داکتر فاروق بشر؛ استاد دانشگاه کابل در گفتگو با خبرگزاری صدای افغان (آوا) در خصوص نزدیک ساختن حوزه و دانشگاه که دو منبع مهم تراوشات فکری در جهان اسلام است گفت که نزدیک ساختن حوزه و دانشگاه به خصوص در دنیای اسلام با تمام تفاوت هایی که از لحاظ فکری وجود دارد امری غیر ممکن نیست.
او گفت دلیل اینکه حوزه و دانشگاه باهم تاکنون نزدیک نشده اند؛ بلکه هرروز فاصله ها بیشتر می شود، اول این است از طرف مسؤولین تلاش جدی در این راستا صورت نگرفته است و در ضمن انکشافاتی که در ساحه علمی روزمره به وجود آمده، اصطلاحات جدید را در قلمرو دانشگاه ایجاد کرده که با روند سنتی حوزات علمیه سازگار نیست؛ لذا پیروان این دو نهاد خود را از هم جدا می پندارند؛ در حالی که واقعیت امر چنین نیست.
وی در پاسخ به اینکه حوزه رسالتی برای خود قایل است و آن نجات بشریت است، آیا دانشگاه چنین رسالتی دارد یاخیر؟ گفت که دانشگاه یک مرکز صرفاً علمی است؛ در حالی که حوزه ریشه در مسایل دینی و مذهبی دارد؛ پس از لحاظ دینی، رسالت حوزه بالاتر از دانشگاه و هدایت بشر است؛ در حالی که دانشگاه رسالتش صرف رساندن انسان ها به مقامات مختلف علمی می باشد.
اما این استاد دانشگاه گفت که خداوند به مسلمانان اجازه داده که هر کسی می تواند در تمام ساحات علمی تحقیق کند به این معنا که یک فرد می تواند در عین حال که علوم حوزوی را فرامی گیرد از دانشگاه نیز بهره مند باشد و هیچ منافاتی هم ندارد؛ اما مشروط بر اینکه مخالف اساسات دین حرکت نکند.
او گفت که معمولاً دانشگاه ها به خصوص در دنیای اسلام عملکرد شان نه تنها مخالف قانون اسلام نیست که در مطابقت با اساسات دین است.
وی تصریح کرد که از لحاظ دینی، مرجع اصلی حوزه و دانشگاه قرآن است؛ بنابراین هرچه از هم دور باشند باز نزدیک اند؛ زیرا برگشت هردو به یک منبع واحد است.
وی گفت که در افغانستان قانون اساسی کشور که گفته است هیچ قانونی برخلاف اسلام بوده نمی تواند کمک می کند که علیرغم نظریات برخی از دانشمندان که گفته اند مبنای فکری این دو نهاد متفاوت است و باهم قابل جمع نیستند، حتی می توان وحدت بین حوزه و دانشگاه را به وجود آورد.
به گفته استاد بشر، حوزه و دانشگاه در افغانستان دو مرکز علمی اند که موضوعات علمی و آکادمیک در آنجا تحقیق و تدریس می شود و خوشبختانه در هردو حوزه هیچ چیزی در تضاد با ارزش های دینی قرار ندارد.
وی بر این باور است که حوزه باید دانشگاه شود و دانشگاه حوزه، به این معنی که مسایل حوزوی از گوشه های مسجد به دانشگاه‌ها کشانده شوند و مساجد نیز به دانشگاه تبدیل شوند.
او در پاسخ به اینکه نگاه حوزه ایدئولوژیک است و نگاه دانشگاه علمی، چه فرقی است بین ایدئولوژی و علم گفت گه خود علم در اسلام مبنای ایدئولوژیک دارد؛ تا زمانی که مفکوره علمی به وجود نیاید خود علم ایجاد شده نمی تواند.
اکثر اکتشافات علمی از قبیل الجبر و مسایل ساینسی دیگر را کسانی اختراع کرده اند که در دنیای اسلام از حوزه های علوم دینی برخاسته بودند، مانند بوعلی سینای بلخی، زکریای رازی و امثال آنها که علاوه بر علم فقه و اصول بر تمام علوم زمان خود مسلط بودند؛ بنابراین اگر مسایل ایدئولوژیک با علم در تضاد باشد در وجود یک شخص قابل جمع نمی باشد :در حالی که چنین نیست.
به گفته داکتر فاروق بشر حوزه با اینکه نگاه ایدئولوژیک دارد، در عین حال بر اساس علم استوار است و هیچ تناقض و ضدیتی وجود ندارد؛ بنابراین قابل نزدیک ساختن هستند؛ بلکه وحدت حوزه و دانشگاه نیز ممکن است.
داکتر حسین مزاری؛ عضو شورای اخوت اسلامی نیز در گفتگو با آوا در اینب باره اظهار داشت که در دنیای اسلام دانشگاه و حوزه دو مرکز مهم علمی و تخصصی اند و هردو نیاز مبرم جامعه هستند.
به گفته وی، متاسفانه در افغانستان همواره بین این دو نهاد علمی، فاصله ها زیاد بوده است و دلیلش نیز عدم آگاهی یا سهل‌انگاری مسؤولین حوزه و دانشگاه بوده است.
او گفت که هرچند مسایل حوزوی در افغانستان از مدت ها به این طرف به شکل سنتی بوده و در یک زاویه حرکت می کرده؛ اما خوشبختانه در این اواخر دیده می شود که در حوزات علوم دینی نیز تغییرات چشمگیری به وجود آمده و کم کم با علوم روز مجهز شده است که این مایه امیدواری است.
به باور مزاری هرگاه از تقابل این دو حوزه علمی جلوگیری به عمل آید و در نزدیک ساختن آن تلاش شود، طبعاً ذهنیت های منفی از هردو جانب کم خواهد شد و این کار سبب این خواهد شد که کشور به سوی خوشبختی و سعادت حرکت کند.
وی گفت که یگانه راهکار نزدیک سا ختن حوزه و دانشگاه، نزدیک شدن افکار و اندیشه های حوزویان و دانشگاهیان و از بین بردن اختلافاتی است که هیچگونه اساس عقلی و منطقی از دیدگاه اسلام ندارند. مزاری تاکید کرد که مسؤولین حوزه و دانشگاه باید تلاش کنند؛ تا سمینارهای مشترکی داشته باشند و با تبادل افکار و اندیشه باهم نزدیک شوند و فاصله های برخاسته از ناآ گاهی را کم کنند.
او گفت دلیل اینکه حوزه و دانشگاه باهم تاکنون نزدیک نشده اند؛ بلکه هرروز فاصله ها بیشتر می شود، اول این است از طرف مسؤولین تلاش جدی در این راستا صورت نگرفته است و در ضمن انکشافاتی که در ساحه علمی روزمره به وجود آمده، اصطلاحات جدید را در قلمرو دانشگاه ایجاد کرده که با روند سنتی حوزات علمیه سازگار نیست؛ لذا پیروان این دو نهاد خود را از هم جدا می پندارند؛ در حالی که واقعیت امر چنین نیست.
وی در پاسخ به اینکه حوزه رسالتی برای خود قایل است و آن نجات بشریت است، آیا دانشگاه چنین رسالتی دارد یاخیر؟ گفت که دانشگاه یک مرکز صرفاً علمی است؛ در حالی که حوزه ریشه در مسایل دینی و مذهبی دارد؛ پس از لحاظ دینی، رسالت حوزه بالاتر از دانشگاه و هدایت بشر است؛ در حالی که دانشگاه رسالتش صرف رساندن انسان ها به مقامات مختلف علمی می باشد.
اما این استاد دانشگاه گفت که خداوند به مسلمانان اجازه داده که هر کسی می تواند در تمام ساحات علمی تحقیق کند به این معنا که یک فرد می تواند در عین حال که علوم حوزوی را فرامی گیرد از دانشگاه نیز بهره مند باشد و هیچ منافاتی هم ندارد؛ اما مشروط بر اینکه مخالف اساسات دین حرکت نکند.
او گفت که معمولاً دانشگاه ها به خصوص در دنیای اسلام عملکرد شان نه تنها مخالف قانون اسلام نیست که در مطابقت با اساسات دین است.
وی تصریح کرد که از لحاظ دینی، مرجع اصلی حوزه و دانشگاه قرآن است؛ بنابراین هرچه از هم دور باشند باز نزدیک اند؛ زیرا برگشت هردو به یک منبع واحد است.
وی گفت که در افغانستان قانون اساسی کشور که گفته است هیچ قانونی برخلاف اسلام بوده نمی تواند کمک می کند که علیرغم نظریات برخی از دانشمندان که گفته اند مبنای فکری این دو نهاد متفاوت است و باهم قابل جمع نیستند، حتی می توان وحدت بین حوزه و دانشگاه را به وجود آورد.
به گفته استاد بشر، حوزه و دانشگاه در افغانستان دو مرکز علمی اند که موضوعات علمی و آکادمیک در آنجا تحقیق و تدریس می شود و خوشبختانه در هردو حوزه هیچ چیزی در تضاد با ارزش های دینی قرار ندارد.
وی بر این باور است که حوزه باید دانشگاه شود و دانشگاه حوزه، به این معنی که مسایل حوزوی از گوشه های مسجد به دانشگاه‌ها کشانده شوند و مساجد نیز به دانشگاه تبدیل شوند.
او در پاسخ به اینکه نگاه حوزه ایدئولوژیک است و نگاه دانشگاه علمی، چه فرقی است بین ایدئولوژی و علم گفت گه خود علم در اسلام مبنای ایدئولوژیک دارد؛ تا زمانی که مفکوره علمی به وجود نیاید خود علم ایجاد شده نمی تواند.
اکثر اکتشافات علمی از قبیل الجبر و مسایل ساینسی دیگر را کسانی اختراع کرده اند که در دنیای اسلام از حوزه های علوم دینی برخاسته بودند، مانند بوعلی سینای بلخی، زکریای رازی و امثال آنها که علاوه بر علم فقه و اصول بر تمام علوم زمان خود مسلط بودند؛ بنابراین اگر مسایل ایدئولوژیک با علم در تضاد باشد در وجود یک شخص قابل جمع نمی باشد :در حالی که چنین نیست.
به گفته داکتر فاروق بشر حوزه با اینکه نگاه ایدئولوژیک دارد، در عین حال بر اساس علم استوار است و هیچ تناقض و ضدیتی وجود ندارد؛ بنابراین قابل نزدیک ساختن هستند؛ بلکه وحدت حوزه و دانشگاه نیز ممکن است.
داکتر حسین مزاری؛ عضو شورای اخوت اسلامی نیز در گفتگو با آوا در اینب باره اظهار داشت که در دنیای اسلام دانشگاه و حوزه دو مرکز مهم علمی و تخصصی اند و هردو نیاز مبرم جامعه هستند.
به گفته وی، متاسفانه در افغانستان همواره بین این دو نهاد علمی، فاصله ها زیاد بوده است و دلیلش نیز عدم آگاهی یا سهل‌انگاری مسؤولین حوزه و دانشگاه بوده است.
او گفت که هرچند مسایل حوزوی در افغانستان از مدت ها به این طرف به شکل سنتی بوده و در یک زاویه حرکت می کرده؛ اما خوشبختانه در این اواخر دیده می شود که در حوزات علوم دینی نیز تغییرات چشمگیری به وجود آمده و کم کم با علوم روز مجهز شده است که این مایه امیدواری است.
به باور مزاری هرگاه از تقابل این دو حوزه علمی جلوگیری به عمل آید و در نزدیک ساختن آن تلاش شود، طبعاً ذهنیت های منفی از هردو جانب کم خواهد شد و این کار سبب این خواهد شد که کشور به سوی خوشبختی و سعادت حرکت کند.
وی گفت که یگانه راهکار نزدیک سا ختن حوزه و دانشگاه، نزدیک شدن افکار و اندیشه های حوزویان و دانشگاهیان و از بین بردن اختلافاتی است که هیچگونه اساس عقلی و منطقی از دیدگاه اسلام ندارند. مزاری تاکید کرد که مسؤولین حوزه و دانشگاه باید تلاش کنند؛ تا سمینارهای مشترکی داشته باشند و با تبادل افکار و اندیشه باهم نزدیک شوند و فاصله های برخاسته از ناآ گاهی را کم کنند.
