لیبی جدید و آزمون های فرارو

از همان زمان که امیدهایی برای پیروزی انقلاب در لیبی به وجود آمد، بسیاری از کارشناسان مسائل خاورمیانه و شمال آفریقا نسبت به مشکلات و معضلات فراروی لیبی جدید پسا قذافی هشدار دادند و اینک زمانی است که دولت جدید لیبی با چالش های از قبل پیش بینی شده عملا مواجه شده است.
چندین ماه از سرنگونی قذافی می گذرد و در ظاهر امر شورای ملی انتقالی لیبی زمام امور را در این کشور به عهده دارد ولی در عمل این شورا فقط به نواحی محدودی از کشور فقط در پایتخت و برخی مناطق حومه آن تسلط دارد.
این تسلط حتی در بنغازی که زادگاه انقلاب لیبی است مشاهده نمی شود و هم اکنون بسیاری خواهان فدرالیزه شدن لیبی و جدایی این ایالت مهم شرقی لیبی برآمده اند.
بسیاری از قبایل دیگر لیبی هم این روزها خواهان خودمختاری و آزادی عمل منطقه ای شده اند که این مسئله ناشی از بافت قبیله ای و طائفه ای این کشور است.

معضل دیگری که لیبی جدید این روزها با آن دست و پنجه نرم می کند وجود مقادیر هنگفت سلاح در دست انقلابیون است که هنوز آن ها خلع سلاح نشده اند یا به عبارتی بهتر شورای ملی انتقالی قادر به خلع سلاح آن ها نیست.
بروز آشوب و بحران در لیبی برای بسیاری از کشورهای همسایه نیز دردسر ساز شده است و از میان آن ها کشور کودتا زده مالی بیش از سایر همسایگان تحت تاثیر قرار گرفته است. مالی مدتی قبل شاهد یک کودتای نظامی بود و در این میان ورود مقادیر هنگفتی سلاح از لیبی به این کشور باعث شد که بسیاری از قبایل شمالی این کشور بیش از اندازه مسلح شوند. قبیله طوارق که این روزها سه ولایت شمالی کشور مالی را از چنگ کودتاچیان درآورده و اعلام استقلال نموده است نمونه ای از تسری بحران لیبی به کشورهای همسایه است.

به هر حال شورای ملی انتقالی با چالش های بزرگی مواجه است و در این میان تنها شانس این شوراء ذخایر کلان نفتی لیبی است که این شورا موفق شده است میزان تولید و صادرات نفتی این کشور را به دوران قذافی برساند.

این روزها لیبی روزانه یک میلیون و چهارصد هزار بشکه نفت به خارج صادر می کند و از این بابت شورای ملی انتقالی در مسائل مالی مشکل چندانی ندارد.
بعد از مسئله توسعه توان تولید نفت دیگر مسئله ای که در دستور کار این شورا به عنوان یک اولویت اساسی در دستور کار قرار دارد برگزاری انتخابات آزاد و چند حزبی مجلس موسسان در این کشور است که قرار است در اواخر ماه میزان سال جاری صورت پذیرد.
برگزاری موفق این انتخابات می تواند تاثیری بنیادی بر آینده کشور انقلاب زده لیبی بر جای بگذارد که محقق شدن این امر در قدم اول مستلزم خلع سلاح شبه نظامیان و تسلط سرتاسری بر کشور است.
موضوعی که گمان نمی رود به سادگی تحقق یابد و در واقع آزمون بزرگ فراروی شورای ملی انتقالی نیز همین مسئله است.

نویسنده: سید محمد رضا موسوی