حنیف اتمر؛ سولې او اعتدال ټاکنیز ټیم مشر وایی چی مشورتی جرګی ترسره کولو په اړوند چی اخیرو کې ملی وحدت حکومت له لوری اعلان شوی، هیڅ ډول مشوره د سیاسی مطرح جریانونو او خلګو سره نه دی شوی او دا جرګه، سفارشی او حکومتی دی.
ښاغلی اتمر ټاکنیز ټیم اعلامیه کې راغلی دی چی دا جرګه ددی پرځای چی مشورتی وی؛ د حکومت له لوری سفارش دی او ددی سفارشی جرګه څخه مقصد هم سیاسی جریانونو او خلګو ته واضح نه دی.
ښاغلی اتمر ټیم ویلی دی چی ددی جرګه ترسره کول یو همه شمول او ملی جرګه نه دی او آجندا یی هم مشخص نه دی.
د سولې او اعدال ټیم اعلامیه کې راغلی دی: په دی جرګه کې ګډون کوونکې په ټاکنیز توګه د حکومت له لوری ټاکل کیږی چی ملی ترکیب څخه حقیقی نمایندګان نه شی کیدلای.
ښاغلی اتمر ددی جرګه ترسره کول په دی وخت کې مبهم بللی او حکومت څخه غوښتی دی چی ټول سیاسی جریانونو او ګوندونو سره مشوره وکړی او تصمیم ونیسی.
د سولې او اعتدال ټاکنیز ټیم دا غبرګون ښیی چی دا جرګه ددی پرځای چی سیاسی جریانونو او حکومت او خلګو مواضعو انسجام او توحید سره د سولې په پروسه کې مرسته وکړی، د تفرقه او مشکلاتو لمن پراخوی او په دی برخه کې وحدت تضعیف لامل ګرځی.
د کارپوهانو په باور، حکومت باید ددی فرصت څخه په ګټه اخیستې سره، طالبانو سره سولې په برخه کې هم یو ملی پراخ ملاتړ د خپل اصول او مواضعو لپاره لاسته راوړی او هم داسی فضا رامنځته کړی چی په هغه کې، ټول سیاسی جریانونه وکولای شی په آزاد، مستقیم او دموکراتیک توګه په دی حوزه کې اوسنۍ او پخوانۍ تګلارو نقد وکړی، ضعف نکتی شکاره کړی، نقایص ووایی او په ترڅ کې سولې پروسه کې مقتدرانه حضور لپاره عملی او معقول تګلاری ته ورسیږی.
په دی حال کې، هغه څه ته په توجه سره چی سولې او اعتدال ټیم اعلامیه کې راغلی دی، حکومت عزم لری ترڅو هغه تبلیغات څخه په ګټه اخیستنې سره چی سولې مشورتی جرګه نوم لری، خپل سیاسی او ټاکنیز برنامه او اهداف ولټی او ددی پرځای چی د طالبانو سره سولې پروسه کې د طالبانو مخالفانو موقف پیاوړۍ کړی، هغوی کمزوری کوی ترڅو خپله بیله هیڅ مانع وکولای شی خپل برنامه اجرایی کړی.
دا تګلاره د ملی مسایلو سره سازنده نه دی او ډیر خطرناک دی او کولای شی نظام مخالفانو ته فرصت ورکړی ترڅو د نظام دننه ځواکونو ضعف څخه په ګټه اخیستنې سره، سولې محور باندی خپل سیاسی مانور لمن پراخ کړی او ډیر امتیازاتو ته ورسیږی.
له بل لوری، سولې مشورتی جرګه، که څه هم ټول غړۍ یی، ټاکنیز نه دی او مشخص نه دی چی دهغوی ټاکلو لپآره کوم معیارونه او سازوکار شتون لری؛ خو په عمل کې، هیواد کې ساکن قومیتونو تناسب او تنوع ورکوونکې وی او افغانستان ملیت آزاد او دموکراتیک اراده د طالبانو سره سولې په اړه تصمیم نیولو کې منعکس کړی.
سولې جرګه په نهایت کې یو لوی سنتی ناسته ده او نمایندګان یی نه تصمیم نیونې صلاحیت لری او نه د هغوی تصمیمونه او مشوره اجرایی او حقوقی الزام درلودونکې دی او نه حتی څوک کولای شی هغوی د افغانستان خلګو ټاکل شوی او حقیقی نمایندګان حساب کړی او هغوی تصمیمونه او اقدامات هیواد ساکن قومیتونو او خلګو تصمیمونو ته نسبت ورکړی.
دا مسایلو ته په کتو سره، ددی څخه صرف نظر سره چی مرکزی حکومت د سولې مشورتی ناستې څخه اراده لری او یا سولې یا ټاکنو په برخه کې کوم اهدافو ته ورسیږی، دا جرګه د لویه جرګه سره چی اساسی قانون کې راغلی، هم د مبنا او هم مشروعیت له لحاظه توپیر لری او ترسره کول یی باید لویه جرګه جوړیدو په حیث ونه بلل شی او تصمیمونه یی قانونی مشروعیت، حقوقی اعتبار او اجرایی الزام ترلاسه کړی.