به‌دنبال سقوط پی‌هم چندین ولسوالی به‌دست طالبان، شماری از آگاهان نظامی مهم‌ترین علت افزایش سقوط ولسوالی‌ها را بی‌توجهی و نارسایی دولت، کاهش روحیه جنگی سربازان و وجود فساد در سطح رهبری نیروهای امنیتی عنوان می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، آگاهان هم‌چنان ضعف مقام‌های محلی، وجود اختلافات داخلی، بدل شدن جنگ به‌شکل "چریکی"، بی‌باوری سربازان به نظام و معامله شدن پوسته‌ها از سوی اربکی‌ها و نیروهای خیزش مردمی را از دیگر عوامل سقوط ولسوالی‌ها می‌دانند.
اما وزارت دفاع ملی با رد گفته‌های این کارشناسان، مهم‌ترین علت سقوط ولسوالی‌ها را شدت یافتن جنگ می‌داند.
جنرال زلمی وردک، یکی از آگاهان نظامی در گفتگو با خبرگزاری آوا؛ دولت را متهم به بی توجهی و بی‌مهری نسبت به‌سربازان کرد و افزود که دولت بهجای انگیزه دهی و روحیه بخشی به‌سربازان، نسبت به‌آنان بی‌توجهی می‌کند.
آقای وردک با اشاره به نمونه‌های این بی‌توجهی، گفت که گاهی حتی پیکرهای برخی از سربازان که در میادین‌جنگی به‌شهادت می رسند، برای هفته‌ها در میدان باقی می‌ماند؛ در حالی که دولت در قسمت انتقال پیکرهای آنان بی‌تفاوت است.
او اضافه کرد که بی‌توجهی دولت از یک سو روحیه جنگی سربازان را کاهش می‌دهد و از سوی دیگر، آنان را به‌نظام بی‌باور می‌سازد.
بر اساس گفته‌های وردک، با وجود این که سربازان نیروهای امنیتی به ویژه ارتش هر روز ده‌ها قربانی می‌دهند؛ اما با بی‌مهری دولت مواجه می‌شوند و به موقع تسلیحات نظامی در اختیارشان قرار نمی‌گیرد.
این آگاه نظامی با بیان این که غلبه کردن بر دشمن مستلزم انگیزه است، تأکید کرد، زمانی روحیه جنگی سربازان افزایش پیدا می‌کند که اداره قوی وجود داشته باشد و سربازان به‌آینده نظام باورمند باشند.
جنرال وردک برخورد ضعیف مقام‌های محلی ولایات را نیز یکی دیگر از عوامل سقوط ولسوالی ها خواند و افزود که این مقام‌ها وظایف و مسوولیت‌های خود را به‌گونه درست آن انجام نمی‌دهند و ولسوالی ها را سقوط می‌دهند.
اما جنرال عتیق‌الله امرخیل، یکی دیگر از آگاهان نظامی در گفتگو با خبرگزاری آوا، "چریکی" شدن جنگ و کمبود نیروهای ارتش را علت مهم سقوط ولسوالی‌ها خواند و گفت که شورشیان با بدل کردن جنگ به‌شیوه چریکی، حواس دولت را پراکنده ساخته و ولسوالی‌ها را به‌آسانی از کنترل دولت خارج می‌سازند.
آقای امرخیل اشاره کرد؛ زمانی که دولت بالای یک قسمت فشار می‌آورد، شورشیان برای این که توجه دولت را از همان قسمت دور کنند، به یک محل دیگر حمله می‌کنند.
امرخیل هم‌چنان مدعی شد که اکثر پوسته‌ها از سوی اربکی‌ها و نیروهای خیزش مردمی قبلا فروخته می‌شوند.
او با آن که وجود فساد در سطح رهبری نیروهای امنیتی را تا حدودی تأیید کرد، اما کاهش انگیزه جنگی سربازان را رد کرد و گفت که با وجود دادن تلفات سنگین، سربازان کشور هنوز هم متعهد اند و قهرمانانه می‌جنگند.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که اخیرا چندین ولسوالی در شمال و شمال شرق کشور به‌دست طالبان سقوط کرده‌است.
در همین حال مقام‌ها در وزارت دفاع ملی با موقتی خواندن سقوط ولسوالی‌ها می‌گویند که به‌علت افزایش شدت جنگ در کشور، برخی ولسوالی‌ها به‌گونه موقتی به‌دست طالبان می‌افتد.
جنرال دولت وزیری، سخنگوی وزارت دفاع ملی به خبرگزاری آوا گفت که در حال حاضر در ۹ ولایت جنگ شدید جریان داشته و تحرکات دشمن در ۲۳ ولایت نیز وجود دارد.
او با آن که در مورد کمبود نیروهای امنیتی چیزی نگفت؛ اما یادآور شد که کیفیت اردوی افغانستان بسیار بلند است و سربازان با انگیزیه قوی می‌جنگند.
وزیری وجود فساد را نیز انکار نکرد؛ اما خاطرنشان کرد که در سطح وزارت دفاع ملی نسبت به کاهش فساد تعهد وجود دارد و هر فردی که آغشته به فساد باشد، به‌نهادهای عدلی و قضایی معرفی خواهد شد.
