشان داد و گفت: یک روز یک کسی این موضوع را مطرح می‌کند که تمام پشتون‌ها انتحاری هستند و یک روز دیگه می‌گویند که دیورند به رسمیت شناخته شود. در هر قوم خوب و بد وجود دارد، هر قوم انتحاری دارد.
حمیدزی و صادقی زاده نیلی پس از این اظهارات باهم تنش لفظی داشتند.
حاجی عبدالقدیر، عضو مجلس گفت: به هیچ کس اجازه نمی دهیم که چنین اظهاراتی را در باره خط دیورند داشته باشد. چنین اظهارات به دستور پاکستان صورت می‌گیرد.
میربد خان منگل، دیگر عضو مجلس نمایندگان نیز با انتقاد از اظهارات صادقی زاده نیلی گفت که خط دیورند به یک قوم نه، بل به تمام اقوام افغانستان مربوط می‌شود.
آقای منگل افزود که به رسمیت شناختن این خط به معنای تسلیم شدن به پاکستان است.
کمال ناصر اصولی از اعضای مجلس نیز گفت که در مورد خط دیورند هیچ گونه سند حقوقی وجود ندارد؛ لذا تشبیه این خط با سایر مرزهای افغانستان درست نیست.
آقای اصولی با بیان اینکه «چنین اظهارات به اشاره پاکستان صورت می‌گیرد»، از رئیس مجلس خواست تا جلو بیان همچو اظهارات در داخل تالار مجلس را بگیرد.
صالح‌محمد صالح، نماینده مردم کنر در مجلس گفت: از تالار حرف‌هایی گفته شود که از صلاحیت ما خارج است. خوب است که رهبران حکومت برای حل این مساله راه حل پیدا کنند و این امر به مصلحت هر دو کشور است.
بااین همه، عبدالرووف ابراهیمی، رئیس مجلس نمایندگان گفت که موضوع خط دیورند به ملت افغانستان ارتباط دارد و تصمیم در مورد آن تنها صلاحیت ملت است.
آقای ابراهیمی افزود که مطرح شدن این بحث از سوی اعضای مجلس باعث خدشه دار شدن وحدت ملی می‌شود؛ از این رو، نمایندگان از بیان چنین صحبت‌هایی بپرهیزند.
عهدنامه ديورند در نوامبر سال ۱۸۹۳ ميلادي بين هنری مارتيمر ديورند ديپلمات انگليسي دولت بريتانيایي هند و امير عبدالرحمان خان افغانستاني به امضا رسيد. هدف آن تعین مرز میان افغانستان و هند بریتانیایی(از واخان و پامير در شمال شرق تا مرزهاي ايران) بود. به موجب اين موافقت نامه افغانستان از ادعا بر مناطقی همچون سوات، باجور، چترال، وزيرستان و چمن صرف نظر كرد.
پس از تشکیل دولت پاکستان(۱۹۴۷) با اینکه در افغانستان پادشاهاني همچون امیر امان الله خان، محمد نادرخان خط دیورند را به رسمیت شناخته بودند، اما به علت الغای آن از سوی مقامات افغانستان، بعد استقلال و بنيان کشور پاکستان این خط مرزی تبدیل به بستر اصلی درگيري و تنش میان دو کشور شد.
به‌گزارش خبرگزاری آوا، بحث بر سر خط دیورند پس از آن بالا گرفت که صادقی زاده نیلی، نماینده مردم دایکندی در مجلس از عدم به رسمیت شناختن دیورند به عنوان مرز میان افغانستان و پاکستان به شدت انتقاد کرد.
آقای نیلی گفت: دلیلی که گفته می شود، واقعا دلیل غیر منطقی است. بعضی‌ها می‌گویند خط دیورند نباید به رسمیت شناخته شود، چرا؟ به دلیل اینکه یک قوم را به دو قسمت تقسیم می کند.
این عضو مجلس افزود: آیا تنها مرزها، یک قوم را به دو قسمت تقسیم کرده، یا قوم‌های دیگر قبل از قبل تقسیم شده اند، آیا ما کشورهایی قومی نداریم، آیا قوم عرب مگر به ۱۸ کشور تقسیم نشده است؟
نیلی در ادامه گفت: آیا این می‌تواند یک دلیل منطقی باشد. آیا شایسته است که از تربیون این خانه اعلان شود که تا پل اتک از ماست؟
این عضو مجلس مخالفان به رسمیت‌شناختن دیورند را به تحریک احساسات مردم و قراردادن کشور در معرض خطر متهم کرد و گفت: یخن کسانی‌که این ادعا را مطرح می‌کنند باید گرفته شود.
وی با بیان اینکه «تا چه زمان مردم افغانستان به خاطر یک خط قربانی بدهند»، افزود: ما باید یخن مدعیان و حکومت را بگریم تا این دلایل خود را با جامعه جهانی مطرح کنند.
صادقی زاده نیلی تاکید کرد که در غیر این صورت، دلایل عدم به رسمیت شناختن خط دیورند، شعارهای «مفت» و «غیرمسوولانه» است که از ترتبیون خانه ملت به خاطر تحریک احساسات یک عده مطرح می‌شود.
این اظهارات آقای نیلی واکنش تند تعدادی از نمایندگان قوم پشتون در مجلس را به همراه داشت.
لالی حمیدزی، نماینده مردم قندهار به این سخنان به شدت واکنش نشان داد و گفت: یک روز یک کسی این موضوع را مطرح می‌کند که تمام پشتون‌ها انتحاری هستند و یک روز دیگه می‌گویند که دیورند به رسمیت شناخته شود. در هر قوم خوب و بد وجود دارد، هر قوم انتحاری دارد.
حمیدزی و صادقی زاده نیلی پس از این اظهارات باهم تنش لفظی داشتند.
حاجی عبدالقدیر، عضو مجلس گفت: به هیچ کس اجازه نمی دهیم که چنین اظهاراتی را در باره خط دیورند داشته باشد. چنین اظهارات به دستور پاکستان صورت می‌گیرد.
میربد خان منگل، دیگر عضو مجلس نمایندگان نیز با انتقاد از اظهارات صادقی زاده نیلی گفت که خط دیورند به یک قوم نه، بل به تمام اقوام افغانستان مربوط می‌شود.
آقای منگل افزود که به رسمیت شناختن این خط به معنای تسلیم شدن به پاکستان است.
کمال ناصر اصولی از اعضای مجلس نیز گفت که در مورد خط دیورند هیچ گونه سند حقوقی وجود ندارد؛ لذا تشبیه این خط با سایر مرزهای افغانستان درست نیست.
آقای اصولی با بیان اینکه «چنین اظهارات به اشاره پاکستان صورت می‌گیرد»، از رئیس مجلس خواست تا جلو بیان همچو اظهارات در داخل تالار مجلس را بگیرد.
صالح‌محمد صالح، نماینده مردم کنر در مجلس گفت: از تالار حرف‌هایی گفته شود که از صلاحیت ما خارج است. خوب است که رهبران حکومت برای حل این مساله راه حل پیدا کنند و این امر به مصلحت هر دو کشور است.
بااین همه، عبدالرووف ابراهیمی، رئیس مجلس نمایندگان گفت که موضوع خط دیورند به ملت افغانستان ارتباط دارد و تصمیم در مورد آن تنها صلاحیت ملت است.
آقای ابراهیمی افزود که مطرح شدن این بحث از سوی اعضای مجلس باعث خدشه دار شدن وحدت ملی می‌شود؛ از این رو، نمایندگان از بیان چنین صحبت‌هایی بپرهیزند.
عهدنامه ديورند در نوامبر سال ۱۸۹۳ ميلادي بين هنری مارتيمر ديورند ديپلمات انگليسي دولت بريتانيایي هند و امير عبدالرحمان خان افغانستاني به امضا رسيد. هدف آن تعین مرز میان افغانستان و هند بریتانیایی(از واخان و پامير در شمال شرق تا مرزهاي ايران) بود. به موجب اين موافقت نامه افغانستان از ادعا بر مناطقی همچون سوات، باجور، چترال، وزيرستان و چمن صرف نظر كرد.
پس از تشکیل دولت پاکستان(۱۹۴۷) با اینکه در افغانستان پادشاهاني همچون امیر امان الله خان، محمد نادرخان خط دیورند را به رسمیت شناخته بودند، اما به علت الغای آن از سوی مقامات افغانستان، بعد استقلال و بنيان کشور پاکستان این خط مرزی تبدیل به بستر اصلی درگيري و تنش میان دو کشور شد.
