خبرگزاری صدای افغان (آوا) ـ کابل: روز گذشته، برخی رسانهها با استناد به منابع غیرمعتبر گزارش دادند که شماری از چهرههای سیاسی افغانستان در ترکیه با نمایندگان سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (آیاسآی) دیدار کردهاند. اگرچه این خبر تاکنون بهطور قطعی تأیید نشده، اما واکنشهایی را در سطح ملی و بینالمللی به دنبال داشته است.
دیدگاه تحلیلگران سیاسی درباره این دیدار
محمد یوسف امین زازی، تحلیلگر امور سیاسی، در مصاحبه با آوا گفت: «اگر خبر دیدار رهبران جهادی افغانستان با نمایندگان استخبارات پاکستان حقیقت داشته باشد، این بدان معناست که پاکستان بار دیگر به همان حلقاتی مراجعه کرده است که در گذشته از آنها برای نابودی و کشتار مردم افغانستان استفاده میکرد.»
وی افزود: «دیدار نمایندگان آیاسآی با برخی رهبران جهادی، در تضاد با منافع ملی کشور است. پاکستان بار دیگر تلاش میکند گروههایی را به اقدام علیه نظام امارت اسلامی ترغیب کند و فعالیتهای تخریبی را در افغانستان آغاز نماید.»
زازی با اشاره به اینکه این دیدارها به نفع دو کشور نیست، ادامه داد: «هدف پاکستان عمدتاً ایجاد جنگ و ویرانی در افغانستان است. این کشور میخواهد برخی چهرهها را که خود را رهبران مردمی معرفی میکنند، با پول و وعدههای دروغین تطمیع کرده و از آنها علیه منافع ملی افغانستان استفاده کند.»
وی همچنین وضعیت داخلی پاکستان را بیثبات دانست و تأکید کرد: «پاکستان در حال حاضر درگیر ناآرامیها و جنگ داخلی است و مخالفان داخلی خود، از جمله گروه تیتیپی و حتی مهاجرین وزیرستانی در افغانستان را سرکوب میکند. این کشور به دنبال ثبات در افغانستان نیست و به همین دلیل، به دنبال ایجاد بیثباتی در منطقه است.»
به باور این آگاه مسائل سیاسی، تصمیمگیری درباره آینده افغانستان باید به دست نمایندگان واقعی مردم در داخل کشور باشد، نه کسانی که در خارج از کشور با نمایندگان کشورهای بیگانه، تصمیماتی غیرقابل قبول برای آینده افغانستان اتخاذ میکنند.
دیدار رهبران جهادی با آیاسآی؛ اقدامی در راستای ایجاد نفاق در کشور
محمد اکرم عظیمی، دیگر تحلیلگر امور سیاسی نیز در گفتوگو با آوا گفت: «ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان (آیاسآی) از زمان تأسیس تاکنون، حاکمان اصلی این کشور بوده و همواره مجری سیاستهای منطقهای انگلستان بودهاند. این نهادها هیچگاه نیتی خیرخواهانه نسبت به افغانستان نداشتهاند.»
عظیمی با اشاره به استراتژی پاکستان در قبال افغانستان، گفت: «طبق اسناد و شواهد، از جمله کتاب تلک خرس نوشته دگروال یوسف، استراتژی پاکستان همواره بر اساس ایجاد نفاق میان اقوام افغانستان و به آتش کشیدن کشور بوده است. به همین دلیل، میتوان گفت که پاکستان هرگز دوست افغانستان نبوده و نیست.»
وی در ادامه درباره دیدار رهبران جهادی با نمایندگان آیاسآی اظهار داشت: «این دیدار نهتنها امتیازی برای افغانستان محسوب نمیشود، بلکه اقدامی در راستای سیاست آیاسآی برای ایجاد اختلاف و تفرقه میان افغانها است.»
عظیمی تأکید کرد که چهرههایی که بهعنوان رهبران احزاب سیاسی در ترکیه معرفی میشوند، در حال حاضر پایگاه مردمی ندارند و ملاقات آنها با مقامات آیاسآی به نفع منافع ملی افغانستان نیست.
واکنش امارت اسلامی به دیدار رهبران جهادی با آیاسآی
پس از انتشار این گزارش، امارت اسلامی واکنش تندی نشان داده و این دیدار را «مایه شرم و تأسف» خوانده است.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی گفت: «دیدار و ملاقات برخی چهرههای منفور با استخبارات پاکستان در ترکیه، مایه شرم و تأسف است.»
وی افزود: «همین افراد که امروز با استخبارات پاکستان دیدار کردهاند، تا دیروز برای سازمان اطلاعات آمریکا(CIA) جاسوسی میکردند. برای آنها هیچ ارزش دینی و ملی مهم نیست.»
تحلیل کارشناسان بینالمللی درباره اهداف پشت پرده این دیدار
سید رسول موسوی، دیپلمات ارشد سابق وزارت خارجه ایران و کارشناس مسائل افغانستان، هرچند به صحت و سقم این دیدار اشارهای نکرد، اما گفت: «وقتی دیدار یک دستگاه اطلاعاتی و امنیتی خبری میشود، دیگر موضوع، سیاسی است و باید اهداف خبری شدن آن را تحلیل کرد.»
وی افزود: «هیچ دستگاه اطلاعاتی بدون ارتباط با افراد مرتبط عمل نمیکند، اما وقتی یک دیدار رسانهای میشود، باید پرسید که چرا این دیدار خبری شده است، نه اینکه چرا این ملاقات انجام شده است.»
زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین ایالات متحده در امور صلح افغانستان نیز در واکنش به این خبر اظهار داشت: «اگر خبر دیدار مقامهای سازمان استخبارات پاکستان (آیاسآی) با رهبران پیشین افغانستان که اکنون در ترکیه به سر میبرند، صحت داشته باشد، این یک نشانه نگرانکننده است.»
وی در حساب کاربری خود در اکس (توئیتر سابق) نوشت: «در صورت صحت این خبر، آیاسآی قصد دارد این رهبران را بهعنوان عوامل خود استخدام کند تا جوانان فقیر افغانستان را برای گسترش خشونت و مرگ در کشور به کار بگیرند، در حالی که خودشان در تبعید زندگی میکنند.»
خلیلزاد هشدار داد که این رهبران باید از قرار گرفتن در بازیهای آیاسآی پرهیز کنند، زیرا سازمان اطلاعات پاکستان احتمالاً از آنها بهعنوان ابزار چانهزنی با طالبان برای کسب امتیازات بیشتر استفاده خواهد کرد و سپس آنها را کنار خواهد گذاشت، همانطور که در گذشته با برخی افراد چنین کرد.
این در حالی است که برخی رسانهها به نقل از برخی منابع اخباری درباره دیدار برخی چهرههای سیاسی مستقر در ترکیه با نمایندگان سازمان استخبارات پاکستان(آیاسآی) منتشر کردند، اما سخنگوی شورای وابسته به این چهرههای سیاسی در گفتگو با برخی رسانهها، چنین دیداری را تکذیب کرده است. اما با توجه به واکنشهای گسترده به این دیدار و همچنین رسانهای شدن این موضوع، احتمال انجام چنین دیداری بیش از تکذیب آن است.