در نخستین روز از دهه فجر انقلاب اسلامی ایران، «نشست کتابخوان پیوندهای تاریخی و فرهنگی ایران و افغانستان» از سوی کتابخانه عمومی ابوریحان شیراز و با حضور علاقهمندان ایرانی و افغانستانی و مسؤولان اداره کل کتابخانههای عمومی ولایت فارس ایران و اداره کتابخانههای عمومی شهرستان شیراز برگزار شد.
به گزارش آوا، در این نشست که با هدف شناخت هرچه بیشتر پیشینه و پیوندهای تاریخ و فرهنگ ایران و افغانستان برگزار گردید، به معرفی و ارائه چکیده مطالب چند کتاب مفید با تکیه بر تاریخ و فرهنگ دو کشور پرداخته شد و کتابهای «گزیده ادبیات معاصر؛ مجموعه شعر محمدکاظم کاظمی» چاپ انتشارات نیستان از سوی مهدی ظهرابی؛ کتابدار کتابخانه ابوریحان، «افغانستان و پنج سال سلطه طالبان» نوشته وحید مژده از سوی سید عبدالله نایاب؛ دانشجوی کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه شیراز، «بادبادکباز» اثر خالد حسینی از سوی داکتر پوران اکبری؛ مدرس دانشگاه و پژوهشگر ادبیات و الهیات، «سرزمین و مردم افغانستان» تألیف مری لوئیس از سوی سیما فیضی؛ عضو کتابخانه ابوریحان و «سبک زندگی سالم» تألیف دکتر محمد کیاسالاری از سوی حمیرا حمیدی؛ دیگر عضو این کتابخانه ارائه و معرفی گردید.
در ابتدای این نشست، محمدرضا ابراهیمی؛ مسؤول کتابخانه ابوریحان و دانشجوی دکتری تخصصی تاریخ، با اشاره به مؤلفههای مشترک هویتی، ایران و افغانستان را دارای پیوستگی فرای مرزهای سیاسی و در یک حوزه فرهنگی و تمدنی دانست که با نامهایی چون «فلات ایران»، «ایرانشهر»، «ایرانزمین»، «ایران بزرگ»، «ایران تاریخی» و «ایران فرهنگی» شناخته میشود و گستره و حوزه نفوذ آن از افغانستان، پاکستان و غرب هندوستان در شرق تا آناتولی (ترکیه) و عراق در غرب، و قفقاز و ماوراءالنهر (آسیای مرکزی) از شمال تا خلیج فارس و جزایر و بنادر شمالی و جنوبی آن در جنوب را دربرمیگیرد.
وی با برشمردن نامهای تاریخی افغانستان همچون «آریانا»، «آریانستان»، «خراسان» و «کابلستان»، نژاد و زبان غالب مردم افغانستان را به ترتیب جزء «مردمان ایران شرقی» و «زبانهای هندوایرانی» شمرد و زبان و ادبیات فارسی و کیش اسلام را یکی از مهمترین ارکان هویتساز افغانستان و ایران دانست.
محمدرضا ابراهیمی در پایان، از تنی چند از شاعران و ادیبان کهن پارسیگوی که در افغانستان زاده یا زیستهاند نام برد و از آن جمله، به حنظله بادغیسی، ابوشکور بلخی، شهید بلخی، ازرقی هروی، خواجه عبدالله انصاری، رابعه کعب قزداری، عنصری بلخی، ناصر خسرو قبادیانی، انوری ابیوردی، سنایی غزنوی، عبدالواسع جبلی و مولانا جلالالدین محمد بلخی (مولوی) اشاره کرد.
پس از آن، مهدی ظهرابی به معرفی محمدکاظم کاظمی؛ شاعر، نویسنده و منتقد ادبی زاده افغانستان و ساکن ایران پرداخت و با خوانش نمونههایی از اشعار تأثیرگذار و سوزناک او از کتاب مجموعه شعر وی، حاضران را تحت تأثیر قرار داد.
در ادامه، سید عبدالله نایاب با سپاسگزاری از دستاندرکاران برگزاری این نشست، سخن خود را با پرسش از چرایی «یگانگی» و در عین حال «بیگانگی» ایران و افغانستان آغاز کرد و با ارائه تمثیلی، حوزه تمدنی «ایران بزرگ» را به یک تابلوی بزرگ و زیبای نقاشی تشبیه کرد که اگرچه کودکانی از سر خصم، تفوقجویی یا نادانی این تابلو را تقسیم و پارهپاره کرده و زیبایی و شکوه پیشین آن را مخدوش کردهاند؛ اما ماهیت آن تغییر نیافته است و افزود قدرتطلبی و خصومتورزی حاکمان وقت و نیز «استعمار» عامل انشقاق و چندگانگی این حوزه تمدنی، بهلحاظ سیاسی و مرزی -و البته نه ماهوی- بوده است.
نایاب تقسیم سرزمینها و مردمان این حوزه را در مرزهای سیاسی مختلف عامل گسستن پیوندهای تاریخی و فرهنگی ندانست و بر لزوم پاسداری از ریشههای نیرومند همبستگی سه کشور همزبان ایران، افغانستان و تاجیکستان تأکید کرد.
پس از آن، وی به معرفی کتاب افغانستان و پنج سال سلطه طالبان نوشته وحید مژده؛ کارشناس مسائل سیاسی افغانستان و از کارمندان وزارت خارجه افغانستان در زمان سلطه طالبان پرداخت و درباره اطلاعات مهم ارائهشده در این کتاب، با توجه به آگاهی نویسنده از مسائل درونی آن حکومت سخن گفت.
سپس، داکتر پوران اکبری؛ ارائهدهنده بعدی نشست، به معرفی رمان بادبادکباز نخستین اثر یک نویسنده افغانستانی به زبان انگلیسی پرداخت و گفت این رمان بهخاطر مضامین جهانی خود به زبانهای مختلف ترجمه گردیده و بر اساس این رمان در سال ۲۰۰۷ فیلمی به همین نام از سوی مارک فورستر؛ کارگردان آمریکایی ساخته و نامزد دریافت جایزه اسکار شده است.
در پایان این نشست و پس از معرفی کتابهای پیشنهادی سیما فیضی و حمیرا حمیدی؛ از اعضای افغانستانی کتابخانه ابوریحان، سرود «ای ایران» توسط یکی از اعضای هنرمند این کتابخانه اجرا شد و از ارائهدهندگان با اهدای هدیه و لوح تقدیر از سوی فاطمه صفریراد؛ سرپرست اداره کتابخانههای عمومی شهرستان شیراز تقدیر گردید.