«خانم ها و آقایان، این لحظه دشواری برای مردم امریکاست... دو هواپیما در یک حمله تروریستی  به کشورمان به مراکز تجارت جهانی برخورد کردند... حرکت تروریستی علیه ملت ما قابل تحمل نیست.»
 
این بخشی از نخستین واکنش جورج دبلیو بوش؛ رییس جمهوری وقت امریکا پس از وقوع حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی است.

او در ادامه می گوید: بعد متوجه شدم که سخنان من پژواک تعهد پدرم بعد از تهاجم صدام حسین به کویت بود که گفت: «این تجاوز تحمل نخواهد شد.» تکرار آن عمدی نبود. در متن سخنرانی ام نوشته بودم: «تروریزم علیه امریکا پیروز نمی شود.» سخنان پدر باید در ضمیر ناخودآگاه من نهفته بوده باشد و منتظر تا در بحران دیگری دوباره بر زبان بیاید.
 
اکنون ۱۸ سال از آن رویداد می گذرد؛ رویدادی که از نظر بسیاری از کارشناسان، خود تبدیل به یک نقطه عطف تاریخی و به بیان بهتر، مبدأ تاریخ شد. این یعنی آثار و عواقب آن رویداد به اندازه ای گسترده و فراگیر و عمیق و سنگین و سهمگین بود که به سادگی می توان دنیا را به قبل و بعد از حملات ۱۱ سپتامبر، تقسیم کرد.
 
در پی آن رویداد و بربنیاد وعده ای که جورج بوش پسر داده بود و آشکارا آن را از سخنان پدرش در واکنش به حمله صدام به کویت به عاریت گرفته بود، امریکا وارد جنگ جهانی علیه «تروریزم» شد.
 
اینک و درست در سالگرد ۱۸ سالگی آن رویداد، یک رییس جمهوری جمهوریخواه دیگر در کاخ سفید حاکم می راند. دونالد ترامپ؛ کسی که همین هفته پیش، قصد داشت با رهبران طالبان در کمپ دیوید؛ تفرجگاه اختصاصی رؤسای جمهوری امریکا در ایالت مریلند، دیدار و توافق صلح با آن گروه را امضا کند؛ اما تحت فشارهای شدید داخلی و اختلاف نظرهای عمیق با مشاور امنیت ملی و معاون اش نتوانست آن را عملیاتی کند.
 
به یکبار ورق برگشت و ترامپ تصمیم گرفت، دیدار با رهبران طالبان و مذاکرات صلح با آن گروه را لغو کند. او امروز هشدار داد که اگر طالبان بار دیگر قصد حمله به امریکا را داشته باشند، «با چنان قوتی مورد حمله قرار خواهند گرفت که شبیه آن را هرگز ندیده باشند».
 
این هشدار دقیقا یادآور جملات جورج دبلیو بوش پس از شنیدن خبر حمله به برج های مرکز تجارت جهانی در نیویارک است.
 
اما به راستی اکنون که ۱۸ سال از آن رویداد می گذرد، آیا تروریزم بر امریکا پیروز شده یا امریکا بر تروریزم؟
 
این پرسشی اساسی و بنیادین است و پاسخ به آن، بیانگر کل تاریخ عملکرد ۱۸ ساله امریکا در مبارزه با این پدیده شوم و تهدید بزرگ علیه امنیت بین المللی است.
 
پاسخ به این پرسش، ممکن است از عهده این متن، خارج باشد؛ اما یک نگاه گذرا به موقعیت های امریکا و تروریزم در جهان، نشان می دهد که چه کسی در ادعایش صادق بوده، کدامیک برنده شده و کدام طرف شکست خورده است.
 
امریکایی که به بهانه «مبارزه با تروریزم» به افغانستان و عراق لشکرکشی کرد، از عراق بدون هیچ دستاوردی و در حالی که آن کشور را در میان انبوهی از ویرانی و کشتار و ترور و فساد و بحران و بی ثباتی و جولان بی مهار تروریست های تکفیری به حال خود واگذاشت، خارج شد. اینک عراق، علیرغم مبارزه تاریخی مردم و دولت آن کشور، همچنان یکی از کانون های اصلی ناامنی در منطقه است و بقایای داعش و تکفیری های خونریز در زیر پوست امنیت آن کشور، آینده ثبات و امنیت عراق و منطقه را تهدید می کنند. این بخشی از میراث امریکا در مبارزه با تروریزمی است که قرار بود هرگز پیروز نشود! البته پرداختن به تبانی پنهانی امریکا و تروریست ها در عراق و سایر مناطق، از حوصله این بحث خارج است.
 
در افغانستان که قرار بود امریکا برای مردم اش آزادی و امنیت و رفاه و دولت مدرن و مترقی و اقتصاد پویا و توسعه یافته و زیرساخت های آموزشی و توسعه اجتماعی به ارمغان آورد، ۱۸ سال بعد این تروریست ها هستند که همچنان در عرصه امنیت کشور جولان می دهند و بیش از ۷۰ درصد خاک کشور را کنترل می کنند. در طول این سال ها، سایه جنگ و ناامنی و بی ثباتی ناشی از تروریزم و ضد تروریزم، همواره بر فراز افغانستان، مستولی بوده است. این بزرگترین پیامد حمله نظامی امریکا به افغانستان بود.
 
اکنون و پس از ۱۸ سال از سخنان تهدیدآمیز بوش علیه «تروریزم»، هم‌حزبی دیگر او در کاخ سفید همچنان علیه طالبان رجز می خواند و همان تهدیدهای کلیشه ای را تکرار می کند. اینهمه در حالی است که هم او می خواست و شاید هنوزهم بخواهد و روزی ناگزیر به بازگشت شود که با طالبانی که بوش برای نابودی و سرنگونی رژيم آن، به افغانستان لشکرکشی نظامی کرد، صلح کند تا بتواند با اطمینان خاطر از افغانستان خارج شود.
 
با این حساب، آیا این امریکاست که در برابر «تروریزم» شکست خورده یا تروریزم، مغلوب جنگ جهانی ایالات متحده شده است؟ پاسخ این سؤال، ساده است؛ اما آنچه مهم است رمزگشایی از معمایی است که در پشت آن پاسخ ساده قرار دارد: چرا امریکا نمی خواهد «تروریزم» نابود شود؟