همزمان با ورود وزیر خارجه آلمان به افغانستان برای میانجیگری میان تیم های انتخاباتی، حامد کرزی؛ رییس جمهور نیز گفته که دو نامزد، دولت مشترک تشکیل دهند و نیازی به اپوزیسیون نیست.
آقای کرزی روز شنبه در دیدار با شماری از فعالان زن در کاخ ریاست جمهوری گفت که وضعیت کشور «غیرقابل تحمل» شده و هر دو نامزد به هر توافقی که می‌رسند، برسند؛ چرا که وضعیت کنونی بدتر از توافق آنهاست.
کرزی تاکید کرد:«ما میخواهیم که آنها حکومت مشترک تشکیل دهند، یکی رئیس جمهور شود و دیگری مجری امور شود؛ اما زودتر این کار را بکنند. ما همه با آنها هستیم و با ایشان همکاری می‌کنیم. افغانستان به حزب مخالف و به اپوزیسیون ضرورت ندارد، قطعاً.»
او گفت به هر توافقی که هردو نامزد برسند، احترام می‌گذارد و از آنها خواست که با تشکیل حکومت مشترک کشور را از "سردرگمی" نجات دهند.
این نخستین بار نیست که رییس جمهور در نقش حامی منافع مردم افغانستان، با نصایح پدرانه، دو نامزد را دعوت به سازش و خویشتن داری می کند و در ضمن آن، نسبت به اوضاع نابسامان کشور، به آنها هشدار می دهد؛ هشدارهایی که پیش از آنکه پیامدی در پی داشته باشد و نامزدها را ملزم به احترام و رعایت کند، از موقعیت و تاثیرگذاری رییس جمهور در بحران جاری می کاهد و نگرانی ها را تشدید می کند؛ اما به نظر می رسد این بار، کمی با گذشته فرق داشته باشد.
ناظران می گویند که بحران، در حال احتضار است و نفس های آخر را می کشد. بن بست در حال شکسته شدن است و نتایج بازشماری آرا نیز به زودی اعلام خواهد شد. دو نامزد هم این روزها فشار بیشتری احساس می کنند؛ تا کار را تمام کنند.
حامد کرزی همچنین این سخنان را در دیدار با فرانک والتر اشتاین مایر؛ وزیر خارجه آلمان هم به نحوی تکرار کرد.
آقای اشتاین مایر در برنامه سفرش به افغانستان علاوه بر گفتگو با آقای کرزی، دیدار با دو نامزد انتخابات و یان کوبیش؛ فرستاده ویژه دبیر کل سازمان ملل را هم دارد.
وزیر خارجه آلمان از هر دو نامزد خواسته که بر سر تشکیل دولت وحدت ملی به توافق برسند و از "فرصت تاریخی" برای انتقال مسالمت‌آمیز قدرت سیاسی استفاده کنند.
کارشناسان می گویند که سفر او نیز در راستای سفرهای مشابه جان کری؛ وزیر خارجه امریکا و همچنین معاون او که اکنون در کابل به سر می برد قابل ارزیابی است. آلمان از نظر سیاسی، وسیعا تحت نفوذ ایالات متحده است و منافع خود را در راستای منافع و اهداف امریکا تعریف می کند؛ بنابراین، سفر اشتاین مایر به کابل، فشارهای امریکا بر نامزدهای ریاست جمهوری را مضاعف می کند و در آستانه اعلام نتایج نهایی انتخابات، رد پای خارجی در حل و فصل بحران انتخاباتی را بیشتر از پیش آشکار می سازد.
پیش بینی می شود دو نامزد به زودی بر سر تشکیل یک حکومت ائتلافی به توافق برسند؛ حکومتی که در نتیجه، تفاوت زیادی با اعلام نتایج اولیه دور دوم انتخابات نخواهد داشت؛ اما بخشی از قدرت میان دو تیم، تقسیم خواهد شد و پست ریاست اجرایی نیز صلاحیت هایی خواهد داشت.
تاکید آقای کرزی بر اینکه افغانستان نیاز به اپوزیسیون ندارد نیز از دید ناظران اشاره به این حقیقت دارد که او نسبت به توافق دو نامزد برای تشکیل حکومت ائتلافی، خوشبین است؛ افزون بر آنکه خود او نیز در طول ۱۳ سال ریاست جمهوری، وقعی به جایگاه اپوزیسیون سیاسی نگذاشت؛ حتی به اندازه توجه و هزینه ای که به اپوزیسیون نظامی طالبان و حزب اسلامی و... به خرج داد.
در همین حال، عبد رب الرسول سیاف؛ از رهبران جهادی و نامزد دور اول انتخابات ریاست جمهوری هم با انتشار پیامی عنوانی مردم گفته است:"حکومت یکجانبه به درد ملت نمی خورد و مانند پرنده ای که یک بال داشته باشد، قطعاً توان تحرک و پرواز را نخواهد داشت، چه رسد به اینکه به خدمت مردم بپردازد."
او هشدار داده کسانی که بر اعلام نتایج انتخابات تاکید می کنند، "فتنۀ خوابیده را بیدار خواهند کرد و باعث بردن کشور به سوی ناامنی و بی‌ثباتی خواهند شد که در این صورت مهار کردن مشکلات نوپیدا، کار بس دشوار و از توان همگی بیرون خواهد بود."
به گزارش خبرگزاری آوا، آقای سیاف اظهار امیدواری کرده است که نخست توافق سیاسی صورت بگیرد، سپس نتایج انتخابات اعلام شود؛ زیرا به گفته او "دیر رسیدن بهتر از نرسیدن است."
در اطلاعیه‌ای به نقل از آقای سیاف آمده است:"ما با وجود صدها حرف و گفتنی که در مورد چگونگی برگزاری انتخابات و شفافیت آن داشتیم و داریم، به خاطر مصالح علیای کشور طرفدار آن بودیم و هستیم؛ تا روی چارچوب نظام آینده، توافق صورت گرفته و برای جلوگیری از رفتن کشور به بحران یک راه حل معقول سیاسی پیدا شود."
از آقای سیاف پیش از برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به عنوان یکی از حامیان داکتر عبدالله نام برده می شد، اگرچه او رسما این موضع را تایید نکرد؛ با این حال، کارشناسان می گویند که موضع هشدارآمیز تازه او، آشکارا در حمایت از مواضع تیم داکتر عبدالله و پاسخی تلویحی به هواداران تیم تحول و تداوم است که خواستار اعلام هرچه سریع تر نتایج انتخابات، بدون توجه به رسیدن دوطرف به یک توافق سیاسی هستند.
آقای سیاف نسبت به دورنمای چنین اقدامی هشدار می دهد و تصریح می کند که در این صورت، بروز بحران حتمی و مهار آن محال است.
از جانب دیگر، او نیز بر تشکیل حکومتی با حضور هردو تیم، پافشاری می کند و این یعنی نفی انحصارگرایی تیم اشرف غنی و حمایت ضمنی از موضع اصلاحات و همگرایی.
فارغ از این برداشت ها، موضع گیری آقای سیاف به دنبال ماه ها سکوت، در این مقطع از بحران انتخاباتی، می تواند معنادار باشد و یکبار دیگر، احتمال ورود او به این بحران به منظور بازی کردن نقش میانجی را تقویت می کند.
در مقابل، حمیدالله فاروقی؛ سخنگوی حزب حق و عدالت که از اشرف غنی احمدزی حمایت می کند، در یک کنفرانس خبری از نهادهای انتخاباتی خواست که نتایج انتخابات را هرچه زودتر اعلام کنند و ستادهای انتخاباتی نامزدها هم به آن تمکین کنند.
آقای فاروقی گفت که ستادهای انتخاباتی به مسئولیت تاریخی خود توجه کنند و با آرای مردم، قانون اساسی و روند دموکراسی "بازی" نکنند.
این موضع حزب حق و عدالت از دید صاحبنظران در ادامه موضع گیری چند روز قبل شوراهای حزب اسلامی قابل ارزیابی است و می تواند بخشی از تلاش تیم اشرف غنی برای اعمال فشار بر اصلاحات و همگرایی برای پذیرش نتیجه و امتناع از چانه زنی های بیشتر به حساب آید.
این فشارها در حالی از سوی متحدان آقای اشرف غنی، اعمال می شود که عطامحمد نور؛ والی بلخ و از حامیان قدرتمند داکتر عبدالله بار دیگر، با انتقاد از جامعه جهانی در مورد روند بازرسی انتخابات گفت که انتخابات و آرای آن توسط «دزدان چراغ به دست» به تاراج می رود و جامعه جهانی نسبت به این عمل بی‌تفاوت است.
وی تأکید کرد که جامعه جهانی در برابر دزدان انتخابات افغانستان، سکوت معناداری را اتخاذ کرده و بی‌تفاوتی نسبت به این امر بسیار تأسفبار است.
عطامحمد نور در پاسخ به اظهارات اخیر احمدضیا مسعود؛ برادر احمدشاه مسعود نیز گفت: اگر احمدشاه مسعود زنده می‌بود و در شرایط کنونی حضور می‌داشت، هرگز به کسی اجازه نمی‌داد؛ تا با استفاده از نام «مسعود» تصمیمات خفت‌باری بگیرد.
نور پیش از این نیز تهدید کرده بود چنانچه به خواسته‌های تیم عبدالله در رابطه با روند رسیدگی به آرا پاسخ مناسب داده نشود دست به قیام‌های «سبز و نارنجی» می‌زند.
با اینهمه، افزون براینکه تاکنون نه از سوی تیم آقای عبدالله و نه تیم رقیب، اقدامی در راستای خیابانی شدن تنش های انتخاباتی و کشیده شدن بحران انتخابات به سطح جامعه و مردم انجام نشده، کارشناسان می گویند که روند مذاکرات فشرده و فشارهای جاری نشان می دهد که غایله انتخابات در حال پایان گرفتن است و ظرف چندروز آینده، گشایشی مهم در این بن بست رونما خواهد شد.
آقای کرزی روز شنبه در دیدار با شماری از فعالان زن در کاخ ریاست جمهوری گفت که وضعیت کشور «غیرقابل تحمل» شده و هر دو نامزد به هر توافقی که می‌رسند، برسند؛ چرا که وضعیت کنونی بدتر از توافق آنهاست.
کرزی تاکید کرد:«ما میخواهیم که آنها حکومت مشترک تشکیل دهند، یکی رئیس جمهور شود و دیگری مجری امور شود؛ اما زودتر این کار را بکنند. ما همه با آنها هستیم و با ایشان همکاری می‌کنیم. افغانستان به حزب مخالف و به اپوزیسیون ضرورت ندارد، قطعاً.»
او گفت به هر توافقی که هردو نامزد برسند، احترام می‌گذارد و از آنها خواست که با تشکیل حکومت مشترک کشور را از "سردرگمی" نجات دهند.
این نخستین بار نیست که رییس جمهور در نقش حامی منافع مردم افغانستان، با نصایح پدرانه، دو نامزد را دعوت به سازش و خویشتن داری می کند و در ضمن آن، نسبت به اوضاع نابسامان کشور، به آنها هشدار می دهد؛ هشدارهایی که پیش از آنکه پیامدی در پی داشته باشد و نامزدها را ملزم به احترام و رعایت کند، از موقعیت و تاثیرگذاری رییس جمهور در بحران جاری می کاهد و نگرانی ها را تشدید می کند؛ اما به نظر می رسد این بار، کمی با گذشته فرق داشته باشد.
ناظران می گویند که بحران، در حال احتضار است و نفس های آخر را می کشد. بن بست در حال شکسته شدن است و نتایج بازشماری آرا نیز به زودی اعلام خواهد شد. دو نامزد هم این روزها فشار بیشتری احساس می کنند؛ تا کار را تمام کنند.
حامد کرزی همچنین این سخنان را در دیدار با فرانک والتر اشتاین مایر؛ وزیر خارجه آلمان هم به نحوی تکرار کرد.
آقای اشتاین مایر در برنامه سفرش به افغانستان علاوه بر گفتگو با آقای کرزی، دیدار با دو نامزد انتخابات و یان کوبیش؛ فرستاده ویژه دبیر کل سازمان ملل را هم دارد.
وزیر خارجه آلمان از هر دو نامزد خواسته که بر سر تشکیل دولت وحدت ملی به توافق برسند و از "فرصت تاریخی" برای انتقال مسالمت‌آمیز قدرت سیاسی استفاده کنند.
کارشناسان می گویند که سفر او نیز در راستای سفرهای مشابه جان کری؛ وزیر خارجه امریکا و همچنین معاون او که اکنون در کابل به سر می برد قابل ارزیابی است. آلمان از نظر سیاسی، وسیعا تحت نفوذ ایالات متحده است و منافع خود را در راستای منافع و اهداف امریکا تعریف می کند؛ بنابراین، سفر اشتاین مایر به کابل، فشارهای امریکا بر نامزدهای ریاست جمهوری را مضاعف می کند و در آستانه اعلام نتایج نهایی انتخابات، رد پای خارجی در حل و فصل بحران انتخاباتی را بیشتر از پیش آشکار می سازد.
پیش بینی می شود دو نامزد به زودی بر سر تشکیل یک حکومت ائتلافی به توافق برسند؛ حکومتی که در نتیجه، تفاوت زیادی با اعلام نتایج اولیه دور دوم انتخابات نخواهد داشت؛ اما بخشی از قدرت میان دو تیم، تقسیم خواهد شد و پست ریاست اجرایی نیز صلاحیت هایی خواهد داشت.
تاکید آقای کرزی بر اینکه افغانستان نیاز به اپوزیسیون ندارد نیز از دید ناظران اشاره به این حقیقت دارد که او نسبت به توافق دو نامزد برای تشکیل حکومت ائتلافی، خوشبین است؛ افزون بر آنکه خود او نیز در طول ۱۳ سال ریاست جمهوری، وقعی به جایگاه اپوزیسیون سیاسی نگذاشت؛ حتی به اندازه توجه و هزینه ای که به اپوزیسیون نظامی طالبان و حزب اسلامی و... به خرج داد.
در همین حال، عبد رب الرسول سیاف؛ از رهبران جهادی و نامزد دور اول انتخابات ریاست جمهوری هم با انتشار پیامی عنوانی مردم گفته است:"حکومت یکجانبه به درد ملت نمی خورد و مانند پرنده ای که یک بال داشته باشد، قطعاً توان تحرک و پرواز را نخواهد داشت، چه رسد به اینکه به خدمت مردم بپردازد."
او هشدار داده کسانی که بر اعلام نتایج انتخابات تاکید می کنند، "فتنۀ خوابیده را بیدار خواهند کرد و باعث بردن کشور به سوی ناامنی و بی‌ثباتی خواهند شد که در این صورت مهار کردن مشکلات نوپیدا، کار بس دشوار و از توان همگی بیرون خواهد بود."
به گزارش خبرگزاری آوا، آقای سیاف اظهار امیدواری کرده است که نخست توافق سیاسی صورت بگیرد، سپس نتایج انتخابات اعلام شود؛ زیرا به گفته او "دیر رسیدن بهتر از نرسیدن است."
در اطلاعیه‌ای به نقل از آقای سیاف آمده است:"ما با وجود صدها حرف و گفتنی که در مورد چگونگی برگزاری انتخابات و شفافیت آن داشتیم و داریم، به خاطر مصالح علیای کشور طرفدار آن بودیم و هستیم؛ تا روی چارچوب نظام آینده، توافق صورت گرفته و برای جلوگیری از رفتن کشور به بحران یک راه حل معقول سیاسی پیدا شود."
از آقای سیاف پیش از برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به عنوان یکی از حامیان داکتر عبدالله نام برده می شد، اگرچه او رسما این موضع را تایید نکرد؛ با این حال، کارشناسان می گویند که موضع هشدارآمیز تازه او، آشکارا در حمایت از مواضع تیم داکتر عبدالله و پاسخی تلویحی به هواداران تیم تحول و تداوم است که خواستار اعلام هرچه سریع تر نتایج انتخابات، بدون توجه به رسیدن دوطرف به یک توافق سیاسی هستند.
آقای سیاف نسبت به دورنمای چنین اقدامی هشدار می دهد و تصریح می کند که در این صورت، بروز بحران حتمی و مهار آن محال است.
از جانب دیگر، او نیز بر تشکیل حکومتی با حضور هردو تیم، پافشاری می کند و این یعنی نفی انحصارگرایی تیم اشرف غنی و حمایت ضمنی از موضع اصلاحات و همگرایی.
فارغ از این برداشت ها، موضع گیری آقای سیاف به دنبال ماه ها سکوت، در این مقطع از بحران انتخاباتی، می تواند معنادار باشد و یکبار دیگر، احتمال ورود او به این بحران به منظور بازی کردن نقش میانجی را تقویت می کند.
در مقابل، حمیدالله فاروقی؛ سخنگوی حزب حق و عدالت که از اشرف غنی احمدزی حمایت می کند، در یک کنفرانس خبری از نهادهای انتخاباتی خواست که نتایج انتخابات را هرچه زودتر اعلام کنند و ستادهای انتخاباتی نامزدها هم به آن تمکین کنند.
آقای فاروقی گفت که ستادهای انتخاباتی به مسئولیت تاریخی خود توجه کنند و با آرای مردم، قانون اساسی و روند دموکراسی "بازی" نکنند.
این موضع حزب حق و عدالت از دید صاحبنظران در ادامه موضع گیری چند روز قبل شوراهای حزب اسلامی قابل ارزیابی است و می تواند بخشی از تلاش تیم اشرف غنی برای اعمال فشار بر اصلاحات و همگرایی برای پذیرش نتیجه و امتناع از چانه زنی های بیشتر به حساب آید.
این فشارها در حالی از سوی متحدان آقای اشرف غنی، اعمال می شود که عطامحمد نور؛ والی بلخ و از حامیان قدرتمند داکتر عبدالله بار دیگر، با انتقاد از جامعه جهانی در مورد روند بازرسی انتخابات گفت که انتخابات و آرای آن توسط «دزدان چراغ به دست» به تاراج می رود و جامعه جهانی نسبت به این عمل بی‌تفاوت است.
وی تأکید کرد که جامعه جهانی در برابر دزدان انتخابات افغانستان، سکوت معناداری را اتخاذ کرده و بی‌تفاوتی نسبت به این امر بسیار تأسفبار است.
عطامحمد نور در پاسخ به اظهارات اخیر احمدضیا مسعود؛ برادر احمدشاه مسعود نیز گفت: اگر احمدشاه مسعود زنده می‌بود و در شرایط کنونی حضور می‌داشت، هرگز به کسی اجازه نمی‌داد؛ تا با استفاده از نام «مسعود» تصمیمات خفت‌باری بگیرد.
نور پیش از این نیز تهدید کرده بود چنانچه به خواسته‌های تیم عبدالله در رابطه با روند رسیدگی به آرا پاسخ مناسب داده نشود دست به قیام‌های «سبز و نارنجی» می‌زند.
با اینهمه، افزون براینکه تاکنون نه از سوی تیم آقای عبدالله و نه تیم رقیب، اقدامی در راستای خیابانی شدن تنش های انتخاباتی و کشیده شدن بحران انتخابات به سطح جامعه و مردم انجام نشده، کارشناسان می گویند که روند مذاکرات فشرده و فشارهای جاری نشان می دهد که غایله انتخابات در حال پایان گرفتن است و ظرف چندروز آینده، گشایشی مهم در این بن بست رونما خواهد شد.
