تعویق مذاکرات مسقط و اراده‌ی مبهم آمریکا

تحولات منطقه و جهان با سرعتی چشم‌گیر در حال رخ دادن است. هر لحظه و هر آن، اتفاقات بزرگی در سطح جهانی رخ می‌دهد. طی یک‌سال و اندی گذشته، آن‌قدر در منطقه تحولات گوناگون رخ داده که اگر بخواهیم آن را با تحولات چند دهه‌ی گذشته مقایسه کنیم، می‌توان گفت به اندازه‌ی یک قرن تغییرات به وقوع پیوسته است.
در نهایت، تنش‌ها میان جبهه‌ی مقاومت و اردوگاه غرب با رهبری آمریکا و ژاندارمری رژیم صهیونیستی در منطقه‌ی غرب آسیا، منجر به آتش‌بس میان بخشی از محورهای مقاومت ـ یعنی حزب‌الله لبنان ـ و رژیم صهیونیستی شد؛ البته با ضمانت و نظارت آمریکا و فرانسه. (و صد البته، باید اشاره کرد که رژیم صهیونیستی با حملات پرتکرار هوایی به بخش‌هایی از خاک لبنان، عملاً هیچ‌گونه پای‌بندی به این آتش‌بس نداشته است.)
در سطح کلان، هم‌زمان با تهدیدات نظامی ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان محور جبهه‌ی مقاومت در منطقه، سخن از آمادگی برای گفت‌وگو پیرامون مسأله‌ی هسته‌ای نیز به میان آمد. در نهایت، دور نخست مذاکرات غیرمستقیم با میزبانی عمان در مسقط برگزار شد. دور دوم مذاکرات نیز، با میانجی‌گری عمان و این‌بار ظاهراً به اصرار آمریکا، در رم (پایتخت ایتالیا) برگزار گردید.
پس از پایان این دور، هر دو طرف ابراز خوش‌بینی کردند و اعلام شد که چهار روز بعد، یعنی چهارشنبه‌ی همان هفته، هیأت‌های فنی از دو طرف به‌صورت غیرمستقیم نشستی را در مسقط برگزار خواهند کرد؛ نشستی که در نهایت به تعویق افتاد.
با این حال، روز شنبه‌ی هفته‌ی بعد، گفت‌وگوهایی میان هیأت‌های فنی و همچنین مسئولان بلندپایه‌ی دو طرف در مسقط انجام شد. این‌بار اما، برخلاف دورهای پیشین، خبری از ابراز خوش‌بینی نبود. به نظر می‌رسد که این بار، مسائل و جزئیات خواسته‌های طرفین به‌طور جدی‌تری مطرح شده است؛ موضوعاتی که پذیرش آن‌ها از سوی طرف مقابل نیازمند بررسی‌های عمیق و در نظر گرفتن خطوط قرمز و الزامات هر دو طرف است.
شایان ذکر است که در جریان این مذاکرات غیرمستقیم، طرف آمریکایی تحریم‌های جدیدی را نیز علیه ایران وضع کرده و برخی مقامات ایالات متحده، رویکردی برخلاف جریان گفت‌وگوها اتخاذ کرده‌اند.
پس از نشست سوم تیم‌های مذاکره‌کننده در مسقط، آنچه در حال حاضر مشاهده می‌شود، تعویق نامحدود گفت‌وگوهاست. در همین‌ راستا، دونالد ترامپ در شبکه‌ی اجتماعی متعلق به خود نوشت:
«هشدار: تمام خریدهای نفت یا محصولات پتروشیمی ایران باید همین حالا متوقف شود!
هر کشور یا شخصی که هر مقدار نفت یا پتروشیمی از ایران بخرد، بلافاصله مشمول تحریم‌های ثانویه خواهد شد.
آن‌ها اجازه نخواهند داشت به هیچ وجه، شکل یا صورتی با ایالات متحده آمریکا تجارت کنند.
از توجه شما به این موضوع متشکرم.
رئیس‌جمهور دونالد جی. ترامپ»
از سوی دیگر، اخبار مربوط به سقوط جنگنده‌ی F-18 آمریکا از عرشه‌ی ناو هواپیمابر در پی حملات موشکی-پهپادی نیروهای مسلح یمن، و همچنین حمله‌ی موشکی به قلب سرزمین‌های اشغالی ـ آن‌هم به فرودگاهی پرترافیک همچون بن‌گوریون ـ سیاست‌مداران و تحلیل‌گران مسائل منطقه را شگفت‌زده کرده است.
به‌طور کلی، با توجه به آنچه گفته شد، و در کنار تحرکات و جابجایی‌های آمریکا در سوریه، درگیری دروزی‌ها با نیروهای تحت امر جولانی، و بمباران اهدافی در نزدیکی کاخ ریاست‌جمهوری سوریه توسط رژیم صهیونیستی، به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها در مذاکرات ثبات رأی لازم را ندارند. هدف آن‌ها از گفت‌وگوها، نه رسیدن به تفاهم، بلکه برچیدن کامل برنامه‌ی هسته‌ای ایران یا دسترسی مستقیم و کامل به روند غنی‌سازی و اماکن نگهداری مواد غنی‌شده است. این عوامل، سایه‌ای سنگین بر جریان طبیعی مذاکرات انداخته است.
با این‌حال، طرف ایرانی تأکید کرده است که به اصول گفت‌وگو، از جمله رویکرد عادلانه و پرهیز از خواسته‌های غیرمنطقی، پایبند است و منتظر اعلام رسمی زمان دور بعدی مذاکرات از سوی عمان می‌ماند. اما با توجه به خواسته‌های طرف آمریکایی و نیز اظهارات رافائل گروسی ـ مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ـ مبنی بر «مبهم بودن اهداف ایران از غنی‌سازی و عدم دسترسی به برخی مکان‌ها»، آینده‌ی این مذاکرات روشن نیست و به نتیجه رسیدن آن بسیار دشوار به نظر می‌رسد.