چرا دچار سندروم روده تحریک‌پذیر می‌شویم؟

دیواره روده متشکل از لایه غشای مخاطی و ماهیچه است که مقدار زیادی رگ‌های خونی و پایانه‌های عصبی در آن وجود دارد؛ این شبکه‌ها مستقیماً با مغز ارتباط دارد و زمانی که فرد استرس و اضطراب زیاد و یا کمبود خواب داشته باشد، مواد شیمیایی و انتقال‌دهنده‌های عصبی خاصی تولید می‌شود که فشرده شدن عضلات روده و متعاقباً بروز درد، گرفتگی و دیگر علائم را به همراه دارد. انقباض شدید یک قسمت روده باعث می‌شود مواد غذایی درون آن به راحتی حرکت نکند، در این صورت فرد به یبوست مبتلا می‌شود. از طرف دیگر حرکات بیش از حد روده که به دلیل عوامل عصبی رخ می‌دهد، می‌تواند باعث بروز اسهال شود. د ر ادامه شما را با سندروم روده تحریک‌پذیر، ارتباط آن با سیستم ایمنی بدن و عوامل خطرآفرین تشدید کننده این بیماری بیشتر آشنا می‌کنیم:

ارتباط بین سیستم ایمنی بدن و سندروم روده تحریک‌پذیر چیست؟ 

مبتلایان به سندروم روده تحریک‌پذیر معمولاً نسبت به بعضی مواد غذایی حساسیت بیشتری نشان می‌دهند. روده با لایه‌ای از سلول‌ها به نام "اپیتلیوم" (Epithelium) پوشانده شده است که تحت تاثیر سیستم ایمنی و عصبی قرار می‌گیرد. سیستم ایمنی بدن جریان مایعات به داخل روده و خارج شدن از آن را کنترل می‌کند. جریان مایعات در روده افراد مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر، به دلیل حرکت سریع یا کند روده نامتعادل است. برخی محققان معتقد هستند که سندروم روده تحریک‌پذیر بر مبنای عفونت باکتریایی روده است. بیماری سلیاک یکی دیگر از بیماری‌های گوارشی است که منجر به عدم تحمل گلوتن موجود در بعضی از مواد غذایی می‌شود. زمانی که این افراد گلوتن مصرف می‌کنند، روده دچار التهاب شدید می‌شود و فعالیت سیستم ایمنی بدن آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.

سندروم روده تحریک‌پذیر و سروتونین

سروتونین که نوعی پیام‌رسان مواد شیمیایی مرکزی در مغز و اعصاب است، نقش موثری در ابتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر دارد. این پیام رسان برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش بسیار مفید است، مقدار زیادی از این هورمون در دستگاه گوارش وجود دارد و تنها مقدار کمی از سروتونین در مغز وجود دارد و وظیفه خود را از طریق گیرنده‌های خاص انجام می‌دهد. هنگامی که پیام‌رسان به گیرنده متصل می‌شود، انتقال اطلاعات صورت می‌گیرد. تعداد این گیرنده‌ها در بدن افراد مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر کم است. بنابراین سطح سروتونین آزاد شده افزایش پیدا می‌کند و علائمی نظیر افزایش حساسیت به درد و اختلالات حرکات روده افزایش می‌یابد.

عوامل تشدید کننده سندروم روده تحریک‌پذیر

برخی افراد پس از غذا خوردن علائمی مانند درد، گرفتگی و اختلال حرکات روده را تجربه می‌کنند. مصرف بعضی مواد غذایی مانند لبنیات، گندم، جو، الکل، قهوه، چایی، شکر، چاکلت و بعضی از میوه‌ها و سبزیجات ممکن است باعث تشدید علائم سندروم روده تحریک‌پذیر شود. احتمالاً علت اصلی این اتفاق آلرژی غذایی است، اما هنوز دلیل قطعی آن مشخص نیست. استرس، اضطراب و کمبود خواب نیز ممکن است باعث وخیم‌تر شدن علائم این سندروم شود. حتی گاهی اوقات استرس و اضطراب دلیل به وجود آمدن این نوع سندروم محسوب می‌شود. همچنین ممکن است زنان در دوران قاعدگی خود به دلیل تغییرات هورمونی، علائم شدید سندروم روده تحریک‌پذیر را تجربه کنند.