نکته مهم غدیر: ضرورت عمل به وفای عهد ؛ محتوای اصلی آن: اعلام ولایت ائمه (ع) تا روز قیامت

خبرگزاری صدای افغان (آوا) –سرویس آیین و اندیشه:‌ ما سال‌هاست عید غدیر را جشن می‌گیریم و با انواع برنامه‌ها از این روز بزرگ تجلیل می‌کنیم اما متاسفانه درباره این فکر نکردیم که مسؤلیت اصلی ما در قبال غدیر چیست و چه باید کرد، بی خبر از این هستیم که مسلمانان آخرالزمان یعنی ما‌ مخاطبان واقعی پیامبر خدا (ص) در روز غدیر سال دهم هجری بوده‌ایم.
 
روز غدیر روز عهد شناخته شده است. پیمانی که اهل زمین و آسمان از غدیر می‌شناسند، عهدی که امام صادق (ع) فرمودند؛ ما عهد خداوند هستیم و اکنون آخرین بجامانده‌ این عهد در قید حیات است، همان امامی است که در روز غدیر به اسم و صفات معرفی شده و از همه مردم خواسته شده تا روز قیامت ولایتش را بپذیرند. مطلب حاضر گامی است در همین مسیر که در چهار فصل ذیل خلاصه شده است:
۱: پیام غدیر در کتاب و سنت
۲: اهمیت التزام به پیمان غدیر
۳: وفا به پیمان بندگی
۴: چگونگی خدمت مقبول به مولا
 
 فصل اول: پیام غدیر در کتاب و سنت
در قرآن کریم از پیمان غدیر خیلی زیاد یاد شده و بر وفای آن نیز تاکید گردیده است از جمله به ترجمه آیات قرآن می‌پردازیم (به عهد من وفا کنید تا من به عهد شما وفا نمایم.) به فرموده امام صادق (ع) یعنی به ولایت علی ابن ابی طالب که از جانب خداست وفا کنید. یعنی وقتی شما به عهد خود وفا کردید من نیز به عهد خودم وفا می‌کنم (بهشت). امام صادق (ع) بار دیگر می‌فرماید ما اهلبیت عهد خدواند هستیم پس هرکس به عهد ما وفا کند به عهد خداوند وفا کرده است.
 
پیامبر گرامی فرمود مردم از زمان حضرت آدم الی شمعون عهدشکنی کردند یعنی پیمان بستند اما وفا نکردند. و بعد فرمود یک روزی در بین‌تان نیستم اما اینها هم مثل امت‌های پیشین با وصی من مخالفت می‌کنند، و اینجاست که حضرت عهد خود را تجدید می‌کند و می‌فرماید: هر کس به عهد خود وفا کند پاداش عظیم خواهد داشت و هر کس عهدشکنی کند به ضرر خودش خواهد بود.
 
حضرت رسول الله (ص) فرمودند، ‌ای مردم علی (ع) امام شما بعد از من و جانشین من بر شماست و او وصی من، وزیر من، برادر من، یاورم و همسر دخترم می‌باشد، هر کس او را انکار نماید من را انکار کرده و هر کس من را انکار نماید خدا را انکار کرده، و هر کس دیگری را بجای او امام برگزیند یعنی بجای من دیگری را به پیامبری اختیار کرده است. نکته‌ی مهم این است که بعد از اینکه حضرت جانشین خود را تعیین نمود، مردم به همان وظیفه‌ای که نبست به حضرت علی (ع) داشتند، نسبت به سایر ائمه (ع) نیز مکلف بودند، هستند و تا روز قیامت هم خواهند بود.
 
آخرین اعلان عمومی پیامبر (ص) در مورد عهد هجدهم ذیحجه سال دهم هجری بود. و این بار رسول خدا پیمان را خیلی واضح و مفصل نسبت به گذشته بیان نمودند و از مردم بیعت خواستند و آیه مبارکه تلاوت نموند (و به همین مناسبت است که آن روز را عید الله اکبر نامیدند).
 
وظیفه همه مسلمین است که خطبه‌ پیامبر را در روز غدیر بطور کامل و واضح با عهد و پیمان درک کنند و در مورد امامان خود دقیق آشنا شوند، راه‌های وفی به عهد را بشناسند و به آنها عمل کنند و بدانند که غدیر حادثه‌ای تاریخی نبوده بلکه ما نیز در عصر حاضر نباید وظایف خود را فراموش کنیم.
 
پیامبر خدا در غدیر عهد خدا را بصورت پیام برای همه مسلمانان تا روز قیامت اعلام فرمودند: پس این پیام بدین معناست که همگان به هر طریقه به آن آگاهی یافته‌اند و راه هر گونه عذر بسته است چون پیامبر فرمودند تبلیغ این پیام برای همه حاضران و غایبان در همه عصرها واجب است. پس همه کسانی که پیام غدیر را دریافتند موظف‌اند به هر نسلی این پیام را برسانند، چنانچه که خیلی‌ها ولایت علی (ع) را نپذیرفتند و پیام پیامبر را نادیده گرفتند اما پیام غدیر تا امروز به گوش نسل‌های بعدی رسید.
 
محتوای اصلی پیام اعلام ولایت همه ائمه تا قیامت
پیامبر در روز غدیر توسط خداوند موظف شد تا جانشین امت خود را به مردم معرفی کند. یعنی پیامبر تک تک جانشینان خودش را به معرفی گرفته و اوصاف ایشان را نیز بیان کردند. با وجودی که جز علی (ع)، حسین (ع) و حسن (ع) دیگر امامان به دنیا نیامده بودند، ایشان از حضرت علی (ع) تا حضرت مهدی (ع) را معرفی نمودند و فرمودند که آخرین امامان از ما مهدی است. و حضرت امامت آنان را تثبیت کردند.
 
وظایف ما شیعیان این است که در مقابل امام ما حس خدمت‌گزاری داشته باشیم یعنی آقایی بلد باشیم پیامبر ص در روز غدیر پیمان بر مولویت اهل بیت منعقد فرموداند؛ خداوند متعال مالکیت و ولایت را بسیار عظیم به پیامبر و سپس به حضرت علی و ائمه (ع) عطا نمود، بخاطری که اهلبیت ع همان ولی الله هستند و مولویت زمانی محقق می‌شود که خواسته‌های امام زمانش را جستجو و به خاطر رضای مولایش عمل نماید پس می‌شود گفت که پیام غدیر اقرار به مولویت امام (ع) و عمل به آن است.
 
آنچه از واقعه غدیر تا حال فراموش شده مسئله مولویت است، از همان لحظات اول در سال دهم بسیاری از مردم منافقانه با امیر المومینن دست بیعت دادند اما دستور پیامبر را زیر پا گذاشتند و با جان دل تسلیم علی (ع) نشدند. هم اکنون ما نیز در زمان مولویت آخرین وصی پیامبر قرار گرفتیم باید قضاوت کنیم که ما چقدر در وظیفه قلبی و وجدانی خود موفق بودیم، چقدر از ما‌ها ساعت‌ها را به یاد امام‌مان قرار دادیم، حداقل بیآیم در روز غدیر که مطلق به وجود حضرت صاحب الزمان و صاحب غدیر است از حقوق‌شان یاد کنیم چون گاهی غفلت شیعیان نسبت به امام همان‌طور می‌باشد که گویا عهد پیامبر در بین مسلمانان زمان غیبت را نیر به فراموشی سپردند و در روز غدیر حق امام ادا نمی‌شود با وجودی که جشن‌ها برقرار می‌شود اما متاسفانه پیام غدیر که همان مولویت حجت ابن الحسن در این زمان است ساکت باقی مانده است.
 
شیعیان واقعی که حلقه بندگی ائمه (ع) را به گردن آویخته‌اند همیشه در انتظار روزی هستند که با خاتمه یافتن گرفتاری و شاد شدن امام‌شان خشنود گردند؛ چون این همان روزی است که پیامبر (ص) در خطبه غدیر وعده آن را داده و فرمودند حضرت مهدی (عج) حقیقت دین الهی را آشکار می‌سازد و از ظالمان انتقام می‌گیرد و به یاری دین خدا برمی‌خیزد. در چنین روزی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) آنچنان‌که باید شناخته خواهند شد و حاکمیت و مولویت همه جانبه‌ی ایشان بر سراسر جهان حکم‌فرما می‌گردد.
 
فصل دوم: اهمیت التزام به پیمان غدیر
امام صادق (ع) خطاب به شیعیان فرموده است که در هر عید غدیر به عنوان لبیک گفتن به این دعوت‌کننده‌ی خدایی پیامبر، پس از ادای دو رکعت نماز و صد بار شکر خدا به سجده روند.
 
مسلمین در عید غدیر با خدا و پیامبر و امامانش تا حضرت حجة ابن الحسن تجدید بعیت می‌کنند، و برای فرج آن بزرگوار دست به دعا بر می‌دارند. یکی از وظایف عبد واقعی این است که همیشه به فکر مولایش باشد و یکی از ایام و فرصت‌های دعا برای امام روز غدیر است.
 
فصل سوم: وفا به پیمان بندگی
غدیر بزرگترین عید مسلمانان و نزد خدا مبارک‌ترین روز است و هرچه خیر برکت است در این روز است که ائمه (ع) اعمال زیادی را در غدیر سفارش نموده‌اند از جمله دعا در روز عید غدیر که خیلی بافضلیت و عظمت است و پیش از ظهر خوانده می‌شود. امام صادق (ع) چهار تفاضا در روز غدیر نموده اول: پذیرش مولویت یا ولایت و وفا به عهد خود تمام امامانش چون این همان پیام واقعی غدیر است که پیامبر به آن تاکید کرده است. دوم: دعا است که خداوند به عظمت خویش این اعتقاد را که اصل حقیقت و ایمان است تا پای جان ما را پایدار و ثابت قدم بدارد تا ولایت‌مدار خوبی باشیم. سوم: دعا کردن بر اینکه همه ما و همه مسلمان امام زمان‌مان را یاری نماییم. چهارم: آرزوی خدمت به حضرت ولی عصر، یعنی تلاش و خدمت‌گذاری به حضرت قایم عج با فضلیت‌ترین عبادت و نیکوترین عمل است. خدمت‌گزار امام عصر همیشه در تلاش است تا راه را برای دیگران باز کند. راه‌های خدمت به امام به خصوص در زمان غیبت برای شیعیان باز است، پس باید به هر طریق که می‌توانیم برای امام خدمت خالصانه کنیم.
 
هر کسی که در خدمت به مولایش خود را ضعیف‌تر و ذلیل‌تر بشمارد خدمت‌گذاری موفق‌تر برای امام خواهد بود. پس باید آنگونه احترام و خدمت‌گذاری در مقابل امام داشته باشیم که انگار پدر واقعی ماست. پس می‌توان گفت هر آنکس که پیام غدیر را بصورت دقیق درک کرده باشد و قلبا ولایت را پذیرفته باشد، خدمت واقعی می‌تواند انجام دهد. قبولی ولایت از طریق ایمان است، ایمان داشتن به خدا و امام زمانش چون بدون تحقق اگر ایمان نباشد از گروه مومنان خارج می‌شود. اینگونه افراد اعقتاد به این دارند که امام مالک حقیقی و صاحب اختیار انسان می‌باشد، و تا آنجا پیشرفت می‌کنند که هیچ چیز و هیچ کس جز مولایش و رضایت مولایش برایش مهم نبوده و نیست. ما باید همیشه دعا کنیم که افتخار خدمت به امام را پیدا کنیم و ثابت قدم باشیم.
 
همانطوری که ما در مقابل مولای‌مان خدمت‌گذاری می‌کنم مولای ما نیز در حق ما آقایی می‌کند، یعنی امام هیچگاه بنده وفادار خویش را فراموش نمی‌کند و نمی‌گذارد خدمت‌گزار واقعی در هنگام مشکلات احساس تنهایی نموده و سرگردان باشد.
 
یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی با رسم بندگی امام عصر تحقیق و دقت در سیره و سخنان آن عده از افرادی است که به مقام والا رسیده‌اند که می‌توان از رفتار آنان درس گرفت. از جمله این الگو‌ها صدرالاسلام همدانی و علامه حاج میرزا حسین طبرسی هستند.
 
کسانی که پیمان بستند و وقتی مرتکب گناه می‌شوندعهد آنان نقض می‌شود، باید برای بازگشت توبه نموده و پیمان خود را تجدید نمایند. طبق فرموده رسول خدا زرنگ‌ترین زرنگ‌ها کسی است که خودش را حساب‌رسی کند و اعمالش برای بعد از مرگ باشد نه دنیا. پرونده اعمال همه ما روز دوشنبه و پنجشنبه به دست امام زمام می‌رسد، اگر گناهکار باشیم باعث شرمندگی ما نزد مولا می‌شود پس کسانی که امام زمان عج را مولای خود می‌دانند همیشه اعمال‌شان را مورد بررسی قرار داده و برای خوشنودی آن حضرت خودشان را آماده نموده و بیشتر عمر خود را برای مولایشان قرار بدهند و خواست امام را مقدم بر خواست خود کنند. کسی که به ولایت امام زمان ایمان دارد در دین‌داری خود نیر رضا‌ی آن حضرت را جلب می‌کند، اگر کسی واقعا امام زمانش را شناخته باشد و ولایتش را پذیرفته باشد، برایش سخت نیست که از خواهشات خودش بگذرد و مطابق پسند امام زندگی کند.
 
فصل چهارم: چگونگی خدمت مقبول به مولا
اگر شخص بتواند معرفت و نیت خود را در مقابل امام ترقی بدهد زمینه خدمت‌گذاری زیادی برای مولا پیدا خواهد کرد، از جمله نیکی و احسان با مومنان دیگر به نیت خدمت به امام زمان. کسانی که نیت صحیح برای خدمت‌گذاری دارند منافع دنیوی هرگز برایشان مهم نخواهد بود. اگر شخصی به هر طریق برای امام خدمت کند از جمله، برپایی مجلس برای آقا، تالیف کتاب برای آقا، سخنرانی، مداحی، نذر و امثال اینها را انجام بدهد اما نیتش خالص نباشد هیچ یکی از آنها خدمت به حضرت بشمار نمی‌آید. هر چند که دیگران آنان را خدمت‌گزار آقا بشناسند. چون خدمت‌گذاری برای حضرت دو شرط مهم دارد اول قصد انگیزه خدمت به آقا با نیت خالص نه آلوده و دوم اینکه عملی باشد که مخالف شرع نباشد. چون از این طریق مردم نیز تشویق می‌شوند برای خدمت‌گذاری. یک دین شناس یا عالم دین موفق بهترین راه‌ها را برای جلب و جذب مومنین و تشویق آنان به سوی ائمه (ع) صداقت و راستگویی و امانت داری می‌شناسد.
 
اگر ایمان شخص قوی و بسیار صحیح مطابق قرآن و سنت باشد و خود را همه جا شیعه معرفی کند، آنچه برای مردم مهم خواهد بود همانا رفتار و گفتار آن شخص است. چون پیروی واقعی و خدمت‌گزار مولا این چنین است. امام صادق (ع) در دو حدیث می‌فرماید که به رکوع و سجود طولانی شخص ننگرید شاید از روی عادت باشد بلکه امانت‌داری او را ببینید و قضاوت نمایید. همچنین در نماز و روزه آنان توجه نکنید بلکه راست‌گویی و امانت‌شان را امتحان کنید. طبق فرموده رسول الله (ص) خدای متعال به ظاهر و دارایی‌های ما توجه نمی‌کند بلکه به دل‌ها و اعمال ما توجه می‌کند.
 
کسی که امام را بصورت دقیق درک کرده و می‌شناسد و خدمت‌گذار واقعی حضرت باشد، جایگاه‌اش نزد ائمه (ع) نسبت به دیگر شیعیان دارای درجات بالاتر است و وظیفه این شخص در مقابل امامش زیادتر است و باید افتخار کند و بپذیرد که در جایگاه حساس قرار گرفته و شکرگذار خدای منان و امام زمانش باشد و همیشه عمل نیکو و پسندیده انجام دهد.
 
آنان که ادعای خدمت‌گذاری به امام را دارند نیاز نیست خود را به این طرف و آن طرف بزنند بلکه در زندگی خود رفتارشان را با دیگران خوب کنند، صادق و امانت‌دار کامل باشند و وظایف شرعی خود را در مقابل خانواده، دوست، همسایه و خویشاوندان به نیت خدمت به امام انجام بدهند. چون ما از این طریق می‌توانیم مردم را بسوی امام زمان عج دعوت کنیم. این خود از جمله عبادت‌ها و برترین خدمت‌ها و طاعت‌های الهی است. همه ما در عصر غیبت قرار داریم یعنی شیعیان از امام‌شان دور هستند، یعنی بی‌پدر و یتیم شده‌اند و چون امام پدر امت است و جدایی آنان یتیمی حقیقی شعیه‌ها است. و در این شرایط عالمانی که در امر مردم جدیت دارند و یتیمان آل محمد را سرپرستی می‌کنند فضلیت والایی دارند.
 
مهمترین وظیفه و اصلی‌ترین وظیفه‌ی عالمان دین در زمان غیبت امام زمان (عج) آشنا کردن عمیق شیعیان با مقام امام و وفای به عهد است. چون از این طریق هم خدمت به مولا و هم خدمت به خودش است. اگر پیروان امام (ع) تکالیف خود را در مقابل امام می‌شناختند و در این زمینه کوتاهی نمی‌کردند می‌توانستند هم‌دل و هم‌صدا شوند و توفیق دیدار آقا نصیب همه‌شان گردد.
 
دو عامل اساسی برای تداوم خدمت‌گذاری برای حضرت خیلی مهم است؛ یک اخلاص و دوم جدیت. از جمله الگوی آن را می‌توان حاج شیخ عباس قمی دانست که داستان‌های زیادی را بیان نمودند. اخلاص و جدیت را نیز می‌توان از سه گزینه برداشت کرد: اول ترس از خدا، دوم نیت صادق، سوم کار خوب.
 
اگر جمع‌بندی نماییم؛ عمل خالص عملی است که نخواهی کسی جز خدا تو را به خاطر آن عمل تعریف کند. پس باید عمل ما خوب و خالصانه باشد چون عملی که مقبول باشد پاداش و ثواب خواهد داشت. اگر شخصی توفیق عمل نیک را داشت فکر نکند حق بندگی را ادا کرده، چرا که انسان نباید به کار‌های خوب خود خوشحال و راضی باشد بلکه خود را در پیشگاه خداوند ضعیف و کارش را ناقص بداند. خدمت‌گزار واقعی خود را برتر و بالاتر از دیگران نمی‌داند و انتطار تقدیر و تشکر را هم از کسی ندارد. اگر کسی بخاطر تظاهر و فخر فروشی این عمل را انجام نداده باشد قطعا مورد لطف خدا و ائمه (ع) قرار می‌گیرد.
 
نتیجه:
عید غدیر بزرگترین عید خداوند است. خداوند متعال در آیات متعددی از غدیر یاد و به وفای آن تاکید کرده است. پیامبر گرامی اسلام در سال دهم هجری در روز غدیر از طرف خداوند موظف شد تا جانشینان خود را به امت معرفی کند، و آنگاه پیامبر (ص) دوازده نفر را در حالی که فقط دو امام موجود بودند و امامان دیگر متولد نشده بودند تا روز قیامت معرفی کرد و از تمام امت خواست تا ولایت آنان را بپذیرند.
 
مخاطب خطبه‌های غدیر که توسط رسول خدا بیان گردید همه مسلمین جهان حتی جامعه امروز نیز می‌باشد. خیلی‌ها بودند که با حضرت علی (ع) و پیامبر (ص) پیمان بستند اما عهدشکنی کردند و از فرمان خدا و رسولش سرپیچی نمودند. پس ما که در عصر غیبت امام زمان (عج) هستیم که وی جانشین رسول الله است باید با او عهد ببندیم و به آن وفا کنیم. باید به هر طریقی که می‌توانیم خدمت‌گزار امام زمان (عج) باشیم و با فعالیت‌هایمان برای حضرت زمینه ظهور را فراهم بسازیم. جان، مال، نفس، و تمام وجودمان را فدای مولا نماییم و با نیت خالص و کسب رضای خدا و اهل‌بیت (ع) خدمت‌گزار واقعی حضرت ولی عصر (عج) باشیم. مسولیت عالمان دین و همه شیعیانی که پیام غدیر را به هر طریق دریافت نموده‌اند این است که این پیام را به نسل‌های بعدی خود برسانند و بر آن عهد وفا کنند.
 
نیاز است که ما برای خدمت به ائمه (ع) قلبا کار نماییم، چون خداوند متعال به ظاهر آدم‌ها توجه نمی‌کند، بلکه به باطن آنان می‌نگرد. مهم‌ترین و اصلی‌ترین خدمتی که عالمان دین در زمان غیبت می‌توانند انجام بدهند این است که مردم را عمیقا با امام زمان آشنا کنند. چون شیعیان یتیم هستند و ائمه (ع) پدر واقعی ما هستند. گناهان ما باعث شده تا حضرت حجت (عج) دور باشیم و در فراق زندگی کنیم، پس باید برای خشنودی مولا عمل کنیم و کارهای نیکی که مطابق میل مولاست انجام بدهیم و برای فرج مولا دعا نماییم و از جمله سربازان واقعی آن حضرت باشیم.