پیوند علی (ع) و فاطمه (س)؛ نمونه‌ای کامل از ازدواجی سالم

خبرگزاری صدای افغان(آوا)-سرویس آئین و اندیشه: سالروز جشن پیوند آسمانی و نورانی حضرت علی ‌مرتضی(ع) و فاطمه زهرا (س) است. دو معصوم و برگزیده‌‌ی همتا و همراه، آسمان بشارت دهنده، زمین بر پا کننده، و احمد جاری کننده‌ای این پیمان عشق است میان آن دو یار دلداده در مسیر اطاعت از خدا، یکی کوثر و دیگری ساقی کوثر. مبارک است این وصلت زیرا خداوتد تعیین کننده؛ وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ است و جبرئیل حامل این وحی که «یا محمّد! فاطمه را به ازدواج علی بن ابی طالب دربیاور، زیرا خدا راضی است که زهرا برای علی و علی برای زهرا باشد.»
 
اول ذی‌الحجه مصادف با ازدواج حضرت علی(ع) و فاطمه زهرا (س) و یکی از مهمترین رویداد‌های تاریخی اسلام است، چرا که ثمره آن خیر کثیر یعنی سلسله معصومین(علیهم‌السلام) تا منجی عالم بشریت حضرت مهدی موعود (عج) است. پیامبر اکرم(ص) به فرمان الهی، حضرت فاطمه(س) را به عقد حضرت علی(ع) در آورد تا نمونه‌ای کامل از ازدواج سالم و تشکیل خانواده را به جامعه آن ‌روز و امروز معرفی کند. با بررسی و اجرایی کردن مراحل زندگی علی (ع) و فاطمه (س) می‌توان به نتایج مطلوب و اساس نظم و آرامش در محیط خانه و خانواده رسید.
 
خواستگاری:
اولین و مهمترین مرحله ازدواج خاستگاری و انتخاب همسر است که رضایت طرفین شرط صحیح بودن عقد می‌باشد. بر اساس روایتی از امام علی (ع) ماجرای خواستگاری را از زبان آن حضرت پس از ذکر مقدمات و سخنانی که میان او و پیامبر(ص) ردّ و بدل شده این گونه گزارش می‌کنند:
«به پیامبر گفتم یا رسول اللَّه فاطمه را به ازدواج من در می‌آوری؟ فرمود: یا علی قبل از تو چند نفر از مردان این تقاضا را داشتند، ولی هر کدام را به فاطمه گفتم کراهت و ناخشنودی را در چهره‌اش دیدم، شما صبر کن تا من نزد او بروم و برگردم.
 
آن حضرت وارد بر فاطمه علیهاالسلام شدند و فرمودند: ‌ای فاطمه! زهرا گفت: لبیک یا رسول اللَّه! (بله یا رسول الله بفرمایید) فرمود: علی بن ابی‌طالب کسی است که تو قرابت و فضیلت و سبقت در اسلام او را می‌دانی، من از خدای سبحان خواسته‌ام که تو را به همسری بهترین و محبوب‌ترین خلق خود دربیاورد. علی درباره ازدواج با تو با من صحبت کرده است، نظر تو چیست؟ فاطمه علیها السلام ساکت شد و صورت خود را از پیامبر خدا بر نگردانید و رسول خدا در صورت فاطمه ناخشنودی ندید به همین خاطر برخاست و فرمود: اللَّه اکبر! سکوت فاطمه دلیل بر رضایت اوست.
 
در اینجا درخواست علی (ع) برای ازدواج و پرسش پیامبر از فاطمه (س)و پاسخ ایشان در این رابطه تاکید بر حق تصمیم‌گیری و رضایت داشتن بانوان در ازدواج است.
 
خطبه عقد:
پیامبر(ص) در هنگام ازدواج فاطمه (س) و علی(ع) بر منبر رفت و خطبه‌ای خواند و گفت: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و این کار را انجام داد.
 
تعیین مهریه:
یکی از شاخصه‌های مهم این ازدواج تعیین مهریه است که متاسفانه در جامعه امروزی ما این شاخصه به شکل اصولی در ازدواج‌ها رعایت نمی‌شود و به همین خاطر آسیب‌های جبران ناپذیری در جامعه به وجود می‌آید، تعیین مهریه از سوی پیامبر و پرداخت آن از سوی امیرالمومنین(ع) که در این عمل معصوم به دو حقیقت مهم توجه شده است. نخست: لزوم مهریه و اهمیت آن. دوم: پرهیز از زیاده روی و افراط در اندازه مهریه.
 
بنابراین در موضوع نگاهی واقع بینانه و معقول و دینی شده است. به همین منظور حضرت علی(ع) زره خود را به مبلغ چهار صد درهم می‌فروشد و مهریه فاطمه زهرا(س) را پرداخت کرد.
 
ولیمه:
بر اساس روایتی که شیخ طوسی در الامالی کرده است، پیامبر(ص)  و علی(ع) به تعداد زیادی از اصحاب ولیمه دادند. پیامبر گوشت و نان و علی خرما و روغن را تهیه کردند. پیامبر(ص) پس از ولیمه، دست فاطمه (س) را در دست علی (ع) گذاشت و برایشان دعا کرد و فرمود: ‌ای علی! فاطمه خوب همسری است و به فاطمه فرمود: ‌ای فاطمه! علی خوب شوهری است و آنگاه آن دو را به خانه خودشان فرستاد. سپس نزد آنان رفت و دعا کرد که خدا نسل‌شان را مبارک گرداند.
 
یکی از نکات حائز اهمیت برگزاری مراسم عروسی ساده اما معنوی و ایجاد صله‌رحم و دوری از تجملات، مصارف هنگفت و پیروی از عرف‌های ناپسند بنام فرهنگ قومی یا بجا مانده نسل‌های قبل است که با اسلام مطابقت ندارد.
 
زندگی مشترک علی(ع) و فاطمه(س):
زندگی مشترک علی و فاطمه در خانه‌ای ساده اما پر از نور و مهر آغاز شد. آنها همواره به یاد خداوند بودند و غیر از رضایت خداوند، خواسته دیگری آنها را به خود مشغول نکرد. حضرت زهرا (س) رازدار همسر عزیزش بود و حضرت علی(ع) هم پناهگاه فاطمه(س). آن دو بزرگوار زندگی را در خانه‌ای گِلی آغاز کردند، اما زیباترین گل‌های یاس در همان خانه پرورش یافتند.
 
حضرت با نگاهی به زندگی خویش فرمود: «هیچ گاه فاطمه (س) از من نرنجید و او نیز هرگز مرا نرنجاند. او را به هیچ کاری مجبور نکردم و او نیز مرا آزرده خاطر نساخت. در هیچ امری، قدمی برخلاف میل باطنی من برنداشت و هرگاه به چهره‌اش نگاه می‌کردم، تمام غصه‌هایم برطرف می‌شد و دردهایم را فراموش می‌کردم». آن حضرت در جایی دیگر می‌فرماید: «به خدا قسم هرگز کاری نکردم که فاطمه(س) خمشگین شود؛ او نیز هیچ گاه مرا خشمگین نکرد».
 
و نیز روایت است که رسول اکرم (ص) از حضرت امیر پرسید: فاطمه را چگونه یافتی؟ جان پیامبر عرض کرد: «نعم العون علی طاعت الله» یعنی خوب یاوری است در طاعت و بندگی خدا.
 
تفاهم در زندگی مشترک:
امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرماید: « به خدا سوگند (در سراسر زندگی مشترک با فاطمه(س) تا آنگاه که خدای عزیز و جلیل او را قبض روح فرمود هرگز او را خشمگین نساختم و بر هیچ کاری او را اکراه و اجبار نکردم، و او نیز مرا هرگز خشمگین نساخت و نافرمانی من نکرد؛ هر وقت به او نگاه می‌کردم رنج‌ها و اندوه‌هایم برطرف می‌شد.»
 
تقسیم کار در منزل:
امام صادق(ع) می‌فرماید: « علی(ع) آب و هیزم می‌آورد و حضرت فاطمه آرد می‌کرد و خمیر می‌ساخت و نان می‌پخت و لباس‌ها را وصله می‌زد، و آن بانوی گرامی از زیباترین مردم بود و گونه‌های مطهرش از زیبایی مثل گل بود. درود خدا بر او و پدر و فرزندانش باد.»
 
تربیت و رفتار مادر با فرزندان:
سیره رفتار فاطمه(س) با فرزندان خود نیز سرمشقی مناسب برای تربیت صحیح فرزندان است. ایشان به فرزندان احترام می‌گذاشتند و آنها را با احترام خطاب می‌کردند و همیشه سعی در آموزش و تربیت دینی و اخلاقی آنها داشتند. در حدیث شریف کساء حضرت فاطمه(س) در پاسخ سلام فرزند خود امام حسن(ع) می‌فرماید: سلام برتو اى نور دیده‌ام و میوه دلم. و در پاسخ سلام امام حسین(ع) می‌فرماید: سلام بر تو اى فرزند من و اى نور دیده‌ام و میوه دلم.
 
نقش حضرت زهرا س در فعالیت‌های همسرش:
رهبر معظم انقلاب، در تحلیلی زیبا، از نقش حضرت زهرا (س) در فعالیت‌های تأثیرگذار همسرش چنین یاد می‌کنند: «در طول ده سالی که پیامبر (ص) در مدینه بود، حدود نه سال، جنگ‌های کوچک و بزرگی ذکر کرده‌اند (حدود شصت جنگ اتفاق افتاده)، در اغلب آن‌ها امیرالمؤمنین (ع) هم بوده است. حالا شما ببینید، او حضرت زهرا (س) [خانمی است که در خانه نشسته و شوهرش مرتب در جبهه است و اگر در جبهه نباشد، جبهه لنگ می‌ماند... از لحاظ زندگی هم وضع رو به راهی ندارند... در حالی که دخترِ رهبر است، دختر پیامبر است، یک نوع احساس مسئولیت هم می‌کند. ببینید انسان چه روحیه قوی‌ای باید داشته باشد تا بتواند این شوهر را تجهیز کند، دل او را از وسوسه اهل و عیال و گرفتاری‌های زندگی خالی کند، به او گرمی بدهد، بچه‌ها را به آن خوبی تربیت کند... فاطمه زهرا (س) این گونه خانه داری، شوهرداری و کدبانویی کردند و این طور محور زندگی فامیل ماندگار در تاریخ قرار گرفتند».
سلام بر فاطمه، سلام بر پدرش، سلام بر شوهرش، سلام بر فرزندان‌اش و سلام بر پیروانش.