اسناد و معلومات به دست آمده بیانگر اختلاس و حیفومیل میلیونها افغانی از بودجهی مواد سوخت مرکزگرمیهای شفاخانهی جمهوریت، توسط مسوولان این شفاخانه است.
اختلاسیکه حتی بهگفتهی برخی از پزشکان این شفاخانه، سبب مرگ شماری از بیماران در هنگام عملیات جراحی شدهاست.
داکتر اجمل پشتون آموزگار و متخصص جراحی پزشکان شفاخانهی جمهوریت، به خبرنگار پَیک گفته است:"درحالیکه درجهی حرارت ستندرد عملیاتخانه بین ۲۵ تا۳۰ درجه باید باشد؛ اما بهدلیل ۴ یا ۵ درجه هوای سرد در یک هفته چهار مریض را بعداز عملیات از دست دادیم."
داکتر نعیم پوپل یکی دیگر از پزشکان متخصص جراحی عمومی شفاخانهی جمهوریت، میگوید که بیشتراز سی سال بهحیث پزشک جراحی خدمت کرده؛ اما این نخستین باریست که چنین بیتفاوتی و خیانترا در برابر بیماران، گواه است.
این پزشکان میافزایند که بههمین دلیل بیتوجهی مسوولان، بهرسم اعتراض یک هفتهی ماه گذشته از کار دست برداشتند و از وزارت صحتعامهی کشور خواستند، تا بهاعتراض آنان رسیدگی شود.
اعتراض و اعتصاب کاری پزشکان شفاخانهی جمهوریت، پای هیأت بررسی وزارت صحتعامه را بهاین شفاخانه کشانید و در نتیجهی بررسیهای این هیأت، مشخص شد که مرکزگرمیهای این شفاخانه بهدلیل دُزدی و اختلاس از مواد سوخت آن ازسوی برخی از مسوولان و کارمندان، سببِ ساعتها و روزها پرچوی شدهاست.
هیأت هشت نفری که بهتاریخ ۷ جدی سال روان، ازسوی معینیت مالی و اداری وزارت صحتعامه برای حقیقتیابی و رسیدگی به شکایتهای پزشکان شفاخانهی جمهوریت توظیف شده بود؛ رییس، مدیر اداری، مدیر جنسی و مدیر خدمات شفاخانهی جمهوریت را، متهم به این اختلاس و حیفومیل مواد سوخت مرکزگرمیها کردهاند.
داکتر خوشحال تسل رییس بررسیهای داخلی وزارت صحتعامه، با تأیید گزارش هیأت هشت نفری این وزارت به گفته است، «هرچند مصرف دستگاههای مرکزگرمی در هرسال متفاوت بوده؛ اما بااینهم تفاوتها میان گزارشهای مسوولان شفاخانه و یافتههای هیأت از سال ۱۳۹۲ تا امسال، کمازکم بهارزش سی میلیون افغانی اختلاس را نشان میدهد.»
بربنیاد بررسیهای یک ماههی هیأت بررسی کننده، در هرساعت مصرف دو دستگاه مرکزگرمیهای شفاخانه، بیشتراز۵۰ لیتر تیل اختلاس شدهاست. دستگاههای که در هرساعت کمتراز ۹۰ لیتر تیل مصرف دارند؛ اما در سندها و گزارشهای مالی شفاخانه در هرساعت ۱۴۰ لیتر نشان داده شدهاست.
آقای تسل، میافزاید که گزارش هیأت بررسی چهار تن از مسوولان شفاخانهی جمهوریت را در پیوند بهاین اختلاس، متهم کرده و خواهان تعلیق وظایف شان تا بررسی نهایی نهادهای عدلی و قضایی شدهاند.
هرچند سه تن از مدیران این شفاخانه که ازسوی هیأت بررسی وزارت صحتعامه، متهم به اختلاس شناخته شدهاند، اظهار نظری دراین باره نکردهاند؛ اما دراین میان، تنها دکتر محمدالله علیشنگی رییس شفاخانهی جمهوریت که در صدر متهمان قرار دارد، در گفتوگو با خبرنگار پَیک، هرگونه اتهام اختلاس در مواد سوخت مرکزگرمیهای این شفاخانه را رد کرده، میگوید که هنوزهم برحال وظیفهی خود میباشد و هیچگونه اطلاعنامهی رسمی مبنی بر تعلیق افتادن وظیفهاش دریافت نکردهاست.
دراینحال، وحید فرزهیی عضو انجمن حقوقدانان افغانستان، بهاین باوراست که درصورت اثبات جرم ازسوی سارنوالی، افراد متهم باید به دادگاه معرفی شوند.
همچنان، مادهی ۳۹۱ کود جزای افغانستان، تصریح نموده که کارمند خدمات عامه درصورت ارتکاب اختلاس، قرار ذیل مجازات میشود:«درصورتیکه وجه اختلاسشده تا۱۰۰هزار افغانی باشد، به حبس متوسط تا دوسال، تا۵۰۰هزار افغانی به حبس طویل تا ده سال، از یک تا ده میلیون به حداکثر حبس طویل و درصورتیکه بیشتراز ده میلیون باشد، به حبس دوام محکوم میگردد.»
شفاخانهی جمهوریت با پیشینهی ۵۵ ساله در بخشهای جراحی عمومی، داخله عمومی، گوشوگلو، گرده، جراحی پلاستیکی و بیماریهای سرطانی باداشتن بیشاز ۱۵۰بستر در مرکز شهر کابل فعالیت دارد.
شفاخانهی جمهوریت، یکی از ۱۷ شفاخانهی دولتی در پایتخت کشور است که در سال ۱۳۸۸خورشیدی با هزینهی بیشاز ۲۰ میلیون دالر کمک کشور چین بازسازی شده و تااکنون، روزانه بین یک تا یکونیم هزار نفر از پایتخت و حتا ولایتهای دور و نزدیک کشور، بهاین شفاخانه مراجعه میکنند.
عبدالمتین ۲۹ ساله باشندهی ولسوالی دهسبز کابل، میگوید:«ماه گذشته هنگامیکه برای عملیات جراحی به شفاخانهی جمهوریت مراجعه کردم، درست همانروزی بود که یک مریض بهدلیل سردی هوا بعداز عملیات جان باخته بود و داکتران مرا هم به عملیات نپذیرفتند.»