کشورهای اسلامی در مباحث حقوق بشری، باید مدعی باشند، نه متهم/ غرب به دنبال یک‌سازی‌ فرهنگ‌هاست

به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا) از تهران، هم‌زمان با 14 اسد/ مرداد، سالروز تصویب منشور حقوق بشر اسلامی توسط سازمان همکاری‌های اسلامی که از آن به عنوان روز "حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی" یاد می‌شود، مرکز دانشجویی حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، موسسه صلح زیبا، روز گذشته(شنبه، 13 اسد) از این روز به میزبانی دانشگاه مذاهب اسلامی تجلیل کرد.
 
سامان نیازی، معاون اموربین‌الملل مرکز دانشجویی حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، موسسه صلح زیبا در سخنانی گفت: مرکز دانشجویی حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، موسسه صلح زیبا هر سال به مناسبت سالگرد تصویب منشور حقوق بشر اسلامی، به تاریخ 5 اگست 1990 که در کشور مصر به تصویب وزرای خارجه کشورهای اسلامی رسید، میزگردی را برگزار می‌کند که امسال به میزبانی و همکاری دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شده است.
 
وی خاطرنشان کرد: "ما آمدیم بگوییم که مسأله حقوق بشر، یک مسأله مهم است و ما موضع تهاجمی داریم و فقط دفاع نمی‌کنیم و مباحث روز را بررسی می‌کنیم".
 
آقای نیازی به سالگرد حادثه منا و جنایتی که عربستان سعودی در حق حجاج انجام داد، اشاره کرد و در مورد مسأله افغانستان گفت: دخالت‌های غرب و بالاخص امریکا افغانستان را همچنان در حالت ناامنی قرارداده و علمیات‌های تروریستی مختلفی در این کشور صورت می‌گیرد.
 
وی ابراز امیدواری کرد که این مسائل هرچه سریع تر حل شود و جهان اسلام به یک اتفاق نظر در این حوزه برسد.
 
کشورهای اسلامی در مباحث حقوق بشری، باید مدعی باشند، نه متهم
دکتر حمیدرضا آصفی، سخنگوی اسبق وزارت امورخارجه ایران به عنوان اولین سخنران این نشست، پیرامون حقوق بشر غربی و حقوق بشر اسلامی سخن گفت.
 
وی بحث حقوق بشر را مقوله‌یی برای فشار بر کشورهای مسلمان خواند، به خصوص کشورهایی که مستقل اند، همانند جمهوری اسلامی ایران.
 
اما دکتر آصفی با اشاره به مقوله حقوق بشر اسلامی، تأکید کرد: کشورهای اسلامی باید در مباحث حقوق بشری، مدعی باشند، نه متهم، زیرا قبل از این‌که غرب مسأله حقوق بشر را مطرح کند، قرن‌ها پیش دین اسلام و قرآن کریم، مسائل حقوق بشری را با مفاهیم بسیار بالا به خصوص در مباحثی چون حق حیات و زندگی کردن، حق انتخاب جا برای زندگی کردن، حق برابری، حق درآمد مالی و... مطرح کرد.
 
به گفته وی، در حقوق بشر اسلامی، رنگ، نژاد، زبان و قوم مطرح نیست، بلکه انسان‌ها بر اساس تقوا مقایسه و بررسی می‌شوند.
 
این دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی اسلامی در ادامه گفت، یک مشکل اعلامیه جهانی حقوق بشر، نگراش متون حقوقی آن است که مسلمانان یا در آن دخالت نداشتند و یااین‌که دخالت‌شان کم بود. از سوی دیگر، متنی که نوشته شده، متأثر از فرهنگ مسیحیت و یهودیت است و به ارزش‌ها و دیدگاه‌های اسلامی در آن توجه نشده است.
 
وی تأکید کرد که امروز هدف دنیای غرب با مطرح کردن مسأله حقوق بشر، یک‌سان سازی فرهنگ‌هاست و مسأله حقوق بشر، تنها یک پوشش زیبا و فریبنده است. غرب از طریق یک‌سان سازی فرهنگی به دنبال جهانی کردن ایدولوژی خود و مفاهیمی چون خانواده، چگونگی برخورد با زن و مرد، هم‌جنس‌گرایی، مفاهم نژادی و... است.
 
دکتر آصفی با اشاره به تحولات جهان اسلام تصریح کرد که هیچ وقت جهان اسلامی به این اندازه درگیر منازعات داخلی نبوده، جنگ سوریه، لسطین، یمن و...، اما بسیاری از کشورهای عربی اسلامی در چنین شرایطی، فقط به دنبال حفظ و ثبات حکومت‌های نامشروع خود اند.
 
در چنین شرایطی، وی تأکید کرد که ابتدا لازم است بین کشورهای اسلامی روحیه هم‌گرایی و وحدت به وجود بیاید؛ انشقاق بین کشورهای اسلامی از زمان ایجاد سازمان همکاری اسلامی بی‌سابقه بوده، در چنین شرایطی، رسیدن به هم‌گرایی و وحدت سخت است، اما باید کار شود و به کشورهای اسلامی یک نوع خودباوری داده شود.
 
این دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی ایران در بخش پایانی سخن خود بر نقش انجوها و نهادهای غیردولتی مردم‌نهاد و هم‌چنین رسانه‌ها، فراتر از نقش کشورهای اسلامی، در جهت هم‌گرایی و وحدت و عملی کردن حقوق بشر اسلامی تأکید کرد و گفت: در بسیاری از کشورهای اسلامی مردم در مورد حقوق بشر اسلامی چیزی نمی‌دانند، اما وقتی بدانند، ضعیت تغییر خواهد کرد.
 
وی بر اهمیت استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی در این راستا تأکید کرد.
 
بحث حق دشمن در مباحث حقوقی و فقه اسلامی
دکتر یحیی جهانگیری، معاون بین‌الملل دانشگاه مذاهب اسلامی نیز در سخنانی، با بیان این‌که یکی از الزامات رسیدن به حقوق بشر اسلامی را فراتر کردن دیدگاه‌ها خواند و گفت: یکی از بحث‌های حقوق بشری، بحث حقوق مذاهب اسلامی است و اسلام به خوبی به این حقوق پرداخته است.
 
وی خاطرنشان کرد که در مباحث حقوقی و فقهی اسلامی و به خصوص تشیع، حتی بحث حق دشمن را مطرح کرده، در حالی که در مفاهیم حقوق بشر غربی، چنین مفاهیمی وجود ندارد.
 
اما این پژوهشگر حقوق و فقه اسلامی خواستار دو تفکیک مهم شد؛ اول تفکیک بین حقوق بشر اسلامی و حقوق بشری که مسلمانان با آن برخورد می‌کنند و این به نام اسلام نوشته می‌شود و دوم بین کشورهای اسلامی و حقوق بشر اسلامی، زیرا ما از حقوق بشر اسلامی حرف می‌زنیم، نه از حقوق بشر حکام اسلامی.
 
عربستان مسئول جنایت منا
در این نشست، دکتر مرتضی رکن‌آبادی، سخنگوی جمعی از شهدای حادثه منا با اشاره به سخنان رهبر انقلاب اسلامی، حضرت امام خامنه‌یی(حفظه الله) در مورد حادثه منا، خواستار پذیرفته شدن مسئولیت این جنایت از سوی عربستان و عذرخواهی این کشور از کشورهای اسلامی، جمهوری اسلامی ایران و خانواده‌های قربانیان شد.
 
تساوی حقوق انسان‌ها در پذیرش تکلیف و مسئولیت
دکتر ابراهیمیان، معاون پژوهشی دانشگاه مذاهب اسلامی نیز در سخنانی علمی، به بررسی جوانب و زوایای مختلف منشور حقوق بشر اسلامی و مقایسه آن با اعلامیه جهانی حقوق پرداخت.
 
وی گفت که اولین تفاوت این دو منشور حقوق بشر، تفاوت آن‌ها در ارزش حقوقی است، زیرا اعلامیه جهانی حقوق بشر گرچند در ابتدا در حد یک اعلامیه بود، اما کم کم حالت عرف بین‌المللی و الزام‌آور تبدیل شده است، در حالی که اعلامیه حقوق بشر اسلامی، حالت الزام‌‌آور ندارد و تنها یک راهنمای اسلامی برای کشورهای اسلامی است و هنوز به عرف بین‌المللی تبدیل نشده است.
 
این پژوهشگر اسلامی، دومین تفاوت اعلامیه جهانی حقوق بشر و منشور حقوق بشر اسلامی را در تساوی حقوقی آن‌ها دانست، زیرا اعلامیه حقوق بشر اسلامی، انسان‌ها را در پذیرش تکلیف و مسئولیت مساوی می‌داند، در حالی که اعلامیه جهانی حقوق بشر از بحث تکلیف فرار می‌کند و انسان‌ها را صرفا در بحث حق مساوی می‌داند.
 
وی به آزادی مذهبی، منشأ قدرت، حق مبارزه با استعمار و استکبار و حق برخورداری از محیط پاک و به دور از مفاسد اخلاقی، به عنوان دیگر تفاوت‌های این دو اعلامیه حقوق بشر اشاره کرد و گفت: اعلامیه حقوق بشر اسلامی بحث حق برخورداری انسان‌ها از محیط پاک و بدور از مفاسد اخلاقی را یک نکته مهم می داند و جامعه و دولت را موظف می‌کند چنین حقی را فراهم کند، در حالی که حتی روح منشور جهانی حقوق بشر از چنین حقی بی‌خبر است.
 
حرکت انفعالی کشورهای اسلامی در طرح بحث حقوق بشر اسلامی
سکینه سادات پاد، وکیل پایه یک دادگستری و معاون حقوق بشر مرکز دانشجویی حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران، موسسه صلح زیبا نیز در سخنانی با انتقاد از کشورهای اسلامی در بحث حقوق بشر گفت: کشورهای اسلامی در یک حرکت انفعالی، بحث حقوق بشر اسلامی را مطرح کردند، اما تا زمانی که این اعلامیه تنها در حد یک بیانیه باشد، در عمل نمی‌توانیم شاهد تغییر وضعیت حقوق بشری در کشورهای اسلامی باشیم.
 
وی عربستان را بزرگ‌ترین ناقض حقوق بشر خواند و تصریح کرد که سازمان همکاری اسلامی موضع‌گیری قاطعی در برابر این جنایت‌ها نداشته است.
 
امریکا از ناقضین بزرگ حقوق بشر در سوریه
دکتر عبدالسلام، فعال حقوق بشر از سوریه هم در بخش پایانی نشست حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی در دانشگاه مذاهب اسلامی، به موارد متعدد نقض حقوق بشر در جنگ سوریه اشاره کرد و با انتقاد گفت: بیشتر کشورهای عربی به ما خیانت کردند.
 
وی تأکید کرد، با این‌که امریکا در جنگ سوریه ادعا می‌کند حاکمی حقوق بشر است، اما او از ناقضین بزرگ حقوق بشر در سوریه است.
 
به گفته این فعال حقوق بشر از سوریه، امریکا به صورت مستقیم و غیرمستقیم در جنگ این کشور، در تشکیل ائتلافی در حمایت از گروه داعش نقش داشته و اسناد و شواهد متعددی وجود دارد که هواپیماهای امریکایی برای شورشیان داعش در سوریه، سلاح و مهمات فرستاده‌اند.