نگرانی هند ازسازش با طالبان!

پس ازشکست طالبان وبرقراری نظام جدید درافغانستان، ازمیان کشورهای منطقه، هند تنها کشوری است که پس ازایالات متحده امریکا، بیشترین کمک را به کشور ومردم افغانستان کرده است. باید به این قضیه اضافه کرد روابط گرم ونزدیکی را که دولتمردان هند با دولت ومردم افغانستان برقرارکرده اند. چیزی که پیش از این ودرزمان تسلط طالبان وبه دلیل سرسپردگی آنان به دولت پاکستان، اساسا وجود خارجی نداشت. درمدت هشت سال روان، هند ازغیبت رقیب سرسخت خود پاکستان، کمال بهره وری را برده وتا توانسته روابط سیاسی ، اقتصادی، اجتماعی وحتی تجاری خود با افغانستان راگرم وگرمتر نگهداشته است. 

هند درهشت سال گذشته دربازسازی افغانستان سهم محسوسی را به عهده گرفته است تاجایی که درچندین نوبت ودر مناطق نا آرام کشور، چندین تن ازمهندسان هندی درحین انجام فعالیت های بازسازی، جانهای شان را ازدست دادند. واضح است که دولتمردان پاکستانی ابداً ازروند جاری درکشور راضی نبوده وهر ازگاهی با حرف وانجام عملیات های تخریبی وتروریستی عصبانیت وخشم خود را ازحضور پررنگ هند درافغانستان اعلام داشته اند. جامعه افغانستان، محل تصادم منافع بسیاری ازکشور ها ی همسایه وغیرآن ازجمله هند وپاکستان قرار گرفته است واین چیزی است که هیچگاهی به نفع منافع ملی ومصالح مردم افغانستان تمام نخواهد شد. 

اما آیا دولتمردی است درمیان حاکمان ما که به این حقیقت تلخ بها داده وارزش قائل شود؟ به هرحال، پس ازاوج گرفتن زمزمه های مذاکره دولت افغانستان با طالبان وبرگزاری کنفرانس لندن که خواسته یا ناخواسته به یک لویه جرگه اضطراری مبنی برمصالحه باطالبان بدل گردید، دولتمردان هند را با نگرانی های جدی وجدیدی مواجه ساخته است. دولت هند ازجامعه جهانی ودولت افغانستان انتظار دارد تا درانجام برنامه مصالحه با طالبان به دغدغه ها ونگرانی های هندوستان توجه شود. 

دولت هند انتظار دارد تا اگر مذاکره ای هم با طالبان انجام می گیرد به گونه ای باشد که تمام امتیازات به رقیب سرسختش پاکستان داده نشود وپاکستان به تنهایی برنده بازی افغانستان نگردد. به همین منظوراست که طرح مذاکره کشمیر با پاکستان، دراین مرحله حساس ازجانب دولت هند مطرح گردیده وازجانب پاکستان مورد استقبال قرار می گیرد. هند به خوبی ازروابط گرم وبرادرانه مبارزان کشمیری با طالبان مطلع بوده وبا پیش کشیدن صحبت مذاکره کشمیر با طرف پاکستانی، می خواهد خاطر خود را ازجانب دولت مشترکی که درکابل با وجود طالبان ودولت کنونی عرض اندام خواهد کرد، آسوده بدارد.
 
چراکه درصورت سازش با پاکستان برسر مساله کشمیر، دولت پاکستان با نفوذی که برطالبان افغانی دارد، ازآنان خواهد خواست تا ازحمله به منافع هند درافغانستان خود داری بورزند. ازطرفی دو طرح مذکور (سازش با طالبان درافغانستان ومذاکره هند وپاکستان درکشمیر) برای پاکستانی ها هم بدون سود نخواهد بود . از یک سو با سهیم کردن طالبان دربدنه قدرت درافغانستان، برای خودشان جای پا محکم می کنند واز سوی دیگر بحران کشمیر که به مثابه غده سرطانی، سالهای متمادی هردو دولت را به خود مشغول کرده است، با حل شدن آن، باز هم پاکستانی ها را چند سر وگردن بالاتر ازهند وهرهمسایه دیگر افغانستان قرار خواهد داد. 

به هر تقدیر گمان می رود برنامه مذاکره کشمیر هم، بی ربط به موضوع سازش با طالبان در افغانستان نباشد ودر واقع چنین به نظر می رسد که ایالات متحده امریکا وغرب برآنند تا با راه اندازی یک اجماع جهانی ویا لا اقل منطقه ای، توازن قوا در خاور میانه رابا طرح جدیدی برقرار کنند. مشکل اساسی دیگری که ایالات متحده وغرب را سراسیمه کرده بود ودر واقع سنگی شده بود برسر راه تطبیق استراتژی جدید آنان درخاور میانه، پافشاری ایران نسبت به غنی سازی یورانیم در داخل خاک آن کشور بود واین مساله هم، چنانکه از صحبت های اخیر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، آقای منوچهر متکی بر می آید رو به حل شدن است. ظاهر قضایا خبر از یک تحول تازه ورو به بهبود در افغانستان ومنطقه می دهد، امااز آنجا که هرگز نمی شود به ظاهر فریبنده بیگانگان به خصوص ایالات متحده امریکا وشرکای غربی آن، اعتماد کرد، باید منتظر ماند وشاهد تحولات بعدی درخاور میانه وبه خصوص درافغانستان بود.
نویسنده: سید فاضل محجوب