سرمایه هایی که دود می شوند/ واردات سیگرت به افغانستان به مرز ۸۷ میلیون دالر رسید

کلیدگروپ دریافته که در رقم واردات سیگرت به کشور در سال مالی ۱۳۹۴ خورشیدی، ۳۲ میلیون دالر افزایش به میان آمده است. این رقم در سال مالی ۱۳۹۳ خورشیدی، ۵۵ میلیون دالر بود.
به‌گزارش مانیتورینگ خبرگزاری آوا، براساس آمارهای اتاق تجارت و صنایع و اداره احصائیه مرکزی، افغانستان در سال مالی ۱۳۹۲ خورشیدی، به ارزش ۴۱ ملیون دالر سیگرت وارد کرده است.
این آمار اما در سال مالی ۱۳۹۴ خورشیدی تا مرز ۸۷ ملیون دالر امریکایی رسیده است. آمار مربوط به واردات سیگرت در سالی مالی ۱۳۹۵ خورشیدی، هنوز مشخص نیست. به این ترتیب، واردات سیگرت به کشور در جریان سالی مالی ۱۳۹۴ خورشیدی، شاهد افزایش بی‎پیشنه بوده است.
مسوولان می‌گویند که افزایش در واردات سیگرت حکایت از افزایش در شمار مصرف کنندگان این پدیده مرگ‎آفرین دارد.
از سویی هم، یافته های کلیدگروپ نشان می‌دهد که این سیگرت‌ها بدون آن كه معیارها و الزامات قانونی در این زمینه مد نظر بوده باشد، وارد كشور شده است. این در حالی است که قانون کنترول تنباکو و دخانیات محدودیتهایی را در قسمت واردات سیگرت به وجود آورده است. طبق این یافته‎ها، وزارتخانه‎های مسوول در این بخش، هیچ یک وظایف شان را به درستی انجام نداده‎اند و واردات سیگرت بدون رعایت قانون کنترول تنباکو و دخانیات همچنان ادامه دارد.
افزایش در رقم واردات
محمدقاسم کباری، معاون ریاست احصائیه اقتصادی اداره مرکزی احصائیه، میگوید که آمارهای ثبت شده در این اداره که براساس سیستم “اسیکودا” از بنادر کشور جمعآوری شده است، حکایت از افزایش واردات سیگرت به کشور در سال مالی ۱۳۹۴ خورشیدی دارد.
به گفته وی، واردات سیگرت به کشور در سال ۱۳۹۲ خورشیدی، ۲۰۸ ملیون قوطی به ارزش ۴۱ ملیون دالر، در سال ۱۳۹۳ خورشیدی، ۲۲۲ ملیون قوطی به ارزش ۵۵ ملیون دالر و در سال مالی ۱۳۹۴ خورشیدی، ۳۹۱ ملیون قوطی به ارزش ۸۷ ملیون دالر بوده است. مسوولان در اتاق تجارت و صنایع کشور نیز ارقام مذکور را تأیید می‎کنند.
براساس معلومات این دو اداره، در میان کشورهای صادرکننده سیگرت به افغانستان، کوریای جنوبی با صادرات نزدیک به ۳۰ ملیون دالر در جایگاه نخست، قزاقستان با صادرات بالاتر از ۵ ملیون دالر در جایگاه دوم، پاکستان با صادرات نزدیک به ۴ ملیون دالر در جایگاه سوم و جاپان با صادرات نزدیک به ۲ ملیون و ۶۰۰ هزار دالر در جایگاه چهارم، قرار دارد. آلمان، چین، امریکا، امارات متحده عربی و ارمنستان از دیگر صادرکنندگان بزرگ سیگرت به افغانستان اند که به ترتیب در رده‌های بعدی قرار گرفتهاند.
از طـرف دیگــر، مسـوولان در اداره مرکزی احصائیه می‌گوینــد، یـک بخـش ناچیــز از سیـگرت وارداتی افغانستان دوباره به کشورهای سوم صادر می‌شود. این کار به شکل قانونی انجام می‌شود و تنها آمارهای یک ربع سال مالی نشان میدهد که تاجران سیگرت به ارزش ۹۹۳۰۰ دالر سیگرت به تاجکستان فرستاده‎اند. در یک نگاه خوش‎بینانه، این رقم در حدود ۴۰۰ هزار دالر در یک سال میرسد. متباقی سیگرتهای وارداتی در داخل کشور به مصرف رسیده است.
نبود آمار مصرف کنندگان
مسوولان وزارت صحت عامه می‌گویند که آمار مصرف کنندگان سیگرت در حال حاضر در نزد این وزارت موجود نیست. آمارهایی که این وزارت در اختیار دارد، مربوط به سال ۱۳۹۰ خورشیدی میشود. براساس همین آمارها، تعداد افرادی که سن شان بالاتر از ۱۵ سال است و تنباکو را مستقیماً مصرف می‎کنند، ۳۵٫۲ درصد از باشندگان کشور را تشکیل میدهند. براساس این سروی، نزدیک به ۵۰ درصد از مردم با دود غیرمستقیم سیگرت معروض هستند.
با این حال، وزارت صحت عامه سروی تازهای را به هدف مشخص کردن شمار مصرف کنندگان سیگرت در کشور به راه انداخته است. مسوولان در این وزارت میگویند که نتایج این سروی در پایان سال جاری میلادی اعلام خواهد شد.
واردات و فروش آزاد
مسوولان در وزارت صحت عامه میگویند در حال حاضر سیگرت در شمار امتعه عمومی وارد کشور میشود و هیچ شرکتی جواز واردات سیگرت را از وزارت تجارت و صنایع اخذ نکـرده اسـت. به همین دلیل شمار شرکتهای واردکننده سیگرت و همچنان پرچون‎فروشان این مواد در کشور مشخص نیست.
به گفتــه مســوولان وزارت صحـت عــامــه، هــمـه پرچون‎فروشیها و دکانهــای شهــر و حتــا اطفال سیگرت به فـروش میرسانند و همین امر باعث شده که نظارت این وزارت از فروش غیرقانونی سیگرت بی‎نتیجه باشد. بشیراحمد سروری، آمر صحت روانی و سوء استفاده از مواد مخدر در وزارت صحت عامه، گفت که آنها از وزارت تجارت و شاروالی کابل خواسته‎اند واردات و فروش سیگرت را قانونمند بسازند اما به گفته وی، این ادارات در این زمینه کوتاهی کرده‎اند.