کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

جرعه‌ای جلادهنده از کتاب معراج‌السعاده (38)

اصول عقاید اشرفِ علوم و تحصیل آن بر همگان واجب است

خبرگزاری صدای افغان(آوا) قم , 20 سنبله 1398 ساعت 22:31

تحصیل علم الهی که به آن علم اصول عقاید نیز گفته می‌شود بر همگان واجب است و هیچ عذری از هیچ‌کس در ندانستن و جهل نسبت به این علم پذیرفته نیست.


درجات علم از نظر فضیلت و واجب‌بودن تحصیل
هرچند یادگیریِ هر علمی باعث کمال روح و زیبایی و جمال نفس می‌شود، اما علوم در میزانِ شرافت و همچنین واجب‌بودن یا واجب‌نبودنِ یادگیری با هم تفاوت‌هایی دارند.

علوم در یک تقسیم‌بندی بر دو قسم هستند:
اول علم دنیا، که شامل علومی می‌شود که نهایتِ فایده‌ی آن برای دنیاست مانند علم طب،‌ هندسه، نجوم، عروض، موسیقی، هیئت و حساب. از تحصیلِ این علوم، آرامش و سعادت چندانی در عالم آخرت حاصل نمی‌شود، از این جهت یادگیری آنها واجب نیست. البته در بعضی موارد، تحصیل برخی از این علوم می‌تواند واجبِ کفائی باشد. دوم علم آخرت، که نتیجه‌ی اصلی آن دستیابی به سعادت اخروی است.

علم آخرت شامل سه علم می‌شود که آنها را علمِ دین می‌گویند:

1- علم الهی که به وسیله‌ی آن اصول و عقاید دین و احوال مبدأ و معاد شناخته می‌شود که این علم اشرفِ علوم و افضل آنهاست.

2- علم اخلاق که به وسیله‌ی آن راه دستیابی به سعادت و آنچه به سببِ آن نفس آدمی نجات می‌یابد یا به هلاکت می‌رسد دانسته می‌شود. این علم، بعد از علم الهی یا همان اعتقادات، افضل‌ترینِ علوم است.

3- علم فقه، که به وسیله‌ی آن کیفیت عبادات و معاملات و حلال و حرام و آداب و احکام فهمیده می‌شود. تحصیلِ این سه علم واحب و لازم است. همچنین تحصیل علومی که مقدات تحصیلِ این علوم‌اند مانند علم لغت عرب و حدیث و تفسیر نیز از باب مقدمه واجب است.

در باب تحصیل یا دست‌یابی به علم الهی یا اصول عقاید
تحصیل علم الهی که به آن علم اصول عقاید نیز گفته می‌شود بر همگان واجب است و هیچ عذری از هیچ‌کس در ندانستن و جهل نسبت به این علم پذیرفته نیست.

البته این‌گونه نیست که تحصیل تمامیِ آنچه که حکما در کتاب‌های خود به عنوان اصول عقاید مطرح کرده‌اند واجب باشد، بلکه مقدار واجب تحصیل اصول عقاید و آنچه علما بر آن اجماع کرده‌اند این است که شخص مسلمان بداند که عالم دارای آفریدگاری است که واجب‌الوجود است و در الوهیت شریکی ندارد،‌ از اجزا و ترکیب منزّه و از جسمانیت و عوارض آن پاک است، وجود او عین ذاتِ اوست و ذات او عین صفاتِ اوست، مقدّم بر زمان و امور زمانی و بر مکان و امور مکانی و بالاتر از آنهاست، نه زمانی او را احاطه کرده و نه مکانی او را در بر گرفته است.

شخص مسلمان همچنین باید بداند که آفریدگارِ عالم، زنده‌ای است که قدیمِ ازلی بوده و ابتدایی برای وجودش نیست و نیز ابدی است که انتهایی برایش نخواهد بود، بر هر چیزی قادر و بر هر امری تواناست، هر کاری می‌کند به اراده‌ و اختیار خود می‌کند، هر چیزی را که بخواهد خلق می‌کند و هر فعلی که بخواهد انجام می‌دهد.

شخص مسلمان همچنین باید بداند که هر امری تنها و تنها به اراده‌ و خواست آفریدگارِ عالم از مرتبه‌ی عدم و نیستی به مرحله‌ی وجود و هستی می‌آید، حکم او عدل و وعده‌ی او صدق است، برای او هیچ مثل و مانندی نیست و مستجمع جمیع صفات کمالیه است.

شخص مسلمان همچنین باید بداند که حضرت محمد مصطفی (صل الله علیه و آله و سلم) پیامبر و فرستاده‌ی خداوند متعال است و قرآن کلام اوست و آنچه را که پیامبر (ص) آورده است -از تعیین ائمه معصومین (علیهم‌السلام)، احکام شریعت و دین، احوال آخرت از بهشت و دوزخ و ثواب و عقاب و حساب و صراط و میزان و نامه‌ی اعمال و شفاعت- همه‌شان ثابت است و حقیقت دارد.

یادگیری همین اندازه از علم الهی یا اصول عقاید، برای شخص مسلمان جهت حصول نجات و وصول به سعادت اخرویِ او کفایت می‌کند.

ادامه دارد...


کد مطلب: 191438

آدرس مطلب :
https://www.avapress.com/fa/article/191438/اصول-عقاید-اشرف-علوم-تحصیل-همگان-واجب

آوا
  https://www.avapress.com