افغانستان وعربهای افغان(قسمت هفتم)

گروههای سیاسی مجاهدین عرب
در میان مجاهدین عرب مردمانی از کشور های مختلف وجود داشتند و بعضی از آنان به ساختن گروه های سیاسی پرداختند و یا با استفاده از فضای آزاد پشاور به تبلیغ و اهداف ومرام گروه های سیاسی خویش پرداختند که در کشور های خود شان اجازهء فعالیت نداشت. از جملهء این تنظیم ها یکی هم جماعت الجهاد مصر بود.
جماعت الجهاد نیز یکی از شاخه های جنبش اخوان المسلمین است و از آنجائیکه تعداد قابل توجهی از مجاهدین عرب از مصر بودند، جماعت الجهاد در پشاور بمیان آمد و نشراتی هم بزبان عربی داشت. از جمله نشریه ای بنام المجاهدون که در پشاور به نشر می رسید.
رهبری این جریان را ظاهرا شیخ عمر عبدالرحمن یک روحانی نابینای مصری بعهده داشت. او به امریکا پناهنده شد. شیخ عمر عبدالرحمن بعدا به جرم دست داشتن در انفجار مرکز تجارت بین المللی در نیویارک دستگیر گردید واکنون در امریکا زندانی است.
چهرهء مهم این جریان در پشاور ایمن الظواهری بود. خانوادهء ظواهری از خانواده های ثروتمند مصر است که وی در مصر به اتهام دست داشتن در قتل انورالسادات رئیس جمهور مصر دستگیر وزندانی شد. پس از آزادی از زندان به پشاور آمد و به مکتب الخدمات پیوست.
جماعت الجهاد نیز از اخوان المسلمین منشعب شده وخط مشی جماعت الجهاد همانگونه که در رسالهء (جماعت الجهاد عقیدة و منهاجا) آمده است در قدم اول احیای خلافت اسلامی است.
جماعت این نام را برای خود برگزیده است زیرا افراد این جماعت به منظور جهاد گردهم آمده اند. اعتقاد اعضای این جماعت اعتقاد اهل سنت وجماعت است که اصحاب پیامبر به این روش بودند. جماعت تمام دولت ها موسسات را که به ماانزل الله حکم نمی کنند و قوانین غیراسلامی را بر قوانین اسلامی ترجیح می دهند و احزاب وسازمانهائی را که مردم را بسوی راههای غیر اسلامی مانند علمانیت، کمونیزم یا دیموکراسی فرامی خوانند، کافر می داند.
روش جماعت: پیروی از قرآن و سنت با فهم سلف صالح رضی الله عنهم در بخش اعتقادات و احکام بدون افراط و تفریط است همانگونه که چهار پیشوای مذاهب اهل سنت برای ما نقل کرده اند.
اهداف جماعت: اهداف این جماعت تطبیق شریعت اسلامی است که از آن جمله دعوت به دین خدا و بیان عقیدهء سلف و نشر علوم نافع بین مسلمانان...
وبالاخره تلاش در جهت سرنگونی طاغوتیان یعنی حکامی که به غیر از حکم خدا حکم می کنند و اعادهء خلافت اسلامی، هدف جماعت است. جماعت به این باور است که جز جهاد هیچ وسیله از وسایل تغییر مانند دیموکراسی، سازمانهای سیاسی که با طاغوت در تماس اند ما را به این هدف رهنمون نخواهد شد. زیرا این کار مخالف حکم خدا (ج) است که می فرماید سردمداران کفر را بکشید.
اسلوب کار: جماعت به اصل پنهان کاری در اعمال جهادی تاکید دارد.
فعالیت مستقل جماعت الجهاد تا سالهای اول امارت اسلامی طالبان ادامه داشت هرچند که ایمن الظواهری تا مدتی در نقش سخنگوی اسامه بن لادن نیز ظاهر می شد اما سرانجام جماعت با قاعدة الانصار یکجا شد. به این ترتیب از ائتلاف این دو قاعدة الجهاد بمیان آمد که اسامه بن لادن رهبر و ایمن معاون آن است.
غیر از جماعت الجهاد گروههای دیگری هم در میان مجاهدین عرب وجود داشت از آن جمله جمیعت المقاتله که یک گروه لیبیائی مخالف معمر القذافی بود. عجیب است که در شرایطی که قذافی بعنوان دشمن امریکا شناخته می شد، این گروه قذافی را جاسوس و دست نشاندهء امریکا می دانست که بالاخره چهرهء اصلی اش هویدا خواهد شد. رهبری این گروه را ابومنذر الساعدی بعهده داشت که در وزیرستان کشته شد.
نحن ارهابیون (ما تروریست هستیم!)
نیمهء دوم دههء هشتاد میلادی سالهای بدی برای ارتش سرخ در افغانستان بود. مجاهدین سلاحهای بهتری بدست آورده بودند و تلفات روزافزونی را بر دشمن وارد می آوردند.
از تحولات مهم این دوران مرگ برنژنف بود. پس از مرگ برژنف مشخص بود که اتحاد شوروی دچار تغییرات خواهد شد. بعد از وی دو شخصیت دیگر برهبری حزب کمونیست و رهبری شوروی رسیدند، آندروپوف و چرنینکو، ولی هردو به فاصلهء زمانی کوتاه از هم مردند. با بقدرت رسیدن گورباچف زمان فروپاشی اتحادشوروی نزدیک شد.
امریکا به این نتیجه رسید که دیگر اتحاد شوروی مانند رهبران سالخوردهء آن آخرین نفس های خود را می شمارد و باید به آخرین جنگ دوران جنگ سرد یعنی جنگ افغانستان پایان داده شود. جنگ سرد می رفت تا به تاریخ گذشته بپیوندد. پس باید میدانی که آخرین مصاف جنگ سرد در آن بوقوع پیوست به تدریج از وجود وسایلی که دیگر کارآمد نبود، پاکسازی می شد. زمان تغییر فرا رسیده بود.
برای نخستین بار در مطبوعات غرب از یک خطر جدید بنام تروریسم سخن بمیان آمد و اذیت عربها بوسیلهء پولیس پاکستان شروع شد. عکس های بعضی از دستگیر شده گان در مطبوعات بعنوان تروریست به نشر رسید.
عبدالله عزام در این مورد طی یک سخنرانی گفت: دشمن ما را ارهابی (تروریست) می خواند و ما نباید دستور خدا را توهین تلقی نمائیم. خداوند (ج) در قرآن فرموده است: (واعدوا لهم مااستطعتم من قوة ومن رباط الخیل ترهبون به عدوالله وعدوکم)
در 14 اپریل 1988 موافقتنامهء ژنو در مورد افغانستان به امضاء رسید. این موافقتنامه را جورج شولتز وزیر خارجهء امریکا، ادوارد شواردنادزی وزیر خارجهء اتحاد شوروی، زین نورانی وزیر دولت در امور خارجهء پاکستان و عبدالوکیل وزیر خارجهء رژیم کابل امضاء کردند. مجاهدین که بار سنگین این جهاد را بدوش کشیدند، از این صحنه غایب بودند.
واقعهء بهاولپور در 1988 و کشته شدن جنرال ضیاء الحق و اختر عبدالرحمن رئیس قدرتمند آی اس آی در یک سانحهء هوائی نخستین نشانه از یک تغییر مهم بود که به این ترتیب گروههای بنیادگرای مجاهدین بزرگترین پشتیبانان خود را از دست دادند. بدنبال آن تغییر مهمی در سیاست پاکستان در قبال مجاهدین رونما گردید. گروههائی چون جبههء نجات ملی و محاذ ملی که در گذشته کمترین کمک های نظامی به آنان تعلق می گرفت ناگهان مورد توجه قرار گرفتند و کمک های فوق العاده به قوماندانان این گروهها آغاز شد.
انفجار در اجری کمپ راولپندی که انبار بزرگ اسلحهء مجاهدین طعمهء حریق گردید از وقایع مهم این سالها بود. این کار اطمینان خاطری به روسها بود که دیگر مجاهدین مسلح نخواهند شد.
در 24 نوامبر 1989 عبدالله عزام در حالیکه برای ادای نماز جمعه بسوی مسجد روان بود در اثر انفجار یک ماین جاسازی شده که موتر حامل وی را هدف قرار داد همراه با دو پسرش محمد و ابراهیم به شهادت رسید. سازمان دهی این انفجار بحدی ماهرانه بود که بجز این سه نفر به هیچکس دیگر آسیبی نرسید.
پس از این جریان، جمعی از مجاهدین عرب تلاش نمودند تا شخصیتی را جانشین عبدالله عزام سازند که بتواند راه وی را ادامه دهد. برای این کار از شیخ عبدالمجید زندانی از دوستان عزام و یکی از علمای بزرگ یمن تقاضا نمودند تا ادارهء مکتب الخدمات را بدوش بگیرد. اما زندانی از قبول این مسئولیت خودداری ورزید.
اندکی بعد شیخ ابوالقاسم ادارهء مکتب الخدمات را بعهده گرفت اما این اداره دچار اختلافات داخلی گردید اختلاف در خانوادهء عزام هم چند دستگی های بیشتری را بمیان آورد که بزودی شیرازهء کارها از هم پاشید. 
                                                              نویسنده:وحید مژده