تناقضات در گفتار و رفتار آمریکا: فرصت یا فشار؟
در حالی که ایران نشان داده است که آماده است تا به دنبال یک توافق متوازن و عادلانه باشد، تحرکات نظامی آمریکا در اطراف ایران، از جمله استقرار بمبافکنها و رزمایشهای نظامی، نشان میدهد که فضای مذاکرات هنوز تحت فشار تهدیدات نظامی و سیاستهای قوی قرار دارد. مقامات آمریکایی بهصراحت اعلام کردهاند که «همه گزینهها روی میز است»، و این لفاظیها در کنار اقداماتی که به نظر بیشتر تهدیدآمیز هستند تا حمایت از مذاکرات، فضایی متناقض و بیاعتماد ایجاد کرده است.
آیا دیپلوماسی واقعی در راه است؟
این تناقضها سوالاتی جدی را در مورد ماهیت واقعی این گفتوگوها بهوجود میآورد. آیا این مذاکرات فرصتی واقعی برای صلح و آشتی است یا ابزاری برای چانهزنی و اعمال فشار به ایران؟ اگر آمریکا از همان ابتدا بهجای وارد شدن به گفتوگوهای صادقانه، بر فشارهای نظامی و اقتصادی خود تکیه کند، نتیجه این مذاکرات قطعاً بهسختی خواهد بود و ممکن است تبدیل به ابزاری برای مشروعیتبخشی به اقدامات خصمانه و جنگافروزانه شود.
افغانستان؛ در سایه تهدیدات جنگی
افغانستان، بهعنوان همسایه مستقیم ایران و کشوری که در بسیاری از مسائل منطقهای با ایران پیوندهای عمیق دارد، نمیتواند نسبت به تحولات این گفتوگوها بیتفاوت باشد. در صورتی که گفتوگوها به افزایش تنشها میان ایران و آمریکا منجر شود، افغانستان ممکن است بهطور غیرمستقیم وارد یک جنگ نیابتی شود. این وضعیت میتواند فشارهای انسانی، اقتصادی و اجتماعی زیادی به افغانستان وارد کند، بهویژه اگر ایالات متحده از فضای هوایی این کشور برای عملیات نظامی علیه ایران استفاده کند. در چنین شرایطی، افغانستان نهتنها از نظر امنیتی در معرض تهدید قرار میگیرد بلکه بحرانهای مهاجرتی و اقتصادی نیز ممکن است این کشور را تحت فشار شدید قرار دهد.
مسئولیت فعال افغانستان در دیپلوماسی منطقهای
افغانستان باید از سیاست بیطرفی منفعلانه اجتناب کند و مسئولیتهای منطقهای خود را بهطور فعال درک و دنبال کند. اگرچه این کشور ممکن است تمایل به حفظ استقلال خود داشته باشد، اما بیتفاوتی در برابر تحولات بزرگ منطقهای میتواند تبعات منفی بسیاری برای افغانستان به همراه داشته باشد. رسانهها و روشنفکران افغانستان باید با تحلیلهای دقیق و هشدار به دولت و مردم، از ورود به جنگهای نیابتی و هرگونه همکاری نظامی با ایالات متحده علیه ایران جلوگیری کنند.
ضرورت دیپلوماسی واقعی برای جلوگیری از فاجعه
در حال حاضر، فضای مذاکرات همچنان آکنده از تهدیدات و فشارهای نظامی است و این خطر وجود دارد که گفتوگوها نهتنها به صلح منجر نشوند بلکه به ابزاری برای ایجاد بحران تبدیل شوند. در صورتی که ایالات متحده بهدنبال دستیابی به توافقی پایدار و جلوگیری از جنگ است، باید سیاستهای فشار خود را کاهش دهد و به مسیر دیپلوماسی واقعی و مبتنی بر احترام متقابل و درک واقعیتهای ژئوپلیتیکی منطقهای پیش برود. این به معنای پایان دادن به تهدیدات نظامی و نشان دادن اراده برای حلوفصل مسالمتآمیز اختلافات است.
سخن پایانی:
گفتوگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا، اگرچه فرصتی شکننده برای کاهش تنشها بهنظر میرسد، اما همچنان در سایه تهدیدات نظامی و فشارهای سیاسی قرار دارد. در این شرایط، برای دستیابی به یک توافق پایدار و جلوگیری از وقوع جنگ، همه طرفها، بهویژه افغانستان و کشورهای منطقه، باید مسئولیتهای خود را درک کنند و از ورود به هرگونه بحران و جنگ غیرضروری جلوگیری کنند. جنگ ایران و آمریکا، در صورت وقوع، نه تنها هیچکدام از طرفین را به نتیجه مطلوب نخواهد رساند، بلکه میتواند تبعات فاجعهبار منطقهای و جهانی به همراه داشته باشد.