تکمیل سرک و خط آهن حلقوی، تأثیر قابل توجهی در رشد اقتصاد افغانستان خواهد داشت

پروژه سرک حلقوي افغانستان ۳۳۶۲ کيلومتر میباشد که از کابل شروع وبا گذر از ولايت هاي پروان، بغلان وسمنگان به بلخ مي رود. از آنجا به هرات و از هرات به قندهار و از قندهار دوباره به کابل بر مي گردد.
به گفته مقامات وزارت فواید عامه، شبکه سرک ها من حیث شاهرگ های اساسی کشور مطابق استراتیژی انکشاف ملی افغانستان به سه بخش تقسیم شده است.
سرک های منطقوی یا شاهراه ها که شامل سرک های حلقوی بوده و افغانستان را به ۵ کشور و ۲ سرحد وصل می کند که درمجموع طول آن ۳۳۶۲ کیلومتر می باشد.
سرک های ملی که ولایات را به ولایات و شاهراه های منطقوی وصل می کند، طول آن درمجموع ۴۹۵۰ کیلومتر است. سرک های ولایتی که ولایات را به ولسوالی های مربوط و ولسوالی ها را به ولسوالی ها وصل می نماید، طول مجموعه آن ۹۶۰۰ کیلومتر است.
سرک های روستایی که ولسوالی ها را به روستاها وصل می کند.
به علت کوهستانی بودن افغانستان و استفاده‌ی چند منظوره از جاده‌ها مصارف مجموعی شاهراه حلقوی به ۳ میلیارد دالر تخمین گردیده بود که تا حال ۲٫۵ میلیارد روی آن مصرف گردیده است.
نجیب الله اوژن وزیر فواید عامه در مصاحبه ای اختصاصی با خبرگزاری صدای افغان(آوا) گفت: نود فيصد کار پروژه سرک حلقوی تکميل گرديده و در حدود ۳۰۰ کيلومتر آن که در ولايت بادغيس و بخش هاي از ولایت فارياب قرار دارد، در حال ساخت است.
به گفته وی، اين پروژه (۹) شاخه سرحدي دارد وافغانستان را با پنج کشور همسايه اش وصل مي کند.
آقای اوژن گفت: سرک هرات – ارملک به طول ۶۰ کیلومتر تکمیل شده و سرک ارملک – لامان نیز به طول ۵۰ کیلومتر که ولایت هرات و بادغیس را به هم وصل می کند، با هزینه ۳۷ میلیون دالر که از سوی عربستان سعودی پرداخت می شود در حال ساخت است.
او گفت: کار ساخت این سرک از قلعه نو مرکز ولایت بادغیس در دو جهت آغاز شده است، یکی به طرف ارملک و بخش دیگرش بطرف فاریاب می رود. ساخت این سرک به شش بخش تقسیم شده است و کار ساختمان پلچک ها و کندن کاری آغاز شده است. این ساحه در ظرف یک و نیم سال آینده قیر خواهد شد. در مسیر فاریاب به علت ناامنی منطقه، در کار بازسازی تأخیر پیش آمده که امیدوارهستم که با تعهداتی که وزارت امور داخله در خصوص تأمین امنیت سپرده است، این پروسه به خوبی پیش برود.
به گفته وی، کار ساخت سرک فاریاب - بادغیس از طرف دو کمپنی ترکیه زیر کار است و ترکیه با تکنالوژی قویتر وارد کار شده و موعد قرار داد نیز چهار سال است، که یک و نیم سالش در حال تکمیل شدن است و تا سه سال دیگر ساخت این سرک به پایه اکمال خواهد رسید.
آقای اوژن تصریح کرد: ترانسپورت یکی ازمهم ترین عناصر زیربنایی و رشد اقتصادی کشور به حساب می آید و تکمیل سرک حلقوی تسهیلات بیشتری را برای تاجران وزمینه کار را برای مردم به خصوص انتقال محصولات زراعتی را به بازار فروش مساعد می سازد و باعث ازبین رفتن فقر درکشور می گردد.
وزیر فواید عامه تأکید کرد: افغانستان از موقعیتی جغرافیایی که دارد، می تواند بهره برداری خوبی نماید، زیرا افغانستان راه ترانزیتی خوبی برای کشورهای آسیای میانه به کشورهای منطقه و دسترسی به بازار جهانی می باشد.
این در حالی است که کشورهای عربی نیز علاقه مند هستند که در این بازار شریک باشد، بنابراین تکمیل سرک حلقوی، از اهمیت خاصی برای کشور ما برخوردار است.
وزیر فواید عامه گفت: سرک حلقوی افغانستان ترانزیت ما را ساده می سازد، راه مواصلاتی که از مزار به کابل و از کابل به هرات می رفت، فوق العاده کوتاه می شود و کوتاه شدن راه ها، یک رشد بزرگ در توسعه اقتصادی افغانستان محسوب می شود. بر علاوه از نقطه نظر اجتماعی سیاسی و نظامی نیز سهولت هایی را ایجاد می کند و از نقطه نظر امنیتی نیز مهم است. سرک به هر جایی که برود، امنیت بیشتر در آنجا تامین می شود.
به گفته وی، وزارت فواید عامه بسیار جدی بالای راههای ترانسپورتی افغانستان کار می کند و پلان های وسیع و دور نمایی کوتاه مدت برای انکشاف شاهراههای افغانستان در نظر دارد.
او افزود: ما علاوه بر سرک های حلقوی، حداقل در ده سال آینده به سی و سه هزار کیلومتر سرک مواصلاتی برای ارتباط ولسوالی ها به مرکز ولایات نیاز داریم.
کار ساخت جاده حلقوی، با ساخت شاهراه کابل-قندهار-هرات در سال ۱۳۳۶ با همکاری متخصصین ایالات متحده امریکا آغاز گردید. همچنین کار نقشه برداری (سروی) سرک کابل - شبرغان از سال ۱۳۴۲ با همکاری اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق شروع شد. کار هر دو جاده تحت اداره وزارت فوائد عامه و اردوی افغانستان(قوه کار) انجام می‌گرفت.
از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۸۱ به علت جنگهای داخلی، عملا پروژه تکمیل متوقف ماند. اما با تغییر نظام در افغانستان، از ابتدای حکومت آقای کرزی، توجه جامعه جهانی به بازسازی و تکمیل جاده حلقوی افغانستان معطوف گردید.

راه آهن در افغانستان
ساخت راه‌آهن در افغانستان به طور رسمی از طریق پروژه‌های خط آهن شوروی و بریتانیا که در سال ۱۸۸۵ میلادی طرح‌ریزی شده بود، آغاز شد. به غیر از دو خط کوتاه- مرزی از سمت شمال(بندر حیرتان – مزارشریف) و غرب کشور(اسلام قلعه – غوریان) در حال حاضر خط راه‌آهن فعالی در افغانستان امروز وجود ندارد.
آقای اوژن گفت: افغانستان در ۲۱ قوس ۱۳۹۲(۱۲دسمبر ۲۰۱۳) در هشتاد و سومین اجلاس عمومی اتحادیه بین المللی خط آهن در شهر پاریس، عضویت این اتحادیه را حاصل کرد.
به گفته وی، با عضویت ما در اتحادیه جهانی خط آهن، از لحاظ مسایل تخنیکی، ترانزیتی، خط آهن، تعین ستیشن های عمومی و با کدام کدها استفاده شود تا اموال به شکل آسان از یک کشور به کشور دیگر انتقال داده شود، تسهیلاتی ایجاد می شود. ما تلاش داریم تا مشکلات موجود و آینده مواصلاتی خود را در خصوص مشوره، ساخت و آموزش از طریق این سازمان حل کنیم.
او افزود: خط آهن افغانستان یکی از پر مصرف ترین راههای ترانسپورتی است، خصوصا در کشوری که اکثرا نقاط آن کوهستانی است، بر این اساس، ما پلان ده ساله ای را برای خط آهن افغانستان طرح کرده ایم و تلاش داریم که کمک های کشورهای عضو اتحادیه و جامعه جهانی را بدست آوریم.
هم اکنون ۷۵ کیلومتر خط آهن از بندر حیرتان تا شهر مزار شریف تکمیل و ۱۲۴ کیلومتر خط آهن از اسلام قلعه تا هرات در حال ساخت است. این دو قطعه از مجموعه ۳۴۲۹ کیلومتر راه آهنی است که تا سال ۲۰۲۵ میلادی تکمیل خواهد شد.
او گفت: فعلا تمام اموال تجارتی ما به ازبکستان از طریق خط آهن انجام می شود.
ما علاوه بر عضویت در اتحادیه جهانی خط آهن، عضویت در سه سازمان خط آهن دیگر از جمله سازمان اروپایی خط آهن را تاکنون بدست آورده ایم.
آقای اوژن در خصوص خط آهن تاجیکستان – افغانستان – ترکمنستان گفت: کار عملی ساختن این راه آهن در تاریخ ۱۶ جوزای سال ۱۲۹۲(پنجم جون ۲۰۱۳۹) از سوی روسای جمهوری افغانستان، ترکمنستان و تاجیکستان در آتامیراد ترکمنستان افتتاح شد.
به گفته وی، این خط اتصالاتی راه آهن، از آتامیراد و امام نظر ترکمنستان شروع شده و با گذر از بندر آقینه، شهرهای اندخوی ـ شبرغان ـ مزار شریف ـ خلم ـ کندز و شیرخان بندر افغانستان به شبکه خطوط آهن تاجیکستان وصل خواهد شد.
گفتنی است که طول مجموعی این مسیر بیش از ۵۹۰ کیلومتر خواهد بود که در حدود ۴۵۰ کیلومتر آن از خاک افغانستان عبور می کند و ۸۵ کیلومتر آن داخل خاک ترکمنستان و ۵۵ کیلومتر آن در خاک تاجیکستان ساخته می شود. البته در افغانستان هم مطالعات امکان سنجی و فنی بر بخشی از مسیر اصلی این خط جریان دارد و کار ساختن آن پس از تکمیل این مطالعات آغاز خواهد شد.
وزیر فواید عامه افزود: مطالعات تخنیکی و اقتصادی مرحله اول این مسیر در داخل افغانستان به کمک مالی بانک انکشاف آسیایی انجام یافته است و مرحله دوم دیزان مقدماتی این مسیر به کمک بانک متذکره در جریان دو ماه آینده آغاز می گردد و قرار است در آینده نزدیک بعد از تکمیل این مطالعات، بانک انکشاف آسیایی موافقتنامه اعطای ۲۴۰ میلیون دالر جهت تمویل قسمتی از این مسیر را با دولت افغانستان به امضا برساند.
آقای اوژن تصریح کرد: خط آهن دیگر از خاک کشور جمهوری اسلامی ایران به ولایت هرات است که دو بخش در داخل خاک ایران و یک بخش در داخل خاک افغانستان است که تمویل این پروژه را ایران به عهده داشت که ۸۵ در صد کار آن تکمیل شده و هم اکنون راه آهن تا به ولسوالی غوریان هرات رسیده است و بخش دیگر این خط مربوط خود افغانستان و دولت افغانستان در صدد دریافت منابع تمویل کننده است.
او در خصوص اتصال خط آهن افغانستان به پاکستان گفت: ما با کشور پاکستان نیز در تماس هستیم و از آنها تقاضا کرده ایم که خط ریل را تا به سرحدات دو کشور یعنی در اسپین بولدک و تورخم در ولایات قندهار و ننگرهار برسانند، تا ما هم کار خط حلقوی ریل را در داخل افغانستان راه اندازی کنیم.
به گفته ی آقای اوژن، ما در افغانستان بیش از سه هزار کیلومتر خط ریل نیاز داریم تا خط حلقوی ما را بسته کند و این خط را به معادن ما برساند و برای تکمیل این پروژه ما به ۶ تا ۷ میلیارد دالر نیاز داریم.
وزیر فواید عامه تصریح کرد: با توجه به اهمیت خط آهن در کشور، در صورت عدم کمک های کشورهای خارجی، در اعمار خط آهن از بودجه داخلی افغانستان مصرف خواهیم کرد و توقع ما این است که دونرها هم که تا حال با ما همکاری کرده اند، کمک هایشان ادامه پیدا کند.
تاسیس و توسعه راه آهن افغانستان را سازمان های چون سازمان همکاری های اقتصادی (ECO)٬ سازمان همکاری های اقتصادی منطقه‌ای آسیای مرکزی (CAREC)، اتحادیه همکاری های منطقه‌ای آسیای جنوبی (SARC) و همچنین گروپ هشت (G۸) نیز حمایت می‌کند.
آقای اوژن تصریح کرد: با ساخت خط آهن حلقوی افغانستان نه تنها ترانزیت کالاهای تجارتی بین کشورهای آسیای میانه، جنوب آسیا و اروپا آسانتر می شود، بلکه با ارتباط معادن افغانستان به خط آهن، جابجایی سنگ های معدنی و دسترسی به بازارهای جهانی برای افغانستان آسانتر شده و تأثیر قابل توجهی در رشد اقتصاد افغانستان خواهد داشت.
وزارت فواید عامه ماستر پلان خط آهن افغانستان در افغانستان را با همکاری متخصصین داخلی و خارجی روی دست گرفته است که تا سال ۲۰۲۵ میلادی بخش عمده ای از آن ساخته می شود.