با نزدیک شدن به دور دوم مذاکرات میان آمریکا و ایران، آگاهان روابط بین‌الملل در افغانستان در مصاحبه با خبرنگار آوا می‌گویند که منطقه در وضعیت بسیار اسفباری قرار دارد؛ جنگ در اوکراین، غزه، یمن، سوریه و همچنین ناآرامی‌ها در لبنان، در کنار وضع تعرفه‌هایی که اخیراً از سوی آمریکا اعمال شده و یک جنگ اقتصادی را به‌راه انداخته، وضعیت جامعه جهانی را به‌طور کلی آشفته ساخته است. به باور آنان، همین اکنون بازارهای اقتصادی جهان تأثیرات بسیار نامطلوبی بر روابط اجتماعی و دیپلماتیک کشورها گذاشته است. از این‌رو و در این شرایط حساس، اگر آمریکا و ایران به منازعه و جنگ روی بیاورند، این جنگ یک جنگ عادی نخواهد بود؛ بلکه بسیار گسترده‌تر از آنچه تصور می‌شود خواهد بود و تلفات و قربانی‌هایی در سطح مردم، اقتصاد و تغییراتی در روابط بین‌الملل ایجاد خواهد کرد.
تاریخ انتشار :سه شنبه ۲۶ حمل ۱۴۰۴ ساعت ۱۶:۲۲
کد مطلب : 312853
آگاهان روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با آوا:
منطقه در وضعیت اسفباری قرار دارد/ آمریکا و ایران نگذارند گفت‌وگوها شکست بخورد
خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ کابل: دکتر ملک ستیز، آگاه روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با آوا می‌گوید: «آجندای مذاکرات میان آمریکا و ایران تاکنون به‌صورت دقیق مشخص نیست. تنها چند پیش‌شرط از سوی آمریکا به ایران مطرح شده که آن هم به عنوان آجندا تلقی نمی‌شود. بنابراین هر زمانی که آجندا مشخص شود، ما به قضیه نزدیک‌تر خواهیم شد و قضاوت و داوری ما نیز پیرامون موفقیت این روند روشن‌تر خواهد بود.»
به گفته آقای ستیز: «پیش‌شرط‌های ذکرشده عمدتاً شامل منع توسعه برنامه هسته‌ای، کنترل ساختارهای موشکی و نظامی، و همچنین محدود کردن نقش ایران در غرب آسیا است. در مقابل، خواسته‌هایی نیز از سوی ایران مطرح شده است که اگر این پیش‌شرط‌ها و خواسته‌ها به مذاکرات تبدیل شوند، قضاوت‌ها نیز واقع‌بینانه‌تر خواهد بود.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران گزینه‌هایی برای اعمال فشار علیه آمریکا در منطقه دارد یا خیر، گفت: «ایران یک کشور مهم در منطقه است و در غرب آسیا تأثیرات زیادی دارد، اما از نظر قدرت تسلیحاتی، نظامی و اقتصادی با آمریکا قابل مقایسه نیست.»
با این حال، به باور ستیز، «ایران یک کشور عادی نیست و گزینه‌های مهمی در منطقه در اختیار دارد که می‌تواند به عنوان اهرم فشار علیه آمریکا از آن‌ها استفاده کند؛ به‌طور مثال روابطش با کشورهای منطقه مانند عراق، نقشی که در آینده سوریه ایفا خواهد کرد، و همچنین رابطه نزدیک با قدرت‌های جهانی مانند روسیه و چین که می‌تواند به عنوان نقطه خطر برای ایالات متحده مطرح باشد. همه این‌ها ابزارهایی هستند که ایران می‌تواند در برابر آمریکا به‌کار بگیرد.»
وی همچنین نسبت به آغاز مذاکرات خوش‌بین است و می‌گوید: «همین‌که زمینه برای گفت‌وگو فراهم شده، خود یک نکته مثبت است. اما باید دید سایر کشورها در این روند چه نقشی ایفا خواهند کرد، چراکه نقش اتحادیه اروپا، روسیه و چین در این روند از اهمیت بالایی برخوردار است.»
به عقیده این آگاه روابط بین‌الملل، «اگر آمریکا به شرکای بین‌المللی خود گوش فرا دهد و زمینه را برای یک گفت‌وگوی سازنده به‌منظور حل مشکلات فراهم کند، و ایران نیز از برخی خواسته‌ها و مواضع خود کوتاه بیاید، روند مذاکرات می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. اما متأسفانه پیش از آغاز مذاکره دیده شد که هر دو طرف از ادبیات تهاجمی استفاده کرده‌اند و این رویکرد، خوش‌بینی‌ها نسبت به آینده و نتیجه مذاکرات را تضعیف می‌کند.»
وی در ادامه تصریح کرد: «منطقه در وضعیت بسیار اسفباری قرار دارد؛ جنگ در اوکراین، غزه، یمن، سوریه و همچنین ناآرامی‌ها در لبنان، افزون بر آن تعرفه‌هایی که آمریکا اخیراً وضع کرده و منجر به یک جنگ اقتصادی شده، وضعیت جامعه جهانی را به‌طور کلی آشفته ساخته است. به گفته وی، همین اکنون بازارهای اقتصادی جهان تأثیرات بسیار منفی بر روابط اجتماعی و دیپلماتیک کشورها گذاشته‌اند. از این‌رو، در چنین شرایط حساسی، اگر آمریکا و ایران به جنگ و منازعه روی بیاورند، این جنگ عادی نخواهد بود، بلکه بسیار گسترده خواهد شد و تلفات انسانی، آسیب‌های اقتصادی و نارسایی‌هایی در روابط بین‌الملل را در پی خواهد داشت.»
دکتر ستیز تأکید کرد: «در چنین شرایطی، بهترین گزینه برای هر دو طرف نشستن بر سر میز مذاکره است. همان‌طور که در ادبیات سیاسی آمده، هر زمان که مذاکره شکست بخورد، جنگ جایگزین آن خواهد شد. از این‌رو، آمریکا و ایران باید اجازه ندهند که مذاکرات شکست بخورد.»
کشورهای غرب آسیا بیش از این، جنگ را برنمی‌تابند
با این حال، دکتر محمد اکرم عارفی، استاد دانشگاه و تحلیلگر امور بین‌المللی، در مصاحبه با آوا نیز انتخاب مذاکره میان آمریکا و ایران را خواست هر دو کشور دانسته و گفت: «ایران همیشه خواهان مذاکره بوده و در کنار آن، آمریکا نیز علاقه‌مند بوده که راه‌حل‌های سیاسی برای بحران موجود میان دو کشور پیدا شود. حتی ترامپ نیز در این زمینه اقداماتی انجام داد. از این جهت، مذاکره میان دو طرف امیدوارکننده است.»
به گفته وی: «امکان دستیابی دو کشور به توافق وجود دارد، زیرا در غیر این‌صورت، تنها دو راه باقی می‌ماند: یا دو طرف به جنگ روی بیاورند، یا هم قضیه به‌صورت حل‌نشده همچنان باقی بماند؛ که هیچ‌یک از این دو گزینه نه برای ایران، نه برای آمریکا، و نه برای کشورهای غرب آسیا مطلوب نیست.»
این استاد دانشگاه افزود: «تجربه چهار و نیم دهه کشمکش میان ایران و غرب، در سایه فقدان مذاکره و استفاده‌نکردن از روش‌های دیپلماتیک، نشان داده است که ادامه این وضعیت، هزینه‌های زیادی را برای هر دو طرف به‌همراه داشته و هیچ‌گونه سود و منفعتی نیز به‌دنبال نداشته است.»
از سوی دیگر، به باور وی: «جنگ نیز گزینه‌ای پرهزینه است، ضمن آن‌که کشورهای منطقه خواهان جنگ نیستند و خواستار ثبات و صلح هستند.»
از دیدگاه دکتر عارفی، «تنها آمریکا و ایران نیستند که تصمیم‌گیرنده نهایی درباره جنگ یا صلح باشند؛ بلکه امروز تمام کشورهای منطقه خواستار جلوگیری از جنگ‌اند و طرف‌ها باید این خواست جمعی را بپذیرند. از سوی دیگر، رویکرد صلح‌طلبانه در منطقه، یکی از دلایلی است که می‌تواند به تقویت گفت‌وگو میان دو کشور کمک کند.»
وی در ادامه بیان داشت: «کشورهای متحد ایران یا مخالفان آمریکا، مانند چین و روسیه، در میان این تنش‌ها می‌توانند از لحاظ سیاسی، در ایجاد یک هم‌سویی کلان در برابر سیاست‌های ناتو و غرب در منطقه، نقش ایفا کرده و این موضوع می‌تواند به نفع ایران تمام شود.»
به گفته این آگاه روابط بین الملل: «کشورهای چین و روسیه در مسائل سیاسی و انرژی، به‌ویژه در سطح سازمان ملل، در کنار ایران خواهند بود، اما در صورت حاد شدن مسئله، موضع آن‌ها ممکن است تغییر کند.»
بر اساس گزارش‌های منتشرشده، دور دوم مذاکرات میان آمریکا و ایران برخلاف انتظار و اعلامی که صورت گرفت، بار دیگر در مسقط، پایتخت عمان برگزار خواهد شد.
به گفته آقای ستیز: «پیش‌شرط‌های ذکرشده عمدتاً شامل منع توسعه برنامه هسته‌ای، کنترل ساختارهای موشکی و نظامی، و همچنین محدود کردن نقش ایران در غرب آسیا است. در مقابل، خواسته‌هایی نیز از سوی ایران مطرح شده است که اگر این پیش‌شرط‌ها و خواسته‌ها به مذاکرات تبدیل شوند، قضاوت‌ها نیز واقع‌بینانه‌تر خواهد بود.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران گزینه‌هایی برای اعمال فشار علیه آمریکا در منطقه دارد یا خیر، گفت: «ایران یک کشور مهم در منطقه است و در غرب آسیا تأثیرات زیادی دارد، اما از نظر قدرت تسلیحاتی، نظامی و اقتصادی با آمریکا قابل مقایسه نیست.»
با این حال، به باور ستیز، «ایران یک کشور عادی نیست و گزینه‌های مهمی در منطقه در اختیار دارد که می‌تواند به عنوان اهرم فشار علیه آمریکا از آن‌ها استفاده کند؛ به‌طور مثال روابطش با کشورهای منطقه مانند عراق، نقشی که در آینده سوریه ایفا خواهد کرد، و همچنین رابطه نزدیک با قدرت‌های جهانی مانند روسیه و چین که می‌تواند به عنوان نقطه خطر برای ایالات متحده مطرح باشد. همه این‌ها ابزارهایی هستند که ایران می‌تواند در برابر آمریکا به‌کار بگیرد.»
وی همچنین نسبت به آغاز مذاکرات خوش‌بین است و می‌گوید: «همین‌که زمینه برای گفت‌وگو فراهم شده، خود یک نکته مثبت است. اما باید دید سایر کشورها در این روند چه نقشی ایفا خواهند کرد، چراکه نقش اتحادیه اروپا، روسیه و چین در این روند از اهمیت بالایی برخوردار است.»
به عقیده این آگاه روابط بین‌الملل، «اگر آمریکا به شرکای بین‌المللی خود گوش فرا دهد و زمینه را برای یک گفت‌وگوی سازنده به‌منظور حل مشکلات فراهم کند، و ایران نیز از برخی خواسته‌ها و مواضع خود کوتاه بیاید، روند مذاکرات می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. اما متأسفانه پیش از آغاز مذاکره دیده شد که هر دو طرف از ادبیات تهاجمی استفاده کرده‌اند و این رویکرد، خوش‌بینی‌ها نسبت به آینده و نتیجه مذاکرات را تضعیف می‌کند.»
وی در ادامه تصریح کرد: «منطقه در وضعیت بسیار اسفباری قرار دارد؛ جنگ در اوکراین، غزه، یمن، سوریه و همچنین ناآرامی‌ها در لبنان، افزون بر آن تعرفه‌هایی که آمریکا اخیراً وضع کرده و منجر به یک جنگ اقتصادی شده، وضعیت جامعه جهانی را به‌طور کلی آشفته ساخته است. به گفته وی، همین اکنون بازارهای اقتصادی جهان تأثیرات بسیار منفی بر روابط اجتماعی و دیپلماتیک کشورها گذاشته‌اند. از این‌رو، در چنین شرایط حساسی، اگر آمریکا و ایران به جنگ و منازعه روی بیاورند، این جنگ عادی نخواهد بود، بلکه بسیار گسترده خواهد شد و تلفات انسانی، آسیب‌های اقتصادی و نارسایی‌هایی در روابط بین‌الملل را در پی خواهد داشت.»
دکتر ستیز تأکید کرد: «در چنین شرایطی، بهترین گزینه برای هر دو طرف نشستن بر سر میز مذاکره است. همان‌طور که در ادبیات سیاسی آمده، هر زمان که مذاکره شکست بخورد، جنگ جایگزین آن خواهد شد. از این‌رو، آمریکا و ایران باید اجازه ندهند که مذاکرات شکست بخورد.»
کشورهای غرب آسیا بیش از این، جنگ را برنمی‌تابند
با این حال، دکتر محمد اکرم عارفی، استاد دانشگاه و تحلیلگر امور بین‌المللی، در مصاحبه با آوا نیز انتخاب مذاکره میان آمریکا و ایران را خواست هر دو کشور دانسته و گفت: «ایران همیشه خواهان مذاکره بوده و در کنار آن، آمریکا نیز علاقه‌مند بوده که راه‌حل‌های سیاسی برای بحران موجود میان دو کشور پیدا شود. حتی ترامپ نیز در این زمینه اقداماتی انجام داد. از این جهت، مذاکره میان دو طرف امیدوارکننده است.»
به گفته وی: «امکان دستیابی دو کشور به توافق وجود دارد، زیرا در غیر این‌صورت، تنها دو راه باقی می‌ماند: یا دو طرف به جنگ روی بیاورند، یا هم قضیه به‌صورت حل‌نشده همچنان باقی بماند؛ که هیچ‌یک از این دو گزینه نه برای ایران، نه برای آمریکا، و نه برای کشورهای غرب آسیا مطلوب نیست.»
این استاد دانشگاه افزود: «تجربه چهار و نیم دهه کشمکش میان ایران و غرب، در سایه فقدان مذاکره و استفاده‌نکردن از روش‌های دیپلماتیک، نشان داده است که ادامه این وضعیت، هزینه‌های زیادی را برای هر دو طرف به‌همراه داشته و هیچ‌گونه سود و منفعتی نیز به‌دنبال نداشته است.»
از سوی دیگر، به باور وی: «جنگ نیز گزینه‌ای پرهزینه است، ضمن آن‌که کشورهای منطقه خواهان جنگ نیستند و خواستار ثبات و صلح هستند.»
از دیدگاه دکتر عارفی، «تنها آمریکا و ایران نیستند که تصمیم‌گیرنده نهایی درباره جنگ یا صلح باشند؛ بلکه امروز تمام کشورهای منطقه خواستار جلوگیری از جنگ‌اند و طرف‌ها باید این خواست جمعی را بپذیرند. از سوی دیگر، رویکرد صلح‌طلبانه در منطقه، یکی از دلایلی است که می‌تواند به تقویت گفت‌وگو میان دو کشور کمک کند.»
وی در ادامه بیان داشت: «کشورهای متحد ایران یا مخالفان آمریکا، مانند چین و روسیه، در میان این تنش‌ها می‌توانند از لحاظ سیاسی، در ایجاد یک هم‌سویی کلان در برابر سیاست‌های ناتو و غرب در منطقه، نقش ایفا کرده و این موضوع می‌تواند به نفع ایران تمام شود.»
به گفته این آگاه روابط بین الملل: «کشورهای چین و روسیه در مسائل سیاسی و انرژی، به‌ویژه در سطح سازمان ملل، در کنار ایران خواهند بود، اما در صورت حاد شدن مسئله، موضع آن‌ها ممکن است تغییر کند.»
بر اساس گزارش‌های منتشرشده، دور دوم مذاکرات میان آمریکا و ایران برخلاف انتظار و اعلامی که صورت گرفت، بار دیگر در مسقط، پایتخت عمان برگزار خواهد شد.
avapress.com/vdcji8ettuqevoz.fsfu.html
تگ ها
پربازدیدترین
مطالب مرتبط
[۲۴ حمل ۱۴۰۴] 
[۱۷ قوس ۱۳۹۶] 
[۱۳ حمل ۱۴۰۴] 
[۲۶ حوت ۱۴۰۳] 
[۱۱ حوت ۱۴۰۳] 
