۱. پیامدهای منفی جنگ میان آمریکا و جمهوری اسلامی بر اوضاع جهانی
الف. پیامدهای سیاسی
آمریکا و جمهوری اسلامی ایران، هر دو از جمله قدرتهای مؤثر در عرصه سیاست بینالملل هستند. وقوع جنگ میان این دو کشور، میتواند جهان را به سوی نوعی دوقطبی خطرناک سوق دهد و حتی احتمال شعلهور شدن یک جنگ جهانی سوم را در پی داشته باشد. کشورهایی که با سیاستهای ایالات متحده مخالفاند، احتمالاً در کنار جمهوری اسلامی قرار خواهند گرفت، و کشورهایی که با جمهوری اسلامی زاویه دارند، به سمت حمایت از آمریکا گرایش خواهند یافت. این صفبندی میتواند منجر به شکاف ژئوپلیتیکی عمیق و تضعیف ساختار امنیت جهانی شود.
ب. پیامدهای اقتصادی
در جهانی که پایه آن بر اقتصاد، تجارت و تبادل منابع استوار است، درگیری بین آمریکا و ایران اثرات مستقیم بر ساختار اقتصاد جهانی خواهد گذاشت. هر دو کشور یا تولیدکننده و صادرکنندهاند، یا نفوذ قابل توجهی بر مسیرهای صادرات و واردات جهانی دارند. اختلال در امنیت منطقه خاورمیانه، خصوصاً در زمینه صادرات نفت، میتواند باعث ایجاد بحران تأمین انرژی برای اروپا و دیگر کشورهای صنعتی شود. این مسئله منجر به افزایش شدید قیمتها، اختلال در زنجیرههای تأمین، و بروز رکود اقتصادی در نقاط مختلف جهان خواهد شد.
۲. پیامدهای منفی جنگ بر منطقه خاورمیانه
الف. پیامدهای سیاسی
خاورمیانه همواره بهعنوان منطقهای حساس و بحرانی، درگیر رقابتهای استراتژیک قدرتهای جهانی بوده است. در صورت آغاز جنگ میان آمریکا و جمهوری اسلامی، نفوذ ایالات متحده در بسیاری از کشورهای منطقه تضعیف خواهد شد. از آنجا که بسیاری از دولتهای منطقه وابسته به حمایت سیاسی و نظامی آمریکا هستند، بروز جنگ ممکن است به سقوط دولتهای وابسته و خیزشهای مردمی ضدآمریکایی منجر شود. این سناریو میتواند آغازگر یک بازآرایی ژئوپلیتیکی گسترده در منطقه باشد که نتیجه آن شاید خروج نیروهای آمریکا، افزایش نفوذ ایران و فروپاشی رژیم صهیونیستی باشد.
ب. پیامدهای اقتصادی
اکثر صادرات نفت و گاز جهان از خاورمیانه تأمین میشود. کشورهای صنعتی، بهویژه آمریکا و اروپا، بخش عمده انرژی مورد نیاز خود را از این منطقه وارد میکنند. درگیری نظامی در خاورمیانه، بهویژه میان دو قدرت مهم، میتواند این تجارت را متوقف یا بهشدت مختل کند. توقف صادرات انرژی به غرب، شوک اقتصادی شدیدی را به دنبال خواهد داشت که دامنه آن فراتر از منطقه خواهد بود و منجر به رکود و ناآرامیهای اجتماعی در بسیاری از کشورها خواهد شد.
۳. پیامدهای منفی جنگ بر افغانستان
الف. افزایش بیکاری
جمهوری اسلامی ایران، سالهاست که بهعنوان دومین خانه مردم افغانستان در دوران جنگ و بحران داخلی، مأمن میلیونها مهاجر بوده است. در صورت وقوع جنگ، شرایط زندگی برای مهاجرین در ایران دشوارتر خواهد شد و بسیاری از آنها ناگزیر به بازگشت خواهند بود. این بازگشت گسترده، بدون وجود ظرفیت اقتصادی برای جذب این نیروی کار، بیکاری در افغانستان را بهطور بیسابقهای افزایش خواهد داد و چالشهای اجتماعی و اقتصادی را تشدید خواهد کرد.
ب. اختلال در روابط اقتصادی
افغانستان وابستگی بالایی به واردات کالا از ایران دارد. بیشتر مواد مصرفی، انرژی، مصالح ساختمانی و حتی مواد غذایی از مرزهای ایران وارد میشود. از سوی دیگر، هزاران کارگر افغانستانی نیز در ایران مشغول کار هستند و درآمد آنها نقش مهمی در اقتصاد خانوارها دارد. بروز جنگ و قطع این تعاملات، اقتصاد افغانستان را با شوک سنگینی مواجه خواهد کرد، تورم را افزایش خواهد داد و وضعیت معیشتی مردم را بهشدت تضعیف خواهد کرد.