به گزارش آوا؛ دو روز قبل نوزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، با حضور رئیسجمهور غنی و سران ۱۱ کشور از جمله روسیه، چین، قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان، هند، پاکستان و ایران در شهر بیشکک پایتخت قرقیزستان برگزار شد.
رئیسجمهور غنی علاوه بر اشتراک در این اجلاس، با سران برخی از کشورها دیدار و گفتگو کرد. کارشناسان معتقدند که افغانستان به دلایلی نتوانستهاست از این سازمان استفاده مفیدی کند.
محمد حیدری استاد دانشگاه به خبرنگار صدای افغان (آوا) میگوید که افغانستان با برخی از کشورهای دیگر، اعضای ناظر این سازمان هستند که تاکنون نتوانستهاند عضویت دایمی این سازمان را بدست بیاورد، اما از رهگذر واقعیتهای ژئوپولتیک و عینی، کشور ما در موقعیتی قرار دارد که بایستی روابط خوبی با کشورهای اعضای این سازمان داشته باشند.
آقای حیدری گفت که افغانستان از لحاظ ژئواستراتژیک و موقعیتی که در منطقه دارد، نه تنها با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، بلکه با سایر کشورهای منطقه نیز باید همکاری داشتهباشد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: مرزهای مشترک افغانستان با اعضای این سازمان، نقاط مشترک برای سرمایهگذاری و فرصتها و تهدیدهای مشترک، باعث میشود تا همکاریها ادامه داشتهباشد.
او گفت "همه این مسایل مرتبط میشود به نحوه بازی افغانستان در سیاست خارجی، که چگونه تهدیدها را به فرصت تبدیل کند و از این فرصت برای توسعه اقتصادی کشور استفاده کند."
آقای حیدری میگوید که نبود یک استراتژی در سیاست خارجی و داخلی که بتواند کشورمان را به سوی فرصت ببرد، باعث شده تا افغانستان به سوی یک گُسست و روزمرگی کشیده شود. یعنی اینکه سیاست داخلی و خارجی ما تابع عواطف فردی است و به همین دلیل افغانستان تاکنون نه تنها موفق نشده عضویت دایمی سازمان شانگهای را بدست آورد، بلکه از عضویت در دیگر سازمانها و نهادهای بین المللی هیچ بهرهای نبردهاست.
همچنین حمید صالحی، آگاه امور اقتصادی میگوید که عضویت افغانستان در سازمان همکاری شانگهای، میتواند تاثیرات مثبتی بر اقتصاد افغانستان داشتهباشد.
آقای صالحی گفت که "موقعیت افغانستان در منطقه و نیاز کشورها برای ارتباطات منطقهای از جمله دلایلی است که میتواند به نفع افغانستان باشد. اما متاسفانه ناامنیها و افزایش حضور گروههای تروریستی باعث شده تا ما نتوانیم، از این فرصت استفاده کنیم و زمینه شکوفایی اقتصادی برای کشورمان فراهم شود."
او گفت: انتقال انرژی از کشورهای آسیای میانه به پاکستان و هند از طریق افغانستان، مانند پرژه کاسا یکهزار، خط انتقال گاز از کشور ترکمنستان به هند و پاکستان و بندر چابهار از جمله پروژههایی هستند که میتوانند، موقعیت افغانستان را بیشتر از گذشته در جهان پررنگ کنند.
قابل ذکر است که رئیسجمهور چند روز قبل برای اشتراک در نشست سازمان همکاری شانگهای به بیشکک پایتخت قرقیزستان رفته بود. آقای غنی در حاشیه این نشست با رئیسان جمهور چند کشور دیدار داشت.
رئیسجمهور غنی در دیدار با امامعلی رحمان رئیسجمهور تاجیکستان، بر گسترش همکاریهای امنیتی، اقتصادی و فرهنگی میان دو کشور، پروسه صلح افغانستان، پروژه کاسا یکهزار، انتقال انرژی برق از طریق افغانستان و خط آهن بحث و تبادل نظر کرد.
رئیسجمهور غنی با اشاره به ظرفیت افغانستان در بخش انتقال انرژی و برق گفت که افغانستان آسانترین مسیر برای انتقال انرژی از آسیای میانه به آسیای جنوبی است و کشورمان در این راستا آماده هرگونه همکاری میباشد.
همچنین در دیدار رئیسجمهور غنی با حسن روحانی رییسجمهور ایران، طرفین در مورد اجماع منطقهای برای صلح افغانستان، مواد مخدر و بندر چابهار گفتگو کردند.
روحانی گفتهاست که ایران آماده هر نوع همکاری در روند صلح با محوریت دولت افغانستان است و این دو کشور به صورت مشترک با قاچاق مواد مخدر نیز کار خواهندکرد. آقای روحانی افزود: برای رشد بندر چابهار، ایران، افغانستان و هند به صورت مشترک همکاری خواهند کرد.
سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ با عضویت شش کشور چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان پایهگذاری شد. این سازمان، یک نهاد بین دولتی است که برای همکاریهای چندجانبه سیاسی، اقتصادی و امنیتی بنیان گذاشته شد.
چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان و هند اعضای اصلی و افغانستان، ایران، مغولستان و بلاروس اعضای ناظر این سازمان هستند.
پس از به وجود آمدن داعش و افزایش تروریسم در افغانستان، سازمان همکاری شانگهای تصمیم گرفت تا افغانستان را به صورت مستقیم در سال ۲۰۱۲ از کشورهای تحت بررسی این سازمان به عضو ناظر تبدیل کند که هممرز بودن با کشورهای آسیای میانه از عمدهترین دلایل آن است.
هماکنون این سازمان، تروریسم، افراطیت مذهبی و جداییطلبی را همچون اصلیترین تهدیدها در برابر کشورهای عضو این سازمان میداند، اما با آن هم رقابت روسیه و چین سبب شده تا این سازمان تاکنون مؤثریت خاصی برای افغانستان نداشته باشد.