به نوشته روزنامه النهار، چاپ لبنان، جو بایدن؛ معاون رییس جمهور امریکا بیش از ۵ ماه پیش با چهره های سرشناس کاخ سفید دیدار و صحبت از انتقال آرام قدرت در عربستان کرد و این سؤال را پرسید: با این دوستان عربستانی مان بعد از چند سال سردی روابط چگونه باید تعامل کنیم؟
یکی از حاضران اشاره کرد که بهتر است با یک چهره عربستانی که ارتباطات بسیار نزدیکی با مراکز مطالعاتی و پژوهشی درگیر در امور عربی–امریکایی دارد و با خانواده حاکم در عربستان رابطه نزدیکی دارد، دیدار کند.
بعد از آن دیدار حوادث متعددی پیش آمد و ملک سلمان سلسله اقداماتی کرد که بارزترین آنها حمله به یمن بود که آن را عملیات "توفان قاطعیت" نامید. امریکایی ها می گفتند اطلاع دقیقی از زمان انجام این عملیات نداشتند که پیام آن روشن است، عربستان بدون نیاز به امریکا می تواند پیمان عربی بزرگی به وجود آورد.
مارک تامسون در مجله تایم نوشت "امریکا کنار گذاشته شد".
عربستان همچنین قطعنامه ۲۲۱۶ در مورد یمن را تصویب کرد تا ثابت کند که اعتماد به نفس لازم برای پیشبرد اهداف خود را دارد.
با وجود این اتفاقات در پایان هفته جاری، کاخ سفید یک مهمان ویژه خواهد داشت؛ مهمانی که مدت ها پیش از این باید به دعوت باراک اوباما لبیک می گفت و راهی کاخ سفید و کمپ دیوید می شد؛ اما سردی چشمگیر روابط ریاض- واشنگتن در پی امضای توافق هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی از جمله ایالات متحده امریکا، حمله نظامی عربستان سعودی به یمن بدون اجازه گرفتن از امریکا و ایجاد یک اتحاد عربی صرف برای پیشبرد این تجاوز، اختلافات شدید دو کشور بر سر بحران سوریه و نارضایتی عمیق ریاض از نحوه برخورد امریکا با مساله سوریه و عدم اقدام این کشور در براندازی مستقیم حکومت بشار اسد، نزدیک شدن کم سابقه عربستان سعودی به روسیه و تبدیل روسیه به یکی از بزرگترین شرکای اقتصادی عربستان سعودی، پیوند دوستی ریاض- پاریس و عقد قرارداد خرید هواپیما و تاسیس نیروگاه های هسته ای برای عربستان توسط فرانسه و مسایل دیگر، این مهمانی دیپلماتیک را مدت ها به تعویق انداخت.
نارضایتی و خشم از رفتار عربستان سعودی در قبال امریکا کاملا مشهود است.
اقداماتی نیز که سران جدید رژيم سعودی انجام داده اند کاملا نشان می دهد که مطلوب واشنگتن نیست و لزوما با چراغ سبز و حمایت کاخ سفید، انجام نشده است.
ریاض در طول این مدت، به بهانه ها و مناسبت های گوناگون سعی کرده است، عمق نارضایتی اش را از واشنگتن ابراز کند؛ از در پیش گرفتن راه و رسمی مستقل از سیاست های منطقه ای امریکا در قبال تحولات خاور میانه ای تا یارگیری های نظامی و سیاسی و اقتصادی تازه از میان اعراب، روسیه و کشورهای اروپایی.
سفر آتی سلطان سعودی به واشنگتن نیز با سوغات پرونده جنگ یمن همراه است؛ جنگی که عربستان سعودی از سر لجاجت با امریکا و در واکنش به امضای قریب الوقوع توافق هسته ای با ایران آغاز کرد تا به واشنگتن نشان دهد که این رژيم، به دوره پساامریکا هم فکر می کند؛ دوره ای که به زعم امرای ریاض در آن ایران و امریکا به سمت همدیگر دست دوستی دراز کرده اند و عربستان، از دایره دوستان استراتژيک امریکا خارج شده است.
این بینش در میان سردمداران تازه ریاض در حال قوت گرفتن است.
امریکا هم به خوبی متوجه این معنا شده و اداره اوباما بارها تلاش کرده است تا با دلجویی از ریاض، بر پایداری دوستی امریکا با عربستان، تاکید کند؛ دلجویی هایی که با به زمین ماندن نازها و نیازهای ریاض از سوی واشنگتن، دیگر برای آل سعود رنگی ندارد.
به عنوان نمونه، امریکا برای دلخوشی ریاض حتی از حمله نظامی این رژیم به یمن نیز حمایت و اعلام کرد که در این حمله به عربستان، کمک های جاسوسی و اطلاعاتی می کند؛ اما با طولانی شدن جنگ یمن و عدم موفقیت برق آسای رژيم سعودی و هم پیمانانش در برابر انصارالله و ارتش یمن و نیز گسترش هولناک ابعاد فاجعه انسانی ناشی از این تجاوز، امریکا دیگر نمی تواند مثل گذشته، در کنار ریاض باقی بماند و در برابر انتقادات حقوق بشری و فشار افکار عمومی و رسانه ها مقاومت کند.
از جانب دیگر، جو بایدن به عنوان مغز متفکر سیاست های امریکا در قبال رژیم های سنی مسلط بر خاور میانه، به این نتیجه رسیده که رژیم کنونی مسلط بر عربستان دیگر کارآیی لازم را برای امریکا ندارد و عمر مفید خود را سپری کرده است.
اوباما نیز چندبار به مناسبت های مختلف، گشایش سیاسی در درون جوامع عربی را راه حل بحران های خاور میانه، خوانده بود.
با این حساب، به نظر می رسد عمر این اتحاد راهبردی به سر آمده و جنگ یمن احتمالا آخرین میخ را بر تابوت آل سعود خواهد کوبید و به حیات سیاسی آن پایان خواهد داد.
یکی از حاضران اشاره کرد که بهتر است با یک چهره عربستانی که ارتباطات بسیار نزدیکی با مراکز مطالعاتی و پژوهشی درگیر در امور عربی–امریکایی دارد و با خانواده حاکم در عربستان رابطه نزدیکی دارد، دیدار کند.
بعد از آن دیدار حوادث متعددی پیش آمد و ملک سلمان سلسله اقداماتی کرد که بارزترین آنها حمله به یمن بود که آن را عملیات "توفان قاطعیت" نامید. امریکایی ها می گفتند اطلاع دقیقی از زمان انجام این عملیات نداشتند که پیام آن روشن است، عربستان بدون نیاز به امریکا می تواند پیمان عربی بزرگی به وجود آورد.
مارک تامسون در مجله تایم نوشت "امریکا کنار گذاشته شد".
عربستان همچنین قطعنامه ۲۲۱۶ در مورد یمن را تصویب کرد تا ثابت کند که اعتماد به نفس لازم برای پیشبرد اهداف خود را دارد.
با وجود این اتفاقات در پایان هفته جاری، کاخ سفید یک مهمان ویژه خواهد داشت؛ مهمانی که مدت ها پیش از این باید به دعوت باراک اوباما لبیک می گفت و راهی کاخ سفید و کمپ دیوید می شد؛ اما سردی چشمگیر روابط ریاض- واشنگتن در پی امضای توافق هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی از جمله ایالات متحده امریکا، حمله نظامی عربستان سعودی به یمن بدون اجازه گرفتن از امریکا و ایجاد یک اتحاد عربی صرف برای پیشبرد این تجاوز، اختلافات شدید دو کشور بر سر بحران سوریه و نارضایتی عمیق ریاض از نحوه برخورد امریکا با مساله سوریه و عدم اقدام این کشور در براندازی مستقیم حکومت بشار اسد، نزدیک شدن کم سابقه عربستان سعودی به روسیه و تبدیل روسیه به یکی از بزرگترین شرکای اقتصادی عربستان سعودی، پیوند دوستی ریاض- پاریس و عقد قرارداد خرید هواپیما و تاسیس نیروگاه های هسته ای برای عربستان توسط فرانسه و مسایل دیگر، این مهمانی دیپلماتیک را مدت ها به تعویق انداخت.
نارضایتی و خشم از رفتار عربستان سعودی در قبال امریکا کاملا مشهود است.
اقداماتی نیز که سران جدید رژيم سعودی انجام داده اند کاملا نشان می دهد که مطلوب واشنگتن نیست و لزوما با چراغ سبز و حمایت کاخ سفید، انجام نشده است.
ریاض در طول این مدت، به بهانه ها و مناسبت های گوناگون سعی کرده است، عمق نارضایتی اش را از واشنگتن ابراز کند؛ از در پیش گرفتن راه و رسمی مستقل از سیاست های منطقه ای امریکا در قبال تحولات خاور میانه ای تا یارگیری های نظامی و سیاسی و اقتصادی تازه از میان اعراب، روسیه و کشورهای اروپایی.
سفر آتی سلطان سعودی به واشنگتن نیز با سوغات پرونده جنگ یمن همراه است؛ جنگی که عربستان سعودی از سر لجاجت با امریکا و در واکنش به امضای قریب الوقوع توافق هسته ای با ایران آغاز کرد تا به واشنگتن نشان دهد که این رژيم، به دوره پساامریکا هم فکر می کند؛ دوره ای که به زعم امرای ریاض در آن ایران و امریکا به سمت همدیگر دست دوستی دراز کرده اند و عربستان، از دایره دوستان استراتژيک امریکا خارج شده است.
این بینش در میان سردمداران تازه ریاض در حال قوت گرفتن است.
امریکا هم به خوبی متوجه این معنا شده و اداره اوباما بارها تلاش کرده است تا با دلجویی از ریاض، بر پایداری دوستی امریکا با عربستان، تاکید کند؛ دلجویی هایی که با به زمین ماندن نازها و نیازهای ریاض از سوی واشنگتن، دیگر برای آل سعود رنگی ندارد.
به عنوان نمونه، امریکا برای دلخوشی ریاض حتی از حمله نظامی این رژیم به یمن نیز حمایت و اعلام کرد که در این حمله به عربستان، کمک های جاسوسی و اطلاعاتی می کند؛ اما با طولانی شدن جنگ یمن و عدم موفقیت برق آسای رژيم سعودی و هم پیمانانش در برابر انصارالله و ارتش یمن و نیز گسترش هولناک ابعاد فاجعه انسانی ناشی از این تجاوز، امریکا دیگر نمی تواند مثل گذشته، در کنار ریاض باقی بماند و در برابر انتقادات حقوق بشری و فشار افکار عمومی و رسانه ها مقاومت کند.
از جانب دیگر، جو بایدن به عنوان مغز متفکر سیاست های امریکا در قبال رژیم های سنی مسلط بر خاور میانه، به این نتیجه رسیده که رژیم کنونی مسلط بر عربستان دیگر کارآیی لازم را برای امریکا ندارد و عمر مفید خود را سپری کرده است.
اوباما نیز چندبار به مناسبت های مختلف، گشایش سیاسی در درون جوامع عربی را راه حل بحران های خاور میانه، خوانده بود.
با این حساب، به نظر می رسد عمر این اتحاد راهبردی به سر آمده و جنگ یمن احتمالا آخرین میخ را بر تابوت آل سعود خواهد کوبید و به حیات سیاسی آن پایان خواهد داد.
