ژنو؛ تکاپوی بی فرجام برای رخنه در جنگ

دور دوم مذاکرات صلح سوریه بین دولت و مخالفان در ژنو آغاز شده است. اخضر ابراهیمی؛ نماینده سازمان ملل در بحران سوریه گفتگوها را با دیدارهای جداگانه با طرفین شروع کرده است.
دور قبلی مذاکرات ده روز بدون هیچ نتیجه‌ای به پایان رسید و هیچ نشانه‌ای که از احتمال نوعی توافق در آینده حکایت کند دیده نشد.
دولت سوریه معتقد است هدف اصلی گفتگوها باید مبارزه با تروریزم باشد؛ اما مخالفان می‌گویند اولویت آنها برکناری بشار اسد؛ رییس جمهور سوریه است.
دولت سوریه اما هر نوع انتقال قدرت را کاملا رد می ‌کند.
در دور قبلی، نمایندگان دولت و مخالفان بی آنکه باهم گفتگو کنند در فاصله‌ دور ازهم نشستند و فقط به همدیگر فحاشی کردند و طرف مقابل را دست نشانده خواندند.
در دور قبلی آقای ابراهیمی از اینکه دوطرف حتی در مورد کمک‌های انسان‌دوستانه هم توافق نکردند به شدت متاسف بود.
با این حال اخضر ابراهیمی می ‌گوید برای این دور از مذاکرات "زمینه مشترکی" فراهم شده است.
این دور از مذاکرات به رغم آنکه به امید پایان دادن به بحران نزدیک به سه ساله سوریه برگزار می شود؛ اما ناظران می گویند که هیچ افق روشنی در زمینه پایان جنگ در سوریه وجود ندارد.
از سوی دیگر، شماری دیگر از کارشناسان معتقدند که در این دور از مذاکرات، مواضع دولت سوریه در معادلات میدانی آن کشور در برابر تروریست ها، مستحکم تر شده است.
در حالی که آتش در شهر جنگ زده حمص به منظور خارج کردن غیر نظامیان گیر مانده در جنگ، بار دیگر برقرار شده است؛ دولت سوریه در دیگر نقاط این کشور به ویژه حلب، توانسته مواضع تروریست های ضد سوری را درهم بکوبد و به این ترتیب، حوزه نفوذ و تسلط خود را بر قلمروهای بیشتری توسعه دهد.
در همین حال، گزارش ها حاکی است که درگیری های شدید میان نیروهای مختلف تروریستی در درون سوریه همچنان جریان دارد و تنها طی روزهای اخیر بیش از ۳۰۰ کشته در پی داشته است. این امر نیز سبب شده است؛ تا موقعیت مخالفان در گفتگوهای دوجانبه با دولت سوریه در ژنو تضعیف شود.
یکی از مهم ترین مسایلی که می تواند بر روند مذاکرات ژنو تاثیر بگذارد و احتمال ناکامی آن را تقویت نماید، این است که هیات مذاکره مخالفان سوری، از همه گروه های در حال جنگ با دولت سوریه، نمایندگی نمی کند. بسیاری از گروه های تروریستی هستند که اساسا شورای ملی سوریه را به مثابه گروه اصلی مذاکره کننده در ژنو به رسمیت نمی شناسند و مدعی اند که این شورا از گروه هایی تشکیل شده که اصولا هیچ نقشی در تحولات میدانی سوریه ندارند؛ لذا نمی تواند در مورد آینده سوریه تصمیم بگیرد.
حتی در درون شورای به اصطلاح ملی سوریه نیز تا پیش از برگزاری نشست ژنو ۲ اختلاف نظرهای عمیقی میان گروه های عضو آن در زمینه شرکت یا عدم شرکت در نشست ژنو وجود داشت که سرانجام با فشار کشورهای خارجی از جمله امریکا و عربستان سعودی، این شورا تصمیم به حضور در ژنو ۲ گرفت.
مساله دیگر عدم استقلال اراده هیات مذاکره کننده مخالفان دولت سوریه در ژنو است. گزارش هایی در دست است که نشان می دهد صدها مشاور امریکایی و اروپایی در حال مشوره دادن مستمر به اعضای این هیات برای تعیین آجندای موضع گیری های آن در مذاکرات با هیات سوری است.
بر این مسایل می توان اختلاف نظرهای عمیق هیات های مذاکره کننده سوری و ضد سوری در ژنو را نیز افزود و به این ترتیب، نتیجه گرفت که امکان توافق بر سر مسایل استراتژیک و مهم مانند ساخت قدرت، پایان جنگ، برگزاری انتخابات و... بسیار بعید است.
به همین دلیل در حال حاضر، چانه زنی ها تنها منحصر به موضوعات پیش پا افتاده و نه چندان تعیین کننده برای سرنوشت بحران جاری در سوریه مانند تعهد به برقراری آتش بس موقتی برای امدادرسانی، انتقال غیر نظامیان گیر مانده در جنگ و فراهم کردن فضای کمک رسانی به زخمی ها و خدمات شفاخانه ای است که حتی در همین حد نیز نشانه های اندکی از تفاهم و تعهد وجود دارد.