پروژه " استاد مبایل" در افغاستان

آخرین آمارها نشان می‌دهد که حدود ۷۵% از مردم افغانستان بی‌سواد هستند. این معضل باعث شده است تا خیلی از نهادها و سازمان‌ها به فکر حل این مشکل بیفتند و فناوری‌های نو را به‌کار بگیرند.
به گزارش خبرگزاری آوا، امروزه دستگاه‌های همراه چون تبلت و لپ‌تاپ به لوازم کمک‌آموزشی مهم تبدیل شده‌اند.
در همین راستا وزارت معارف کشور تا کنون پنج هزار لپ‌تاپ را در قالب پروژه « یک لپ تاپ برای هر کودک» در مکاتب کابل و برخی شهرهای دیگر توزیع کرده و در آینده نزدیک تبلت‌های ارزان هندی « عکاش» را هم به این مجموعه اضافه خواهد کرد.
اما شاید باورش کمی سخت باشد که بدانیم برای حل چنین مشکلاتی، نیاز به ابزارک‌های پیچیده و گران نیست. یک گوشی مبایل معمولی که در دسترس همگان است، می‌تواند به یک بی‌سواد خواندن و نوشتن بیاموزد.
از همین رو پروژه « استاد مبایل» با حمایت مالی وزارت امور خارجه امریکا ارائه شده است. شرکت پیوستون، متولی این پروژه در افغانستان، مجموعه دروس دری و پشتو را برای نصب روی گوشی‌های معمولی تهیه و آماده کرده است.
مایک داوسن، مدیر "استاد مبایل" معتقد است حتی بهای لپ‌تاپ‌های «یک لپ‌تاپ برای هر کودک» هم با استنداردهای افغانستان گران محسوب می‌شوند. به همین علت او ایده استاد موبایل را به شکل یک تجربه آموزشی ارائه کرده است که دربرگیرنده صدا، ویدئو، آزمون و بازی روی گوشی‌های زیر ۴۰ دالر می‌شود.
ارزانی این گوشی‌ها باعث شده بسیاری گمان کنند که آنها قابلیت کمی دارند. در حالی که آقای داوسن معتقد است تلیفون‌های این‌چنینی که نسخه میکروی سکوی جاوا را پشتیبانی می‌کنند، تقریبا همه قابلیت‌های کمپیوترهای سال ۱۹۹۷ را دارند. این رده از کمپیوترها می‌توانستند اطلاعات را در خود ذخیره و پردازش کرده، برنامه و بازی اجرا کنند و به انترنت وصل شوند. هر چند این برنامه‌ها باید کوچک باشند اما همه آن کارها با چنین گوشی‌هایی هم امکان‌پذیر است.
استاد متن‌باز
استاد مبایل از ابتدا به عنوان پروژه‌ای  متن‌باز یا Open Source طراحی و آماده شد و حالا علاوه بر گوشی‌های معمولی، اپلیکیشن اندروید آن برای گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها در دسترس است و نسخه آی‌اواس آن هم به زودی آماده خواهد شد. به این ترتیب در هر سکویی قابل استفاده خواهد بود و هر کسی می‌تواند از این روش برای آماده‌سازی دوره آموزشی مورد نظرش، در هر زمینه و موضوع و به هر زبانی استفاده کند.
به گزارش آوا به نقل از بی بی سی، آقای داوسن می‌گوید: « من اخیرا به زامبیا رفته بودم و عده‌ای را در آنجا آموزش دادم. حالا آنها در حال استفاده از همین نرم‌افزار و سامانه برای ساخت دوره‌های آموزشی، به هفت زبان محلی آنجا استفاده می‌کنند».
وی معتقد است، فناوری آموزشی، به جای آن که بر دستگاه‌های پیشرفته و گران‌قیمت متمرکز باشد، باید بر محتوا تکیه کند و مردم باید بتوانند با هر دستگاهی که بخواهند، آموزش ببینند.
اما به رغم ارزان بودن این فناوری و موفقیتش در دوره آزمایشی، تا کنون مجموعا کمتر از ۳۰۰ گوشی مجهز به استاد مبایل و درس‌های سوادآموزی بین بی‌سوادان توزیع شده است.
در این میان یک پرسش بیش از همه به چشم می‌آید که آیا با نزدیک شدن موعد خروج نیروهای خارجی از افغانستان و مبهم بودن آینده سیاسی کشور، انگیزه و ریسک‌پذیری در زمینه پروژه‌هایی از این دست کمتر خواهد شد یا چنین سامانه‌هایی می‌توانند به طور مستقل و بدون استفاده از کمک‌های خارجی به حیات خود ادامه دهند؟