اشرف غنی؛ رئیس جمهوری که روز سه شنبه، عازم دهلی نو شد، با نارندرا مودی؛ نخست وزیر و سوشما سواراج؛ وزیر خارجه آن کشور دیدار کرد.
مقام‌های ارشد هند و افغانستان درباره استراتژی جدید امریکا برای افغانستان و جنوب آسیا و شرایط منطقه پس از اعلام این استراتژی صحبت و آن را برای بهبود وضعیت منطقه، ارزنده توصیف کردند.
آقای غنی گفته که دهلیز هوایی میان افغانستان و هند کامیاب است و افغانستان می‌خواهد تا از طریق دهلیز دریایی از آسیای مرکزی به هند وصل شود. این کار به گفته آقای غنی می‌تواند منطقه را به مرکز همکاری‌های اقتصادی مبدل سازد.
آقای غنی بعد از حمله‌های خونین تروریست ها به مراکز نظامی و غیر نظامی افغانستان به هند سفر می‌کند. حمله‌هایی که دولت افغانستان مدعی است که کشور پاکستان در اجرای آن به تروریست ها کمک و به آنها پناه داده‌است.
چندی قبل، شاهد خاقان عباسی؛ نخست‌وزیر پاکستان گفته بود که هند نباید هیچ نقش سیاسی و نظامی در افغانستان داشته باشد.
سفر تازه رییس جمهوری غنی، به دهلی نو درست یک روز بعد از دیدار بحث برانگیز و پرحاشیه رکس تیلرسون؛ وزیر امور خارجه امریکا به «پایگاه نظامی بگرام» و دیدار او در آنجا با رهبران حکومت وحدت ملی افغانستان صورت گرفت؛ سفری که هدف از آن، توضیح رؤوس و مفاد اصلی استراتژی جدید ترامپ در قبال افغانستان و جنوب آسیا اعلام شد.
در آن زمان، همچنین اعلام شد که آقای تیلرسون نیز پس از کابل، راهی دهلی نو خواهد شد.
با توجه به این رویدادها، کارشناسان می گویند که محور اساسی سفرها و دیدارهای دیپلماتیک اخیر مقام های واشنگتن، کابل و دهلی نو را استراتژي جدید ترامپ تشکیل می دهد؛ استراتژی ای که گفته می شود به نحو کم سابقه ای، ضد پاکستانی است و نقش اسلام آباد در حمایت از تروریزم و ناامنی های منطقه ای را مورد حمله شدید و صریح قرار می دهد.
در مقابل، این استراتژي بر نقش برجسته و مثبت هند در آینده سیاست و صلح و توسعه افغانستان تأکید می کند؛ به گونه ای که حتی گفته می شود، واشنگتن از دهلی نو انتظار دارد که مانع از موفقیت اسلام آباد در برهم زدن ثبات و روندهای سیاسی و توسعه ای در افغانستان شود.
بنابراین و با توجه به رویدادهای دیپلماتیک اخیر در منطقه، این پرسش به طور جدی تری از سوی ناظران، مطرح می شود که آیا هند می تواند در نهایت، جایگزین پاکستان در تحولات سیاسی و امنیتی افغانستان شود؟
پیش از رسیدن به پاسخ این پرسش، ابتدا لازم است به مواضع و سیاست های رسمی اسلام آباد در قبال چشم انداز نقش آفرینی و حضور دهلی نو در افغانستان، نگاهی انداخته شود.
در ابتدای این نوشته، اشاره ای کوتاه به یکی از موضع گیری های شاهد خاقان عباسی؛ نخست وزیر پاکستان در مورد نقش هند در آینده افغانستان شد.
او معتقد است که هند نباید هیچ نقشی سیاسی یا نظامی در افغانستان داشته باشد؛ اما حضور و فعالیت در عرصه اقتصادی افغانستان، تصمیمی است که به سران دهلی نو، مربوط می شود.
این صرفا یک موضع گیری سیاسی به منظور تأثیرگذاری روانی بر اوضاع و شرایط پیچیده منطقه پس از اعلام استراتژی بحث برانگیز ترامپ نیست. پاکستان سال هاست که رویکردهای سیاسی و امنیتی اش را در افغانستان و منطقه، بر پایه این نگاه، هدف گذاری کرده است.
یکی از انگیزه های اصلی و مهم حمایت گسترده پاکستان از تروریزم در افغانستان نیز جلوگیری از قدرت گیری یک دولت متحد هند در کابل است.
به همین دلیل، بسیاری از کارشناسان، در این زمینه به کشتارهای هولناک و کم سابقه چند روز پیش در سراسر افغانستان اشاره می کنند؛ رویدادهایی که دقیقا پیش از سفر اخیر اشرف غنی به هند صورت گرفت.
به باور آنها، این کشتارهای هولناک که بخش اعظم قربانیان آن را نیروهای امنیتی افغانستان تشکیل می دادند، پاسخ خونین اسلام آباد به استراتژي ضد پاکستانی واشنگتن بود.
این رویدادها نشان داد که وضعیت، پیچیده تر از آن است که تصور می شود؛ حتی شاید پیچیده تر از آنچه ترامپ و اشرف غنی و مودی تصور می کنند.
امریکا یک استراتژي آشکارا ضد پاکستانی و عمیقا هندگرایانه را برای افغانستان، اعلام کرده است؛ بدون آنکه اسباب و پیش زمینه های ضروری آن را مهیا کرده باشد. یکی از این اسباب و پیش زمینه ها، مبارزه سخت افرازی کوبنده و بی رحمانه با تروریزم پاکستانی و آماج قرار دادن پناهگاه های امن تروریست ها در ماورای مرزهای افغانستان با پاکستان است.
این استراتژي، بدون اقدام و تعهد عملی واشنگتن، تنها به تروریست های تحت حمایت و هدایت اسلام آباد، فرصت جولان های خونین و بی مهار در سراسر افغانستان داده است و امکان صلح را نیز بیش از هر زمان دیگری، کمرنگ کرده است.
