در جهان امروز، توسعه پایدار و حفظ محیط زیست به عنوان دو فراز و هدف ارزشمند، یگانگی بوم‌شناختی طبیعت و جامعه را نه تنها در سطح کشورها بلکه در سطح جهانی مورد توجه قرار می‌دهند. دستیابی به توسعه با تکیه بر مفاهیم پایداری، وظیفه خطیری است که بر عهده محققان، مسئولان، سازمان‌ها و نهادهای ذیربط می‌باشد. رشد، توسعه و امنیت جوامع انسانی همواره موازی با تولید و مصرف انرژی بوده است. لذا محدود بودن منابع انرژی فسیلی و مشکلات ناشی از انتشارات گازهای گلخانه‌ای در حال حاضر از جمله مسائلی است که موجب ایجاد دگرگونی‌های بسیاری در توسعه فناوری‌های مختلف شده است.
از مضرات ناشی از مصرف سوختهای فسیلی شامل آلودگی محیط زیست، می‌توان به اثر گازهای گلخانه‌ای، تغییرات آب و هوایی، بارش باران‌های اسیدی اشاره کرد. توسعه شگرف علم و فناوری در جهان امروز ظاهرا آسایش و رفاه زندگی بشر را موجب شده است. لیکن این توسعه یافتگی، مایه بروز مشکلات تازه ای نیز برای انسان‌ها شده است که از آن جمله می‌توان به آلودگی محیط زیست، تغییرات گسترده آب و هوایی در زمین و غیره اشاره نمود. به ویژه می‌دانیم که نفت و مشتقات آن از سرمایه‌های ارزشمند ملی و حیاتی هر کشور است که هدف غیر بهینه از آنها گاهی زیان‌های جبران ناپذیری را ایجاد می‌کند.
از این رو صاحب نظران و کارشناسان به دنبال منابعی هستند که به تدریج جایگزین سوختهای فسیلی شوند. سوختهای فسیلی آلودگی‌های زیست محیطی بی‌شماری را ایجاد می‌کند. از یک طرف در نتیجه سوختن مواد فسیلی گازهای سمی وارد محیط می‌شود و تنفس انسان را دچار مشکل کرده و محیط زیست را آلوده می‌نماید و از طرفی دیگر تراکم این گازها در جو زمین مانع خروج گرما از اطراف زمین می‌شود و باعث افزایش دمای هوا و تغییرات گسترده آب و هوایی در زمین می گردد.
بهترین راه‌حلی که دانشمندان پیشنهاد کرده‌اند متوقف کردن روند رو به رشد استفاده از این گازهای مضر است. داشتن انرژی مناسب عمده ترین عامل اقتصادی جوامع صنعتی پس از نیروی انسانی است، چرا که انرژی یک نیاز اساسی برای استمرار توسعه اقتصادی، رفاه اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و امنیت جامعه می‌باشد. اگر انرژی به نحوی تولید و مصرف شود که توسعه انسانی را در بلندمدت در تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تامین نماید، مفهوم انرژی پایدار تحقق خواهد یافت. لذا تامین انرژی پایدار ضرورت توسعه پایدار اقتصادی و مدیریت مصرف انرژی می‌باشد.
در حال حاضر کشورهای آلمان، انگلستان، فرانسه، ایالات متحده آمریکا، ایتالیا، چین، استرالیا، اورگویه، کاستاریکا، ایسلند، پاراگوئه و پاکستان، هند و چین جزو کشورهای پیشرو در استفاده از انرژی های تجدیدپذیر می‌باشند.
تعریف انرژی تجدیدپذیر
انرژیهای تجدید پذیر، انرژی‌هایی بـا فرایند تولید پایدار و قابلیت جایگزینی پیوسته هستند که براسـاس ایــن تعریـف، فراینـد تولیـد پایـدار، بهـره گیـری از چرخه های طبیعی یا مصـنوعی اسـت کـه بتوانـد بـه صورت مداوم مواد خام و اولیه را به انرژی مورد نظر تبدیل کند و در صورت اعمال بهره بـرداری یـا نیـاز برای ذخیره سازی، قابلیت جایگزین شدن پیوسـته را داشـته باشـند.
انرژی های تجدید پذیر شامل:
انرژی خورشیدی
انرژی خورشیدی: که از سلول های فتوولتائیک (سیستمی است که قادر به تبدیل مستقیم انرژی خورشیدی به انرژی الکتریسیته می‌باشد). برای تولید انـرژی اسـتفاده مـی‌شـود کـه از جملـه مـوارد استفاده این تکنولوژی، استفاده در خودروهای با منبع خورشیدی، روشنایی معابر و تونل و همچنین نـوعی سیســتم حمــل و نقــل ریلــی در شــیب تند کــه بــه (فونیکولار) معروف است و انرژی مورد نیـازش را از کابل های برق دریافت می کند همین طور برای گرمایش و سرمایش از جمله مساکن، سازمان ها و ادارات مورد استفاده قرار می گیرد.
انرژی باد
انرژی باد: در سال‌هـای اخیـر 30 درصـد رشـد یافته و به علت پایین بودن هزینه های سـرمایه گـذاری، تمرکز ویژه ای روی آن قرار دارد. پتانسیل این بخـش در استفاده از قایق‌ها و کشتی‌های بادبـانی بـا مقیـاس تجاری، تفریحی و تولید بـرق و اسـتفاده از آن بـرای مصارف حمل و نقـل از جملـه خودروهـای شـارژی است.
انرژی زمین گرمایی
انرژی زمین گرمایی: بهترین بهـره بـرداری از ایـن انرژی در تولید برق است که با این وسـیله مـی تـوان سیستم‌های حمل و نقل مبتنی بر جریان الکتریسـیته را بهبود بخشید. همچنین می‌توان از این انرژی‌هـا بـرای برف روبی و قابل تردد کردن مسیرهای صعب العبـور استفاده کرد.
انـرژی زیسـت تـوده
انـرژی زیسـت تـوده: انـرژی زیسـت تـوده ماننـد سوخت های مایع مانند اتانول، بیو اتانول، بیو دیـزل و سوختهای جامـد نظیـر تـوده ذرت و ... اسـت کـه جهت تولید الکتریسیته استفاده میشـود. ایـن انـرژی حدود 50 درصد سهم انرژیهای تجدیدپذیر را دارد. موارد استفاده از این انرژی تولید بـرق، اتومبیـل هـای بیو گاز سوز، روشـنایی معـابر و سـوخت خودروهـا است.
انرژی هیدروژن
انرژی هیدروژن: هیدروژن عمده ترین گزینه مطـرح بــه عنــوان حامــل جدیــد انــرژی اســت بر خلاف سـادگی و فراوانـی ایـن ماده به طور طبیعی در طبیعت وجود ندارد. هیدروژن به عنوان بهترین و ساده ترین سوخت جهـت اسـتفاده از خودروهای پیل سوختی دارای راندمان حدود سـه برابر موتورهای احتراقی بوده و همین امر تاثیرات بـه سزایی در زیسـت پذیر کـردن شـهرها دارد. پسـماند حاصــل از احتــراق هیــدروژن بخــار آب اســت کــه مشکلات آلـودگی در پـی نـدارد.
اهداف اصلی منشور جهانی انرژی برای توسعه پایدار
• کاهش نشرهای اتمسفری مرتبط با انرژی.
• پایه ریزی دستورالعمل ها و استانداردهای بین المللی برای تعیین اثرات خارجی و خطرات در تمامی سامانه های انرژی.
• ایجاد برنامه های بین المللی، منطقه ای و ملی برای بهبود کارایی انرژی، کنترل ایمنی، مدیریت زائدات و کاهش نشر آلاینده ها
• ایجاد برنامه هایی برای جایگزینی منابع انرژی غیر قابل تجدید با فن آوری های انرژی های پاک قابل قبول از لحاظ زیست محیطی.
• معرفی کل هزینه های قیمت گذاری که تمام چرخه های حیات اجتماعی و هزینه های زیست محیطی تولید و مصرف انرژی را در بر داشته اشد.
• پایه ریزی وام های انرژی پایدار برای تأمین بهبود کارایی انرژی.
• پایش منشور جهانی انرژی برای توسعه پایدار و گسترش ساز و کارهای تأمین مالی نوین که شامل بخش های خصوصی و عمومی باشد.
• تهییج همکاری در سطح جهان و تبادل فن آوری، نظرات فنی، آموزش عالی، تعلیم و آمار برای فن آوری های انرژی سازکار با محیط زیست، بهره وری انرژی.
برای تسهیل تدوین استراتژی در جهت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
شامل چهار حوزه:
ابزارهای مالی
ابزارهای قانونی
توسعه تکنولوژی
بالابردن آگاهی، ظرفیت سازی و آموزش
مزایای استفاده از انرژیهای تجدید پذیر
منبع انرژی قابل اطمینان با قابلیت تجدیدپذیری
قابلیت بالای تولید انرژی
ایجاد مراکز تولید انرژی غیر متمرکز
عدم آلودگی محیط زیست
امکان تولید انرژی الکتریکی قابل اطمینان با قیمت پایدار
ایجاد فرصتهای توسعه به خصوص در مناطق توسعه نیافته و دوردست روستایی
کمک به کشورها برای رسیدن به اهداف توسعه کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر
تنوع بخشی به سبد انرژی کشور، کمک به تولیدکنندگان برق برای متنوع سازی منابع مورد نیاز در تولید برق
منبع تولید برق پاک
ایجاد اشتغال
محدودیت و چالشهای اساسی در توسعه استفاده از منابع انرژیهای تجدیدپذیر
هزینه بالای سرمایه گذاری اولیه
محدودیتهای زمانی و مکانی در استفاده از این منابع انرژی
نبود قوانین ملی ومحلی
فقدان آگاهی عمومی و عدم پذیرش اجتماعی در راستای کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر.
فقدان قابلیت رقابت پذیری
چالشهای مدیریت، تکنولوژی و محیط زیستی و قانونی
فقدان مقررات حمایتی دولت از تولیدات حاصل از انرژیهای تجدیدپذیر
فقدان مقررات حمایتی دولت در راستای تحقیق و توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر
نبود سیاستهای مناسب توسعه منابع انسانی، فرآیند ارتقای مهارت، دانش و بازده افراد
توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و تاثیر آن در ابعاد اقتصادی
توسعه انرژیهای تجدیدپذیر منافع اقتصادی مختلفی را برای هر کشوری به دنبال خواهد داشت. لذا از آنجائیکه مصرف سوخت های فسیلی با توجه به محدودیت منابع در تأمین انرژی که در آینده نزدیک بر اساس پیش بینی به اتمام می‌رسد این موضوع را بسیار حائز اهمیت کرده است. همچنین با گسترش روز افزون نیاز به انرژی و محدودیت منابع فسیلی، افزایش آلودگی محیط زیست ناشی از مصرف این منابع، موضوع گرم شدن هوا و آثار پدیده گلخانه ای، ریزش باران های اسیدی و ضرورت متعادل کردن نشر CO2 ، در مجموع لزوم صرفه جویی در مصرف سوخت ها فسیلی و توجه به استفاده از منابع انرژی تجدپذیر را امری اجتناب ناپذیر می نماید.
به طوری که در برخی از کشورها با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در بخش تولید برق، توانسته اند از انتشار بیش از 100 میلیون تن گاز CO2، جلوگیری نموده که در کاهش آلاینده های محیط زیستی بسیار قابل اهمیت م یباشد که خود نمونه بارزی از استفاده از تکنولوژی های این گونه انرژی ها خواهد بود. از طرفی قابلیت تولید غیر متمرکز برق از انرژی های نو، فرصت پیشرفت و توسعه نقاط دور افتاده و روستایی کشور را فراهم ساخته که این امر موجب تقویت ساختارهای اقتصادی مناطق روستایی و جلوگیری از مهاجرت آنها به شهرها خواهد شد. در زمینه اشتغال‌زایی نیز استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر قابل اهمیت بوده است.
فرآیند اجراء پروژه های مربوط به استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در مناطق محروم و روستایی که از نرخ بیکاری بیشتری برخوردارند باعث تثبیت جمعیت ساکن در این مناطق شده و تاثیر به سزایی در کاهش میزان محرومیت این مناطق و افزایش رشد و بهره وری کشور خواهد داشت. معهذا با توسعه انرژی های تجدیدپذیر می‌توان ضمن تولید انرژی با کمک به حفظ تداوم صادرات حامل های انرژی و حفظ و صیانت از منابع فسیلی برای نسل‌های آینده را نیز فراهم آورد.به همین دلیل استفاده بهینه از انرژی در فرآیند توسعه اقتصادی همواره به عنوان یک هدف مهم در توسعه پایدار مدنظر بوده است.
نتیجه گیری
امروزه شهرهای مختلف در جهان به مصرف کننـدگان شتاب زده منابع طبیعی و تولیدکنندگان پرتوان زباله و ضایعات تبدیل شده اند.نیل به شهری سرسبز، زیبـا، شـاداب، سـالم و عاری از انواع آلودگیها بخصوص آلودگی هـوا، از طریـق رو آوردن بـه انـرژیهـای جدیـد، توسـعه فضاهای سـبز شـهری و پیراشـهری و ارتقـاء سـطح بهداشت و محیط زیست شـهری و مـدیریت بهینـه پسماندهای تولیدی است. در حال حاضر بحران های ناشی از مصرف بی رویه سوخت های فسیلی، آلودگی ها، مشکلات ناشی از مصرف انرژی، تراکم جمعیت،فعالیت های اجتماعی، دشواری های مربوط به دسترسی و ارتباطات شهری و حمل و نقل و... بهره گیری از انرژی تجدید پذیر را روز به روز با اهمیت تر می کند.
بی شک در آینده ای نه چندان دور انرژی های تجدید پذیر جایگاه مهمی در تأمین انرژی بشر خواهند داشت. استفاده از انرژ های تجدید پذیر می تواند یکی از مؤثرترین اقدامات برای داشتن شهری پایدار باشد. که خود منجر به فراهم کردن فرصت هایی در زمینه امنیت انرژی، توسعه اجتماعی و اقتصادی، دسترسی به انرژی، کاهش تغییرات آب و هوایی و کاهش اثرات محیط زیستی و سلامت جامعه می شود.خدمات انرژی در دسترس و قابل اطمینان، برای امنیت رشد اقتصادی فاکتوری ضروری به حساب می آید. تمام بخشهای اقتصاد اعم از بخش کشاورزی، خدمات، حمل و نقل، صنعت،بازرگانی و ساختمان به خدمات انرژی مطمئن و کافی وابسته هستند.
دسترسی به شغل، کارایی صنعتی، توسعه شهری و روستایی و فعالیتهای مهم اقتصادی شدیداً تحت تأثیر نهاده انرژی می باشد؛ به ویژه برق که یک نهاده مهم و بعضاً بدون جانشین برای فعالیتهای تولیدی مدرن، انتشار اطلاعات و دیگر خدمات صنایع به شمار می‌رود؛ لذا شاخص‌های انرژی در بعد اقتصادی در زمینه های اصلی الگوهای تولید و مصرف و امنیت عرضه می باشد. کشورهای در حال توسعه در روند توسعه خود نیاز به افزایش انرژی داشته و ضرورتا می‌بایست در برنامه ریزی توسعه خود جایگاه ویژه ای را برای تامین انرژی در نظر داشته باشند. استفاده گسترده از منابع انرژی فسیلی در تولید و مصرف انرژی در بخشهای اقتصادی ضمن ایجاد مواد آلاینده هوا، کاهش این منابع را منجر گردیده است. لذا بایستی گرایش به استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر به دلایلی چون قیمت کمتر، در دسترس بودن و ایجاد آلودگی کمتر و مهمتر از همه توسعه پایدار اقتصادی مورد توجه قرار گیرد.
منابع و مآخذ
• آزرم، داریوش،. عدل، مهرداد ،(1383)، جایگاه انرژیهای تجدیدپذیر در ساختار انرژی ایران و جهان. نشریه علمی برق
• شمسی، هژیر،. حشمتیان، محترم،. شمسی، ستاره،. شمسی، سهیلا، (1381)،صرفه های اقتصادی استفاده از انرژیهای تجدیدشونده،راهکاری برای توسعه پایدار انرژی خورشیدی، دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، 10-17اردیبهشت ماه-دانشگاه تهران
• Moss, M.; M. Kaufman, S. and M. Townsend,A. (2009). "The relationship of sustainability to telecommunications",Technology in Society 28: (235–244)
• World Commission on Environment and Development (Brountland Commission), 1987
از مضرات ناشی از مصرف سوختهای فسیلی شامل آلودگی محیط زیست، می‌توان به اثر گازهای گلخانه‌ای، تغییرات آب و هوایی، بارش باران‌های اسیدی اشاره کرد. توسعه شگرف علم و فناوری در جهان امروز ظاهرا آسایش و رفاه زندگی بشر را موجب شده است. لیکن این توسعه یافتگی، مایه بروز مشکلات تازه ای نیز برای انسان‌ها شده است که از آن جمله می‌توان به آلودگی محیط زیست، تغییرات گسترده آب و هوایی در زمین و غیره اشاره نمود. به ویژه می‌دانیم که نفت و مشتقات آن از سرمایه‌های ارزشمند ملی و حیاتی هر کشور است که هدف غیر بهینه از آنها گاهی زیان‌های جبران ناپذیری را ایجاد می‌کند.
از این رو صاحب نظران و کارشناسان به دنبال منابعی هستند که به تدریج جایگزین سوختهای فسیلی شوند. سوختهای فسیلی آلودگی‌های زیست محیطی بی‌شماری را ایجاد می‌کند. از یک طرف در نتیجه سوختن مواد فسیلی گازهای سمی وارد محیط می‌شود و تنفس انسان را دچار مشکل کرده و محیط زیست را آلوده می‌نماید و از طرفی دیگر تراکم این گازها در جو زمین مانع خروج گرما از اطراف زمین می‌شود و باعث افزایش دمای هوا و تغییرات گسترده آب و هوایی در زمین می گردد.
بهترین راه‌حلی که دانشمندان پیشنهاد کرده‌اند متوقف کردن روند رو به رشد استفاده از این گازهای مضر است. داشتن انرژی مناسب عمده ترین عامل اقتصادی جوامع صنعتی پس از نیروی انسانی است، چرا که انرژی یک نیاز اساسی برای استمرار توسعه اقتصادی، رفاه اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و امنیت جامعه می‌باشد. اگر انرژی به نحوی تولید و مصرف شود که توسعه انسانی را در بلندمدت در تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تامین نماید، مفهوم انرژی پایدار تحقق خواهد یافت. لذا تامین انرژی پایدار ضرورت توسعه پایدار اقتصادی و مدیریت مصرف انرژی می‌باشد.
در حال حاضر کشورهای آلمان، انگلستان، فرانسه، ایالات متحده آمریکا، ایتالیا، چین، استرالیا، اورگویه، کاستاریکا، ایسلند، پاراگوئه و پاکستان، هند و چین جزو کشورهای پیشرو در استفاده از انرژی های تجدیدپذیر می‌باشند.
تعریف انرژی تجدیدپذیر
انرژیهای تجدید پذیر، انرژی‌هایی بـا فرایند تولید پایدار و قابلیت جایگزینی پیوسته هستند که براسـاس ایــن تعریـف، فراینـد تولیـد پایـدار، بهـره گیـری از چرخه های طبیعی یا مصـنوعی اسـت کـه بتوانـد بـه صورت مداوم مواد خام و اولیه را به انرژی مورد نظر تبدیل کند و در صورت اعمال بهره بـرداری یـا نیـاز برای ذخیره سازی، قابلیت جایگزین شدن پیوسـته را داشـته باشـند.
انرژی های تجدید پذیر شامل:
انرژی خورشیدی
انرژی خورشیدی: که از سلول های فتوولتائیک (سیستمی است که قادر به تبدیل مستقیم انرژی خورشیدی به انرژی الکتریسیته می‌باشد). برای تولید انـرژی اسـتفاده مـی‌شـود کـه از جملـه مـوارد استفاده این تکنولوژی، استفاده در خودروهای با منبع خورشیدی، روشنایی معابر و تونل و همچنین نـوعی سیســتم حمــل و نقــل ریلــی در شــیب تند کــه بــه (فونیکولار) معروف است و انرژی مورد نیـازش را از کابل های برق دریافت می کند همین طور برای گرمایش و سرمایش از جمله مساکن، سازمان ها و ادارات مورد استفاده قرار می گیرد.
انرژی باد
انرژی باد: در سال‌هـای اخیـر 30 درصـد رشـد یافته و به علت پایین بودن هزینه های سـرمایه گـذاری، تمرکز ویژه ای روی آن قرار دارد. پتانسیل این بخـش در استفاده از قایق‌ها و کشتی‌های بادبـانی بـا مقیـاس تجاری، تفریحی و تولید بـرق و اسـتفاده از آن بـرای مصارف حمل و نقـل از جملـه خودروهـای شـارژی است.
انرژی زمین گرمایی
انرژی زمین گرمایی: بهترین بهـره بـرداری از ایـن انرژی در تولید برق است که با این وسـیله مـی تـوان سیستم‌های حمل و نقل مبتنی بر جریان الکتریسـیته را بهبود بخشید. همچنین می‌توان از این انرژی‌هـا بـرای برف روبی و قابل تردد کردن مسیرهای صعب العبـور استفاده کرد.
انـرژی زیسـت تـوده
انـرژی زیسـت تـوده: انـرژی زیسـت تـوده ماننـد سوخت های مایع مانند اتانول، بیو اتانول، بیو دیـزل و سوختهای جامـد نظیـر تـوده ذرت و ... اسـت کـه جهت تولید الکتریسیته استفاده میشـود. ایـن انـرژی حدود 50 درصد سهم انرژیهای تجدیدپذیر را دارد. موارد استفاده از این انرژی تولید بـرق، اتومبیـل هـای بیو گاز سوز، روشـنایی معـابر و سـوخت خودروهـا است.
انرژی هیدروژن
انرژی هیدروژن: هیدروژن عمده ترین گزینه مطـرح بــه عنــوان حامــل جدیــد انــرژی اســت بر خلاف سـادگی و فراوانـی ایـن ماده به طور طبیعی در طبیعت وجود ندارد. هیدروژن به عنوان بهترین و ساده ترین سوخت جهـت اسـتفاده از خودروهای پیل سوختی دارای راندمان حدود سـه برابر موتورهای احتراقی بوده و همین امر تاثیرات بـه سزایی در زیسـت پذیر کـردن شـهرها دارد. پسـماند حاصــل از احتــراق هیــدروژن بخــار آب اســت کــه مشکلات آلـودگی در پـی نـدارد.
اهداف اصلی منشور جهانی انرژی برای توسعه پایدار
• کاهش نشرهای اتمسفری مرتبط با انرژی.
• پایه ریزی دستورالعمل ها و استانداردهای بین المللی برای تعیین اثرات خارجی و خطرات در تمامی سامانه های انرژی.
• ایجاد برنامه های بین المللی، منطقه ای و ملی برای بهبود کارایی انرژی، کنترل ایمنی، مدیریت زائدات و کاهش نشر آلاینده ها
• ایجاد برنامه هایی برای جایگزینی منابع انرژی غیر قابل تجدید با فن آوری های انرژی های پاک قابل قبول از لحاظ زیست محیطی.
• معرفی کل هزینه های قیمت گذاری که تمام چرخه های حیات اجتماعی و هزینه های زیست محیطی تولید و مصرف انرژی را در بر داشته اشد.
• پایه ریزی وام های انرژی پایدار برای تأمین بهبود کارایی انرژی.
• پایش منشور جهانی انرژی برای توسعه پایدار و گسترش ساز و کارهای تأمین مالی نوین که شامل بخش های خصوصی و عمومی باشد.
• تهییج همکاری در سطح جهان و تبادل فن آوری، نظرات فنی، آموزش عالی، تعلیم و آمار برای فن آوری های انرژی سازکار با محیط زیست، بهره وری انرژی.
برای تسهیل تدوین استراتژی در جهت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
شامل چهار حوزه:
ابزارهای مالی
ابزارهای قانونی
توسعه تکنولوژی
بالابردن آگاهی، ظرفیت سازی و آموزش
مزایای استفاده از انرژیهای تجدید پذیر
منبع انرژی قابل اطمینان با قابلیت تجدیدپذیری
قابلیت بالای تولید انرژی
ایجاد مراکز تولید انرژی غیر متمرکز
عدم آلودگی محیط زیست
امکان تولید انرژی الکتریکی قابل اطمینان با قیمت پایدار
ایجاد فرصتهای توسعه به خصوص در مناطق توسعه نیافته و دوردست روستایی
کمک به کشورها برای رسیدن به اهداف توسعه کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر
تنوع بخشی به سبد انرژی کشور، کمک به تولیدکنندگان برق برای متنوع سازی منابع مورد نیاز در تولید برق
منبع تولید برق پاک
ایجاد اشتغال
محدودیت و چالشهای اساسی در توسعه استفاده از منابع انرژیهای تجدیدپذیر
هزینه بالای سرمایه گذاری اولیه
محدودیتهای زمانی و مکانی در استفاده از این منابع انرژی
نبود قوانین ملی ومحلی
فقدان آگاهی عمومی و عدم پذیرش اجتماعی در راستای کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر.
فقدان قابلیت رقابت پذیری
چالشهای مدیریت، تکنولوژی و محیط زیستی و قانونی
فقدان مقررات حمایتی دولت از تولیدات حاصل از انرژیهای تجدیدپذیر
فقدان مقررات حمایتی دولت در راستای تحقیق و توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر
نبود سیاستهای مناسب توسعه منابع انسانی، فرآیند ارتقای مهارت، دانش و بازده افراد
توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و تاثیر آن در ابعاد اقتصادی
توسعه انرژیهای تجدیدپذیر منافع اقتصادی مختلفی را برای هر کشوری به دنبال خواهد داشت. لذا از آنجائیکه مصرف سوخت های فسیلی با توجه به محدودیت منابع در تأمین انرژی که در آینده نزدیک بر اساس پیش بینی به اتمام می‌رسد این موضوع را بسیار حائز اهمیت کرده است. همچنین با گسترش روز افزون نیاز به انرژی و محدودیت منابع فسیلی، افزایش آلودگی محیط زیست ناشی از مصرف این منابع، موضوع گرم شدن هوا و آثار پدیده گلخانه ای، ریزش باران های اسیدی و ضرورت متعادل کردن نشر CO2 ، در مجموع لزوم صرفه جویی در مصرف سوخت ها فسیلی و توجه به استفاده از منابع انرژی تجدپذیر را امری اجتناب ناپذیر می نماید.
به طوری که در برخی از کشورها با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در بخش تولید برق، توانسته اند از انتشار بیش از 100 میلیون تن گاز CO2، جلوگیری نموده که در کاهش آلاینده های محیط زیستی بسیار قابل اهمیت م یباشد که خود نمونه بارزی از استفاده از تکنولوژی های این گونه انرژی ها خواهد بود. از طرفی قابلیت تولید غیر متمرکز برق از انرژی های نو، فرصت پیشرفت و توسعه نقاط دور افتاده و روستایی کشور را فراهم ساخته که این امر موجب تقویت ساختارهای اقتصادی مناطق روستایی و جلوگیری از مهاجرت آنها به شهرها خواهد شد. در زمینه اشتغال‌زایی نیز استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر قابل اهمیت بوده است.
فرآیند اجراء پروژه های مربوط به استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در مناطق محروم و روستایی که از نرخ بیکاری بیشتری برخوردارند باعث تثبیت جمعیت ساکن در این مناطق شده و تاثیر به سزایی در کاهش میزان محرومیت این مناطق و افزایش رشد و بهره وری کشور خواهد داشت. معهذا با توسعه انرژی های تجدیدپذیر می‌توان ضمن تولید انرژی با کمک به حفظ تداوم صادرات حامل های انرژی و حفظ و صیانت از منابع فسیلی برای نسل‌های آینده را نیز فراهم آورد.به همین دلیل استفاده بهینه از انرژی در فرآیند توسعه اقتصادی همواره به عنوان یک هدف مهم در توسعه پایدار مدنظر بوده است.
نتیجه گیری
امروزه شهرهای مختلف در جهان به مصرف کننـدگان شتاب زده منابع طبیعی و تولیدکنندگان پرتوان زباله و ضایعات تبدیل شده اند.نیل به شهری سرسبز، زیبـا، شـاداب، سـالم و عاری از انواع آلودگیها بخصوص آلودگی هـوا، از طریـق رو آوردن بـه انـرژیهـای جدیـد، توسـعه فضاهای سـبز شـهری و پیراشـهری و ارتقـاء سـطح بهداشت و محیط زیست شـهری و مـدیریت بهینـه پسماندهای تولیدی است. در حال حاضر بحران های ناشی از مصرف بی رویه سوخت های فسیلی، آلودگی ها، مشکلات ناشی از مصرف انرژی، تراکم جمعیت،فعالیت های اجتماعی، دشواری های مربوط به دسترسی و ارتباطات شهری و حمل و نقل و... بهره گیری از انرژی تجدید پذیر را روز به روز با اهمیت تر می کند.
بی شک در آینده ای نه چندان دور انرژی های تجدید پذیر جایگاه مهمی در تأمین انرژی بشر خواهند داشت. استفاده از انرژ های تجدید پذیر می تواند یکی از مؤثرترین اقدامات برای داشتن شهری پایدار باشد. که خود منجر به فراهم کردن فرصت هایی در زمینه امنیت انرژی، توسعه اجتماعی و اقتصادی، دسترسی به انرژی، کاهش تغییرات آب و هوایی و کاهش اثرات محیط زیستی و سلامت جامعه می شود.خدمات انرژی در دسترس و قابل اطمینان، برای امنیت رشد اقتصادی فاکتوری ضروری به حساب می آید. تمام بخشهای اقتصاد اعم از بخش کشاورزی، خدمات، حمل و نقل، صنعت،بازرگانی و ساختمان به خدمات انرژی مطمئن و کافی وابسته هستند.
دسترسی به شغل، کارایی صنعتی، توسعه شهری و روستایی و فعالیتهای مهم اقتصادی شدیداً تحت تأثیر نهاده انرژی می باشد؛ به ویژه برق که یک نهاده مهم و بعضاً بدون جانشین برای فعالیتهای تولیدی مدرن، انتشار اطلاعات و دیگر خدمات صنایع به شمار می‌رود؛ لذا شاخص‌های انرژی در بعد اقتصادی در زمینه های اصلی الگوهای تولید و مصرف و امنیت عرضه می باشد. کشورهای در حال توسعه در روند توسعه خود نیاز به افزایش انرژی داشته و ضرورتا می‌بایست در برنامه ریزی توسعه خود جایگاه ویژه ای را برای تامین انرژی در نظر داشته باشند. استفاده گسترده از منابع انرژی فسیلی در تولید و مصرف انرژی در بخشهای اقتصادی ضمن ایجاد مواد آلاینده هوا، کاهش این منابع را منجر گردیده است. لذا بایستی گرایش به استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر به دلایلی چون قیمت کمتر، در دسترس بودن و ایجاد آلودگی کمتر و مهمتر از همه توسعه پایدار اقتصادی مورد توجه قرار گیرد.
منابع و مآخذ
• آزرم، داریوش،. عدل، مهرداد ،(1383)، جایگاه انرژیهای تجدیدپذیر در ساختار انرژی ایران و جهان. نشریه علمی برق
• شمسی، هژیر،. حشمتیان، محترم،. شمسی، ستاره،. شمسی، سهیلا، (1381)،صرفه های اقتصادی استفاده از انرژیهای تجدیدشونده،راهکاری برای توسعه پایدار انرژی خورشیدی، دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، 10-17اردیبهشت ماه-دانشگاه تهران
• Moss, M.; M. Kaufman, S. and M. Townsend,A. (2009). "The relationship of sustainability to telecommunications",Technology in Society 28: (235–244)
• World Commission on Environment and Development (Brountland Commission), 1987
