زمانیکه به پایان عمر کاری حکومت فعلی و آغاز برگزاری برنامه انتخابات ریاست جمهوری، نزدیک می شدیم، مردمِ امیدوار کشور، دسته دسته خود شان را برای رفتن به پای صندقهای رای آماده می کردند. بر خلاف انتظار جهانیان و حتی حکومت افغانستان و نامزدان ریاست جمهوری، ملت صبور و آگاه افغانستان، صحنه انتخابات ریاست جمهوری ۹۳ را به نمایشگاهی از عزم و اراده مصمم شان در جهت رقم زدن سر نوشت آینده خود و میهن خویش، تبدیل کردند.
حضور مردم در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری ۹۳، به گونه ای گسترده و فراگیر بود که غیر از جهانیان حتی دولت و حکومت این کشور نیز توقع و انتظار آن را نداشت و به همین دلیل، با کمبود و کاهش اوراق رای دهی در بسیاری از مراکز پایتخت و ولایات، مواجه شدیم.
اینکه عوامل ذیدخل در کمبود اوراق رای دهی در مرکز و ولایات چه بوده، در جای خودش مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته؛ اما یکی از عوامل عمده و اساسی آن، قطعاً مربوط می شده به غافلگیر شدن کمیسیون مستقل انتخابات و کارمندان آن از شرکت بی نظیر و افسانوی مردم کشور در این پروسه ملی و تاریخی.
به هر تقدیر و با تمامی مشکلات و معضلات امنیتی و اقتصادی که بر مردم ما در دو سه ماه زمان برگزاری انتخابات، تحمیل شد، دور اول انتخابات و البته با موفقیت مردم به پایان رسید و به هر دلیلی و با تاسف، زحمات و امیدواری های شبانه روزی مردم ما، عبث و بی نتیجه باقی ماند.
اما حال صحبت از دور دوم انتخابات و به تعبیر دقیق تر، حرف از رفتن دو تیم پیشتاز به نیمه دوم بازی است!.
اینکه انتخابات را به دور دوم بردند یک حرف است و اما اینکه آیا مردم نیز باز هم در این نیمه نامزدان ریاست جمهوری را در بازی ای بنام انتخابات ریاست جمهوری همراهی خواهد کرد یا نه حرف دیگری است.
در این مورد خاص، مردم به دو دسته تقسیم شده اند؛ تعدادی از مردم مانند حکومت و نامزدان از رفتن انتخابات به دور دوم نیز استقبال می کنند و می گویند که در این نیمه مانند دوره نخست شرکت خواهند کرد و اگر لازم شد و قانون اجازه داد و بازی به وقت اضافه هم کشیده شد، باز هم در پای صندقهای رای خواهند رفت و به رئیس جمهور محبوب و منتخب خویش رای می دهند.
اما تعداد دیگری از مردم این نظر را ندارند و بر این باوراند که مردم و سر نوشت میهن شان، بازیچه دست حکومتگران و سیاست زدگان نیست که هر گونه که دل شان بخواهد با آن بازی کنند. از دید این تعداد از مردم که کم هم نیستند، پروسه انتخابات یک پروسه تمام شده است و اگر قرار بود کسی به عنوان رئیس جمهور انتخاب می شد، باید در همان مرحله و دوره اول انتخابات، انتخاب می شد و دیگر نیازی به این همه مصارف گزاف و سرگردانی هر شب و روز مردم نمی بود.
به باور این دسته از مردم در عرض و طول چند ماهی که صرف برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی در کشور گردید، بسیاری از برنامه ها و پروژه های اقتصادی و فعالیتهای تولیدی و نیز سرمایه گذاری های کلان و کوچک اقتصادی که رابطه تنگاتنگی با اوضاع معیشتی مردم داشت، همگی تعطیل و راکد ماندند که در نتیجه آن، بسیاری از مردم بیکار شده و در وضعیت بی اندازه وخیم و رقت بار معیشتی قرار گرفتند.
گرانی ارزاق و مواد اولیه از پیامدهای دیگر برگزاری دور نخست انتخابات ریاست جمهوری در کشور بود که هنوز نیز همچنان بر قوت و قدرت خویش باقی مانده است.
پرسشی که این دسته از مردم از حکومت و سیاست مداران و نامزدان پیشتاز و پستاز دارند این است که مردم چه گناهی کرده اند که تاوان بازی های سیاسی آنان در نیمه اول و یا دوم بازی انتخابات را بدهند و آیا از حکومت و نامزدان و سیاستمداران کسی است تا خرج و مخارج زندگی آنان و اهل و عیال شان را در سه ماه بعدی تامین کنند تا آنان با خیال آسوده و خاطری جمع، در نیمه دوم بازی نیز شرکت کرده و با شور و اشتیاق، به یکی از دو نامزد پیشتاز رای بدهند؟!.
پرسش دیگر که از اول نیز مهم تر است آنست که چه تضمینی وجود دارد که در نیمه دوم بازی نیز مانند دور اول آن، با آرای درست و شفاف آنان بازی نشده و از آرای آنان به گونه دقیق و لازم حفاظت و نگهداری شود؟ لذا و با این رویکرد است که تعدادی از مردم تمایل چندانی به شرکت در دور دوم انتخابات از خود نشان نمی دهند.
با توجه به همین دو رویکرد در میان مردم است که آگاهان نیز به شرکت گسترده مردم در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری، چندان خوشبین نیستند و بسیاری از آنها بر این باوراند که دور دوم از نظر کمیت و میزان شرکت مردم، توفیق چندانی نداشته و از این منظر، با دور نخست به هیچ عنوان قابل مقایسه و سنجه نخواهد بود.
در کنار عوامل بالا، اوضاع نامناسب امنیتی در یک ماه اخیر را نیز نباید نادیده گرفت. چنانکه می دانیم با آغاز فصل گرما، طالبان و مخالفان مسلح دولت نیز به شدت حملات شان افزوده اند و هر شب و روز تعدادی از هموطنان بی گناه ما را به خاک و خون می کشند.
گزینه ناامنی در پایتخت و بسیاری از ولایات کشور نیز یکی از عمده عواملی است که می تواند کاهش و ریزش افراد رای دهنده در دور دوم انتخابات را در پی داشته باشد. اما با تمام اینها باید منتظر ماند و دید که بر خورد این بار مردم با برگزاری دیگر بار انتخابات ریاست جمهوری چه خواهد بود.
حضور مردم در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری ۹۳، به گونه ای گسترده و فراگیر بود که غیر از جهانیان حتی دولت و حکومت این کشور نیز توقع و انتظار آن را نداشت و به همین دلیل، با کمبود و کاهش اوراق رای دهی در بسیاری از مراکز پایتخت و ولایات، مواجه شدیم.
اینکه عوامل ذیدخل در کمبود اوراق رای دهی در مرکز و ولایات چه بوده، در جای خودش مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته؛ اما یکی از عوامل عمده و اساسی آن، قطعاً مربوط می شده به غافلگیر شدن کمیسیون مستقل انتخابات و کارمندان آن از شرکت بی نظیر و افسانوی مردم کشور در این پروسه ملی و تاریخی.
به هر تقدیر و با تمامی مشکلات و معضلات امنیتی و اقتصادی که بر مردم ما در دو سه ماه زمان برگزاری انتخابات، تحمیل شد، دور اول انتخابات و البته با موفقیت مردم به پایان رسید و به هر دلیلی و با تاسف، زحمات و امیدواری های شبانه روزی مردم ما، عبث و بی نتیجه باقی ماند.
اما حال صحبت از دور دوم انتخابات و به تعبیر دقیق تر، حرف از رفتن دو تیم پیشتاز به نیمه دوم بازی است!.
اینکه انتخابات را به دور دوم بردند یک حرف است و اما اینکه آیا مردم نیز باز هم در این نیمه نامزدان ریاست جمهوری را در بازی ای بنام انتخابات ریاست جمهوری همراهی خواهد کرد یا نه حرف دیگری است.
در این مورد خاص، مردم به دو دسته تقسیم شده اند؛ تعدادی از مردم مانند حکومت و نامزدان از رفتن انتخابات به دور دوم نیز استقبال می کنند و می گویند که در این نیمه مانند دوره نخست شرکت خواهند کرد و اگر لازم شد و قانون اجازه داد و بازی به وقت اضافه هم کشیده شد، باز هم در پای صندقهای رای خواهند رفت و به رئیس جمهور محبوب و منتخب خویش رای می دهند.
اما تعداد دیگری از مردم این نظر را ندارند و بر این باوراند که مردم و سر نوشت میهن شان، بازیچه دست حکومتگران و سیاست زدگان نیست که هر گونه که دل شان بخواهد با آن بازی کنند. از دید این تعداد از مردم که کم هم نیستند، پروسه انتخابات یک پروسه تمام شده است و اگر قرار بود کسی به عنوان رئیس جمهور انتخاب می شد، باید در همان مرحله و دوره اول انتخابات، انتخاب می شد و دیگر نیازی به این همه مصارف گزاف و سرگردانی هر شب و روز مردم نمی بود.
به باور این دسته از مردم در عرض و طول چند ماهی که صرف برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی در کشور گردید، بسیاری از برنامه ها و پروژه های اقتصادی و فعالیتهای تولیدی و نیز سرمایه گذاری های کلان و کوچک اقتصادی که رابطه تنگاتنگی با اوضاع معیشتی مردم داشت، همگی تعطیل و راکد ماندند که در نتیجه آن، بسیاری از مردم بیکار شده و در وضعیت بی اندازه وخیم و رقت بار معیشتی قرار گرفتند.
گرانی ارزاق و مواد اولیه از پیامدهای دیگر برگزاری دور نخست انتخابات ریاست جمهوری در کشور بود که هنوز نیز همچنان بر قوت و قدرت خویش باقی مانده است.
پرسشی که این دسته از مردم از حکومت و سیاست مداران و نامزدان پیشتاز و پستاز دارند این است که مردم چه گناهی کرده اند که تاوان بازی های سیاسی آنان در نیمه اول و یا دوم بازی انتخابات را بدهند و آیا از حکومت و نامزدان و سیاستمداران کسی است تا خرج و مخارج زندگی آنان و اهل و عیال شان را در سه ماه بعدی تامین کنند تا آنان با خیال آسوده و خاطری جمع، در نیمه دوم بازی نیز شرکت کرده و با شور و اشتیاق، به یکی از دو نامزد پیشتاز رای بدهند؟!.
پرسش دیگر که از اول نیز مهم تر است آنست که چه تضمینی وجود دارد که در نیمه دوم بازی نیز مانند دور اول آن، با آرای درست و شفاف آنان بازی نشده و از آرای آنان به گونه دقیق و لازم حفاظت و نگهداری شود؟ لذا و با این رویکرد است که تعدادی از مردم تمایل چندانی به شرکت در دور دوم انتخابات از خود نشان نمی دهند.
با توجه به همین دو رویکرد در میان مردم است که آگاهان نیز به شرکت گسترده مردم در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری، چندان خوشبین نیستند و بسیاری از آنها بر این باوراند که دور دوم از نظر کمیت و میزان شرکت مردم، توفیق چندانی نداشته و از این منظر، با دور نخست به هیچ عنوان قابل مقایسه و سنجه نخواهد بود.
در کنار عوامل بالا، اوضاع نامناسب امنیتی در یک ماه اخیر را نیز نباید نادیده گرفت. چنانکه می دانیم با آغاز فصل گرما، طالبان و مخالفان مسلح دولت نیز به شدت حملات شان افزوده اند و هر شب و روز تعدادی از هموطنان بی گناه ما را به خاک و خون می کشند.
گزینه ناامنی در پایتخت و بسیاری از ولایات کشور نیز یکی از عمده عواملی است که می تواند کاهش و ریزش افراد رای دهنده در دور دوم انتخابات را در پی داشته باشد. اما با تمام اینها باید منتظر ماند و دید که بر خورد این بار مردم با برگزاری دیگر بار انتخابات ریاست جمهوری چه خواهد بود.
مولف : سیدفاضل محجوب
