لویه جرگه مشورتی صلح امروز با اشتراک ۳۲۰۰ تن از سراسر کشور و شماری از مهاجرین افغان از کشورهای دیگر در کابل آغاز به‌کار کرد.
عبدالرب رسول سیاف؛ رهبر پیشین جهادی که از سوی اشرف‌غنی به‌عنوان رییس این جرگه معرفی شد، طی سخنانی گفت که هیچیک از تحریم‌کنندگان جرگه، مخالف صلح نیستند و از آن‌ها خواست که در مراسم اختتامیه، شرکت کنند.
آقای غنی هنگام معرفی آقای سیاف گفت که شخصی بهتر از او برای مدیریت و پیشبرد این جرگه سراغ نداشته‌است.
آقای سیاف در سخنرانی خود در این جرگه گفت که این مسوولیت را چون «عبادت» می‌داند قبول کرده‌است.
آقای سیاف خطاب به طالبان گفت: «طالب باید بداند که هیچ کدام از روسای دولت ما برای آنان دشمن بیگانه خطاب نکرده‌اند؛ آغوش ملت باز است؛ آبرومندانه و با حفظ کرامت اسلامی و حاکمیت ملی افغانستان در آغوش ملت مسلمان و مجاهد خویش بیایند.»
آقای سیاف در میان رهبران جهادی افغانستان، همواره از چهره های نزدیک به حکومت بوده است. او در دو انتخابات ریاست جمهوری در سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۹ از نامزدی حامد کرزی، حمایت کرد که در هردو مورد، آقای کرزی، نامزد قدرت بود. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۴ هم خود شخصا نامزد شد؛ اما رأی چندانی کسب نکرد و در دور دوم انتخابات نیز از هیچیک از دو نامزد مدعی، اعلام حمایت نکرد.
آقای سیاف حتی زمانی که می خواست ریاست مجلس نمایندگان را برعهده بگیرد و در این زمینه با محمدیونس قانونی، وارد رقابت شدید و فشرده شد، از حمایت حکومت به رهبری آقای کرزی و وکلای همسو با ارگ ریاست جمهوری، برخوردار بود. در مقابل، آقای قانونی، از اپوزیسیون سیاسی حکومت، نمایندگی می کرد.
در دوره حکومت وحدت ملی نیز علیرغم آنکه آقای سیاف، همواره حضور فعالی در جریان های سیاسی منتقد حکومت و نزدیک به حامد کرزی داشته و از جمله، مدتی در محور جریانی موسوم به «شورای حراست و ثبات افغانستان» حضور و مشارکت داشت؛ اما هیچگاه نسبت به مواضع و سیاست های حکومت، به سبک سایر رهبران سیاسی و جهادی، حمله ای تند و عریان و شدید انجام نداده است.
شاید همین رویکرد میانه روانه او سبب شده که در میان همه طیف های سیاسی اعم از حکومتی و غیرحکومتی، از نفوذ و احترام نسبی برخوردار باشد.
به همین دلیل، آقای غنی تلاش فراوانی به خرج داد تا او را قانع کند که ریاست جرگه مشورتی صلح را برعهده بگیرد.
رییس جمهوری برای مشروعیت بخشیدن به این جرگه در شرایطی که بسیاری از رهبران، شخصیت ها و چهره های نام آشنای سیاسی و جهادی، جرگه مورد نظر او را تحریم کرده و آن را سیاسی، سفارشی، تبلیغاتی و حکومتی خوانده اند، شدیدا به حضور آقای سیاف در کرسی ریاست این جرگه نیاز داشت. برای همین منظور، او در یکماه، دوبار به منزل شخصی آقای سیاف در شمال غرب کابل رفت تا او را برای پذیرش این پیشنهاد، قناعت دهد.
شماری از کارشناسان می گویند که پذیرش این پیشنهاد از سوی سیاف تا حدودی به آقای غنی کمک کرد تا بحران مشروعیت و اعتبار این جرگه را کمی تا قسمتی مهار کند و دست کم در روز نخست و مراسم افتتاحیه آن بتواند از بار سنگین فشار ناشی از این امر بکاهد؛ اما این امر، لزوما نمی تواند روند این جرگه را به تمامی به سود اهداف مورد نظر آقای غنی، تغییر دهد.
به عنوان نمونه، در همین ابتدای کار، تلاش آقای سیاف برای معرفی چهار معاون از میان چهره های نسبتا شناخته شده و پرنفوذ مانند عبدالرؤوف ابراهیمی؛ رییس پیشین مجلس نمایندگان، فضل‌الهادی مسلمیار؛ رییس مجلس سنا و... با شکست مواجه شد و اعضای جرگه با این پیشنهاد مخالفت کردند و قرار شد در روز دوم جرگه، معاونان و منشی آن از سوی اعضا انتخاب شوند.
به این ترتیب، دومین گام برای احیای اعتبار و مشروعیت این جرگه پس از انتخاب سیاف به عنوان رییس آن، که از سوی خود او برداشته شد، ناکام ماند.
این رویداد نشان داد که آقای سیاف به تنهایی قادر به جبران مشروعیت مخدوش و مورد پرسش این جرگه نیست و آقای غنی برای مهار هزینه ها و پیامدهای سنگین سیاسی و بازتاب های وسیع تبلیغاتی تحریم این جرگه توسط رهبران سیاسی، راه سخت و پرچالشی در پیش خواهد داشت.
افزون بر این، فراموش نکنیم که آقای سیاف یک چهره ضد طالبانی است و در سال های اخیر، انتقادهای تند و گزنده ای را علیه آن گروه مطرح کرده است؛ بنابراین، حضور او در کرسی ریاست جرگه، ممکن است روی تعدیل موضع طالبان در عدم مذاکره با ارگ، تأثیر معکوس بگذارد و آن گروه را در ضدیت با اشرف غنی و حکومت او، مصمم تر سازد.
عبدالرب رسول سیاف؛ رهبر پیشین جهادی که از سوی اشرف‌غنی به‌عنوان رییس این جرگه معرفی شد، طی سخنانی گفت که هیچیک از تحریم‌کنندگان جرگه، مخالف صلح نیستند و از آن‌ها خواست که در مراسم اختتامیه، شرکت کنند.
آقای غنی هنگام معرفی آقای سیاف گفت که شخصی بهتر از او برای مدیریت و پیشبرد این جرگه سراغ نداشته‌است.
آقای سیاف در سخنرانی خود در این جرگه گفت که این مسوولیت را چون «عبادت» می‌داند قبول کرده‌است.
آقای سیاف خطاب به طالبان گفت: «طالب باید بداند که هیچ کدام از روسای دولت ما برای آنان دشمن بیگانه خطاب نکرده‌اند؛ آغوش ملت باز است؛ آبرومندانه و با حفظ کرامت اسلامی و حاکمیت ملی افغانستان در آغوش ملت مسلمان و مجاهد خویش بیایند.»
آقای سیاف در میان رهبران جهادی افغانستان، همواره از چهره های نزدیک به حکومت بوده است. او در دو انتخابات ریاست جمهوری در سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۹ از نامزدی حامد کرزی، حمایت کرد که در هردو مورد، آقای کرزی، نامزد قدرت بود. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۴ هم خود شخصا نامزد شد؛ اما رأی چندانی کسب نکرد و در دور دوم انتخابات نیز از هیچیک از دو نامزد مدعی، اعلام حمایت نکرد.
آقای سیاف حتی زمانی که می خواست ریاست مجلس نمایندگان را برعهده بگیرد و در این زمینه با محمدیونس قانونی، وارد رقابت شدید و فشرده شد، از حمایت حکومت به رهبری آقای کرزی و وکلای همسو با ارگ ریاست جمهوری، برخوردار بود. در مقابل، آقای قانونی، از اپوزیسیون سیاسی حکومت، نمایندگی می کرد.
در دوره حکومت وحدت ملی نیز علیرغم آنکه آقای سیاف، همواره حضور فعالی در جریان های سیاسی منتقد حکومت و نزدیک به حامد کرزی داشته و از جمله، مدتی در محور جریانی موسوم به «شورای حراست و ثبات افغانستان» حضور و مشارکت داشت؛ اما هیچگاه نسبت به مواضع و سیاست های حکومت، به سبک سایر رهبران سیاسی و جهادی، حمله ای تند و عریان و شدید انجام نداده است.
شاید همین رویکرد میانه روانه او سبب شده که در میان همه طیف های سیاسی اعم از حکومتی و غیرحکومتی، از نفوذ و احترام نسبی برخوردار باشد.
به همین دلیل، آقای غنی تلاش فراوانی به خرج داد تا او را قانع کند که ریاست جرگه مشورتی صلح را برعهده بگیرد.
رییس جمهوری برای مشروعیت بخشیدن به این جرگه در شرایطی که بسیاری از رهبران، شخصیت ها و چهره های نام آشنای سیاسی و جهادی، جرگه مورد نظر او را تحریم کرده و آن را سیاسی، سفارشی، تبلیغاتی و حکومتی خوانده اند، شدیدا به حضور آقای سیاف در کرسی ریاست این جرگه نیاز داشت. برای همین منظور، او در یکماه، دوبار به منزل شخصی آقای سیاف در شمال غرب کابل رفت تا او را برای پذیرش این پیشنهاد، قناعت دهد.
شماری از کارشناسان می گویند که پذیرش این پیشنهاد از سوی سیاف تا حدودی به آقای غنی کمک کرد تا بحران مشروعیت و اعتبار این جرگه را کمی تا قسمتی مهار کند و دست کم در روز نخست و مراسم افتتاحیه آن بتواند از بار سنگین فشار ناشی از این امر بکاهد؛ اما این امر، لزوما نمی تواند روند این جرگه را به تمامی به سود اهداف مورد نظر آقای غنی، تغییر دهد.
به عنوان نمونه، در همین ابتدای کار، تلاش آقای سیاف برای معرفی چهار معاون از میان چهره های نسبتا شناخته شده و پرنفوذ مانند عبدالرؤوف ابراهیمی؛ رییس پیشین مجلس نمایندگان، فضل‌الهادی مسلمیار؛ رییس مجلس سنا و... با شکست مواجه شد و اعضای جرگه با این پیشنهاد مخالفت کردند و قرار شد در روز دوم جرگه، معاونان و منشی آن از سوی اعضا انتخاب شوند.
به این ترتیب، دومین گام برای احیای اعتبار و مشروعیت این جرگه پس از انتخاب سیاف به عنوان رییس آن، که از سوی خود او برداشته شد، ناکام ماند.
این رویداد نشان داد که آقای سیاف به تنهایی قادر به جبران مشروعیت مخدوش و مورد پرسش این جرگه نیست و آقای غنی برای مهار هزینه ها و پیامدهای سنگین سیاسی و بازتاب های وسیع تبلیغاتی تحریم این جرگه توسط رهبران سیاسی، راه سخت و پرچالشی در پیش خواهد داشت.
افزون بر این، فراموش نکنیم که آقای سیاف یک چهره ضد طالبانی است و در سال های اخیر، انتقادهای تند و گزنده ای را علیه آن گروه مطرح کرده است؛ بنابراین، حضور او در کرسی ریاست جرگه، ممکن است روی تعدیل موضع طالبان در عدم مذاکره با ارگ، تأثیر معکوس بگذارد و آن گروه را در ضدیت با اشرف غنی و حکومت او، مصمم تر سازد.
