کارشناس نشست گفتمان راه تعالی دفتر مرکز تبیان در قم با موضوع «جایگاه فعالیتهای جهادی در اندیشه امامین انقلاب»، با اشاره به اینکه امروز جامعه اسلامی بیش از هر زمان نیازمند احیای روحیه جهادی است و اگر مدیران، طلاب، اساتید و جوانان این نگاه را در کار خود جاری سازند بسیاری از مشکلات حل خواهد شد، سه شرط اساسی عمل جهادی را مواجهه با دشمن یا مانع واقعی، تلاش، جدیت و پشتکار و نیت خالص برای خدا برشمرد و تاکید کرد که حتی عمل کوچک با داشتن این سه شرط، جهادی محسوب میشود.
تاریخ انتشار :دوشنبه ۱۲ عقرب ۱۴۰۴ ساعت ۱۶:۵۰
کد مطلب : 334579
در گفتمان راه تعالی مطرح شد:
بازگشت به روحیه جهادی راه پیشرفت جامعه است / عمل جهادی یعنی تلاش خالصانه، مقابله با موانع و توکل به خدا
خبرگزاری صدای افغان(آوا)-قم: حجتالاسلام والمسلمین اولیاء شعبانی مسئول جهاد سازندگی جامعه المصطفی العالمیه در نشست تخصصی گفتمان راه تعالی مرکز تبیان در قم با موضوع «جایگاه فعالیتهای جهادی در اندیشه امامین انقلاب»، به تبیین ابعاد مفهومی، مبانی معرفتی و شاخصههای عملی جهاد در منظومه فکری امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی پرداخت و بر ضرورت احیای روحیه جهادی در عرصههای مختلف فرهنگی، علمی، اجتماعی و مدیریتی تأکید کرد.
در این نشست که در سالن اجتماعات دفتر نمایندگی مرکز تبیان در قم برگزار شد، حجتالاسلام والمسلمین شعبانی در سخنان خود با بیان اینکه واژه جهاد در ذهن بسیاری از مردم بیش از هر چیز با مفهوم نبرد نظامی و میدان جنگ تداعی میشود، اظهار داشت: در فرهنگ اسلامی، جهاد مفهومی بسیار گستردهتر از رویارویی مسلحانه است و همه عرصههای تلاش خالصانه برای تحقق اهداف الهی را شامل میشود.
وی با اشاره به اینکه جهاد در آموزههای دینی به دو بخش جهاد اصغر و جهاد اکبر تقسیم شده است، افزود: جهاد اصغر همان رویارویی با دشمن بیرونی و حضور در میدان نبرد است؛ اما جهاد اکبر، مبارزه با نفس و هوای درونی است که پایه و اساس سایر مجاهدتها به شمار میآید. اگر کسی در میدان درونی پیروز نباشد، نمیتواند در میدان بیرونی سربلند بیرون بیاید.
این استاد حوزه با تأکید بر اینکه امام خمینی(ره) و رهبر انقلاب اسلامی در منظومه فکری خود، مفهوم جهاد را به همه عرصههای زندگی اجتماعی و فردی تسری دادهاند، گفت: جهاد در نگاه امامین انقلاب محدود به میدان جنگ نیست؛ بلکه شامل جهاد فرهنگی، علمی، اقتصادی، مدیریتی، اجتماعی و سازندگی نیز میشود. هر جا نیاز به تلاش خالصانه برای تحقق آرمانهای انقلاب و خدمت به مردم وجود داشته باشد، آنجا میدان جهاد است.
شعبانی ادامه داد: وقتی به تعابیر مکرر رهبر معظم انقلاب در بیانیهها و فرمایشات ایشان توجه میکنیم، میبینیم که اصطلاحاتی مانند مدیریت جهادی، حرکت جهادی، پیشرفت جهادی و کار جهادی بارها تکرار شده است. این تکرار نشان میدهد که جهاد یک مفهوم کلیدی و زیربنایی در گفتمان انقلاب اسلامی است و اگر این روحیه در جامعه زنده بماند، ملت در مسیر تعالی و پیشرفت قرار میگیرد.
وی تصریح کرد: از منظر امامین انقلاب، جهاد نوعی نگاه، روش و سبک زندگی است. این روحیه است که میتواند تحولآفرین باشد.
حجتالاسلام والمسلمین شعبانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تاریخچه تشکیل جهاد سازندگی گفت: در خرداد/جوزا ۱۳۵۸ و تنها چند ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) فرمان تشکیل جهاد سازندگی را صادر کردند. هدف این نهاد، کمک به عمران و آبادانی روستاها، رفع محرومیت و خدمت بیمنت به مردم بود. این اقدام یکی از مصادیق عینی درک امام از مفهوم جهاد بود.
وی افزود: جهاد سازندگی با امکانات محدود و نیروهای داوطلب مردمی، کارهای بزرگی انجام داد. جهادگران در کنار مردم روستاها چاه حفر کردند، جاده ساختند، خانه بهداشت ایجاد کردند و بدون چشمداشت مادی، شبانهروز برای رفاه مردم تلاش نمودند. این تجربه، نماد عملی مدیریت و کار جهادی در اوایل انقلاب بود.
شعبانی ادامه داد: با گذشت زمان، جهاد سازندگی در وزارت کشاورزی ادغام شد و اگرچه ساختار اداری آن تغییر یافت، اما رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کردند که روحیه و نام جهاد نباید از فعالیتهای عمرانی و خدماتی کشور حذف شود. به همین دلیل، بعدها بسیج سازندگی شکل گرفت تا این مسیر پر برکت ادامه پیدا کند.
شعبانی با بیان اینکه امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند احیای روحیه جهادی در میان نسل جوان هستیم، اظهار داشت: در شرایطی که جامعه با مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مواجه است، اگر روحیه جهادی در میان مردم، بهویژه جوانان، زنده بماند، بسیاری از بنبستها گشوده خواهد شد. تجربه نشان داده است هر جا جوانان با نیت الهی و غیرت انقلابی وارد میدان شدهاند، موفقیت حاصل شده است.
وی افزود: جهاد فقط در جبهه نظامی معنا ندارد. جهاد در عرصه علم یعنی تلاش شبانهروزی برای تولید دانش مورد نیاز کشور، جهاد در عرصه فرهنگ یعنی مقابله با تهاجم فکری دشمن، جهاد در عرصه اقتصاد یعنی تولید و کار بدون وابستگی به بیگانگان.
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: امروز در شرایط جنگ ترکیبی دشمن، هر دانشجو، طلبه، کارگر و مدیر میتواند مجاهد فیسبیلالله باشد؛ به شرطی که کار خود را با نیت خالص، تعهد و تلاش مستمر انجام دهد.
حجتالاسلام والمسلمین شعبانی در ادامه سخنان خود به تشریح شاخصههای عمل جهادی در اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی پرداخت و اظهار داشت: در بیانات رهبر انقلاب، بیش از صدها بار واژه جهاد و مشتقات آن به کار رفته و از این تکرار میتوان شاخصهها و معیارهای کار جهادی را استخراج کرد.
وی سپس با اشاره به مهمترین این شاخصهها گفت: از جمله ویژگیهای عمل جهادی میتوان به وجود الگو و اسوه، صداقت و راستگویی، اعتماد به جوانان، احساس تکلیف، اخلاص، علمی و عقلانی بودن عمل، حضور در میدان، ایمان، توکل به خدا، تلاش خستگیناپذیر، هدفمندی، ابتکار، باور و خودباوری، مبارزه با یأس و تنبلی، دوری از خودخواهی و کار برای خدا اشاره کرد.
شعبانی تصریح کرد: عمل جهادی باید علمی و مبتنی بر عقلانیت باشد. بسیاری از اوقات کارهای شتابزده بدون مطالعه کافی انجام میشود و نتیجه مطلوبی ندارد. کار جهادی به معنای بیبرنامهگی نیست، بلکه یعنی کار با انگیزه الهی و تلاش مضاعف همراه با تخصص و تدبیر.
وی در توضیح دیگر شاخصهها افزود: یکی دیگر از ویژگیهای کار جهادی، توکل و ایمان به وعدههای الهی است. مجاهد واقعی هیچگاه مأیوس نمیشود، چون به وعده نصرت الهی یقین دارد. همچنین اعتماد به جوانان و میدان دادن به آنان از دیگر ویژگیهای رویکرد جهادی در مدیریت است.
استاد حوزه در ادامه با اشاره به گستره میادین جهاد از منظر رهبر انقلاب گفت: در بیانات معظمله، جهاد تنها در عرصه نظامی تعریف نشده، بلکه حوزههای متنوعی از جهاد مطرح است؛ از جمله جهاد علمی، فرهنگی، اقتصادی، تبلیغی، اجتماعی، سیاسی، اخلاقی و مدیریتی. در واقع جهاد در هر عرصهای معنا دارد که انسان برای خدا، با اخلاص و در برابر موانع و دشمنان تلاش کند.
وی بیان داشت: اگر بخواهیم سخنان رهبر انقلاب را دستهبندی کنیم، بیش از صد نوع میدان مختلف برای جهاد قابل شناسایی است. گاهی جهاد آشکار است، مثل حضور در میدان نبرد، و گاهی پنهان است، مثل مجاهدت علمی در آزمایشگاه یا تلاش فرهنگی در مدرسه و مسجد. همه اینها مصداق جهاد است.
شعبانی در بخش دیگری از سخنان خود به نقش روحانیت و طلاب در فعالیتهای جهادی اشاره کرد و گفت: طلاب و روحانیون در کنار مردم در اردوهای جهادی حضور دارند و علاوه بر انجام کارهای عمرانی، در حوزه فرهنگی و تبلیغی نیز فعالیت میکنند. وقتی گروههای جهادی به مناطق محروم اعزام میشوند، علاوه بر ساخت و ساز، به آموزش احکام، برگزاری جلسات اخلاق، پاسخ به شبهات و ترویج فرهنگ دینی میپردازند. این ترکیب میان جهاد سازندگی و جهاد تبلیغی از برکات انقلاب اسلامی است.
وی افزود: طلاب جامعه المصطفی و دیگر مراکز حوزوی، نمونههای خوبی از حضور جهادی در میدان هستند. این اردوها فقط کار فیزیکی نیست، بلکه تربیت روحیه جمعی، مسئولیتپذیری، سادهزیستی و معنویت را نیز به همراه دارد.
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: در برخی از مناطق محروم، روحانیون جهادی علاوه بر فعالیتهای عمرانی، به ایجاد حلقههای معرفتی، برگزاری جلسات پاسخ به سؤال و نشستهای بصیرتی برای مردم اقدام کردهاند که آثار اجتماعی و فرهنگی قابل توجهی داشته است.
حجتالاسلام والمسلمین شعبانی در ادامه سخنان خود به موانع و آسیبهای فعالیتهای جهادی اشاره کرد و گفت: همانطور که جهاد برکات فراوانی دارد، در مسیر آن نیز آسیبها و موانعی وجود دارد که باید با دقت شناسایی و برطرف شود.
وی از جمله این آسیبها را یأس و ناامیدی، خودمحوری، ضعف در کار گروهی، ریاکاری، غفلت از نیت الهی و گرفتار شدن در کمیتگرایی برشمرد و افزود: گاه مشاهده میشود برخی گروهها به جای تمرکز بر کیفیت و اثرگذاری، تنها در پی افزایش آمار جلسات و فعالیتها هستند تا در گزارشها دیده شوند. این نگاه با روح جهادی منافات دارد.
شعبانی تأکید کرد: یکی دیگر از آسیبها، خودبرتربینی و تکبّر علمی است. گاهی برخی افراد به دلیل موقعیت یا تحصیلات خود از کار عملی و خدمت مستقیم به مردم فاصله میگیرند، در حالی که روحیه جهادی یعنی فروتنی و آمادگی برای خدمت در هر سطحی.
وی تصریح کرد: فعال جهادی باید لباس تکلیف بپوشد، نه لباس مقام. جهادی بودن یعنی کنار گذاشتن تشریفات و رفتن به میدان عمل. کسانی که برای رضای خدا کار میکنند، از دیده شدن یا نشدن نمیترسند، بلکه تنها دغدغهشان انجام وظیفه است.
استاد حوزه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به راهکارهای تقویت روحیه جهادی اظهار داشت: برای استمرار فعالیتهای جهادی باید سه عامل در کنار هم باشد؛ مدیریت جهادی، باور به وعدههای الهی و مشارکت مردمی. هرجا این سه عنصر با هم جمع شدهاند، پیشرفت حاصل شده است.
وی افزود: مدیریت جهادی یعنی استفاده از ظرفیتهای موجود به بهترین شکل، تصمیمگیری شجاعانه و اتکال به خدا. در مدیریت جهادی، محدودیتها به فرصت تبدیل میشود.
شعبانی خاطرنشان کرد: عنصر دیگر، توکل به خدا و باور به نصرت الهی است. مجاهد واقعی هیچگاه مأیوس نمیشود. رهبر انقلاب فرمودهاند کسی که در راه خدا مجاهدت میکند، حق ندارد ناامید باشد؛ زیرا وعده الهی قطعی است.
وی تأکید کرد: عامل سوم، حضور و مشارکت مردم است. تجربه نشان داده است که هرگاه مردم در صحنه بودهاند، برکات الهی شامل حال کشور شده است. حرکتهای مردمی جهادی نمونه روشن این حقیقت است.
حجتالاسلام والمسلمین شعبانی در ادامه به نمونههایی از مدیریت جهادی در عرصههای گوناگون اشاره کرد و گفت: در سالهای اخیر، گروههای جهادی با وجود امکانات محدود توانستهاند کارهای بزرگی انجام دهند؛ از ساخت خانه برای محرومان گرفته تا ایجاد زیرساختهای آموزشی و بهداشتی در مناطق دورافتاده. بسیاری از این فعالیتها بدون بودجه دولتی و تنها با همت و مشارکت داوطلبان صورت گرفته است.
وی افزود: در یکی از مناطق محروم کشور، گروهی از جوانان جهادی با استفاده از موترهای شخصی و کمکهای مردمی توانستند چندین طرح عمرانی را اجرا کنند. این نمونهای از مدیریت جهادی است که با کمترین امکانات و بیشترین انگیزه انجام میشود.
شعبانی بیان داشت: در عرصه علمی نیز دانشمندان جوان ایران با تکیه بر روحیه جهادی توانستهاند در صنایع دفاعی، فناوری نانو و پزشکی پیشرفتهای چشمگیری داشته باشند. این موفقیتها نتیجه همان روحیهای است که امامین انقلاب بر آن تأکید داشتند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به آثار و دستاوردهای جهاد اشاره کرد و اظهار داشت: کار جهادی موجب رشد و پیشرفت ملت، افزایش عزت و اقتدار ملی، عقبنشینی دشمنان و تحقق وعدههای الهی میشود. هر جا کار با نیت الهی و مجاهدانه انجام شده، برکت و پیروزی حاصل گردیده است.
وی با یادآوری بیانات امام خمینی(ره) که فرمودند اگر هر مسلمان یک سطل آب بریزد، اسرائیل را آب میبرد، گفت: این بیان امام نشانگر قدرت همبستگی و عمل جمعی در مسیر جهاد است. اگر روحیه جهادی در میان ملتها زنده شود، هیچ قدرتی نمیتواند آنان را شکست دهد.
حجتالاسلام والمسلمین شعبانی سه شرط اساسی برای آنکه یک عمل را جهادی بنامیم برشمرد و گفت: اول آنکه باید در برابر دشمن یا مانع واقعی قرار گیرد؛ دوم اینکه با تلاش و جدیت و پشتکار همراه باشد؛ و سوم اینکه برای خدا و با نیت خالص انجام شود. اگر هر سه شرط جمع شود، آن عمل جهادی است، حتی اگر کوچک باشد.
وی افزود: ممکن است فردی در کلاس درس، آزمایشگاه یا مزرعهای کوچک کار کند، اما اگر نیتش الهی باشد و با تلاش خالصانه در برابر مشکلات بایستد، او مجاهد فیسبیلالله است. جهاد تنها در میدان جنگ نیست؛ در هر جا که تلاش برای خدا باشد، جهاد معنا دارد.
این استاد حوزه در پایان تأکید کرد: امروز جامعه اسلامی بیش از هر زمان دیگر نیازمند بازگشت به روحیه جهادی است. اگر مدیران، طلاب، اساتید و جوانان این نگاه را در کار خود جاری سازند، بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد.
در این نشست که در سالن اجتماعات دفتر نمایندگی مرکز تبیان در قم برگزار شد، حجتالاسلام والمسلمین شعبانی در سخنان خود با بیان اینکه واژه جهاد در ذهن بسیاری از مردم بیش از هر چیز با مفهوم نبرد نظامی و میدان جنگ تداعی میشود، اظهار داشت: در فرهنگ اسلامی، جهاد مفهومی بسیار گستردهتر از رویارویی مسلحانه است و همه عرصههای تلاش خالصانه برای تحقق اهداف الهی را شامل میشود.
وی با اشاره به اینکه جهاد در آموزههای دینی به دو بخش جهاد اصغر و جهاد اکبر تقسیم شده است، افزود: جهاد اصغر همان رویارویی با دشمن بیرونی و حضور در میدان نبرد است؛ اما جهاد اکبر، مبارزه با نفس و هوای درونی است که پایه و اساس سایر مجاهدتها به شمار میآید. اگر کسی در میدان درونی پیروز نباشد، نمیتواند در میدان بیرونی سربلند بیرون بیاید.
این استاد حوزه با تأکید بر اینکه امام خمینی(ره) و رهبر انقلاب اسلامی در منظومه فکری خود، مفهوم جهاد را به همه عرصههای زندگی اجتماعی و فردی تسری دادهاند، گفت: جهاد در نگاه امامین انقلاب محدود به میدان جنگ نیست؛ بلکه شامل جهاد فرهنگی، علمی، اقتصادی، مدیریتی، اجتماعی و سازندگی نیز میشود. هر جا نیاز به تلاش خالصانه برای تحقق آرمانهای انقلاب و خدمت به مردم وجود داشته باشد، آنجا میدان جهاد است.
شعبانی ادامه داد: وقتی به تعابیر مکرر رهبر معظم انقلاب در بیانیهها و فرمایشات ایشان توجه میکنیم، میبینیم که اصطلاحاتی مانند مدیریت جهادی، حرکت جهادی، پیشرفت جهادی و کار جهادی بارها تکرار شده است. این تکرار نشان میدهد که جهاد یک مفهوم کلیدی و زیربنایی در گفتمان انقلاب اسلامی است و اگر این روحیه در جامعه زنده بماند، ملت در مسیر تعالی و پیشرفت قرار میگیرد.
وی تصریح کرد: از منظر امامین انقلاب، جهاد نوعی نگاه، روش و سبک زندگی است. این روحیه است که میتواند تحولآفرین باشد.
حجتالاسلام والمسلمین شعبانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تاریخچه تشکیل جهاد سازندگی گفت: در خرداد/جوزا ۱۳۵۸ و تنها چند ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) فرمان تشکیل جهاد سازندگی را صادر کردند. هدف این نهاد، کمک به عمران و آبادانی روستاها، رفع محرومیت و خدمت بیمنت به مردم بود. این اقدام یکی از مصادیق عینی درک امام از مفهوم جهاد بود.
وی افزود: جهاد سازندگی با امکانات محدود و نیروهای داوطلب مردمی، کارهای بزرگی انجام داد. جهادگران در کنار مردم روستاها چاه حفر کردند، جاده ساختند، خانه بهداشت ایجاد کردند و بدون چشمداشت مادی، شبانهروز برای رفاه مردم تلاش نمودند. این تجربه، نماد عملی مدیریت و کار جهادی در اوایل انقلاب بود.
شعبانی ادامه داد: با گذشت زمان، جهاد سازندگی در وزارت کشاورزی ادغام شد و اگرچه ساختار اداری آن تغییر یافت، اما رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کردند که روحیه و نام جهاد نباید از فعالیتهای عمرانی و خدماتی کشور حذف شود. به همین دلیل، بعدها بسیج سازندگی شکل گرفت تا این مسیر پر برکت ادامه پیدا کند.
شعبانی با بیان اینکه امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند احیای روحیه جهادی در میان نسل جوان هستیم، اظهار داشت: در شرایطی که جامعه با مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مواجه است، اگر روحیه جهادی در میان مردم، بهویژه جوانان، زنده بماند، بسیاری از بنبستها گشوده خواهد شد. تجربه نشان داده است هر جا جوانان با نیت الهی و غیرت انقلابی وارد میدان شدهاند، موفقیت حاصل شده است.
وی افزود: جهاد فقط در جبهه نظامی معنا ندارد. جهاد در عرصه علم یعنی تلاش شبانهروزی برای تولید دانش مورد نیاز کشور، جهاد در عرصه فرهنگ یعنی مقابله با تهاجم فکری دشمن، جهاد در عرصه اقتصاد یعنی تولید و کار بدون وابستگی به بیگانگان.
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: امروز در شرایط جنگ ترکیبی دشمن، هر دانشجو، طلبه، کارگر و مدیر میتواند مجاهد فیسبیلالله باشد؛ به شرطی که کار خود را با نیت خالص، تعهد و تلاش مستمر انجام دهد.
حجتالاسلام والمسلمین شعبانی در ادامه سخنان خود به تشریح شاخصههای عمل جهادی در اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی پرداخت و اظهار داشت: در بیانات رهبر انقلاب، بیش از صدها بار واژه جهاد و مشتقات آن به کار رفته و از این تکرار میتوان شاخصهها و معیارهای کار جهادی را استخراج کرد.
وی سپس با اشاره به مهمترین این شاخصهها گفت: از جمله ویژگیهای عمل جهادی میتوان به وجود الگو و اسوه، صداقت و راستگویی، اعتماد به جوانان، احساس تکلیف، اخلاص، علمی و عقلانی بودن عمل، حضور در میدان، ایمان، توکل به خدا، تلاش خستگیناپذیر، هدفمندی، ابتکار، باور و خودباوری، مبارزه با یأس و تنبلی، دوری از خودخواهی و کار برای خدا اشاره کرد.
شعبانی تصریح کرد: عمل جهادی باید علمی و مبتنی بر عقلانیت باشد. بسیاری از اوقات کارهای شتابزده بدون مطالعه کافی انجام میشود و نتیجه مطلوبی ندارد. کار جهادی به معنای بیبرنامهگی نیست، بلکه یعنی کار با انگیزه الهی و تلاش مضاعف همراه با تخصص و تدبیر.
وی در توضیح دیگر شاخصهها افزود: یکی دیگر از ویژگیهای کار جهادی، توکل و ایمان به وعدههای الهی است. مجاهد واقعی هیچگاه مأیوس نمیشود، چون به وعده نصرت الهی یقین دارد. همچنین اعتماد به جوانان و میدان دادن به آنان از دیگر ویژگیهای رویکرد جهادی در مدیریت است.
استاد حوزه در ادامه با اشاره به گستره میادین جهاد از منظر رهبر انقلاب گفت: در بیانات معظمله، جهاد تنها در عرصه نظامی تعریف نشده، بلکه حوزههای متنوعی از جهاد مطرح است؛ از جمله جهاد علمی، فرهنگی، اقتصادی، تبلیغی، اجتماعی، سیاسی، اخلاقی و مدیریتی. در واقع جهاد در هر عرصهای معنا دارد که انسان برای خدا، با اخلاص و در برابر موانع و دشمنان تلاش کند.
وی بیان داشت: اگر بخواهیم سخنان رهبر انقلاب را دستهبندی کنیم، بیش از صد نوع میدان مختلف برای جهاد قابل شناسایی است. گاهی جهاد آشکار است، مثل حضور در میدان نبرد، و گاهی پنهان است، مثل مجاهدت علمی در آزمایشگاه یا تلاش فرهنگی در مدرسه و مسجد. همه اینها مصداق جهاد است.
شعبانی در بخش دیگری از سخنان خود به نقش روحانیت و طلاب در فعالیتهای جهادی اشاره کرد و گفت: طلاب و روحانیون در کنار مردم در اردوهای جهادی حضور دارند و علاوه بر انجام کارهای عمرانی، در حوزه فرهنگی و تبلیغی نیز فعالیت میکنند. وقتی گروههای جهادی به مناطق محروم اعزام میشوند، علاوه بر ساخت و ساز، به آموزش احکام، برگزاری جلسات اخلاق، پاسخ به شبهات و ترویج فرهنگ دینی میپردازند. این ترکیب میان جهاد سازندگی و جهاد تبلیغی از برکات انقلاب اسلامی است.
وی افزود: طلاب جامعه المصطفی و دیگر مراکز حوزوی، نمونههای خوبی از حضور جهادی در میدان هستند. این اردوها فقط کار فیزیکی نیست، بلکه تربیت روحیه جمعی، مسئولیتپذیری، سادهزیستی و معنویت را نیز به همراه دارد.
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: در برخی از مناطق محروم، روحانیون جهادی علاوه بر فعالیتهای عمرانی، به ایجاد حلقههای معرفتی، برگزاری جلسات پاسخ به سؤال و نشستهای بصیرتی برای مردم اقدام کردهاند که آثار اجتماعی و فرهنگی قابل توجهی داشته است.
حجتالاسلام والمسلمین شعبانی در ادامه سخنان خود به موانع و آسیبهای فعالیتهای جهادی اشاره کرد و گفت: همانطور که جهاد برکات فراوانی دارد، در مسیر آن نیز آسیبها و موانعی وجود دارد که باید با دقت شناسایی و برطرف شود.
وی از جمله این آسیبها را یأس و ناامیدی، خودمحوری، ضعف در کار گروهی، ریاکاری، غفلت از نیت الهی و گرفتار شدن در کمیتگرایی برشمرد و افزود: گاه مشاهده میشود برخی گروهها به جای تمرکز بر کیفیت و اثرگذاری، تنها در پی افزایش آمار جلسات و فعالیتها هستند تا در گزارشها دیده شوند. این نگاه با روح جهادی منافات دارد.
شعبانی تأکید کرد: یکی دیگر از آسیبها، خودبرتربینی و تکبّر علمی است. گاهی برخی افراد به دلیل موقعیت یا تحصیلات خود از کار عملی و خدمت مستقیم به مردم فاصله میگیرند، در حالی که روحیه جهادی یعنی فروتنی و آمادگی برای خدمت در هر سطحی.
وی تصریح کرد: فعال جهادی باید لباس تکلیف بپوشد، نه لباس مقام. جهادی بودن یعنی کنار گذاشتن تشریفات و رفتن به میدان عمل. کسانی که برای رضای خدا کار میکنند، از دیده شدن یا نشدن نمیترسند، بلکه تنها دغدغهشان انجام وظیفه است.
استاد حوزه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به راهکارهای تقویت روحیه جهادی اظهار داشت: برای استمرار فعالیتهای جهادی باید سه عامل در کنار هم باشد؛ مدیریت جهادی، باور به وعدههای الهی و مشارکت مردمی. هرجا این سه عنصر با هم جمع شدهاند، پیشرفت حاصل شده است.
وی افزود: مدیریت جهادی یعنی استفاده از ظرفیتهای موجود به بهترین شکل، تصمیمگیری شجاعانه و اتکال به خدا. در مدیریت جهادی، محدودیتها به فرصت تبدیل میشود.
شعبانی خاطرنشان کرد: عنصر دیگر، توکل به خدا و باور به نصرت الهی است. مجاهد واقعی هیچگاه مأیوس نمیشود. رهبر انقلاب فرمودهاند کسی که در راه خدا مجاهدت میکند، حق ندارد ناامید باشد؛ زیرا وعده الهی قطعی است.
وی تأکید کرد: عامل سوم، حضور و مشارکت مردم است. تجربه نشان داده است که هرگاه مردم در صحنه بودهاند، برکات الهی شامل حال کشور شده است. حرکتهای مردمی جهادی نمونه روشن این حقیقت است.
حجتالاسلام والمسلمین شعبانی در ادامه به نمونههایی از مدیریت جهادی در عرصههای گوناگون اشاره کرد و گفت: در سالهای اخیر، گروههای جهادی با وجود امکانات محدود توانستهاند کارهای بزرگی انجام دهند؛ از ساخت خانه برای محرومان گرفته تا ایجاد زیرساختهای آموزشی و بهداشتی در مناطق دورافتاده. بسیاری از این فعالیتها بدون بودجه دولتی و تنها با همت و مشارکت داوطلبان صورت گرفته است.
وی افزود: در یکی از مناطق محروم کشور، گروهی از جوانان جهادی با استفاده از موترهای شخصی و کمکهای مردمی توانستند چندین طرح عمرانی را اجرا کنند. این نمونهای از مدیریت جهادی است که با کمترین امکانات و بیشترین انگیزه انجام میشود.
شعبانی بیان داشت: در عرصه علمی نیز دانشمندان جوان ایران با تکیه بر روحیه جهادی توانستهاند در صنایع دفاعی، فناوری نانو و پزشکی پیشرفتهای چشمگیری داشته باشند. این موفقیتها نتیجه همان روحیهای است که امامین انقلاب بر آن تأکید داشتند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به آثار و دستاوردهای جهاد اشاره کرد و اظهار داشت: کار جهادی موجب رشد و پیشرفت ملت، افزایش عزت و اقتدار ملی، عقبنشینی دشمنان و تحقق وعدههای الهی میشود. هر جا کار با نیت الهی و مجاهدانه انجام شده، برکت و پیروزی حاصل گردیده است.
وی با یادآوری بیانات امام خمینی(ره) که فرمودند اگر هر مسلمان یک سطل آب بریزد، اسرائیل را آب میبرد، گفت: این بیان امام نشانگر قدرت همبستگی و عمل جمعی در مسیر جهاد است. اگر روحیه جهادی در میان ملتها زنده شود، هیچ قدرتی نمیتواند آنان را شکست دهد.
حجتالاسلام والمسلمین شعبانی سه شرط اساسی برای آنکه یک عمل را جهادی بنامیم برشمرد و گفت: اول آنکه باید در برابر دشمن یا مانع واقعی قرار گیرد؛ دوم اینکه با تلاش و جدیت و پشتکار همراه باشد؛ و سوم اینکه برای خدا و با نیت خالص انجام شود. اگر هر سه شرط جمع شود، آن عمل جهادی است، حتی اگر کوچک باشد.
وی افزود: ممکن است فردی در کلاس درس، آزمایشگاه یا مزرعهای کوچک کار کند، اما اگر نیتش الهی باشد و با تلاش خالصانه در برابر مشکلات بایستد، او مجاهد فیسبیلالله است. جهاد تنها در میدان جنگ نیست؛ در هر جا که تلاش برای خدا باشد، جهاد معنا دارد.
این استاد حوزه در پایان تأکید کرد: امروز جامعه اسلامی بیش از هر زمان دیگر نیازمند بازگشت به روحیه جهادی است. اگر مدیران، طلاب، اساتید و جوانان این نگاه را در کار خود جاری سازند، بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد.
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا) قم
avapress.net/vdciy5ap3t1apw2.cbct.html
تگ ها
پربازدیدترین
