پنتاگون کوچک

هر چند نیروهای آمریکایی عراق را تخلیه کرده اند و به اردن و یا کویت رفته اند ولی آن چه که تعجب همگان را برانگیخته است سفارتی است که آمریکایی ها در بغداد دایر کرده اند. این سفارت در سال 2009 تکمیل شد و ظاهرا قرار است پانزده هزار کارمند اعم از دیپلمات و غیر دیپلمات در آن ساکن شوند. سفارت مذکور 104 هکتار وسعت دارد و با اعتباری معادل هفتصد میلیون دالر ساخته شده است و ظاهرا بزرگترین سفارتخانه آمریکا در سرتاسر دنیا محسوب می شود.
این سفارت بی در و پیکر که در یکی از بهترین نقاط خوش آب و هوای بغداد احداث شده است از هم اکنون توجهات بسیاری را به خود جلب کرده و بسیاری را نیز به واکنش واداشته است. سید صدر الدین القبانچی خطیب جمعه شهر نجف، در جمعه ای که گذشت رسما با استقرار پانزده هزار دیپلمات در سفارت آمریکا در بغداد مخالفت کرد و آن را ناشی از انگیزه های فرادیپلماتیک دانست. اسامه النجیفی رئیس پارلمان عراق هم با اظهار این نظر که باقی ماندن پانزده هزار نیرو در عراق غیر منطقی است، خواهان توضیح دولت عراق در این باره شد. عالیه نصیف نیز یکی از نمایندگان پارلمان عراق هم در یک مصاحبه، سفارت جدید آمریکا را پنتاگون کوچک لقب داد و خواهان تحقیق دولت عراق پیرامون ماهیت فعالیت های این سفارت خانه شد. اعتراضات و اظهار نظرهایی از این دست این روزها در عراق فراوان به چشم می خورند که خود حاکی از نگرانی های عمده ملت و نخبگان عراقی پیرامون این سفارت خانه است.
به هر حال این مراحل ساخت و تکمیل نیروهای ساکن آن تقریبا کامل شده است و آمریکایی ها هم اکنون به دنبال گرفتن کاپیتولاسیون برای این کارمندان هستند که گمان نمی رود به سادگی از سوی دولت عراق برآورده شود. با تمام این ها اینگونه احساس می شود که عراق از این به بعد خط مقدم نبرد اطلاعاتی – استخباراتی آمریکا در خاورمیانه مبدل شود. این سفارت با این حجم نیروی در نظر گرفته شده برای آن، قطعا اهدافی فرادیپلماتیک را نیز در دستور کار دارد که می تواند حساسیت کشورهای همسایه عراق را نیز به دنبال داشته باشد.
به هر ترتیب ساخت این سفارت و ابقای پانزده هزار کارمند در آن نشان داد که جنگ آمریکا در عراق هنوز به پایان نرسیده است و فقط از حالت نظامی به حالت دیپلماتیک- استخباراتی تغییر شکل داده است. بسیاری بر این باورند که انتخاب عراق برای احداث این مرکز اطلاعاتی- استخباراتی از یک تصمیم دقیق نشات می گرفت. عراق در استراتژیک ترین نقطه خاورمیانه واقع شده است و به آمریکا این توانمندی را می دهد که از نزدیک تحولات منطقه و مخصوصا تحولات ایران را زیر نظر بگیرد. احداث این سفارت ارتباط مستقیمی با تحولات سوریه، بحرین و در کل بیداری اسلامی جاری در منطقه خاورمیانه خواهد داشت. پایگاهی برای حفظ متحدان عربی واشنگتن و مرکزی برای مقابله با محور مقاومت علیه اسرائیل که از این لحاظ می تواند به یک گرانیگاه سیاسی – امنیتی در معادلات منطقه ای مبدل شود.