سال ۱۳۹۲ خورشیدی هم گذشت و افغانستان همچنان در کانون خبرهای داغ جهان باقی ماند.
ماجراهای افغانستان از سیاست تا امنیت، اقتصاد، جامعه، فرهنگ و هنر بارها تیتر نخست رسانه های جهان شد؛ همان تقدیری که سال هاست به نام این سرزمین رقم خورده است.
بازهم مهم ترین رویدادها در حوزه امنیت افغانستان رخ داد؛ از روند انتقال مسئولیت های امنیتی؛ تا صلح با طالبان، مساله لاینحل امضای پیمان امنیتی با امریکا، ترورهای وحشتناک و بمب گذاری های مرگبار نیروهای تروریستی در کشور.
سیاست افغانستان هم البته سال پرماجرایی را از سر گذراند. از برگزاری جرگه پرجنجال و مساله برانگیز پیمان امنیتی؛ تا تنش های مجلس و حکومت و تا امضای پیمان های استراتژیک با بسیاری از کشورهای جهان.
مساله امضای پیمان امنیتی با امریکا همچنان بدون هیچ نتیجه ای، باقی مانده و به مثابه یکی از جدی ترین مسایل سیاست خارجی افغانستان تا همین اواخر با اما و اگرهای فراوانی مواجه بود؛ تا اینکه به نظر می رسد امریکا هم به این نتیجه رسید که فشار بر حامد کرزی، بی فایده است و تصور می شود امضای آن را به رییس جمهوری آینده افغانستان موکول کرده است.
در این زمینه بعدا به تفصیل، خواهیم پرداخت.
مساله صلح با طالبان نیز بدون تغییر چشمگیری در سال ۹۲ با فراز و فرودهای بزرگ و گاه مهمی همراه بود؛ اما کماکان نتیجه خاصی به دست نیامد.
رییس جمهور کرزی همچنان بر صلح با طالبان، تاکید و اصرار می ورزد، حملات تروریست ها را به سازمان های استخباراتی خارجی نسبت می دهد؛ اما نسبت به طالبان، کمتر به صراحت ابراز نظر می کند و در عین حال به صورت مکرر، نوید می دهد که صلح در راه است و طالبان در نهایت راهی جز پیوستن به صلح ندارند.
این موضوع را نیز به صورت مفصل تری مورد واکاوی و تحلیل قرار خواهیم داد و فراز و فرودهای آن را ارزیابی خواهیم کرد.
انتخابات ریاست جمهوری که قرار است در ۱۶ حمل سال ۹۳ برگزار شود و مقدمات آن از ماه ها قبل در سال ۹۲ آغاز شده است یکی دیگر از مهم ترین رویدادهای سال ۹۲ بوده و حواشی زیادی میان پارلمان، حکومت و کمیسیون های انتخاباتی در این خصوص، شکل گرفته است که به تفصیل درباره آن سخن خواهیم گفت.
درگذشت مارشال قسیم فهیم؛ معاون اول رییس جمهوری نیز رویداد مهمی در حوزه سیاست افغانستان بود که در آخرین روزهای سال ۹۲ اتفاق افتاد و تحلیل ها و واکنش های فراوانی را در زمینه تاثیر این رویداد بر فضای سیاسی کشور، معادلات قومی قدرت و مناسبات انتخاباتی در جامعه سیاسی افغانستان برانگیخت.
تنش های همیشگی میان مجلس و حکومت هم در سال ۹۲ اوج و فرودهای تماشایی و شاید بی نظیری داشت. وزرا و وکلا به صورت متقابل همدیگر را متهم به فساد، دخالت در امور یکدیگر، قاچاق مشروبات الکولی و نفت و... کردند.
در حوزه مسایل اجتماعی کشور نیز تحولاتی به ثبت رسید که به نظر می رسد پیش از این، چندان مسبوق به سابقه نبوده است.
در این میان، اعتصاب های دانشجویی و استادان دانشگاه کابل، همچنان یکی از جنجالی ترین رویدادهای حوزه اجتماع و همچنین فرهنگ در افغانستان بود. تبعیض، بی عدالتی، ستم های دیرسال و تاریخی و نگاه غیر عادلانه حاکم بر سیستم تحصیلات عالی کشور، مبنای اصلی این تنش ها بود. البته در کنار آن، مسایل دیگری چون اعتصاب غذای زندانیان نیز به عنوان یک رویداد اجتماعی مساله ای بود که یک طرف آن به جامعه مرتبط بود و جوانب دیگر آن سر در دالان های سیاست و امنیت افغانستان و فراتر از افغانستان در منطقه و جهان داشت.
سال ۹۲ برای اقتصاد افغانستان هم سال مطلوبی نبود. قیمت افغانی طی سال گذشته، افت شدیدی را تجربه کرد و در سایه هول هیولای تبلیغاتی ۲۰۱۴، پیمان امنیتی و ناامنی های روز افزون، فرار سرمایه، کاهش رشد اقتصادی و سقوط ارزش پول ملی، از مهم ترین آثار و تبعات اقتصادی این روند بود.
در حوزه مسایل فرهنگی، تهاجم رسانه ای و تبلیغاتی قدرت های خارجی، راه اندازی برنامه هایی دور از شأن و ارزش های فرهنگی و دینی مردم افغانستان و... از عمده ترین مسایلی بود که در سال ۹۲ هم مانند دیگر سال ها، تکرار شد و حکومت همچنان در باره آن، سکوت پیشه کرد.
همه این موارد را در سلسله گزارش-تحلیل های افغانستان در آیینه ۹۲ پی خواهیم گرفت.