جانان موسی زی، سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی وار خود با خبرنگاران در مورد سفر داکتر زلمی رسول به پاکستان معلومات ارائه کرد.
بر اساس اطلاعیه مطبوعاتی وزارت خارجه مشروح کنفرانس خبری به شرح ذیل می باشد:
د لوی او بښونکی خدای په نامه
د بهرنیو چارو وزارت اوونیز خبری کنفرانس ته ډیر ښه راغلاست.
په اول سر کی می غوښتل د یو څو ټکو په هکله مختصر معلومات تاسو ته وړاندی کړم،
له هغه وروسته که پوښتنی لری د هغو ځوابونو ته به لاړ شو.
لومړی سر کی غواړم پاکستان ته د افغانستان د بهرنیو چارو وزیر د سفر په هکله
تاسو ته یو څه معلومات درکړم، د افغانستان د دولت لپاره دا یو ډیر مهمه سفر
وو. د سولی د عالی شورا د سفر څخه وروسته د بهرنیو چارو وزیر یو ځل بیا د
پاکستانی چارواکو سره په دوه اړخیزو ، سیمه ایزو او نړیوالو مسایلو باندی په
تفصیل خبری وکړی، او په ځانګړی ټوګه هغو اساسی اولویتونو ته چی د افغانستان او
پاکستان په اړیکو کی نن سبا موجود دی، خاصه پاملرنه وشوه، د افغانستان د سولی
پروسه، د افغانستان او پاکستان تر منځ د تجارت او ترانزیت د موافقتنامی پوره
تطبیق، د ډیورنډ د کرښی له هاخوا څخه د افغانستان په شرقی ولایتونو باندی د
راکټونو او د توپخانی د بریدونو د پوره دریدلو ضرورت، همدا راز د دواړو
هیوادونو تر منځ د دوه اړخیزو همکاریو د لا پراختیا او ټینګولو په برخه کی
مفصلی خبری اتری تر سره شوی.
د سولی پروسی په برخه کی د افغانستان دولت باور دا ده چی نن د دواړو
هیوادونو لپاره د عمل وخت رارسیدلی، افغانستان او پاکستان په تیرو دوه کلونو
کی د سولی پروسی په هکله ډیری مفصلی او پراخی مشوری او خبری اتری تر سره کړی،
نن هغه موارد چی د افغانستان په نظر د افغانستان دولت له خوا د سولی په پروسه
کی مطرح دی او زموږ په باور د پاکستان اسلامی جمهوریت کولای شی په هغو کی د
افغانستان د خلکو سره د سولی پروسی په تقویت او پرمختګ کی همکاری وکړی، ټول
ډیر واضح او روښانه دی، او مونږ هیله من یو چی په راتلونکو څو اونیو او میاشتو
کی د پاکستان اسلامی جمهوریت له خوا د دوی د اعلان شوی دریځ او د دوی د اعلان
شویو موافقتونو په اساس عملی اقدامات ووینو، چی البته په دی اقداماتو کی د
ټولو هغو طالب زندانیانو خوشی کیدل دی چی نن په پاکستانی بندیخانو کی بند دی،
د طالبانو د مشرانو سره د مستقیمو مذاکراتو د فرصت برابرول دی او همدا راز
طالبان دی ته وهڅول شی چی د افغانستان د سولی له پروسی سره یوځای شی، او هغو
طالب چارواکو او طالب مذاکره کوونکو ته د مصوون عبور فرصت برابرول دی ترڅو دوی
وکولای شی د افغانستان او پاکستان نه بهر په یو دریم هیواد کی د افغانستان
دولت د چارواکو سره مستقیمی مشوری او مذاکرات تر سره کړی.
دوهمه موضوع چی لنډه اشاره می ورته کوله هغه بیا هم په اسلام آباد کی دری ورځی
مخکی د افغانستان، پاکستان او چین تر منځ د سیاسی رییسانو په سطح د یوی دری
اړخیزی غونډی موضوع ده چی د افغانستان لپاره د ډير زیات اهمیت وړ خبره ده، لکه
څنګه چی تاسو ته هم ښکاره ده، چین په سیمه کی یو اساسی رول لری، هم د سیمی په
امنیت کی، هم د سیمی په اقتصادی پرمختګ کی او هم د سیمی په ثبات کی، چین د
افغانستان او هم د پاکستان د یوه نږدی دوست په توګه کولای شی په سیمه کی د
تروریزم پر ضد مبارزه کی، همدا راز د افغانستان د سولی پروسی په تقویت کی او
په سیمه کی د اقتصادی اړیکو د لا پراختیا په برخه کی یو اساسی رول ولری، مونږ
د دی مذاکراتو او د دی منظمو سلا مشورو هرکلی کوو، او هیله من یو چی په نږدی
راتلونکی کی وکولای شو د دری واړو هیوادونو تر منځ یوه بله دری اړخیزه په کابل
کی دایره کړو.
موضوع سومی که میخواستم به آن اشاره کنم، سفر وزیر امور خارجه افغانستان به
بروکسل و اشتراک ایشان در جلسة سالانه وزرای خارجه ناتو است که قرار است در
این جلسه در پهلوی مسایل دیگر، روی طرح تمویل، تجهیز و آموزش قوای امنیتی
افغان پس از سال 2014 صحبت های مفصل صورت بگیرد.
طوریکه هموطنان عزیز آگاه هستند، در نشست سران ناتو در ماه می سال روان
میلادی، جامعه جهانی، کشورهای ناتو و برخی از کشورهای عضو آیساف و یک تعداد از
کشورهای خارج از ناتو و آیساف رقم 4.1 میلیارد دالر امریکایی را به صفت بودجه
سالانه تمویل، تجهیز و آموزش قوای امنیتی افغان همه ساله برای ده سال پس از
سال 2014 موافقت و تعهد کردند. در جلسه وزرای خارجه کشورهای ناتو به تاریخ 4 و
5 دسمبر روی چگونگی و میکانیزم مشخص مصرف بودجه 4.1 میلیارد دالری تعهد شده
جامعه جهانی برای قوای امنیتی افغان صحبت صورت خواهد گرفت. در پهلوی اصول
بسیار مهم، شفافیت، حساب دهی دولت افغانستان بالای اصول اساسی حاکمیت ملی
افغانستان و همچنان مالکیت کامل همچون یک میکانیزم صحبت خواهد شد تا باشد که
پول های کمک شده جامعه جهانی به شکل درست، به صورت موثر، شفاف و حسابده در
راستای تمویل، تجهیز و آموزش دوامدار قوای امنیتی افغان پس از سال 2014 به
مصرف برسد.
همچنان امیدوار هستیم که در این جلسه روی تعریف بهتر چارچوب همکاری های
افغانستان و سازمان ناتو برای سالهای بعد از ختم پروسه انتقال، یعنی بعد از
سال 2014 صحبت ها و مشورت های لازم به شمول حضور ممکنه امنیتی سازمان ناتو در
افغانستان پس از سال 2014 یا ختم پروسه انتقال، صورت گیرد.
نکته آخر برای معلومات شما این است که سفرای جدید افغانستان در جمهوری اسلامی
ایران و جمهوری آذربایجان به کار خود آغاز کرده اند. آقای داکتر نصیر احمد نور
سفیر جدید افغانستان در جمهوری اسلامی ایران هستند که قبلاً به صفت سفیر
افغانستان در مصر ایفای وظیفه می کردند و سفیر افغانستان در سفارت جدید
التأسیس افغانستان در آذربایجان، آقای شاکر کارگر نیز رسماً به کار خود آغاز
کرده اند.
*سوال ها و جواب ها *
*سوال: *
رادیو آزادی. در جریان سفر وزیر خارجه افغانستان به پاکستان، در مورد تفاهم
نامه همکاری های دراز مدت استراتیژیک با پاکستان صحبت هایی صورت گرفته است و
مقامات پاکستانی فهرستی از درخواست هایی را که در این تفاهم نامه در نظر
گرفته اند به مقامات افغانی سپرده اند. در این مورد اگر معلومات ارائه نمایید؟
*موسی زی:* در جریان سفر وزیرامور خارجه افغانستان به اسلام آباد، اولین مسودة
موافقت نامه همکاری های استراتیژیک بین افغانستان و پاکستان از جانب وزیر امور
خارجه پاکستان به وزیر امور خارجه افغانستان تسلیم شد. موضوع امضای موافقت
نامه همکاری های استراتیژیک با پاکستان، البته یک امر مهم برای دولت افغانستان
است. افغانستان و پاکستان به صفت دو همسایه نزدیک، به صفت دو همسایه یی که با
هم مشترکات خیلی وسیع فرهنگی، تاریخی، امنیتی، اقتصادی و روابط مردم با مردم
دارند، نهایت مهم است. طرح امضای یک موافقت نامه همکاری های استراتیژیک چیزی
است که دولت افغانستان از آن استقبال می کند. اما قبل از رسیدن به مرحله امضای
یک موافقت نامه وسیع همکاری های استراتیژیک بین دو کشور لازم است تا روی
اولویت های اساسی که در روابط افغانستان و پاکستان وجود دارد، پیشرفت های عملی
صورت گرفته و نتایجی به دست آید.
اولویت هایی که شامل پروسه صلح افغانستان است چون مبارزه عملی علیه تروریزم
در منطقه، تطبیق کامل موافقت نامه تجارت و ترانزیت افغانستان و پاکستان و
مسایل دیگری که در روابط دو جانبه بین دو کشور وجود دارد، پیشرفت عملی و به
دست آوردن نتایج در این موارد راه را برای مذاکرات و امضای یک موافقت نامه
همکاری های استراتیژیک بین دوکشور باز می کند.
*سوال*:
ظاهر قادری از تلویزیون آریانا. شما اشاره کردید، زمانی موافقت نامه همکاری
های استراتیژیک بین افغانستان و پاکستان امضا خواهد شد که در این مسایلی که
ذکر کردید، پیشرفت صورت گیرد. هدف شما از این مسایل چیست و حکومت افغانستان
آیا حاضر به امضای این موافقت نامه است یا خیر؟ زیرا سیاست پاکستان نشان دهنده
این است که پاکستان میخواهد با همچو نرمش در قبال این توافق نامه دست آوردهایی
داشته باشد؟
*موسی زی:* طوریکه من اشاره کردم، روابط افغانستان و پاکستان یکی از مهمترین
روابط برای دولت افغانستان است. ما امیدوار هستیم که بتوانیم در این روابط خود
و خاصتاً در مورد اولویت هایی که امروز بین افغانستان و پاکستان مطرح است، به
دستآوردهای عملی و نتایج ملموس دست یابیم. پیشرفت در موارد عمده یی که در
روابط افغانستان و پاکستان وجود دارد، مبارزه عملی با تروریزم، حمایت عملی از
پروسه صلح افغانستان، تطبیق کامل موافقت نامه تجارت و ترانزیت بین دو کشور راه
را برای مذاکرات و امضای موافقت نامه همکاری های استراتیژیک بین دو کشور باز
خواهد کرد.
*سوال: *
ظفر شاه رویی از روزنامه هشت صبح. در سفر وزیر خارجه به پاکستان موافقت صورت
گرفت که پاکستان بیشتر زندانی ها را رها بسازند. آیا مشخص شده است که چه تعداد
از زندانی ها آزاد شده و یا خواهند شد؟ گفته میشود حکومت افغانستان و هیئت
شورای عالی صلح در سفری که به پاکستان داشته اند، خواسته اند تا بیشتر با آنها
در تماس شوند. چه پیشرفت هایی در این عرصه صورت گرفته است؟
*موسی زی:* در جریان سفر وزیر امور خارجه در رابطه به ضرورت آزادی تمام
زندانیان طالبان از زندان های پاکستان صحبت صورت گرفت و وزیر امور خارجه
پاکستان یک بار دیگر موافقت کرد که زندانیان طالبان از زندان های پاکستان رها
خواهند شد. بناً ما چشم به راه و امیدوار هستیم که تمام زندانیان طالب در
زندان های پاکستان به زودترین فرصت آزاد شوند تا بتوانند که در پیشبرد پروسة
صلح افغانستان نقش موثر خود را ایفا کنند. البته در رابطه به تعداد زندانیانی
که در جریان سفر شورای عالی صلح رها شده بودند، من میتوانم به شما بگویم که به
باور دولت افغانستان این افراد میتوانند نقش موثری را در ایجاد روابط با رهبری
طالبان و در پیشبرد پروسه صلح داشته باشند. اینکه آیا به آنها تماس هایی صورت
گرفته یا نگرفته و فعلاً کجا هستند، فکر میکنم که شاید شورای عالی صلح بهتر
اطلاع داشته باشند، زیرا مسوولیت انجام مذاکرات به دوش شورای عالی صلح
افغانستان است.
یک نکته یی که در پاسخ سوال شما باید قبلاً هم می گفتم این است که دولت
افغانستان از اولین اقدام عملی جمهوری اسلامی پاکستان در حمایت از پروسه صلح
افغانستان که همانا رهایی یک تعداد از زندانیان طالب از زندان های پاکستان
است، استقبال می کند. ولی ما امیدوار هستیم که این روند یک آغاز باشد و ما در
هفته ها و ماه های آینده شاهد اقدامات عملی بزرگ و کوچک دیگر جمهوری اسلامی
پاکستان در این راستا باشیم.
*پوښتنه: *
کوټوال د ملی تلویزیون خبریال- د بهرنیو چارو وزیر د سفر څخه وروسته دا په
ډاګه شوه چی د افغانستان او پاکستان د هیوادونو د دینی علماوو کنفرانس به دایر
شی، دا کنفرانس به څه وخت او په کوم ځای کی ترسره کیږی، ستاسو معلومات په دی
اړه څه دی ؟
*موسی زی*: یوه مهمه موافقه چی د افغانستان او پاکستان تر منځ د بهرنیو چارو
وزیر د سفر په جریان کی تر سره شوه هغه د افغانستان او پاکستان د دینی
علماووتر منځ د یوه ګډ کنفرانس د دایریدلو د نیټی ټاکل وو، د افغانستان
او پاکستان د
دینی علماو ګډ کنفرانس به د سلواغلی میاشتی په اوایلو کی په کابل کی دایریږی،
د دی کنفرانس د تیاریو لپاره به یو شمیر ناستی د افغانستان او پاکستان د
علماو تر منځ په پاکستان کی ترسره کیږی، ترڅو د دی مهم کنفرانس اجندا جوړه
کړی، او ترڅو مونږ وکولای شو دا کنفرانس په بریالی توګه، دایر کړو، البته د دی
کنفرانس نقش د افغانستان د سولی پروسی په ملاتړ کی ډیر مهم ده ځکه چی سوله یو
الهی امر ده، او د افغانستان او پاکستان دینی عالمان د افغانستان د سولی په
پرمختګ کی او د افغانستان د سولی پروسی په ملاتړ کی اساسی رول لری.
*سوال: *
تلویزیون یک. سوال من در ارتباط به طالبانی که در زندان های افغانستان و
پاکستان زندانی هستند، می باشد که تا به حال رها شدند و اما هنوز حملات طالبان
با توجه به حمله انتحاری امروز در ننگرهار ادامه دارد. چقدر شما مطمئن هستید
که رهایی این زندانیان به پروسه صلح کمک می کند و یک بار دیگر افغانستان
قربانی صحبت با طالبان نمیشود. سوال دوم اینکه چندین بار است که وزارت خارجه
افغانستان با ارسال مکتوب به پاکستان خواستار رهایی زندانیان طالبان از زندان
های پاکستان می باشد که آنها ادعا می کنند 1420 زندانی طالب در زندان های
پاکستان است. اما حکومت پاکستان دیدگاه روشنی را واضح نمیسازد؟
*موسی زی: *در رابطه به سوال اول تان به سه نکته اشاره می کنم. اول این که
پروسه صلح افغانستان کار یک روز، یک هفته، یک ماه و یک سال نیست. ما امیدوار
هستیم که در پیشرفت پروسه صلح افغانستان همه روزه دستآوردهای عملی داشته باشیم
و هر روز به مذاکرات مستقیم بین طالبان و دولت افغانستان نزدیک تر شویم. نکته
دوم این است که پروسه صلح برای دولت افغانستان یک تیوری نیست. برای ما بسیار
واضح است که در بین طالبان به شمول رهبران طالبان علاقمندی جدی برای جستجوی یک
راه حل سیاسی در افغانستان وجود دارد. به همین دلیل دولت افغانستان با جدیت
تمام پروسه صلح افغانستان را پیگیری می کند و نکته سوم این است که حتی با
کامیابی کامل پروسه صلح، عناصری خواهند بود که هنوز هم با صلح، امنیت و ثبات
مردم افغانستان دشمنی کنند و حملات تروریستی را راه اندازند. به همین دلیل است
که دولت افغانستان هرگز با عناصر و گروه هایی که دشمن صلح، امنیت و ثبات مردم
افغانستان هستند، صلح نخواهد کرد و به ضد آن ها از اقدامات عملی و امنیتی
استفاده خواهد کرد.
در رابطه به تعداد زندانیان چیزی که از آدرس وزارت امور خارجه گفته می توانم
این است که تعداد مشخص زندانیان برای ما مهم نیست که یک نفر طالب و یا یک هزار
طالب در زندان های جمهوری اسلامی پاکستان هستند. تقاضای دولت افغانستان یک
تقاضای اصولی است و آن هم رهایی تمام زندانیان طالب از زندان های پاکستان است
تا باشد که آن ها بتوانند در پیشرفت و حمایت پروسه صلح افغانستان نقش خود را
ایفا کنند.
*سوال: *
روزنامه سخن جدید. سوال اول من این است که ما از دور اول رهایی طالبان از
زندان نتیجه ملموسی به دست نیاورده ایم. دور دوم آزادی این زندانیان را شما
چطور ارزیابی می کنید. سوال دوم اینکه طالبان بارها اعلام کرده اند که ما دولت
افغانستان را برای مذاکره به رسمیت نمی شناسیم. چقدر این موضوع میتواند به
پروسه صلح آسیب برساند و شما چطور این مسئله را تفسیر می کنید؟
*موسی زی: *فکر می کنم این پیش از وقت خواهد بود که در رابطه به موثریت نقش
تعداد طالبانی که از زندانی های پاکستان رها شده اند، صحبت کنیم. آن ها دو
هفته قبل رها شدند و تازه دوباره با خانواده های خود یک جا شده اند. ما
امیدوار هستیم که شورای عالی صلح افغانستان بتواند با آن ها تماس های مستقیم
برقرار کند وخود این طالبان نقشی را که می توانند در پیشبرد پروسه صلح
افغانستان ایفا کنند، انجام دهند.
در مورد سوال دوم تان باید بگویم که یگانه راه انجام مذاکرات با طالبان
مذاکرات مستقیم بین دولت افغانستان و نمایندگان و رهبران رسمی طالبان می باشد.
هر گونه اقدام دیگری که صورت می گیرد صرفاً برای فراهم آوردن فضا و فرصت
مذاکرات مستقیم بین دولت افغانستان و طالبان است. قسمی که ما قبلاً هم اشاره
کرده ایم، دولت افغانستان از حمایت کشورهای منطقه و کشورهای دورتر از منطقه در
راستای ایجاد فضای اعتماد و ایجاد فرصت مذاکرات مستقیم بین دولت افغانستان و
طالبان، استقبال می کند اما هر گونه مذاکرات مستقیم و هرگونه دیالوگ مستقیم
صلح، تنها و تنها می تواند بین دولت افغانستان و نمایندگان رسمی و شناخته شده
طالبان صورت گیرد. دولت افغانستان تماس هایی دارد با رهبری طالبان این که چرا
موقف رسمی طالبان از موقف غیر رسمی شان متفاوت است این سوالی است که شما می
توانید از خود شان بپرسید، اما دولت افغانستان این اطمینان را دارد که طالبان
به شمول یک تعداد از رهبران عمدة طالبان خواهان مذاکرات صلح هستند و امیدوار
هستیم که با برداشتن گام های عملی دیگر از جانب کشورهایی که در پیشبرد پروسه
صلح افغانستان نقش دارند خاصتاً جمهوری اسلامی پاکستان، در آینده نزدیک به
مرحله یی برسیم که دولت افغانستان و نمایندگان طالبان وارد مذاکرات مستقیم صلح
شوند.
*سوال: *
رادیو کلید. در این سفر مشخصاً نامی از ملا بردار فرد شماره دوم طالبان ذکر
نشده است. بر اساس گزارشاتی که به دست ما رسیده است، حکومت افغانستان در این
مذاکرات نامی از ملا بردار نگرفته است. آیا چنین موضوعی وجود دارد، اگر نامی
برده است، در مقابل مقامات پاکستانی در رابطه به رهایی این فرد چه عکس العملی
را نشان داده اند. پیش از این ملا بردار با حکومت افغانستان رابطه خوبی را
برقرار کرده بود و وعده سپرده بود که با حکومت افغانستان وارد مذاکره شود؟
*موسی زی:*در جریان این سفر از کدام فردی نام گرفته نشده است، اما نام ملا
برادر در تمام درخواست هایی که دولت افغانستان از جمهوری اسلامی پاکستان در
چارچوب رهایی زندانیان طالبان کرده است، شامل است.
*تشکر/ دیره مننه*
بر اساس اطلاعیه مطبوعاتی وزارت خارجه مشروح کنفرانس خبری به شرح ذیل می باشد:
د لوی او بښونکی خدای په نامه
د بهرنیو چارو وزارت اوونیز خبری کنفرانس ته ډیر ښه راغلاست.
په اول سر کی می غوښتل د یو څو ټکو په هکله مختصر معلومات تاسو ته وړاندی کړم،
له هغه وروسته که پوښتنی لری د هغو ځوابونو ته به لاړ شو.
لومړی سر کی غواړم پاکستان ته د افغانستان د بهرنیو چارو وزیر د سفر په هکله
تاسو ته یو څه معلومات درکړم، د افغانستان د دولت لپاره دا یو ډیر مهمه سفر
وو. د سولی د عالی شورا د سفر څخه وروسته د بهرنیو چارو وزیر یو ځل بیا د
پاکستانی چارواکو سره په دوه اړخیزو ، سیمه ایزو او نړیوالو مسایلو باندی په
تفصیل خبری وکړی، او په ځانګړی ټوګه هغو اساسی اولویتونو ته چی د افغانستان او
پاکستان په اړیکو کی نن سبا موجود دی، خاصه پاملرنه وشوه، د افغانستان د سولی
پروسه، د افغانستان او پاکستان تر منځ د تجارت او ترانزیت د موافقتنامی پوره
تطبیق، د ډیورنډ د کرښی له هاخوا څخه د افغانستان په شرقی ولایتونو باندی د
راکټونو او د توپخانی د بریدونو د پوره دریدلو ضرورت، همدا راز د دواړو
هیوادونو تر منځ د دوه اړخیزو همکاریو د لا پراختیا او ټینګولو په برخه کی
مفصلی خبری اتری تر سره شوی.
د سولی پروسی په برخه کی د افغانستان دولت باور دا ده چی نن د دواړو
هیوادونو لپاره د عمل وخت رارسیدلی، افغانستان او پاکستان په تیرو دوه کلونو
کی د سولی پروسی په هکله ډیری مفصلی او پراخی مشوری او خبری اتری تر سره کړی،
نن هغه موارد چی د افغانستان په نظر د افغانستان دولت له خوا د سولی په پروسه
کی مطرح دی او زموږ په باور د پاکستان اسلامی جمهوریت کولای شی په هغو کی د
افغانستان د خلکو سره د سولی پروسی په تقویت او پرمختګ کی همکاری وکړی، ټول
ډیر واضح او روښانه دی، او مونږ هیله من یو چی په راتلونکو څو اونیو او میاشتو
کی د پاکستان اسلامی جمهوریت له خوا د دوی د اعلان شوی دریځ او د دوی د اعلان
شویو موافقتونو په اساس عملی اقدامات ووینو، چی البته په دی اقداماتو کی د
ټولو هغو طالب زندانیانو خوشی کیدل دی چی نن په پاکستانی بندیخانو کی بند دی،
د طالبانو د مشرانو سره د مستقیمو مذاکراتو د فرصت برابرول دی او همدا راز
طالبان دی ته وهڅول شی چی د افغانستان د سولی له پروسی سره یوځای شی، او هغو
طالب چارواکو او طالب مذاکره کوونکو ته د مصوون عبور فرصت برابرول دی ترڅو دوی
وکولای شی د افغانستان او پاکستان نه بهر په یو دریم هیواد کی د افغانستان
دولت د چارواکو سره مستقیمی مشوری او مذاکرات تر سره کړی.
دوهمه موضوع چی لنډه اشاره می ورته کوله هغه بیا هم په اسلام آباد کی دری ورځی
مخکی د افغانستان، پاکستان او چین تر منځ د سیاسی رییسانو په سطح د یوی دری
اړخیزی غونډی موضوع ده چی د افغانستان لپاره د ډير زیات اهمیت وړ خبره ده، لکه
څنګه چی تاسو ته هم ښکاره ده، چین په سیمه کی یو اساسی رول لری، هم د سیمی په
امنیت کی، هم د سیمی په اقتصادی پرمختګ کی او هم د سیمی په ثبات کی، چین د
افغانستان او هم د پاکستان د یوه نږدی دوست په توګه کولای شی په سیمه کی د
تروریزم پر ضد مبارزه کی، همدا راز د افغانستان د سولی پروسی په تقویت کی او
په سیمه کی د اقتصادی اړیکو د لا پراختیا په برخه کی یو اساسی رول ولری، مونږ
د دی مذاکراتو او د دی منظمو سلا مشورو هرکلی کوو، او هیله من یو چی په نږدی
راتلونکی کی وکولای شو د دری واړو هیوادونو تر منځ یوه بله دری اړخیزه په کابل
کی دایره کړو.
موضوع سومی که میخواستم به آن اشاره کنم، سفر وزیر امور خارجه افغانستان به
بروکسل و اشتراک ایشان در جلسة سالانه وزرای خارجه ناتو است که قرار است در
این جلسه در پهلوی مسایل دیگر، روی طرح تمویل، تجهیز و آموزش قوای امنیتی
افغان پس از سال 2014 صحبت های مفصل صورت بگیرد.
طوریکه هموطنان عزیز آگاه هستند، در نشست سران ناتو در ماه می سال روان
میلادی، جامعه جهانی، کشورهای ناتو و برخی از کشورهای عضو آیساف و یک تعداد از
کشورهای خارج از ناتو و آیساف رقم 4.1 میلیارد دالر امریکایی را به صفت بودجه
سالانه تمویل، تجهیز و آموزش قوای امنیتی افغان همه ساله برای ده سال پس از
سال 2014 موافقت و تعهد کردند. در جلسه وزرای خارجه کشورهای ناتو به تاریخ 4 و
5 دسمبر روی چگونگی و میکانیزم مشخص مصرف بودجه 4.1 میلیارد دالری تعهد شده
جامعه جهانی برای قوای امنیتی افغان صحبت صورت خواهد گرفت. در پهلوی اصول
بسیار مهم، شفافیت، حساب دهی دولت افغانستان بالای اصول اساسی حاکمیت ملی
افغانستان و همچنان مالکیت کامل همچون یک میکانیزم صحبت خواهد شد تا باشد که
پول های کمک شده جامعه جهانی به شکل درست، به صورت موثر، شفاف و حسابده در
راستای تمویل، تجهیز و آموزش دوامدار قوای امنیتی افغان پس از سال 2014 به
مصرف برسد.
همچنان امیدوار هستیم که در این جلسه روی تعریف بهتر چارچوب همکاری های
افغانستان و سازمان ناتو برای سالهای بعد از ختم پروسه انتقال، یعنی بعد از
سال 2014 صحبت ها و مشورت های لازم به شمول حضور ممکنه امنیتی سازمان ناتو در
افغانستان پس از سال 2014 یا ختم پروسه انتقال، صورت گیرد.
نکته آخر برای معلومات شما این است که سفرای جدید افغانستان در جمهوری اسلامی
ایران و جمهوری آذربایجان به کار خود آغاز کرده اند. آقای داکتر نصیر احمد نور
سفیر جدید افغانستان در جمهوری اسلامی ایران هستند که قبلاً به صفت سفیر
افغانستان در مصر ایفای وظیفه می کردند و سفیر افغانستان در سفارت جدید
التأسیس افغانستان در آذربایجان، آقای شاکر کارگر نیز رسماً به کار خود آغاز
کرده اند.
*سوال ها و جواب ها *
*سوال: *
رادیو آزادی. در جریان سفر وزیر خارجه افغانستان به پاکستان، در مورد تفاهم
نامه همکاری های دراز مدت استراتیژیک با پاکستان صحبت هایی صورت گرفته است و
مقامات پاکستانی فهرستی از درخواست هایی را که در این تفاهم نامه در نظر
گرفته اند به مقامات افغانی سپرده اند. در این مورد اگر معلومات ارائه نمایید؟
*موسی زی:* در جریان سفر وزیرامور خارجه افغانستان به اسلام آباد، اولین مسودة
موافقت نامه همکاری های استراتیژیک بین افغانستان و پاکستان از جانب وزیر امور
خارجه پاکستان به وزیر امور خارجه افغانستان تسلیم شد. موضوع امضای موافقت
نامه همکاری های استراتیژیک با پاکستان، البته یک امر مهم برای دولت افغانستان
است. افغانستان و پاکستان به صفت دو همسایه نزدیک، به صفت دو همسایه یی که با
هم مشترکات خیلی وسیع فرهنگی، تاریخی، امنیتی، اقتصادی و روابط مردم با مردم
دارند، نهایت مهم است. طرح امضای یک موافقت نامه همکاری های استراتیژیک چیزی
است که دولت افغانستان از آن استقبال می کند. اما قبل از رسیدن به مرحله امضای
یک موافقت نامه وسیع همکاری های استراتیژیک بین دو کشور لازم است تا روی
اولویت های اساسی که در روابط افغانستان و پاکستان وجود دارد، پیشرفت های عملی
صورت گرفته و نتایجی به دست آید.
اولویت هایی که شامل پروسه صلح افغانستان است چون مبارزه عملی علیه تروریزم
در منطقه، تطبیق کامل موافقت نامه تجارت و ترانزیت افغانستان و پاکستان و
مسایل دیگری که در روابط دو جانبه بین دو کشور وجود دارد، پیشرفت عملی و به
دست آوردن نتایج در این موارد راه را برای مذاکرات و امضای یک موافقت نامه
همکاری های استراتیژیک بین دوکشور باز می کند.
*سوال*:
ظاهر قادری از تلویزیون آریانا. شما اشاره کردید، زمانی موافقت نامه همکاری
های استراتیژیک بین افغانستان و پاکستان امضا خواهد شد که در این مسایلی که
ذکر کردید، پیشرفت صورت گیرد. هدف شما از این مسایل چیست و حکومت افغانستان
آیا حاضر به امضای این موافقت نامه است یا خیر؟ زیرا سیاست پاکستان نشان دهنده
این است که پاکستان میخواهد با همچو نرمش در قبال این توافق نامه دست آوردهایی
داشته باشد؟
*موسی زی:* طوریکه من اشاره کردم، روابط افغانستان و پاکستان یکی از مهمترین
روابط برای دولت افغانستان است. ما امیدوار هستیم که بتوانیم در این روابط خود
و خاصتاً در مورد اولویت هایی که امروز بین افغانستان و پاکستان مطرح است، به
دستآوردهای عملی و نتایج ملموس دست یابیم. پیشرفت در موارد عمده یی که در
روابط افغانستان و پاکستان وجود دارد، مبارزه عملی با تروریزم، حمایت عملی از
پروسه صلح افغانستان، تطبیق کامل موافقت نامه تجارت و ترانزیت بین دو کشور راه
را برای مذاکرات و امضای موافقت نامه همکاری های استراتیژیک بین دو کشور باز
خواهد کرد.
*سوال: *
ظفر شاه رویی از روزنامه هشت صبح. در سفر وزیر خارجه به پاکستان موافقت صورت
گرفت که پاکستان بیشتر زندانی ها را رها بسازند. آیا مشخص شده است که چه تعداد
از زندانی ها آزاد شده و یا خواهند شد؟ گفته میشود حکومت افغانستان و هیئت
شورای عالی صلح در سفری که به پاکستان داشته اند، خواسته اند تا بیشتر با آنها
در تماس شوند. چه پیشرفت هایی در این عرصه صورت گرفته است؟
*موسی زی:* در جریان سفر وزیر امور خارجه در رابطه به ضرورت آزادی تمام
زندانیان طالبان از زندان های پاکستان صحبت صورت گرفت و وزیر امور خارجه
پاکستان یک بار دیگر موافقت کرد که زندانیان طالبان از زندان های پاکستان رها
خواهند شد. بناً ما چشم به راه و امیدوار هستیم که تمام زندانیان طالب در
زندان های پاکستان به زودترین فرصت آزاد شوند تا بتوانند که در پیشبرد پروسة
صلح افغانستان نقش موثر خود را ایفا کنند. البته در رابطه به تعداد زندانیانی
که در جریان سفر شورای عالی صلح رها شده بودند، من میتوانم به شما بگویم که به
باور دولت افغانستان این افراد میتوانند نقش موثری را در ایجاد روابط با رهبری
طالبان و در پیشبرد پروسه صلح داشته باشند. اینکه آیا به آنها تماس هایی صورت
گرفته یا نگرفته و فعلاً کجا هستند، فکر میکنم که شاید شورای عالی صلح بهتر
اطلاع داشته باشند، زیرا مسوولیت انجام مذاکرات به دوش شورای عالی صلح
افغانستان است.
یک نکته یی که در پاسخ سوال شما باید قبلاً هم می گفتم این است که دولت
افغانستان از اولین اقدام عملی جمهوری اسلامی پاکستان در حمایت از پروسه صلح
افغانستان که همانا رهایی یک تعداد از زندانیان طالب از زندان های پاکستان
است، استقبال می کند. ولی ما امیدوار هستیم که این روند یک آغاز باشد و ما در
هفته ها و ماه های آینده شاهد اقدامات عملی بزرگ و کوچک دیگر جمهوری اسلامی
پاکستان در این راستا باشیم.
*پوښتنه: *
کوټوال د ملی تلویزیون خبریال- د بهرنیو چارو وزیر د سفر څخه وروسته دا په
ډاګه شوه چی د افغانستان او پاکستان د هیوادونو د دینی علماوو کنفرانس به دایر
شی، دا کنفرانس به څه وخت او په کوم ځای کی ترسره کیږی، ستاسو معلومات په دی
اړه څه دی ؟
*موسی زی*: یوه مهمه موافقه چی د افغانستان او پاکستان تر منځ د بهرنیو چارو
وزیر د سفر په جریان کی تر سره شوه هغه د افغانستان او پاکستان د دینی
علماووتر منځ د یوه ګډ کنفرانس د دایریدلو د نیټی ټاکل وو، د افغانستان
او پاکستان د
دینی علماو ګډ کنفرانس به د سلواغلی میاشتی په اوایلو کی په کابل کی دایریږی،
د دی کنفرانس د تیاریو لپاره به یو شمیر ناستی د افغانستان او پاکستان د
علماو تر منځ په پاکستان کی ترسره کیږی، ترڅو د دی مهم کنفرانس اجندا جوړه
کړی، او ترڅو مونږ وکولای شو دا کنفرانس په بریالی توګه، دایر کړو، البته د دی
کنفرانس نقش د افغانستان د سولی پروسی په ملاتړ کی ډیر مهم ده ځکه چی سوله یو
الهی امر ده، او د افغانستان او پاکستان دینی عالمان د افغانستان د سولی په
پرمختګ کی او د افغانستان د سولی پروسی په ملاتړ کی اساسی رول لری.
*سوال: *
تلویزیون یک. سوال من در ارتباط به طالبانی که در زندان های افغانستان و
پاکستان زندانی هستند، می باشد که تا به حال رها شدند و اما هنوز حملات طالبان
با توجه به حمله انتحاری امروز در ننگرهار ادامه دارد. چقدر شما مطمئن هستید
که رهایی این زندانیان به پروسه صلح کمک می کند و یک بار دیگر افغانستان
قربانی صحبت با طالبان نمیشود. سوال دوم اینکه چندین بار است که وزارت خارجه
افغانستان با ارسال مکتوب به پاکستان خواستار رهایی زندانیان طالبان از زندان
های پاکستان می باشد که آنها ادعا می کنند 1420 زندانی طالب در زندان های
پاکستان است. اما حکومت پاکستان دیدگاه روشنی را واضح نمیسازد؟
*موسی زی: *در رابطه به سوال اول تان به سه نکته اشاره می کنم. اول این که
پروسه صلح افغانستان کار یک روز، یک هفته، یک ماه و یک سال نیست. ما امیدوار
هستیم که در پیشرفت پروسه صلح افغانستان همه روزه دستآوردهای عملی داشته باشیم
و هر روز به مذاکرات مستقیم بین طالبان و دولت افغانستان نزدیک تر شویم. نکته
دوم این است که پروسه صلح برای دولت افغانستان یک تیوری نیست. برای ما بسیار
واضح است که در بین طالبان به شمول رهبران طالبان علاقمندی جدی برای جستجوی یک
راه حل سیاسی در افغانستان وجود دارد. به همین دلیل دولت افغانستان با جدیت
تمام پروسه صلح افغانستان را پیگیری می کند و نکته سوم این است که حتی با
کامیابی کامل پروسه صلح، عناصری خواهند بود که هنوز هم با صلح، امنیت و ثبات
مردم افغانستان دشمنی کنند و حملات تروریستی را راه اندازند. به همین دلیل است
که دولت افغانستان هرگز با عناصر و گروه هایی که دشمن صلح، امنیت و ثبات مردم
افغانستان هستند، صلح نخواهد کرد و به ضد آن ها از اقدامات عملی و امنیتی
استفاده خواهد کرد.
در رابطه به تعداد زندانیان چیزی که از آدرس وزارت امور خارجه گفته می توانم
این است که تعداد مشخص زندانیان برای ما مهم نیست که یک نفر طالب و یا یک هزار
طالب در زندان های جمهوری اسلامی پاکستان هستند. تقاضای دولت افغانستان یک
تقاضای اصولی است و آن هم رهایی تمام زندانیان طالب از زندان های پاکستان است
تا باشد که آن ها بتوانند در پیشرفت و حمایت پروسه صلح افغانستان نقش خود را
ایفا کنند.
*سوال: *
روزنامه سخن جدید. سوال اول من این است که ما از دور اول رهایی طالبان از
زندان نتیجه ملموسی به دست نیاورده ایم. دور دوم آزادی این زندانیان را شما
چطور ارزیابی می کنید. سوال دوم اینکه طالبان بارها اعلام کرده اند که ما دولت
افغانستان را برای مذاکره به رسمیت نمی شناسیم. چقدر این موضوع میتواند به
پروسه صلح آسیب برساند و شما چطور این مسئله را تفسیر می کنید؟
*موسی زی: *فکر می کنم این پیش از وقت خواهد بود که در رابطه به موثریت نقش
تعداد طالبانی که از زندانی های پاکستان رها شده اند، صحبت کنیم. آن ها دو
هفته قبل رها شدند و تازه دوباره با خانواده های خود یک جا شده اند. ما
امیدوار هستیم که شورای عالی صلح افغانستان بتواند با آن ها تماس های مستقیم
برقرار کند وخود این طالبان نقشی را که می توانند در پیشبرد پروسه صلح
افغانستان ایفا کنند، انجام دهند.
در مورد سوال دوم تان باید بگویم که یگانه راه انجام مذاکرات با طالبان
مذاکرات مستقیم بین دولت افغانستان و نمایندگان و رهبران رسمی طالبان می باشد.
هر گونه اقدام دیگری که صورت می گیرد صرفاً برای فراهم آوردن فضا و فرصت
مذاکرات مستقیم بین دولت افغانستان و طالبان است. قسمی که ما قبلاً هم اشاره
کرده ایم، دولت افغانستان از حمایت کشورهای منطقه و کشورهای دورتر از منطقه در
راستای ایجاد فضای اعتماد و ایجاد فرصت مذاکرات مستقیم بین دولت افغانستان و
طالبان، استقبال می کند اما هر گونه مذاکرات مستقیم و هرگونه دیالوگ مستقیم
صلح، تنها و تنها می تواند بین دولت افغانستان و نمایندگان رسمی و شناخته شده
طالبان صورت گیرد. دولت افغانستان تماس هایی دارد با رهبری طالبان این که چرا
موقف رسمی طالبان از موقف غیر رسمی شان متفاوت است این سوالی است که شما می
توانید از خود شان بپرسید، اما دولت افغانستان این اطمینان را دارد که طالبان
به شمول یک تعداد از رهبران عمدة طالبان خواهان مذاکرات صلح هستند و امیدوار
هستیم که با برداشتن گام های عملی دیگر از جانب کشورهایی که در پیشبرد پروسه
صلح افغانستان نقش دارند خاصتاً جمهوری اسلامی پاکستان، در آینده نزدیک به
مرحله یی برسیم که دولت افغانستان و نمایندگان طالبان وارد مذاکرات مستقیم صلح
شوند.
*سوال: *
رادیو کلید. در این سفر مشخصاً نامی از ملا بردار فرد شماره دوم طالبان ذکر
نشده است. بر اساس گزارشاتی که به دست ما رسیده است، حکومت افغانستان در این
مذاکرات نامی از ملا بردار نگرفته است. آیا چنین موضوعی وجود دارد، اگر نامی
برده است، در مقابل مقامات پاکستانی در رابطه به رهایی این فرد چه عکس العملی
را نشان داده اند. پیش از این ملا بردار با حکومت افغانستان رابطه خوبی را
برقرار کرده بود و وعده سپرده بود که با حکومت افغانستان وارد مذاکره شود؟
*موسی زی:*در جریان این سفر از کدام فردی نام گرفته نشده است، اما نام ملا
برادر در تمام درخواست هایی که دولت افغانستان از جمهوری اسلامی پاکستان در
چارچوب رهایی زندانیان طالبان کرده است، شامل است.
*تشکر/ دیره مننه*
منبع : خبرگزاری آوا- کابل
