گزارش تصویری/ بررسی «نقش رسانه‌ها» در «تصویرسازی و تولید انگاره‌های متعارض» در روابط ایران و افغانستان در تهران

خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ تهران: شفیق شرق، رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی افغانستان در تهران، دکتر هاشم عصمت‌اللهی، مشاور ریاست جمهوری افغانستان در دوره حامد کرزی و محمدرضا بهرامی، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در کابل، مهمانان ویژه این نشست بودند که پیرامون موضوع نشست، سخن گفتند.
 
محمد سرور رجایی، نویسنده و فعال فرهنگی مهاجر، حمید عزیزی استاد دانشگاه و سخنگوی سابق حزب اسلامی افغانستان، رضا عطایی پژوهشگر و حامد حیدری، خبرنگار سابق طلوع به صورت آنلاین در پنل افغانستان، و محمدحسین محمدی مدیر تعاملات بین‌المللی سازمان تنظیم مقررات رسانه‌ها، قاسم روح‌الله‌زاده مدیر گروه آسیا و اقیانوسیه خبر برون‌مرزی صداوسیما جمهوری اسلامی ایران و سید سعید حسینی، مدیر دفتر ایرنا در افغانستان در پنل ایران، دیگر سخنرانان این نشست بودند.
 
سید عباس حسینی، روزنامه‌نگار، پژوهشگر و خبرنگار خبرگزاری صدای افغان(آوا) در تهران و سمیه مروتی، مدیرگروه مطالعات جنوب و شرق آسیا مؤسسه ابرار معاصر تهران، مدیریت دو پنل این نشست در بخش افغانستان و ایران را به عهده داشتند.
 
یادداشتی از حجت‌الاسلام والمسلمین سید عیسی حسینی مزاری، فعال رسانه‌ای افغانستان و صاحب امتیاز خبرگزاری صدای افغان(آوا) نیز پیرامون ماهیت و نوع رسانه‌ در جامعه رسانه‌ای دو کشور در این نشست ارائه شد.
 
موارد زیر از سرفصل‌های مورد بررسی در این نشست بود:
ـ ماهیت و نوع رسانه در جامعه رسانه‌ای ایران و افغانستان،
ـ رویکردهای رسانه‌ای در ایران و افغانستان نسبت به دو کشور؛ رسانه‌های هم‌سو، معاند و بی‌طرف،
ـ نوع نگاه، رویکرد و سیاست دولت‌های دو کشور به وضعیت و روابط رسانه‌ای افغانستان و ایران و تأثیرپذیری رسانه از آن،
ـ حوادث اخیر(هریرود و یزد) و واکاوی نوع برخورد رسانه‌ها نسبت به آن در ایران، افغانستان و سایر نقاط جهان،
ـ رسانه و ایران‌هراسی در افغانستان،
ـ نوع نگاه و سطح درک، آگاهی و تحلیل کارشناسان امور در رسانه‌های دو کشور پیرامون روابط متقابل و تأثیر آن بر افکار عمومی،
ـ جامعه مهاجر در ایران، مشکلات و برخورد رسانه‌ای رسانه‌های میزبان و افغانستان،
ـ و ضرورت هماهنگی، حمایت، هم‌پوشانی و تولید محتوای مشترک بین رسانه‌های دو کشور.
 
دکتر عابد اکبری، مدیرعامل موسسه ابرار معاصر تهران در سخنانی در افتتاحیه این نشست، تأکید کرد که موسسه تحقیقاتی ابرار معاصر رسالتی را بر دوش خود احساس می‌کند و آن، ارائه تصویر درست، دقیق و شفاف برای کارگزاران در جمهوری اسلامی ایران است، تا بتوانند پیرامون روابط با کشورهای مختلف یک تصمیم درست‌تر و به موقع بگیرند.
 
وی با بیان این‌که در دو دهه فعالیت موسسه ابرار معاصر تهران، این موسسه ارتباطات خوبی با مراکز پژوهشی و دانشگاهی در کشور افغانستان داشته، در مورد موضوع این نشست گفت: "موسسه ابرار معاصر پیرامون موضوعی که در این جلسه می‌خواهیم روی آن تمرکز کنیم، یک کار پژوهشی را در یک سال گذشته با کمک دوستان‌مان، پژوهشکده‌های مختلف و دانشگاه‌های مختلف در افغانستان آغاز کردیم و آن، بحث بسیار مهم، ولی مغفول شکل‌گیری انگاره‌ها در ذهن کارگزاران است؛ ما در مورد افغانستان چگونه می‌اندیشیم و افغانستان، مردم و کارگزاران این کشور چگونه در مورد ما می‌اندیشند؟!"
 
دکتر اکبری خاطرنشان کرد که رسانه‌ها در شکل‌گیری این انگاره‌ها نقش بسیار پررنگی دارند. در حقیقت اتفاقاتی که همیشه بین هر دو کشوری می‌افتد، و نوع انعکاسی که در رسانه‌ها صورت می‌گیرد، بر انگاره‌های ذهنی بسیار تأثیرگذار است و می‌تواند در تصمیم‌گیری مقامات هر کشوری ایفای نقش کند.
 
وی با بیان این‌که در کنار رسانه‌ها، اندیشکده‌ها و موسسات تحقیقاتی نیز می‌توانند یک نقش مشابه را داشته باشند، تصریح نمود: این دو در کنار هم می‌توانند یک تصویر درست‌تر، دقیق‌تر و روشن‌تری ارائه دهند و به همین دلیل، موسسه ابرار جلسات مختلفی را با همکاری اندیشکده‌های مختلف در افغانستان، و همچنین همکاران پژوهشی در موسسات و پژوهشکده‌های مختلف در ایران برنامه‌ریزی می‌کند تا بتواند روی این موضوع یک کار پژوهشی منسجم انجام شود.
 
این در حالی است، این نشست فرصتی را فراهم کرد تا شرکت‌کنندگان، وضعیت رسانه‌ای بین دو کشور، به خصوص آن‌چه در عنوان این نشست آمده؛ «نقش رسانه‌ها در تصویرسازی و تولید انگاره‌های متعارض در روابط ایران و افغانستان» را آسیب‌شناسی و واکاوی کنند.