یو حکومتی سرچینه وایی چی هیواد نمایندګان په هغه ناسته کې چی جمعه ورځ افغانستان په اړه امریکا، روسیه، چین او پاکستان حضور سره قرار دی په مسکو کې ترسره شی، ګډون نه کوی.
قرار دی چی امریکا، روسیه، چین او پاکستان نمایندګان نن جمعه(۳ عقرب) په دی ناسته کې افغانستان سولې مساله په اړه خبری وکړی.
تراوسه ددی ناستې آجندا کې نور جزئیات رسنیو اختیار کې نه دی ورکړل شوی.
افغانستان دولت هم په دی ناسته کې ګډون نه کولو دلیل تراوسه نه دی مشخص کړی.
قرار دی زلمی خلیلزاد؛ امریکا خاص نماینده افغانستان سولې لپاره هم په ناسته کې حضور درلودلی دی.
ښآغلی خلیلزاد، مخکې له دی په بلجیم، بروکسل پلازمینه کې، د ینس استولتنبرګ؛ ناتو سرمنشی او اروپا اتحادیه نمایندګان افغانستان سولې په اړه په بیلابیلو ناستو کې بحث کړی دی.
تراوسه روشانه نه دی چی آیا افغانستان دولت څخه مسکو ناسته کې ګډون لپاره دعوت شوی دی که نه؛ خو لکه څنګه چی مخکې له دی ریپورت ورکړل شوی وو، دا ناسته د هغه ناستو ادامه دی چی مخکې له دی، د امریکا، روسیه او چین نمایندګان حضور سره ددی هیوادونو په پلازمینه کې ترسره شوی. دا ځل پاکستان هم د چین په اصرار سره په دی ناسته کې ګډون کړی دی.
ویل کیږی چی روسیه هم دا ناسته کې ایران حضور باندی هم مایل وو چی ظاهرآ د نورو لورو قبول وړ ونه ګرځید.
په هر حال، ددی ناستی ترسره کېدل، د کارپوهانو په باور، ددی لوری څخه مهم دی چی متخاصم قدرتونه د افغانستان مساله په اړه، یو میز کې راټولیږی او راتلونکې په اړه یی خبری کوی.
امریکا، روسیه او چین، هر یو افغانستان په وړاندی متعارض او متضاد سیاستونه او تګلاری لری.
یواځي یو نمونه یی چی اشاره ورته کیدلای شی دادی چی امریکا او غرب افغانستان کې داعش څخه ملاتړ باندی تورن دی؛ خو روسیه او چین د سیمی او هیوادونو لپاره یو ګواښ بولی او ورسره جدی مبارزی غوښتونکې دی.
له بل لوری، کابل کی داسی دولت حکومت کوی چی د غرب په ملاتړ منځته راغلی دی؛ خو لږ ترلږه روسیه سره، استراتژیک اړیکه نه لری. یو ددی دلایلو څخه چی کابل اعلان کړی چی مسکو ناسته کې ګډون نه کوی، هم شاید همدا وی. کابل مخکنیو ناستو کې چی مسکو کوربه توب سره ترسره شوی وو، لږ ترلږه رسمی او عالی سطحه کې حضور نه دی پیدا کړی.
کابل او غربی هم پیمانان همدارنګه مسکو د طالبانو په ملاتړ باندی تورنوی؛ هغه څه چی روسیه یی ردوی.
په هر حال ددی ناستو ترسره کېدل، سولې ته رسیدو لاره به همواره کړی؛ یواځي په دی ساده دلیل سره چی رقیب دولتونه خپله مستقیمآ د یو بل په وړاندی قرار نیسی او مسایل یی حلوی.
البته دا امر افغانستان لپاره مطلوب نه دی؛ ځکه څو سلطه ګر خارجی قدرتونه د راتلونکې او برخلیک په اړه تصمیم نیسی او دا د هیواد سیاسی استقلال او ملی حاکمیت اصل سره برخلاف دی؛ خو هغه هیواد چی تاریخ اوږدو کې، ددی یا هغه خارجی قدرت اشغال لاندی دی او دولتونه او رهبران یی، خپل قدرت د یو خارجی هیواد ملاتړ څخه اخیستل، نه شی کیدلای چی استقلال په معنی وی او ملی حاکمیت توهم ولری. استقلال هغه وخت لاسته راځی چی د یو هیواد برخلیک خپله خلګ یی وټاکی نه دا چی ټاکنې ترسره کړی؛ خو نتیجه یی څو خارجی دیپلماتان مشخص کړی. دولت یی د یو غربی خارجه وزیر معماری سره شکل ونیسی او رهبرانو ترمنځ دننه اختلافات د بیګانه عناصرو میانجیګری سره حل او فصل شی.
