رییس جمهور کرزی اخیرا مقاله ای برای بخش پشتوی سایت بی بی سی نوشته و در آن به بررسی خطرات موجود فراراه روند صلح پرداخته است.
آقای کرزی با بررسی پیشینه تحولات سه دهه اخیر کشور، بحران های افغانستان در این برهه از تاریخ را به تمامی ناشی از دخالت های خارجی دانسته است؛ اما در تمامی این موارد به باور وی، این افغان ها بوده اند که تفنگ بر دوش داشته اند.
رییس جمهور با تاکید بر اینکه اساس دردها و رنج های مردم افغانستان طی سه و نیم دهه اخیر از زمان جهاد گذاشته شد، به بدنامی و ناکامی مجاهدین، شکل گیری طالبان و استقبال مردم از آنها و سپس انحراف آنها به سمت جنگ های داخلی و تروریزم بین المللی و شکل گیری حادثه ۱۱ سپتامبر اشاره می کند و می نویسد:"سرانجام پس از حادثه یازدهم سپتامبر بود که یکبار دیگر نیروهای خارجی به افغانستان آمدند. قابل یادآوری است که همه این بازی ها را خارجی ها بر سر مردم افغانستان آوردند؛ اما بازیکنان همه افغان بودند و تفنگ همیشه بر دوش خود افغان ها بود".
یکی از امتیازات این مقاله این است که رییس جمهور به صورت واقع بینانه، واقعیت های تلخ یک دهه اخیر را به تمامی ناشی از اشتباهات و سودجویی های راهبردی خارجی ها دانسته می نویسد:" پس از حادثه یازدهم سپتامبر افغان ها به این امید به نیروهای غربی خوشامد گفتند که امنیت، آرامش، توسعه و رفاه با خود به افغانستان بیاورند؛ اما یکبار دیگر کشورهای دخیل، زیر نام مبارزه با دهشت افکنی هریک در پی تعقیب اهداف استراتژیک خودشان برآمدند. برای رسیدن به این اهداف متأسفانه بار دیگر جنگ شروع شد".
آقای کرزی هشدار می دهد که "ما به عنوان یک ملت زنده نباید چنین چیزی را اجازه می دادیم که خارجی ها با سرنوشت ما بازی کنند".
وی تلاش های پراکنده برای صلح را خطری جدی در برابر این روند می داند که زمینه ساز استفاده جویی خارجی ها می گردد:"ابتکارها و تلاش های پراکنده صلح می تواند این قربانی های مان را با خطر مواجه کند. اگر همه افغان ها متحدانه عمل نکنند در حقیقت به یازده سال گذشته بازگشته ایم و خدا می داند که خارجی ها در فضای مبهم ایجاد شده چه اهدافی را تعقیب خواهند کرد و ما برای چند سال دیگر قربانی آنها خواهیم شد؟"
مدعای محوری رییس جمهور در این مقاله این است که روند صلح باید متمرکز بر یک مرجع و با محوریت شورای عالی صلح باشد؛ نه مراجع متعدد مانند اپوزیسیون داخلی و... او در این زمینه، شورای عالی صلح را "نماینده مردم افغانستان" می داند.
با این حال، به باور شماری از کارشناسان، عواملی که آقای کرزی به عنوان خطرات فراراه روند صلح برشمرده، تنها مواردی نیست که آینده این روند را تهدید می کند.
سوء استفاده خارجی ها از این روند، خطری جدی است که رییس جمهور نیز در جای جای این مقاله نسبت به آن هشدار می دهد؛ اما به نظر می رسد در زمینه دخالت اپوزیسیون داخلی در این روند، او براساس همان پیشفرض هایی قضاوت می کند که نسبت چندانی با روند صلح ندارد؛ بلکه از رقابت های سیاسی ناشی می شود.
واقعیت این است که روند صلح، باید یک روند ملی و مرتبط با سرنوشت جمعی همه مردم افغانستان باشد. از سوی دیگر، شورای عالی صلح نیز به تنهایی نمی تواند آیینه تمام نمای ملت افغانستان باشد. بسیاری از اقوام و طیف های اجتماعی افغانستان، خود را در آیینه آن نمی بینند؛ از طرف دیگر، این شورا صلاحیت چندانی نیز در زمینه صلح ندارد؛ بلکه حلقه های مهم تر دیگری هستند که در این خصوص تصمیم می گیرند؛ اما تصمیم های خود را از مجرای شورای عالی صلح به اجرا درمی آورند. همچنین، وقتی اپوزیسیون از تلاش مستقل برای مذاکرات صلح، برحذر داشته می شود، باید مکانیزمی تدبیر شود؛ تا آنها مستقیما و در کنار دولت در این روند حضور یابند؛ اما چرا چنین نمی شود؟
روند صلح یک روند غیرشفاف و مبهم است و این چیزی است که در مقاله رییس جمهور هیچ اشاره ای به آن به مثابه یک خطر جدی نشده است. مردم افغانستان هیچ تصور درستی از روند صلح ندارند. مثلا آنها نمی دانند وقتی ده ها عضو طالبان بدون محاکمه از زندان های داخلی و خارجی آزاد می شوند و تنها چند روز بعد از آن در کمتر از یک هفته، دو مرکز مهم در پایتخت، هدف حمله طالبان قرار می گیرند، چگونه می توان این دو رویداد را با هم پیوند داد؟
همچنین رییس جمهور از یکسو نسبت به مداخلات خارجی در روند صلح هشدار می دهد و از سوی دیگر، دفتر نمایندگی طالبان را در یک کشور خارجی عربی ایجاد می کند و در این زمینه با امریکا، عربستان، ترکیه، انگلیس و پاکستان، همدست می شود؛ آیا این خود زمینه سازی برای دخالت خارجی در این روند نیست؟
در هرحال اینها مواردی است که در دیدگاه رییس جمهور نسبت به خطرات روند صلح و دیدگاه مردم نسبت به این روند، تفاوت هایی را شکل می دهد؛ با این حال، همه بر این قول، متفق اند که صلح تنها راه ممکن برای رسیدن به ثبات است؛ زیرا جنگ جز ویرانی و کشتار و سلطه خارجی نتیجه دیگری در پی نداشت.
آقای کرزی با بررسی پیشینه تحولات سه دهه اخیر کشور، بحران های افغانستان در این برهه از تاریخ را به تمامی ناشی از دخالت های خارجی دانسته است؛ اما در تمامی این موارد به باور وی، این افغان ها بوده اند که تفنگ بر دوش داشته اند.
رییس جمهور با تاکید بر اینکه اساس دردها و رنج های مردم افغانستان طی سه و نیم دهه اخیر از زمان جهاد گذاشته شد، به بدنامی و ناکامی مجاهدین، شکل گیری طالبان و استقبال مردم از آنها و سپس انحراف آنها به سمت جنگ های داخلی و تروریزم بین المللی و شکل گیری حادثه ۱۱ سپتامبر اشاره می کند و می نویسد:"سرانجام پس از حادثه یازدهم سپتامبر بود که یکبار دیگر نیروهای خارجی به افغانستان آمدند. قابل یادآوری است که همه این بازی ها را خارجی ها بر سر مردم افغانستان آوردند؛ اما بازیکنان همه افغان بودند و تفنگ همیشه بر دوش خود افغان ها بود".
یکی از امتیازات این مقاله این است که رییس جمهور به صورت واقع بینانه، واقعیت های تلخ یک دهه اخیر را به تمامی ناشی از اشتباهات و سودجویی های راهبردی خارجی ها دانسته می نویسد:" پس از حادثه یازدهم سپتامبر افغان ها به این امید به نیروهای غربی خوشامد گفتند که امنیت، آرامش، توسعه و رفاه با خود به افغانستان بیاورند؛ اما یکبار دیگر کشورهای دخیل، زیر نام مبارزه با دهشت افکنی هریک در پی تعقیب اهداف استراتژیک خودشان برآمدند. برای رسیدن به این اهداف متأسفانه بار دیگر جنگ شروع شد".
آقای کرزی هشدار می دهد که "ما به عنوان یک ملت زنده نباید چنین چیزی را اجازه می دادیم که خارجی ها با سرنوشت ما بازی کنند".
وی تلاش های پراکنده برای صلح را خطری جدی در برابر این روند می داند که زمینه ساز استفاده جویی خارجی ها می گردد:"ابتکارها و تلاش های پراکنده صلح می تواند این قربانی های مان را با خطر مواجه کند. اگر همه افغان ها متحدانه عمل نکنند در حقیقت به یازده سال گذشته بازگشته ایم و خدا می داند که خارجی ها در فضای مبهم ایجاد شده چه اهدافی را تعقیب خواهند کرد و ما برای چند سال دیگر قربانی آنها خواهیم شد؟"
مدعای محوری رییس جمهور در این مقاله این است که روند صلح باید متمرکز بر یک مرجع و با محوریت شورای عالی صلح باشد؛ نه مراجع متعدد مانند اپوزیسیون داخلی و... او در این زمینه، شورای عالی صلح را "نماینده مردم افغانستان" می داند.
با این حال، به باور شماری از کارشناسان، عواملی که آقای کرزی به عنوان خطرات فراراه روند صلح برشمرده، تنها مواردی نیست که آینده این روند را تهدید می کند.
سوء استفاده خارجی ها از این روند، خطری جدی است که رییس جمهور نیز در جای جای این مقاله نسبت به آن هشدار می دهد؛ اما به نظر می رسد در زمینه دخالت اپوزیسیون داخلی در این روند، او براساس همان پیشفرض هایی قضاوت می کند که نسبت چندانی با روند صلح ندارد؛ بلکه از رقابت های سیاسی ناشی می شود.
واقعیت این است که روند صلح، باید یک روند ملی و مرتبط با سرنوشت جمعی همه مردم افغانستان باشد. از سوی دیگر، شورای عالی صلح نیز به تنهایی نمی تواند آیینه تمام نمای ملت افغانستان باشد. بسیاری از اقوام و طیف های اجتماعی افغانستان، خود را در آیینه آن نمی بینند؛ از طرف دیگر، این شورا صلاحیت چندانی نیز در زمینه صلح ندارد؛ بلکه حلقه های مهم تر دیگری هستند که در این خصوص تصمیم می گیرند؛ اما تصمیم های خود را از مجرای شورای عالی صلح به اجرا درمی آورند. همچنین، وقتی اپوزیسیون از تلاش مستقل برای مذاکرات صلح، برحذر داشته می شود، باید مکانیزمی تدبیر شود؛ تا آنها مستقیما و در کنار دولت در این روند حضور یابند؛ اما چرا چنین نمی شود؟
روند صلح یک روند غیرشفاف و مبهم است و این چیزی است که در مقاله رییس جمهور هیچ اشاره ای به آن به مثابه یک خطر جدی نشده است. مردم افغانستان هیچ تصور درستی از روند صلح ندارند. مثلا آنها نمی دانند وقتی ده ها عضو طالبان بدون محاکمه از زندان های داخلی و خارجی آزاد می شوند و تنها چند روز بعد از آن در کمتر از یک هفته، دو مرکز مهم در پایتخت، هدف حمله طالبان قرار می گیرند، چگونه می توان این دو رویداد را با هم پیوند داد؟
همچنین رییس جمهور از یکسو نسبت به مداخلات خارجی در روند صلح هشدار می دهد و از سوی دیگر، دفتر نمایندگی طالبان را در یک کشور خارجی عربی ایجاد می کند و در این زمینه با امریکا، عربستان، ترکیه، انگلیس و پاکستان، همدست می شود؛ آیا این خود زمینه سازی برای دخالت خارجی در این روند نیست؟
در هرحال اینها مواردی است که در دیدگاه رییس جمهور نسبت به خطرات روند صلح و دیدگاه مردم نسبت به این روند، تفاوت هایی را شکل می دهد؛ با این حال، همه بر این قول، متفق اند که صلح تنها راه ممکن برای رسیدن به ثبات است؛ زیرا جنگ جز ویرانی و کشتار و سلطه خارجی نتیجه دیگری در پی نداشت.
