شخصیت‌های بزرگ همواره و در تمام برهه‌های تاریخی برای نجات کشور در مقابل اندیشه‌های کفرآمیز ایستادند و هیچ قدرتی نتوانست مانع ایستادگی آنها شود. این شخصیت‌های بزرگ، چه در زمان حضور در داخل کشور و چه در دوران حضور در خارج از کشور، در هر حال نقش مهم خودشان را ایفا نمودند.

به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا)؛ گفتمان ویژه‌ی این خبرگزاری تحت عنوان "افغانستان و ایفای مسوولیت اسلامی، اهمیت کار داخلی و ضرورت تلاش خارجی" در روز جمعه (16قوس)، با حضور کارشناسان و جمعی از دانشجویان، طلاب حوزوات علمیه و مهمانانی از ولسوالی شولگره در مزارشریف برگزار شد.

کارشناسان این گفتمان، آقایان علی اکبر نورالحق -آگاه مسائل دینی در بلخ- و همچنین حجت‌الاسلام سجاد عباسی -آگاه مسائل دینی- هر کدام درباره‌ی سرفصل‌های "میرابوالقاسم سوما و مبارزه در داخل، چهارده سال زندان در دهمزنگ و ادامه تلاش‌ها در خارج" ، "حاج ملوک قندهاری از آغاز جهاد تا کنون؛ حضور در جنگ و تلاش در راه صلح"، "کدام یک مهم است؟ حضور در صحنه‌ی داخل یا تبارز در پهنه‌ی خارج؛ مسولیت ها و پیامدها" و همچنین "افغانستان و نیازمندی‌ها، چه کسی مسول است؟ اتباع ساکن یا مهاجرین درخارج" صحبت نمودند.

حجت الاسلام سجاد عباسی که روی سرفصل اول یعنی "میرابوالقاسم سوما ومبارزه در داخل، چهارده سال زندان در دهمزنگ و ادامه تلاش‌ها درخارج" صحبت ‌می‌کرد از شخصیت بزرگ سوما به نیکی یاد کرده و گفت: مرحوم سوما زمانی که جوانی هجده ساله‌ بود در صنف 11 مکتب استقلال در مقابل اندیشه‌های دشمن ایستاد و به این جرم، 14 سال از زندگی خود را در زندان به سر برد. آن مرحوم در زندان از شخصیت بزرگ علامه سید اسماعیل بلخی فیض برد و بعد از رهایی از زندان نیز به کشور آلمان پناهنده شد.

آقای عباسی افزود: سوما در اولین فرصت در برلین، مرکز فرهنگی اسلامی را تاسیس کرد تا در مقابل جنگ نرم دشمنان قد علم نموده و چهره‌ی اسلام را به جهانیان معرفی کند.

این آگاه مسایل دینی از تاسیس 6 مرکز فرهنگی اسلامی از سوی مرحوم سوما خبر داد که ضد افکار غربی‌ها در مرکز غرب فعالیت می‌کردند. وی گفت که سوما با دعوت از بزرگان و علما، بیدارگری را در جامعه ترویج می‌داد.

در ادامه، آقای عباسی از سمینار مهمی یاد کرد که در آن مرحوم سوما از بیش از 1500 متفکر بزرگ دعوت به عمل آورده بود؛ همچنین از راهپیمایی روز قدسی یاد کرد که از سوی مرحوم سوما در برلین راه‌اندازی شده بود.

عباسی با اشاره به این مطلب که انقلابی بودن یعنی همین فعالیت‌ها، از فعالیت دیگر سوما یعنی دعوت از مجروحین داخلی افغانستان برای تداوی به آلمان یاد کرد.

حجت‌الاسلام عباسی همچنین با اشاره به سرفصل سوم گفتمان بیان داشت: افرادی مانند مرحوم سوما باید در داخل کشور تربیت شده و شکل بگیرند و سپس به خارج از کشور فرستاده شوند تا افغانستان را به درستی به جهانیان معرفی کنند.

وی گفت: مرحوم سوما هفت مسئولیت مهم در خارج از کشور داشت که مسئولین اداره‌ی دو مرکز فرهنگی از جمله‌ی آنها هستند. عباسی همچنین از فعالیت مرحوم سوما منحیث مسئول حزب وحدت اسلامی و نماینده مجمع بین‌المللی اهل‌بیت در خارج از کشور یاد کرد.
 
 
علی اکبر نورالحق آگاه مسائل دینی در بلخ، درباره‌ی سرفصل دوم یعنی " حاج ملوک قندهاری از آغاز جهاد تا کنون؛ حضور در جنگ و تلاش در راه صلح " روشنی انداخت. وی حاج ملوک جان قندهاری را چهره‌ای آشنا بین همه‌ی اقوام بلخ و ولایات همجوار و حتی کابل معرفی کرد.

آقای نورالحق، گریزی هم به زندگی آن مرحوم زده و گفت: مرحوم قندهاری در سال 1320 شمسی در ولسوالی دره‌صوف سمنگان متولد گردید و بعد از گذراندن دوران سربازی و همزمان با آغاز انقلاب، پا به عرصه‌ی فعالیت‌های اجتماعی و مردمی گذاشته و یکی از آغازگران جهاد در مقابل روس‌ها بود.

این آگاه مسائل دینی در بلخ، مرحوم قندهاری را هماهنگ‌کننده‌ و فرمانده‌ی جهاد در سال‌های 1358-1359 شمسی دانست و از نقش او در پذیرایی از مجاهدین یاد نمود؛ به گونه‌ای که مهمان‌خانه‌ی وی همیشه به روی همگان باز و منزل او محل جلسات و شکل‌گیری هسته‌های جهاد بوده است.

آقای نورالحق، مهمترین ویژگی مرحوم قندهاری را جهاد در راه خدا و روح بزرگ و ملی او دانسته و افزود: همه‌ی اقوام کشور از منظر آن مرحوم یکسان بود.

وی، از مرحوم قندهاری به عنوان انسانی خیرخواه یاد کرده و گفت: قندهاری با خیرخواهی خود از ریخته شدن خون هزاران نفر جلوگیری کرد و باعث صلح بین بیش از 240 جنگ داخلی و حزبی گردید.

این آگاه مسائل دینی در ادامه‌ی مطالب خود، تنها کسب مدارج علمی را برای خدمت به کشور کافی ندانست و خاطر نشان کرد: مرحوم سوما و مرحوم قندهاری، مدارج عالی علمی نداشتند ولی کشور را از بحران‌های بزرگی نجات دادند.

آقای نورالحق، با موفق ارزیابی کردن هر کاری که برای خدا انجام گیرد، فعالیت‌های این دو شخصیت را محضا لله دانسته و گفت: این دو بزرگوار برای خودشان کاری نکردند، به دنبال کسب شهرت نبودند و افکاری ملی و جهانی داشتند.

وی درباره‌ی سرفصل "افغانستان و نیازمندی‌ها، چه کسی مسول است؟ اتباع ساکن یا مهاجرین در خارج"، به مسئولیت همه‌ی باشندگان کشور بخصوص دانشجویان و علما اشاره نموده و آقای سوما و قندهاری را مردانی مسئولیت‌شناس در برابر جامعه‌شان معرفی کرد.

این عالم دین، بیشترین مسئولیت در قبال جامعه را متوجه دولت دانست و خاطرنشان کرد: دولت ما بسیار بی‌مسئولیت و بی‌برنامه است. نمونه‌ای از این برنامگی را در مشکلات انتخاباتی کابل مشاهده می‌کنیم.

موصوف خطاب به اتباع افغانستان که در خارج از کشور زندگی می‌کنند گفت: اتباع کشور در خارج با حفظ امانتداری، نام نیکو و ارائه‌ی کمک‌های اقتصادی مسئولیت‌شان را در برابر وطن ایفا نمایند. همچنین سفیران افغانستان در کشورهای خارجی تلاش کنند با سیاستی درست، افغانستان را به جهان معرفی نمایند.

این عالم دین با اشاره به شخصیت‌های اشخاص بزرگ و لزوم ادامه دادن راه آنها بیان داشت: بزرگان ما معجزه‌ای نکردند و صرفا به ندای قرآن و اهل بیت (ع) لبیک گفتند و به فرموده‌ی قرآن که صلح را خیر یاد کرده است عمل کردند.

آقای نورالحق، مسئولیت اتباع داخل کشور را سنگین‌تر دانست و با اشاره به موثر بودن این سمینارها و گفتمان‌ها و تاکید بر برگزاری چنین مجالسی گفت: اگر ما 50 گفتمان مانند این گفتمان داشته‌باشیم تعداد زیادی از مردم ما بیدار می‌شوند.

وی در پایان خطاب به حاضرین اظهار داشت: ما باید از کارکردهای این شخصیت‌ها درس بگیریم و ادامه‌دهنده‌ی راه آنها باشیم.

گفتنی است که ارائه‌ی نظریات دانشجویان پشت تریبون گفتمان، ارائه‌ی مقاله از سوی یکی از دانشجویان و جمع‌بندی مطالب از سوی حجت‌الاسلام سیدمحمد موسوی مسئول نمایندگی خبرگزاری صدای افغان در شمال، از برنامه‌های دیگر گفتمان این هفته خبرگزاری آوا در مزارشریف بود.