به مهاجرین افغانستانی فرصت بیشتر و آزادی عمل داده شود

خبرگزاری صدای افغان (آوا) - کابل: عبدالمطلب حقانی، سخنگوی وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان، در مصاحبه با آوا می‌گوید که «مقامات افغانستان از مهاجرین خواسته‌اند که با در نظر گرفتن بهبود شرایط زندگی در کشور، تصمیم به بازگشت بگیرند. به گفته آنان، اکنون زمینه‌های زندگی مناسب در کشور فراهم شده است و دولت تمامی تلاش خود را برای تأمین شرایط بهتر انجام می‌دهد».

به گفته حقانی، «در مرزهای کشور نیز کمک‌های کوتاه‌مدت برای بازگشت‌کنندگان فراهم شده است و افزون بر آن، کمیته‌هایی در گذرگاه‌های مرزی ایجاد شده است تا ضمن فراهم کردن امکانات اولیه، مهاجرین را تا رسیدن به ولایات و خانه‌هایشان همراهی و حمایت کنند».

سخنگوی وزارت مهاجرین در ادامه افزود: «در کنار کمک‌های فوری، برنامه‌هایی نیز برای حمایت‌های بلندمدت در نظر گرفته شده است، از جمله طرح‌هایی برای توزیع زمین میان بازگشت‌کنندگان که به زودی اجرایی خواهد شد».

بر اساس گفته‌های حقانی، «مقامات ذی‌صلاح کشور، با اعلام خوش‌آمدگویی به تمام مهاجرین افغان، از آنان خواستند که با اطمینان خاطر از آینده‌ای بهتر، به کشور خود بازگردند».

بازگشت گسترده مهاجرین افغانستانی و بحران پیچیده انسانی در کشور

این گفته‌ها در حالی ابراز می‌شود که عبدالرازق عدیل، کارشناس امور مهاجرین در مصاحبه با آوا، از اخراج بی‌رویه و گسترده مهاجرین، به‌ویژه از کشور ایران طی چند روز اخیر، ابراز نگرانی کرده و می‌گوید: «بازگشت گسترده مهاجرین یک بحران انسانی پیچیده است که نیازمند پاسخ فوری و هماهنگ، از سوی جامعه جهانی، کشورهای همسایه و امارت اسلامی افغانستان می‌باشد».

به گفته عدیل، «اقدام ایران و پاکستان در اخراج اجباری مهاجرین افغانستانی، با اصول بنیادین و حقوق بین‌الملل و همچنین حقوق بشر سازگار نیست و این کشورها باید در سیاست خود تجدید نظر کنند و از اقدامات غیرقانونی علیه مهاجرین دست بردارند».

این آگاه امور مهاجرین همچنین اظهار داشت که «سازمان‌های بین‌المللی باید با افزایش کمک‌های بشردوستانه، حمایت از زیرساخت‌ها و فشار دیپلماتیک، نقش خود را در این شرایط حساس ایفا نمایند».

او همچنین از امارت اسلامی افغانستان خواست که «با برنامه‌ریزی دقیق و تخصیص منابع، در همکاری با نهادهای بین‌المللی مسئولیت ملی خود را در قبال این بحران و تأمین نیازهای اساسی مهاجرین بازگشته به وطن انجام دهد». وی معتقد است که تنها با یک رویکرد جامع و همه‌جانبه می‌توان از یک فاجعه انسانی بزرگ‌تر جلوگیری کرد و به مهاجرین بازگشته به کشور امید به آینده بهتر داد.

از سوی دیگر، به گفته عدیل، «ورود گسترده مهاجرین در حالی که افغانستان خود با بحران‌های اقتصادی و اجتماعی دست‌وپنجه نرم می‌کند، چالش‌های بی‌سابقه‌ای را به همراه خواهد داشت». از نظر وی، زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی افغانستان توانایی جذب و مدیریت این حجم از بازگشت‌کنندگان را در حال حاضر ندارد.

او با اظهار اینکه اقدامات اخیر ایران و پاکستان در اخراج مهاجرین در بسیاری از موارد با قوانین بین‌المللی و کنوانسیون بین‌المللی مهاجرت سازگاری ندارد، افزود: « اساساً این نوع اقدامات نقض حقوق بشر محسوب می‌شود».

عدیل از کشورهای همسایه، به‌ویژه ایران و پاکستان، اکیداً خواست که رویکرد خود در قبال مهاجرین را تغییر دهند و با رعایت اصول انسانی و حقوقی در همکاری با سازمان‌های بین‌المللی به مدیریت مهاجرین بپردازند.

عدیل همچنین بیان داشت: «سازمان‌های بین‌المللی باید فوراً با افزایش کمک‌ها و اجرای برنامه‌های معیشتی، فشار بر افغانستان را کاهش دهند و همچنین حکومت افغانستان باید با اقدامات کاربردی در زمینه ایجاد مراکز پذیرش، تأمین خدمات اساسی، برنامه‌های اشتغال‌زایی در همکاری با جامعه جهانی، وظیفه مهم و تاریخی خود را در قبال مهاجرین انجام دهد».

آقای عدیل تأکید کرد که بدون تلاش همه‌جانبه و هماهنگ از سوی نهادهای ذی‌صلاح داخلی و خارجی، بحران انسانی در افغانستان رخ خواهد داد و این حجم گسترده عودت‌کنندگان، عواقب جبران‌ناپذیری برای منطقه نیز در پی خواهد داشت.

گفتنی است که اداره مهاجرت سازمان ملل روز گذشته اعلام کرد که از ۲۰ مارچ ۲۰۲۵ تا حال (۲۶ جون) حدود ۶۴۰ هزار مهاجر از ایران به افغانستان بازگشت کرده‌اند که از این میان ۳۶۶ هزار تن از آنها به عنوان مهاجرین غیرقانونی اخراج شده‌اند.